Tien jaar bezuinigingen op de fundamenten van onze rechtsstaat heeft zijn sporen achtergelaten, constateert Rik Janssen. 'De organisaties die het fundament vormen van onze rechtsstaat kraken in hun voegen. Onze rechtsstaat is in nood en loopt gevaar', aldus de SP-senator deze week in het debat over de 'staat van de rechtsstaat'.

'De rechtspraak piept en kraakt', stelt Janssen. 'Bijna 23.000 rechtszaken kunnen niet worden gestart omdat het eigenlijk aan alles ontbreekt. Mensen, middelen, faciliteiten, alles. Dit is slecht voor de slachtoffers, de verdachten en bovenal voor het rechtsgevoel van de samenleving.' De politie is volgens Janssen murw geslagen. 'Eerst moeten er duizenden mensen de dienst uit, die dan vervolgens weer moeten worden geworven omdat we niet zonder ze kunnen. Er zijn te weinig agenten, ze worden onderbetaald en ze krijgen maatschappelijk bij verre niet de waardering die ze verdienen.' Bij het Openbaar Ministerie is het niet veel beter. 'Het OM wordt vastgezet op een koers die je niet meer bij kunt sturen. Je kunt dan alleen nog in rechte lijn vooruit of achteruit. Het gevolg: gedoe aan de top en een werkvloer die het vertrouwen in die top gaandeweg is verloren.'

'De overheid moet orde op zaken stellen in plaats van mensen tot rechtszaken te dwingen', aldus Janssen tegen de ministers Grapperhaus (CDA, Justitie & Veiligheid) en Dekker (VVD, Rechtsbescherming). 'De meeste burgers spannen niet zelf een zaak aan bij de rechter, maar worden bijgestaan tegen de overheid die hen in rechte betrekt.'

Janssen eist dat de regering maatregelen treft zodat de sociale advocatuur zijn werk kan doen: 'Er stoppen noodgedwongen steeds meer sociaal advocaten en probeer die maar weer eens terug te krijgen nadat ze gestopt zijn en uiteindelijk het inzicht doordringt dat ze onmisbaar zijn.' Verder wil hij dat de ministers de stofkam halen door de lange reeks van vaak overhaast genomen maatregelen van het afgelopen decennium. Dat ruimt op en spaart geld, denkt de SP-senator: 'Wat werkt mag blijven, maar wat niet werkt of niet meer werkt, moet gewoon stoppen. Laten we het rechtssysteem eens flink opschonen en ontdoen van alle onnodige geveinsde daadkracht, stoerdoenerij en window dressing.'