Poliflw

Afgelopen donderdag, 25 juni, nam de gemeenteraad van de Utrechtse Heuvelrug een besluit over het concept bod voor de Regionale Energie Strategie (RES). Het was een lange, wat chaotische, weg naar de besluitvorming. Met vergaderingen die voor veel inwoners, en ook een deel van de raadsleden, lastig te volgen waren.

Waarover is er nu een besluit genomen? Samen met 15 andere gemeenten maakt onze gemeente deel uit van de U16. De U16 heeft een voorlopig plan gemaakt waarin staat hoeveel stroom de 16 gemeenten gezamenlijk denken op te wekken tot 2030. Deze gezamenlijke hoeveelheid, oftewel het “bod”, is voor de U16 uitgekomen op 1,8 TWh. De gemeenteraad moest er afgelopen donderdag over besluiten of ze akkoord is met (1) de hoogte van het bod en (2) het gegeven dat iedere gemeente een steentje bij zou moeten dragen.

Na in totaal bijna 15 (!) uur vergaderen nam de raad, met 25 stemmen voor en 4 tegen, het voorstel van wethouder Rob Jorg ongewijzigd aan.

Waar is zo lang over vergaderd? In elk geval nauwelijks over het voorstel dat ter besluitvorming voor lag. Dat zo’n beetje alle fracties dit voorstel zouden gaan steunen, was vanaf het begin al wel duidelijk.

Het ging in die 15 uur vergaderen met name over zaken waarover nu (nog) geen besluit hoefde te worden genomen, maar waarover in de loop van het jaar wel gesproken gaat worden: windmolens, lokale klimaatambities, locaties voor de bijdrage binnen onze gemeente. Vooral een schot voor de boeg dus.

En ook al waren de onderwerpen (nog) niet aan de orde, de emoties liepen regelmatig al wel hoog op. Petities werden opgestart.  Onduidelijke persberichten de wereld in gestuurd. Er werd met winden meegedraaid, advertenties in lokale kranten geplaatst en creatief gefotoshopt. En dat alles onder het mom: we doen het voor de inwoners. Die overigens tot nog toe in het proces maar mondjesmaat betrokken zijn.

Hoe verder? In het najaar besluit de raad over het lokale afwegingskader. Dan stelt de raad vast hoeveel energie er in onze eigen gemeente duurzaam opgewekt gaat worden en op welke manier. Daarbij spelen veel onderwerpen waarover de afgelopen weken is gediscussieerd een rol.

Hoe staat D66 erin? D66 vindt het belangrijk dat we als gemeente Utrechtse Heuvelrug ons steentje bijdragen. Ook met de hoogte van het regionale bod zijn we akkoord. D66 heeft dus, net als de meeste andere fracties, voor het voorstel van de wethouder gestemd.

Voor wat betreft het besluit dat dit najaar wordt genomen: we willen dat inwoners en organisaties meer betrokken worden bij de afwegingen die spelen als het gaat over de opwek van duurzame energie in de Utrechtse Heuvelrug. Pas dan kunnen we een standpunt innemen over de manier waarop duurzame energie binnen onze gemeente kan worden opgewekt.

De gemeente heeft daarbij een regierol en het is van wezenlijk belang inwoners breed te informeren én te betrekken bij dit vraagstuk. Dat is tot nog toe onvoldoende gebeurd en kan en moet beter. Gelukkig wordt dat gevoel breed gedeeld in de raad: onze motie die het college daartoe aanmoedigt is afgelopen donderdag unaniem aangenomen.

De gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft de opdracht om komende jaren meer woningen te realiseren. D66 steunt die opdracht volop. Vooral in het sociale- en middensegment is de behoefte aan woningen groot, denk hierbij aan jongeren, starters en senioren.

D66 wil de nieuwe huizen graag sneller gebouwd zien. Dit biedt een kans om eenmalig opbrengsten te realiseren door gemeentegrond te verkopen, zoals de voormalige gemeentewerven in Doorn, Leersum en Maarn. Deze staan al lang leeg of liggen braak. En dat terwijl de wachtlijsten bij corporaties lang zijn en de zoekopdrachten makelaars nog steeds toenemen.

De gemeente ontvangt per woning gemiddeld ruim €1.100,- aan inkomsten, vooral vanuit de Rijksoverheid en lokale heffingen. Door sneller te bouwen, lossen we dus niet alleen een maatschappelijk probleem op, extra woningen leveren ieder jaar weer geld op. Investeringen leveren dus ook concreet meer geld op. En dat kan onze gemeente goed gebruiken.

Bij de raadsvergadering van 7 november heeft Erik van Buiten daarom namens D66 voorgesteld om te bezien of en hoe we als gemeente extra mankracht kunnen creëren om de benodigde bouwplannen, bestemmingsplannen en vergunningen sneller rond te krijgen. Wethouder Rob Jorg reageerde daar positief op. Hij erkende dat het nu soms piept en kraakt in de organisatie vanwege de verhoogde bouwopgave. Rob Jorg wil de kansen om te bouwen graag pakken en gaf aan graag een uitspraak van de raad te willen over het idee van D66. Maandag 11 november neemt de gemeenteraad een besluit.

Vandaag staan in zo’n 150 landen klimaatstakingen gepland. Ook in Den Haag. Een paar dagen geleden ging klimaatactiviste Greta Thunberg viral met haar emotionele toespraak bij de verenigde Naties. Onzekerheid over de toekomst groeit. En daarmee het ongeduld dat er nú iets moet gebeuren.

Stimuleringsfonds Duurzame Initiatieven Gisteren spraken we in de Gemeente Utrechtse Heuvelrug nogmaals over het voorstel van VVD wethouder Rob Jorg voor een Stimuleringsfonds voor Duurzame Initiatieven en het amendement van D66 en ChristenUnie dat hierbij aansluit met als doel dit fonds te versterken.

D66 is groot voorstander van een dergelijk fonds dat een goede besteding is van het extra bedrag dat sinds eind 2017 gereserveerd stond voor duurzaamheid, maar dat nog niet was besteed. Niet alleen vanwege de financiële stand van zaken van onze gemeente (dit fonds heeft geen invloed op de begroting van volgend jaar en een verwaarloosbaar effect op onze schuldquote), maar met name gezien de stand van ons uitvoeringsprogramma Duurzaamheid en Klimaatneutraal. De wethouder is met betrekking daartoe heel duidelijk: het structurele budget is onvoldoende om alle duurzaamheidsdoelstellingen te realiseren. We kunnen een extra impuls dus goed gebruiken.

Een beperkt budget betekent dat er creativiteit nodig is. Kijken naar mogelijkheden. En niet naar beperkingen.

Vertrouwen op de kracht van de inwoners We zullen de komende jaren een groter beroep moeten gaan doen op de samenleving als het gaat om een duurzame toekomst. Het gaat niet alleen om meer geld of een beter bemensing bij de overheid: het overgrote deel van het werk moet door de inwoners zélf gedaan worden. En een stimuleringsfonds voor duurzame initiatieven kan bepaalde inwonersgroepen die graag aan de slag willen, maar daarvoor een steuntje in de rug nodig hebben, op weg helpen.

Co-financiering Het vermenigvuldigende effect van dit stimuleringsfonds kan nog sterker worden door het te verbinden aan al beschikbare financieringsfaciliteiten binnen Provincie en Rijk. Faciliteiten die goede plannen of projecten co-financieren. Door daarmee samen te werken kan het fonds een springplank worden voor projecten met een grotere impact. En de uiteindelijk klimaat- en duurzaamheidswinst wordt op die manier vele malen groter. D66 pleitte er daarom gisteravond samen met de ChristenUnie voor samenwerking met dergelijke financieringsfaciliteiten te stimuleren.

De urgentie om haast te maken De reactie van de fracties van de VVD, OPEN en BVH, op zowel het collegevoorstel als de aanvulling van D66 en ChristenUnie, was afwijzend. Daardoor dreigt het voorstel, en daarmee het gereserveerde bedrag, in de raadsvergadering van 10 oktober te sneuvelen.

Onbegrijpelijk en teleurstellend, wat ons betreft: het voorstel doet recht aan de eerder gemaakte afspraken, de extra impuls die de wethouder goed kan gebruiken en de urgentie van de grote klimaatuitdagingen waar we met elkaar voor staan.

Donderdag 11 juli werd in de gemeenteraad de Startnotie Regionale Energie Strategie (RES) behandeld. In dit document staat beschreven hoe we komende elf jaar (tot 2030) ervoor zorgen dat we lokaal voldoende duurzame energie gaan opwekken. Daarnaast gaat het over verduurzaming van onze warmtevoorziening als alternatief op het fossiele aardgas. Utrechtse Heuvelrug werkt hierin samen zestien gemeenten in de regio, de U16.

Goede voorbereiding zorgt voor brede steun Vanuit D66 zijn we trots dat onze gemeente ‘de kar trekt’. Onze wethouder Rob Jorg is voorzitter van de energiestrategie U16 samenwerking en Lenny Putman van onze gemeente vervult de rol als programma manager. Gezien de omvang van de klimaat/ duurzaamheidsopgave hebben we sinds een jaar een speciale raadswerkgroep opgericht. In deze werkgroep hebben alle politieke partijen twee afvaardigingen en komen ongeveer maandelijks bijeen. We verdiepen ons in de opgave, krijgen presentaties van experts, inzichten van de duurzaamheidsraad en gaan in gesprek met bewoners en bedrijven. Doel is om beter beslagen en geïnformeerd het Beeld-Oordeel- & Besluitvormingsproces in te gaan. En het voorbereidend werk levert wat op. De RES-startnotitie is door de raad unaniem goedgekeurd.

Minimaal 50% lokale participatie in bijvoorbeeld zonneparken Door het voorbereidend werk was de raad ook goed in staat om middels een hele serie moties (in totaal zes) de Startnotitie RES verder te verbeteren. In deze moties vragen we het college om: • Te komen met een implementatiestrategie om te zorgen dat de duurzame lokale opwek ook echt gerealiseerd gaat worden • Energiebesparing als doelstelling mee te nemen. Energie die we niet gebruiken hoeven we immers niet op te wekken • Zonne-energie op daken van bedrijven als doelstelling opnemen, dit is immers meest effectief qua ruimtegebruik • Vertragende wet- en regelgeving en ruimtelijke belemmeringen weg te nemen • Voortgang van uitvoering van de projecten te monitoren ook in de initiatief fase van projecten • Te streven naar minimaal 50% lokaal eigenaarschap van projecten voor hernieuwbare elektriciteit en voor de wijkaanpak bij de warmtetransitie • Te verkennen of de gemeenten de nieuwe lokaal opgewekte duurzame energie kunnen inkopen voor verbruik binnen de eigen gemeentelijke organisatie om hiermee de transitie te versnellen D66 was initiatiefnemer van een aantal van deze moties en heeft samengewerkt met ChristenUnie, CDA, OPEN, BVH en de VVD

Naar een lokaal klimaatakkoord!? D66 heeft, gesteund door het CDA en ChristenUnie, het initiatief genomen om te komen tot een lokaal klimaatakkoord. Insteek is simpelweg dat onze gemeente alleen niet in staat is om onze energie & klimaatdoelstelling te behalen. De capaciteit, kennis en financiële middelen bij de gemeente is beperkt en veel van de zaken betreft particulier bezit waar gemeente ook maar beperkt invloed over heeft. Aan de andere kant: we hebben we een hele actieve samenleving. Bedrijvenverenigingen, sportclubs, scholen, wijkverenigingen, coöperaties, vervoerders, etc. Er zit ongelooflijk veel kennis, expertise en capaciteit bij onze inwoners die graag mee willen doen en ook hier afspraken over willen maken. Bedrijvenverenigingen, agrariërs en LTO komen met een voorstel om de daken vol met zonnepanelen te krijgen, Wijkverenigingen kijken hoe ze collectief met isolatie en energiebesparing aan de gang gaan en met vervoerders komen met een plan hoe over te stappen naar schone brandstoffen of liever nog op de fiets. Dit zijn drie zaken die in het klimaatakkoord passen. Samen werken we aan de toekomst! Na de zomer zal de gemeenteraad stemmen om dit traject op te starten.

Gerelateerde moties

Heb je ideeën en suggesties? Laat het me weten en stuur me een bericht

Op donderdag 27 juni stond het voorstel van VVD wethouder Rob Jorg voor een nieuw, lokaal duurzaamheidsfonds op de agenda. De 80.000 euro die de wethouder uit de algemene reserves wilde onttrekken om in een nog op te richten fonds te storten, zijn overgebleven uit de salarispot voor wethouders na het terugtreden van D66 wethouder Jan Willem van Dongen in 2017. Door hem niet te vervangen bleef de 80.000 euro onbenut en er werd afgesproken dat dit bedrag, op verzoek van D66, zou worden besteed binnen de portefeuille Duurzaamheid.

De oorspronkelijke afspraak uit 2017 is voor de fractie van D66 belangrijk, dat mag duidelijk zijn. Niet om de 80.000 euro. Ook niet om het label dat we er aan kunnen hangen. Hoe belangrijk het onderwerp Duurzaamheid ook voor ons is. En hoezeer we inhoudelijk met het voorliggende voorstel van de wethouder kunnen instemmen. Het is voor ons belangrijk omdat het destijds een goede manier was om een moeilijke periode af te sluiten.

VVD en BVH kwamen echter tijdens de oordeelvormende commissievergadering van vorige week met een voorstel om af te zien van het fonds én de oorspronkelijke afspraak van oktober 2017. De fractie OPEN sloot zich hierbij aan.

Omdat in de loop van de week duidelijk werd dat de ingewikkelde financiële situatie van de gemeente het bijzonder lastig maakt om op dit moment over het voorstel een afgewogen beslissing te nemen, wilden we voorkomen dat de gemaakte afspraak en passant zou sneuvelen én de gemoederen rondom het onderwerp hoog opliepen, heeft D66 de raad het verzoek gedaan het raadsvoorstel van de wethouder tot nader orde aan te houden. Aanhouden van het voorstel betekent dat het bedrag op dit moment niet aan de algemene reserves wordt onttrokken en dat er op een later tijdstip wordt besloten over een constructieve invulling ervan.

Wij vinden het van belang dat we met de gehele raad op een zorgvuldige wijze tot een breed gedragen invulling van de gemaakte afspraak komen. Een invulling die ook recht doet aan de uitdagingen waar we vandaag voor staan.

*Het verzoek om het voorstel van de wethouder aan te houden werd gesteund door de fracties CDA, CU, OPEN en SGP. Ruim voldoende om het voor nu van de agenda te halen.