Poliflw

De finale besluitvorming over de aanpak van de N65 is uitgelopen op een teleurstelling. De gemeenteraad kon niets meer verbeteren aan het plan. De vaak goed onderbouwde en serieuze inbreng van 125 mensen die een zienswijze hadden ingediend werd naar de prullenbak verwezen. Inwoners en belangenorganisaties voelen zich niet gehoord, misleid en zelfs geschoffeerd. Bewoners van verschillende straten waar het veel drukker wordt (soms zelfs een verdubbeling zoals de Helvoirtseweg) en bedrijven die in het nieuwe plan onbereikbaar worden, bleven achter zonder dat naar hun inbreng werd geluisterd en nog erger: zonder perspectief, omdat er geen plan van aanpak is. En de wethouder die speciaal voor contacten met burgers was aangesteld, bleek nauwelijks met burgers gesproken te hebben. De besluitvorming rondom het grootste project tot dusver in de geschiedenis van Vught eindigde -zoals fractievoorzitter Dianne Schellekens treffend aan het einde van de marathonzitting van de gemeenteraad bij Van der Valk samenvatte- in een koude douche. Met pijn in het hart stemde de hele fractie van D66 dan ook tegen, terwijl zij voor de verdieping van de N65 is.

De besluitvorming van het hele traject is zeer omvangrijk. Daarom vatten we het geheel samen in een aantal vragen met de antwoorden van de D66-fractie.

Wat stond er op de agenda? Het besluit om het bestemmingsplan vast te leggen voor de aanpak van de N65. In dat bestemmingsplan staat de uitwerking van het eerder vastgestelde VKA+ waar D66 in 2019 schoorvoetend mee instemde. We wilden toen al inzicht in de veranderende verkeersstromen. Dat de verkeerscijfers, na lang aandringen, twee weken na de besluitvorming wel bekend gemaakt werden, wekte veel irritatie op bij de D66-fractie. Ook hier lijkt de besluitvorming op basis van achtergehouden informatie door het college gepusht te zijn. Nu lag het bestemmingsplan voor bij de gemeenteraad. Instemmen met het bestemmingsplan betekent dat er geen aanpassingen meer mogelijk zijn in de toekomst. Het ging dus niet om het besluit of we de N65 gaan aanpakken, maar om hoe we dat gaan doen.

Een van de bewoners tijdens de inspraakavond.

Er werden heel veel zienswijzen ingediend door inwoners en belangenorganisaties. Is daar wat mee gedaan? Nee, geen enkele van de 125 voorgestelde aanpassingen van inwoners of belangenorganisaties is overgenomen om het bestemmingsplan te verbeteren. De teleurstelling hierover bij de indieners is groot. Dat bleek op de speciale inspraakavond, waarvan een kwart van de indieners van zienswijzen insprak (persoonlijk of per brief of videoboodschap). Niemand van deze insprekers is tegen een verdiepte ligging. De teleurstelling is zo groot omdat het college niet op komt voor de belangen van alle inwoners. De beantwoording werd betiteld als onjuist, onvolledig, ver onder de maat en Samen voor Vught noemde deze zelfs schandalig.

De verdiepte ligging van de N65 met drie ongelijkvloerse kruisingen is toch een goed plan? Met de aanpak van de N65 wilde D66 (en ook de rest van de gemeenteraad) bereiken dat deze beter oversteekbaar is, de verkeersveiligheid verbetert en de leefbaarheid in Vught toeneemt. En dat bereiken we met dit bestemmingsplan nog steeds, maar helaas is het plan niet af. Waar de oversteekbaarheid van de N65 verbetert, wordt die tegelijkertijd binnen Vught slechter, zoals op de Helvoirtseweg en Van Voorst tot Voorststraat en de Wolfskamerweg. Waar de verkeersveiligheid verbetert op de N65 door het verdwijnen van de stoplichten en wordt deze binnen in Vught slechter, bijvoorbeeld door het plaatsen van verkeerslichten op de Helvoirtseweg ter hoogte van de Van Voorst tot Voorststraat. Waar door de doorstroming van het verkeer op de N65 geluid en fijnstof vermindert, komt in ruil daarvoor in de spits het verkeer binnen Vught stil te staan met als gevolg extra geluid, fijnstof en nieuwe barrières voor voetgangers en fietsers.

Lost het plan de bestaande knelpunten op van te veel (zwaar) verkeer door de kommen van Helvoirt en Cromvoirt? Bij het vorige plan (VKA) waren er verkeerslichten gepland bij Restaurant ’t Groene Woud. Bij het VKA+ (het nieuwe plan) waren ze plotseling verdwenen. In plaats daarvan verrees in de plannen opeens een landbouwviaduct, waar niemand om gevraagd had. De oplossing is een goed onderzochte aansluiting op de N65 ter hoogte van In ’t Groene Woud. Het kan bovendien de sleutel zijn voor een toekomstige oplossing van verkeer door Helvoirt en Cromvoirt en houdt de bedrijven aan de N65 bereikbaar. Deze optie is niet onderzocht en zit daardoor niet in dit plan. Daarom wil D66 de volledige aansluiting behouden. Het voorstel staat hier.

Zorgt dit plan ervoor dat het groene karakter van N65 behouden blijft en dat bomen gespaard worden? Bij de aanleg van de verdiepte N65 gaan er 418 bomen om en voor slechts 72 is er compensatie geregeld. D66 wil dat elke boom die moet wijken teruggeplant wordt in de buurt van de N65. Dus nu een plan maken waar die bomen herplant worden en meteen met de herplant starten. De harde afspraak die we daar over wilden maken haalde het niet in de raad. Het voorstel dat we wilden staat hier.

Wordt de stikstofuitstoot voldoende teruggedrongen en gecompenseerd om kwetsbare natuur te beschermen? De onderzoeken bij het bestemmingsplan wijzen uit dat stikstof geen probleem vormt. Het wordt haast ontkend. Een hond zou meer stikstof uitstoten dan het hele project N65, een bizarre vergelijking. Er daalt wel degelijk te veel stikstof neer in het stuk Loonse en Drunense Duinen, dat vanaf 1 januari bij de gemeente Vught hoort. De Natuur en Milieugroep Vught verwacht dat de Raad van State het N65-plan vanwege de stikstof zal afkeuren. Er gaat veel tijd verloren als dan nog bedacht moet worden hoe dan wel. Daarom wilden wij een aanvullend plan, dat  kan je hier lezen.

Worden het ecoduct en de wildbrug tegelijk met de N65 aangelegd zodat hiermee de ecologische verbindingen zijn verzekerd? Twee ecopassages worden mogelijk gemaakt door het bestemmingsplan: één ecoduct onder de weg door in het Helvoirts Broek en één wildbrug eroverheen. Helaas is de aanleg in het plan niet verzekerd, net als allerlei andere zaken, zoals bloeiende bermen, struiken en bosschages. Het gevaar bestaat dat er van de groene ambities uiteindelijk niets uitgevoerd worden. We hebben gevraagd om de nieuwe N65 alleen uit te voeren als tegelijkertijd het aanleggen van de ecologische verbindingen en biodiversiteitsmaatregelen gegarandeerd zijn. Ook dit voorstel werd verworpen. Je kunt het hier teruglezen.

Is er bij de invulling van dit bestemmingsplan rekening gehouden met mensen die minder mobiel zijn en wordt daarmee de inclusieagenda uitgevoerd om er voor te zorgen dat iedereen mee kan doen? De oversteken bij de De Bréautélaan/Martinilaan en de Boslaan/Vijverbosweg worden 1,5 meter hoog. Dat betekent dat je te voet of met de fiets een helling moet nemen. Voor een rolstoel mag dat hellingspercentage maar 2% zijn. Is dat meer dan wordt er een nieuwe barrière opgeworpen om de N65 over te steken. De raad stelde in het najaar de inclusieagenda vast; iedereen doet mee in Vught. Dan mogen er voor mensen in een rolstoel en andere mindervaliden door de N65 geen nieuwe barrières opgeworpen worden, vindt D66. We deden het voorstel om een maximale hellingshoek van 2 procent mee te geven bij de aanbesteding. Het voorstel, waaraan geen gehoor gegeven werd, is hier te lezen.

Na de verdieping van de N65 wordt het fietspad aan de noordzijde van de N65 opgeheven. Waar is dat voor nodig? D66 wil dat de noordelijke fietsverbinding (aan de kant van de IJzeren Man) tussen Vught en Helvoirt in stand blijft. Het is een waardevolle schakel in het fietsnetwerk en opheffen van deze fietsverbinding dient geen enkel doel. Daarom vroegen wij het college om de noordelijke fietsverbinding langs de N65 te handhaven. Om daar steun voor te krijgen van de raad moest de motie worden aangepast en gaat het college op de koffie in Haaren om daar deze wens van de raad neer te leggen. Ons (aangenomen) voorstel is hier terug te lezen.

Van deze groene laan wil het college een ontsluitingsweg maken, terwijl dat volgens de cijfers van de gemeente zelf niet hoeft. Fietsers en wandelaars worden hier in de toekomst geweerd.

Waren er nog meer ideeën die D66 steunde? Ja, D66 zette ook zijn handtekening onder het voorstel om de Jagersboschlaan in ieder geval voorlopig niet te gaan verharden en open te stellen voor verkeer. Alle verkeersstromen binnen Vught worden nog in kaart gebracht, dus waarom zou je hierop vooruitlopen met deze zeer ingrijpende maatregel? Die motie is hier terug te lezen. Ook wilden we een oplossing voor een agrarisch bedrijf die zonder overleg een landbouwviaduct op zijn perceel krijgt, terwijl het makkelijk iets te verplaatsen is. Dat voorstel is hier te lezen. Ook deze voorstellen werden door de coalitiepartijen Gemeentebelangen, PvdA-GroenLinks en VVD niet gesteund uit angst voor bezwaarprocedures.

Dit project duurt al jaren. Waar ging het nou mis in de eindfase? Jarenlang heeft de gemeenteraad zo veel mogelijk gezamenlijk opgetrokken in dit megaproject. Besluitvorming gebeurde vrijwel altijd in unanimiteit. We werden als D66, net als andere landelijke partijen in deze raad, ingezet om lijnen te leggen naar de provincie, de Tweede Kamerfractie en onze staatssecretaris infrastructuur. Dan krijg je dingen voor elkaar. Een treffend voorbeeld is het bezoek van D66-staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat aan Vught. Dat is nu twee jaar geleden, net voordat deze coalitie aantrad. Het leverde toch maar mooi 11 miljoen euro op voor extra trillingsmaatregelen. Dat was een verdienste van de toenmalige D66-wethouder Fons Potters, maar die kreeg als raadslid daarna alleen vooral sneren te verwerken omdat veel beleid niet zou deugen, vooral beleid waar hij geen wethouder van was. In de tussentijd liep het hele N65-project weg van ons. De gemeenteraad werd mondjesmaat bijgepraat en partijen werden niet meer ingezet om het plan op onderdelen beter te maken door de landelijke of provinciale lijn in te zetten.

Waarom lag er geen plan van aanpak voor de andere wegen in Vught? Het college ziet geen probleem op de wegen in Vught, terwijl het al jaren duidelijk was dat er een aantal knelpunten op te lossen zijn. Volgens de wethouder van de Ven van Verkeer kunnen de straten het aan, ook op de plekken waar het verkeersaanbod verdubbelt, zoals op de Helvoirtseweg. Voor D66 ging het er niet om of de straten het technisch aan kunnen, maar of de inwoners het aankunnen. Als deze straten in de toekomst aangepakt worden, wil het college ‘werk met werk’ maken. In feite betekent dat een drempel hier en een paaltje daar, maar een masterplan waar D66 al meermalen om vroeg, ligt er niet. Als doekje voor het bloeden wordt nu direct gestart met het verkeersonderzoek ter voorbereiding van het nieuwe verkeers- en vervoersplan dat wethouder van de Ven pas in 2022 wil voorleggen. Volgens planning zijn de werkzaamheden aan de N65 dan al gestart en zijn de gevolgen daarvan voelbaar in Vught, Helvoirt en Cromvoirt.

Het is toch logisch dat ‘niet iedereen gelukkig gemaakt kan worden’? Dat klopt, maar de gevolgen zijn immens. Oplossingen zijn er ook, maar dan zal er breder gekeken moeten worden en is pleisters plakken niet genoeg. De verkeersstromen moeten in breder verband bekeken worden. D66 heeft hier al diverse ideeën over ingebracht, zoals de spoorwegovergang Esschestraat (bij de Gouden Zonne en de kleine Albert Heijn) twee richtingen te maken. Ook een verkeerslicht bij In ’t Groene Woud zorgt dat bedrijven die daar zitten bereikbaar blijven (zoals het restaurant) en zwaar verkeer niet noodgedwongen door Helvoirt en Cromvoirt moet gaan rijden (zoals de vrachtwagens van Peijnenburg Vught). Maar met losse plannen komen we er niet. Er moet een samenhangende aanpak komen. Waren de zorgen van inwoners op dit punt serieus genomen dan waren nu de oplossingsrichtingen bekend geweest. Dan kan je ‘werk met werk’ maken, want het werk moet wel bekend zijn.

Actie tegen verharden en openstellen Jagersboschlaan voor autoverkeer.

Had D66 te veel vertrouwen in de aanpak van de N65? Ja, want de fractie heeft te lang gedacht dat er een beter plan zou komen. De fractie had een totaalplan verwacht voor Vught verwacht in samenwerking met inwoners. Een plan met veel draagvlak en veel minder tegenstanders. De verdieping en verdere aanpak van de N65 is goed, maar als daardoor de rest van Vught, Helvoirt en Cromvoirt vastloopt en dus onbereikbaarder, minder leefbaar en vooral verkeersonveiliger wordt, kun je dat niet los zien van de besluitvorming over de N65. Een plan dat niet af is, kun je niet met goed fatsoen naar de raad kan sturen, laat staan burgers mee opzadelen die terecht enorme zorgen hebben.

Hoe beoordeelt D66 de handelswijze? Deze klus was duidelijk een maatje te groot voor de rijksinfra-wethouder van Woesik (Gemeentebelangen). In plaats van zijn opdracht burgerparticipatie voorrang te geven en in gesprek te gaan met de inwoners, ging hij met de provincie en Rijkswaterstaat aan tafel. Maar dat was in het bestuursakkoord van Gemeentebelangen, PvdA-GroenLinks en VVD nou juist de taak van burgemeester van de Mortel. Dat staat er letterlijk in. Het resultaat is bijna een volksopstand tegen de plannen. Dat is niet meer weg te moffelen als ‘de weerstand van een paar inwoners die hun zin niet krijgen’. Zij vertegenwoordigen heel veel mensen. Verder bleek dat de wethouder rijksinfra maar een enkel contactmoment met inwoners had gehad, terwijl juist dat de opdracht was die hij kreeg in het bestuursakkoord. Ook nam hij geen enkele moeite om in te gaan op de ingediende moties en amendementen, omdat dit bestemmingsplan het eindresultaat is en omdat de provincie niets anders wil. Daarbij werd steeds gezegd dat hij ‘echt’ zijn best gedaan had. Dit woord herhaalde hij meerdere malen, met waarschijnlijk de bedoeling dit kracht bij te zetten. Het antwoord op alle gestelde vragen en geplaatste opmerkingen was dat hij ‘naar eer en geweten’ gehandeld had. Dat zou er nog eens bij moeten komen dat dat niet het geval was. CDA, D66 en SP konden daarom niet anders dan een motie van wantrouwen indienen. Een zwaar middel, maar het enige passende signaal dat afgegeven kon worden naar inwoners, belangenorganisaties, indieners van zienswijzen en collega-raadsleden die alleen maar mochten tekenen bij het kruisje.

Protest (op anderhalve meter afstand van elkaar) bij Van der Valk, voorafgaand aan de raadsvergadering.

Het is logisch dat een paar mensen klagen die aan een drukkere straat komen te wonen, maar de rest van Vught kan hier toch wel blij mee zijn? Niet alleen de bewoners van de straten waar het soms wel twee keer zo druk gaat worden zijn de dupe, heel Vught dreigt de dupe te worden. Bijna iedereen in Vught rijdt, fietst of loopt regelmatig op of bij de Helvoirtseweg, de Glorieuxlaan of welke straat dan ook die fors drukker wordt en daardoor gaan inleveren op verkeersveiligheid. Het probleem op het onderliggende wegennet is dus een probleem voor heel de gemeente Vught. Het college heeft dat probleem tot nog toe alleen benaderd op straatniveau.

Was de coalitie vatbaar voor alle kritiek? Alle kritiek werd de afgelopen maanden weggewoven. De zorgen uit de afgelopen twee jaar vanuit de oppositie werden niet serieus genomen. D66, SP en CDA moesten achter de schermen alle zeilen bijzetten om een normale cyclus van besluitvorming te krijgen. Ook was er in eerste instantie niet eens een commissievergadering gepland en met name Gemeeentebelangen en PvdA-GroenLinks vonden dat echt niet nodig. De coalitiepartijen wilden de N65 zelfs liever al in april behandelen tijdens een -vanwege de coronacrisis- afgeslankte raad. De argumentatie was dat toch al 99 procent van het hele plan ooit eerder besloten was. Pas bij de inspraakavond waar meer dan 30 mensen hun mening kwamen geven, kwam er een lichte kentering. Op het laatste moment kwamen er zelfs verbeterpunten. Gemeentebelangen kwam op de valreep met het idee voor een onderzoek voor een nieuwe ontsluitingsweg voor Helvoirt en Cromvoirt ter hoogte van In ’t Groene Woud. Maar met een halve aansluiting is zo’n weg nutteloos. Gemeentebelangen en de andere coalitiepartijen stemden tegen het voorstel van D66 om daar een volledige aansluiting te behouden. Bovendien gaat de weg dwars door door de natuur van het Helvoirts Broek, waarmee het plan niet meer dan een luchtballon lijkt te zijn. PvdA-GroenLinks kwam met een motie waarin het college gevraagd werd om zo veel mogelijk gekapte bomen terug te planten. D66 wilde vastgelegd hebben dat iedere boom teruggeplant wordt. Het college gaf aan geen mogelijkheid te zien voor herplant van alle bomen. De VVD kwam met het voorstel om  de verkeersknelpunten versneld in kaart te brengen, dat is het onderzoek dat het college heeft laten liggen en wat allang gebeurd had moeten zijn. Het ging hier slechts om een motie, een verzoek dat het college niet hoeft uit te voeren. D66 wilde een amendement, omdat daarbij vastligt dat het ook moet gaan gebeuren. Met een motie stuur je mensen het bos in, met een amendement geef je mensen duidelijkheid en zekerheid.

Hoe stemde D66 uiteindelijk? De fractie vond dat de gemeenteraad er voor spek en bonen zat. Geen enkele verbetering bleek mogelijk. Alle ideeën en plannen van de hele gemeenteraad werden ontraden. De fractie stemde daarom voor alle aanvullende ideeën en plannen en was daarmee solidair met de andere partijen in de gemeenteraad. Zelfs de voorstellen van de coalitie werden niet positief beoordeeld, dus wat was het allemaal nog waard? Voor- of tegenstemmen had hetzelfde resultaat. D66 stemde uiteindelijk tegen het bestemmingsplan met drie verschillende, persoonlijke stemverklaringen: Gemma Wiegant: “Ik heb tegen gestemd. Niet omdat ik tegen een verdieping van de N65 ben, maar omdat hier een slecht plan voorligt. Het is onaf, onvolledig en niet in samenwerking met onze inwoners tot stand gekomen. De teken-maar-bij-het-kruisje-en-we-zie-het-straks-wel-methode is voor mij onacceptabel. Om in deze moeilijke coronatijd op deze manier zo’n belangrijk bestemmingsplan erdoor te duwen, vind ik schaamteloos en respectloos. Ik wens hiervoor persoonlijk noch als volksvertegenwoordiger verantwoordelijk voor te zijn.” Fons Potters: “Ik stem tegen met een eerder geschreven stemverklaring voor mijn neus waarop staat ik vóór stem. Maar gezien deze avond, waarop blijkt dat helemaal niets kan, dat goede voorstellen geen serieuze advisering krijgen, dat zowel oppositie als coalitie volledig buitenspel gezet worden, omdat er maar een devies is: dit is het en je pikt het maar. Zelfs voor een extra boom wordt niets toegezegd. Als dat de manier van besluitvorming is, is dat een dieptepunt op meerdere fronten en kan ik niet anders dan tegen stemmen.” Dianne Schellekens: “Ik ben voorstander van de verdiepte ligging van de N65 en toch stem ik tegen het bestemmingsplan. Er zijn mooie resultaten gehaald voor de N65. Helaas zijn de oplossingen voor de knelpunten voor veiligheid, bereikbaarheid en leefbaarheid zelfs niet in zicht. Ik zit in de gemeenteraad door en voor inwoners van Vught en Cromvoirt en met het vaststellen van dit bestemmingsplan halen we de huidige problemen van de N65 de dorpen in. Daar kan ik niet mee instemmen. Dat krijgt voor mij een onvoldoende: het plan is niet af.”

Hoe nu verder? We houden hoop op mogelijkheden om de plannen te verbeteren. Iedereen zal gaan zien dat de gevolgen van het huidige plan te groot zijn voor Vught. De provincie zet in op doorstroming op de N65. D66 begrijpt dat dat voor de provincie een speerpunt is, maar de provincie is er ook voor Vught, dus Vught opzadelen met een immens verkeersprobleem kan voor de provincie ook niet de bedoeling zijn. Vroeg of laat zal ook de provincie dat inzien. Dat de provincie hier niet of nauwelijks op gewezen is door het college is pijnlijk duidelijk geworden. D66 blijft zich inzetten voor een betere uitvoering van dit plan, liefst in gezamenlijkheid en op een breed niveau. Dit kunnen we niet overlaten aan een wethouder van een lokale partij die landelijke partijlijnen niet inzet, laat staan zelf lijnen heeft naar andere gremia.

Wanneer gaat de eerste schop de grond in? Het ligt niet in de verwachting dat de schop al in 2021 de grond in gaat. Verschillende inwoners en belangenorganisaties hebben aangekondigd naar de Raad van State te stappen. ’s Lands hoogste bestuursrechter loopt nogal achter en de wachttijd voor behandeling is nu al bijna twee jaar. D66 hoopt op verschillende gegronde bezwaren, zodat de ruimte ontstaat om samen met provincie en Rijk de knelpunten op te lossen en het plan te verbeteren voor Vught, Helvoirt en Cromvoirt.

En hoe zit het met de spoorverdieping? Bij dit project, dat nog veel omvangrijker is, is het ook oorverdovend stil. De voltallige raad wordt ook hier niet meer in meegenomen en landelijke partijen worden niet ingezet voor lobby.

Verder uit deze vergadering: – alle stukken, moties en amendementen staan hier – bekijk de hele raadsvergadering van 14 mei terug via https://www.youtube.com/watch?v=usZSvxJo3Ro – bekijk de commissievergadering van 8 mei https://www.youtube.com/watch?v=58S-x_Pj4PA – luister hier terug naar alle insprekers tijdens de inspraakavond van 7 mei (geen beelden beschikbaar)

Zie ook: – D66, SP en CDA: neem inwoners Vught serieus en stel N65-besluitvorming uit (14-4-2020) – D66 tegen snelheidsverhoging naar 80 kilometer op de N65 (19-2-2020) – D66: Verkeerslichten nog steeds beste oplossing voor N65 bij In ’t Groene Woud (10-6-2019) – GB, VVD en PvdA-GL blokkeren debat over N65-oplossing bij In ’t Groene Woud (10-6-2019) – Duidelijkheid over de effecten in Vught door aanpak N65 (15-5-2019) – Geen duidelijkheid maar een rookgordijn, fabels en verzinsels rondom besluitvorming N65 (2-3-2019) – D66 blij met eindresultaat van jarenlange lobby voor aanpak N65 (27-10-2018) – D66-voorstel unaniem aangenomen: verander de A65 in de N65 (2-7-2018) – Werkbezoek D66-Kamerlid Rob Jetten aan Vught in teken rijksinfrastructuur (3-10-2017) – Voorstel D66 aangenomen: hogere ambitie geluidsvermindering voor omwonenden N65 (10-2-2017)

Reacties? fractie@d66vught.nl

Protesten (op anderhalve meter van elkaar) bij Van der Valk, voorafgaand aan de raadsvergadering over de N65.

The post Plannen N65 nog lang niet af, D66 stemt er dus niet mee in appeared first on D66 Vught.

D66 heeft tegen een verhoging van de maximumsnelheid op de N65 gestemd. Volgens de fractie is de verhoging van 70 naar 80 slecht voor de leefbaarheid in Vught. Er zal sprake zijn van een aanzuigende werking van verkeer (het wordt interessanter om de N65 te pakken). Daardoor is er meer uitstoot van stikstof, fijnstof en CO2, zijn er meer trillingen en komt er extra lawaai. Of dit voldoende gecompenseerd wordt door de verdieping van de N65 is niet bekend. Er zijn geen gegevens met de raad gedeeld over deze effecten.

Het is nergens in Nederland toegestaan met 80 kilometer per uur door de bebouwde kom te rijden. Daarom lag in de laatste gemeenteraadsvergadering het voorstel voor het traject van de N65 uit de bebouwde kom te halen om zo de 80 kilometer per uur toch mogelijk te maken. D66 is daar tegen, net als CDA en SP en een lid van GB, maar PvdA-GroenLinks hielp het voorstel aan een meerderheid.

In 2018 heeft D66 ingestemd met de verbeterde plannen voor de N65. Deze behelzen een half-verdiepte ligging en verdiepte, volledige aansluitingen bij de huidige N65-kruispunten Helvoirtseweg-Craijenstein en Vijverbosweg-Boslaan. In ruil voor een extra bijdrage uit de provincie, wilde de provincie wel dat er met 80 door Vught gereden kan worden. Dat kan alleen bereikt worden door de komgrens af te schaffen op de N65. Over deze snelheidsverhoging heeft D66 altijd al een voorbehoud gemaakt, omdat de effecten op de leefbaarheid en op veiligheid niet bekend zijn. D66 wil de snelheid binnen Vught daarom niet naar 80 km per uur.

“Dit voorstel is bijzonder. Terwijl overal in Nederland snelheden omlaag gaan, staan we op het punt om te besluiten om van 70 naar 80 te gaan. Alsof het moet”, aldus D66-fractievoorzitter Dianne Schellekens. “En dat terwijl er in Nederland veel andere vergelijkbare plekken zijn, zelfs ruimer opgezet dan de tunnelbak in Vught, waar gewoon de komgrens aangehouden wordt en dus 70 kilometer per uur als maximum geldt. Voorbeelden zijn de A12/Utrechtsebaan richting Den Haag, de Kennedylaan in Eindhoven, de voormalige snelweg tussen de A2 en het Evoluon in Eindhoven, een deel van de weg van Eindhoven naar Helmond en zo zijn er nog heel veel meer voorbeelden.”

D66 heeft nagevraagd wat de effecten zijn van 70 naar 60 voor de leefbaarheid en of daar onderzoek naar gedaan is. Het gaat om geluid, trillingen en uitstoot. Antwoorden op die vragen waren er maar zeer beperkt en het is het college geen 10.000 euro waard dit nader te onderzoeken, ook niet om de inwoners van Vught te informeren dus. De kosten hiervan vallen in het niet bij het totaal dat Vught uitgeeft.

In het raadsvoorstel was een algemeen plaatje opgenomen over een iets gunstiger stikstofuitstoot (bij gelijke verkeersintensiteit). Wel bleken er meer grafieken beschikbaar te zijn dan enkel die in het raadsvoorstel. Het gaat niet alleen om stikstof, dat dit nu actueel is betekent niet dat dit de enige vorm van uitstoot is! D66 wilde juist dat er grondig onderzoek vooraf plaatsvindt alvorens zo’n vergaand en onomkeerbaar besluit genomen wordt. Wel ‘zouden er cijfers’ komen bij de behandeling van het bestemmingsplan, maar een meerderheid in de raad vond het niet nodig hier op te wachten.

De gevolgen van de snelheidsverhoging zijn groot. Een overzicht van zuid naar noord: In Helvoirt verandert er niets. Daar blijft het 80. De N65 ligt daar nu ook niet in de bebouwde kom. Het traject tussen Helvoirt en de huidige kom van Vught: is 80, blijft 80. Het traject tussen komgrens en spoorviaduct: is 70, wordt na de verdieping 80. In theorie kan de weg al eerder naar 80.

De omwonenden van het traject tussen de huidige komgrens (nabij spoorviaduct) en de N65 ter hoogte van Eikendonk/Taalstraat/Rembrandtlaan zijn de grootste verliezers. De huidige komgrens zou van het spoorviaduct naar het noorden opgeschoven worden. De raad heeft dat in 2017 unaniem besloten. Opschuiven van de komgrens betekent een lagere snelheid, namelijk maximaal 70 kilometer per uur. Nu geldt in Vught Noord-noord nog een maximumsnelheid van 100 kilometer per uur. De 70 gaat dus niet door (had al ingevoerd kunnen zijn), maar doordat de N65 in zijn geheel uit de bebouwde kom wordt gehaald, blijft het tot de hele N65 en het spoor aangepakt zijn (naar verwachting in het jaar 2030) 100 kilometer per uur. Verder kreeg in 2018 een voorstel van D66 unaniem steun om ook nog het stukje A65 vanaf Einkendonk/Taalstraat tot aan de A2 te verlagen naar 80 kilometer. Deze wens van de voltallige raad is nog niet uitgevoerd omdat het wegvak ‘niet geschikt’ zou zijn voor 80 kilometer per uur. Een bizarre redenering, alsof je op een 100-kilometerweg geen 80 zou kunnen rijden, maar los daarvan er is zelfs geen toezegging gedaan dat die verlaging van 100 naar 80 er ooit zal komen. D66 was voor de 80 kilometer per uur vanwege de luchtkwalteit, geluids- en stikstofreductie, in Vught Noord. Bovendien ontmoedigt een afslag naar een N-weg vanaf de A2 ten opzichte van een A-weg.

De zorgen van D66 kregen bij de coalitiepartijen geen enkel gehoor. Dat de VVD voor harder rijden is, is geen verrassing, maar dat PvdA-GroenLinks geen enkele zorg van D66 deelde, was verbazingwekkend. Ton van der Vossen van PvdA-GroenLinks vindt de snelheidsverhoging ‘a lot about nothing’, oftewel veel gedoe en weinig wol. Gemeentebelangen deed daar nog een schepje bovenop. Volgens Siebren van der Zee mag de snelheid op de N65 nu al wel naar 80 kilometer per uur.

Niet alleen D66, CDA en SP stemden tegen, ook een lid van GB. Als PvdA-GroenLinks bij eerdere ferme standpunten over leefbaarheid rond de N65 was gebleven, was de snelheidsverhoging niet doorgegaan: dan was het 11 tegen en 10 voor geweest. PvdA-GroenLinks stemde echter vol overtuiging en kritiekloos voor de snelheidsverhoging, waarmee er een meerderheid was van 14 voor en 7 tegen.

De reconstructie van de N65 zou maximaal moeten bijdragen aan de leefbaarheid in Vught. D66 begrijpt niet dat de snelheidsverhoging zo makkelijk door dit college en de coalitie wordt afgedaan, of beter gezegd: weggegeven, want in de toekomst heeft Vught niets meer te vertellen over de snelheid binnen Vught. Maar zo ver is het nog niet. D66 zal zich in blijven zetten deze verkeerde keuze van de gemeenteraad terug te draaien.

Zie ook: – D66: Verkeerslichten nog steeds beste oplossing voor N65 bij In ’t Groene Woud (10-6-2019) – GB, VVD en PvdA-GL blokkeren debat over N65-oplossing bij In ’t Groene Woud (10-6-2019) – Duidelijkheid over de effecten in Vught door aanpak N65 (15-5-2019) – Geen duidelijkheid maar een rookgordijn, fabels en verzinsels rondom besluitvorming N65 (2-3-2019) – D66 blij met eindresultaat van jarenlange lobby voor aanpak N65 (27-10-2018) – D66-voorstel unaniem aangenomen: verander de A65 in de N65 (2-7-2018) – Werkbezoek D66-Kamerlid Rob Jetten aan Vught in teken rijksinfrastructuur (3-10-2017) – Voorstel D66 aangenomen: hogere ambitie geluidsvermindering voor omwonenden N65 (10-2-2017)

Reacties? fractie@d66vught.nl

The post D66 tegen snelheidsverhoging naar 80 kilometer op de N65 appeared first on D66 Vught.

Pijlsnelle nieuwe metro & 25.000 nieuwe woningen voor Almere

D66 en CDA willen zo snel mogelijk beginnen met de aanleg van een nieuwe metrolijn die mensen in zeven minuten vervoert van Amsterdam naar Almere. De nieuwe verbinding moet uitkomen in Almere Pampus, een moderne en betaalbare woonwijk voor tenminste 50 duizend mensen.

D66 en CDA willen zo een vuist maken tegen de ramp die zich voltrekt op de woningmarkt. Het tekort en de snel stijgende prijzen maken een koopwoning nagenoeg onbereikbaar voor mensen met een gemiddeld inkomen. Almere Pampus moet daarom in de eerst plaats gericht zijn opkoopwoningen voor starters en betaalbare huur met de hoogste duurzaamheids- en kwaliteitseisen. De grond van Almere Pampus is al in het bezit van het Rijk. Dat maakt het een aantrekkelijke locatie voor snelle ontwikkeling.

Rob Jetten: “Studenten blijven langer thuis. Teveel jonge gezinnen, verplegers en leraren zien zich genoodzaakt de stad te verlaten. Ouderen op zoek naar een kleinere woning vinden die ook niet. Een rijk land als Nederland moet dit zichzelf aanrekenen. We moeten en kunnen beter. Want mensen kunnen niet echt vrij zijn zonder een dak boven hun hoofd. Ze kunnen niet vrij zijn als hun hoofd vol zit met zorgen over de huur of hypotheek. Ieder antwoord op die problemen begint bij één simpel woord: bouwen.”

De nieuwe ontwikkeling in Almere Pampus kan alleen geloofwaardig van de grond komen als het gebied ook makkelijker bereikbaar wordt vanuit Amsterdam. D66 en CDA willen een razendsnelle OV-verbinding tot stand brengen. Daarbij valt te denken aan een brug of een tunnel. Om snel een schop in de grond te kunnen zetten moet het Rijk hierbij Almere financieel bijstaan. Dat is in het nationaal belang.

Jetten: “De politiek moet weer groots durven te denken. Nieuwe verbindingen leggen. Het land opnieuw uitvinden en inrichten. In Almere kan Nederland de wereld laten zien hoe je goedkoop, groen en modern kan wonen. We kunnen laten zien hoe je de natuur intact houdt en toch nieuwe OV-verbindingen legt die mensen dichter bij elkaar brengen. Maar dan moeten we snel en daadkrachtig handelen. Niet krenterig zijn. De kost gaat voor de baat uit. Het is tijd om echt te investeren in de toekomst.”

Lees het plan van D66 & CDA voor meer woningen en sneller OV.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Het team van het CDA heeft vrijdagavond in Helvoirt de pubquiz ‘Wie Kent Vught’ gewonnen. In een goedgevulde ‘huiskamer’ in het HelvoirThuis bleek het team het meeste te weten van Vught. De pubquiz werd georganiseerd door de D66-afdeling Vught, omdat Helvoirt en Vught op 1 januari 2021 worden samengevoegd. Dat bracht D66 op het idee om een pubquiz (met een knipoog) te houden.

Het werd beslist geen avond met taaie politieke kost, maar allerlei soorten vragen kwamen voorbij, onder andere over de ‘nonnen van Vught’, postcodes, Albert Verlinde, Jimi Bellmartin, bijnamen en vlaggen en wapens uit Vught en omgeving. Meest onthullend waren voor veel deelnemers de verschillende bijzondere gebeurtenissen waarmee Vught de afgelopen decennia in het nieuws was.

Er waren ook videobijdragen. Een daarvan kwam van Rob Jetten, fractievoorzitter van D66 in de Tweede Kamer, die speciaal voor deze pubquiz een vraag had opgenomen op video. Hij begon met “Hallo Helvoirt” en zei dat de D66’ers in Helvoirt geluk hebben, omdat D66 Vught volgens Jetten een van de meest actieve D66-afdelingen van Nederland is. Ook Annemarie Spierings, gedeputeerde in Brabant en landelijk voorzitter van D66, nam voor deze quiz twee vragen op.

Het team van het CDA behaalde uiteindelijk de meeste punten. Ans Beijens, fractievoorzitter van het CDA in de gemeente Haaren (waartoe Helvoirt nu nog hoort) nam de eerste prijs in ontvangst.  “Geweldig hoe jullie je hebben weten te presenteren in Helvoirt”, aldus Beijens. “Wat hebben jullie hier veel tijd in gestoken en wat hebben wij er veel van opgestoken.” Tweede werd het team ‘De Aanhang’ en derde werd een team ‘Wie kent Helvoirtquiz’, een groep enthousiaste Helvoirtenaren die ieder jaar ook een pubquiz organiseren tijdens het Helvoirts Weekend in mei. “Daar doen we als D66 volgend jaar aan mee”, reageerde organisator Fons Potters. “Omdat de vragen alleen over Helvoirt gaan, wordt ons doel om niet op de laatste plaats te eindigen.”

Er wordt nog geprobeerd om van alle vragen uit de pubquiz ‘Wie-Kent-Vught’ een digitale versie te maken. Op die manier kunnen mensen die vrijdag niet konden komen op computer of telefoon de quiz alsnog spelen en daarmee een hoop wetenswaardigheden over Vught te weten komen.

Eerdere berichten en artikelen over Helvoirt: – Helvoirtenaren denken bij samenvoeging met Vught vooral in kansen en dromen (2-10-2019) – Helvoirtse politieke partij Progressief’96 zoekt samenwerking op met D66 Vught (10-9-2019) – D66 mist visie, ambitie en Helvoirt in nieuw bestuursakkoord (20-6-2018) – Themabijeenkomst: Helvoirt 100% bij Vught (18-3-2018) – D66: Helvoirt van harte welkom bij Vught, net als deel van Esch (14-2-2018) – Afdeling D66 Vught uitgebreid met Helvoirt (22-10-2017) – Behoud voorzieningen en eigenheid belangrijkste voor inwoners van Helvoirt bij samenvoeging met Vught (25-11-2015) – Peiling D66 Stemtent: Helvoirt wil bij Vught (12-10-2014) – Helvoirt en Vught samenvoegen? D66 Vught peilt de meningen in Helvoirt (6-10-2014)

The post CDA wint D66-pubquiz Wie-Kent-Vught in Helvoirt appeared first on D66 Vught.

Rob Jetten – Bouwen aan het Nederland van de toekomst (APB 2019)

Lees hier de inbreng van D66-fractievoorzitter Rob Jetten tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen 2019.

Ook namens mijn fractie wil ik mijn medeleven betuigen aan de familie en nabestaanden van advocaat Wiersum die vanmorgen in Amsterdam op een hele laffe wijze is doodgeschoten. Als we de eerste berichten mogen geloven, is dit een aanval op onze rechtsstaat. Waarbij niet alleen kroongetuigen, maar ook advocaten die mensen bijstaan in strafzaken het leven niet meer zeker zijn. En ik dank de minister voor de eerste brief die hij vandaag naar de Kamer heeft gestuurd. Ik vertrouw erop dat alles op alles wordt gezet om de onderste steen boven te krijgen.

Voorzitter,

De Algemene Beschouwingen van een fractievoorzitter van een coalitiepartij kennen doorgaans een vast stramien. De behaalde resultaten van het kabinet worden met gepaste trots opgesomd. De oppositie voorgehouden dat er al veel voor elkaar is gekregen. De bewindspersonen krijgen eventueel een pluim op de hoed. Verwijzend naar een rapport wordt natuurlijk wel nog even benadrukt dat ‘we er nog lang niet zijn’.

Ga ik dat helemaal anders doen? Het is mijn eerste keer, dus ik ga het proberen. Maar of ik de verleiding kan weerstaan, dat kan ik niet beloven. Ik vind het wel comfortabel dat het hier een tikkeltje voorspelbaar is. Een oase van rust en orde.

Eerlijk is eerlijk: politieke kalmte past mijn radicale fractie normaal gesproken niet. Maar nu ben ik er blij mee. Want wij staan in Nederland in het oog van een wereldstorm. De Verenigde Staten en China voeren een roekeloze handelsoorlog. Rusland raast in onze Europese achtertuin. En de regisseur van Brexit verdient inmiddels een Oscar voor beste horrorfilm. Hier in Nederland, in het oog van de storm, kan ook wel eens een windje opsteken. Tussen partijen. Binnen partijen. Baudet heeft het over de ‘brokstukken van onze beschaving’. Maar kijk, voorzitter! Samen brengen we hier wel iets tot stand.

Ons pensioenstelsel is gered voor de toekomst. Mede dankzij de samenwerking tussen coalitie en de PvdA en GroenLinks. Nederland heeft nu het eerste concrete klimaatplan van de wereld. Mede dankzij de inzet van natuurorganisaties én bedrijven. Een kinderpardon: gevluchte, hier gewortelde kinderen mogen blijven. Mede dankzij een moedige stap van het CDA. Het bedrijfsleven gaat betalen voor de lastenverlichting van mensen. Mede dankzij een flexibele wending van de VVD. En grote bedrijven als Shell gaan voortaan gewoon winstbelasting betalen. Dankzij het initiatief van collega-Kamerlid Bart Snels.

U ziet, dames en heren in Vak K, nu heb ik het toch gedaan. Ik kon de verleiding om de successen van het afgelopen jaar op te sommen nu al niet weerstaan. Maar dat doe ik voor u! Want u moet weten: Volgens de laatste peilingen bent u populairder dan ooit. De kiezers van Asscher en Klaver worden almaar enthousiaster. Nu die van Thieme nog. Maar sinds vorige week weet u: daar wordt hard aan gewerkt door mijn fractie!

Voorzitter,

Ik ben nu bijna een jaar fractievoorzitter. Na een stevige inwerkperiode, sta ik hier vandaag voor mijn eerste Algemene Beschouwingen. Al een stukje minder zenuwachtig dan voor mijn eerste interview met Frits Wester.

Van alle dertigers in dit debat zit ik het nog het dichtst bij de twintig. Dat verklaart wellicht de energieke start van mijn fractie na de zomer. Die heeft —zo heb ik gemerkt—tot wat ongemak geleid. Maar voorzitter, dat vind ik een mooi compliment. Voor mij gaat politiek over meer dan de dagelijkse verontwaardiging. Of de gevatte tweet. Politiek is meer dan kalmpjes aan managen, een procentje bijplussen in beleidskaders en plaatjes met gemiddelde koopkracht. De politiek is er – in mijn ogen – om de grote vraagstukken niet uit de weg te gaan, maar om juist te durven agenderen. Vraagstukken over leven en dood. Zoals Pia Dijkstra doet met haar wet voltooid leven. Vraagstukken over emancipatie en gelijke kansen. Zoals Vera Bergkamp doet met een pleidooi voor een tijdelijk vrouwenquotum. Of de simpele erkenning dat voor internationale problemen geen nationale oplossingen bestaan. Dat Europese samenwerking ons niet verzwakt, maar versterkt.

Soms komen de grote vragen ongevraagd op ons af. Dat is nu het geval. Om de natuur te beschermen moeten we de uitstoot van stikstof drastisch naar beneden brengen. Maar hoe? Willen we minder huizen bouwen? Minder natuur? Minder treinen? Minder vee? Mijn fractie maakt een keuze. Wij willen de veestapel halveren, zodat we meer huizen kunnen bouwen voor jonge gezinnen. Van biggen naar bouwen. De overheid moet boeren helpen met afbouwen of doorgaan voor eerlijke prijzen. Wie het daar niet mee eens is daag ik uit een visie ernaast te leggen. Een keuze. Welke keuze dan ook! Daar begint het debat.

Waar het mij om gaat, bij al deze grote kwesties, is dat politici laten zien waar zij voor staan. Dat wij hier in de politieke arena maatschappelijke discussies aanjagen en durven te beslechten. En ja, als radicaal-liberaal én als dertiger ben ik ongeduldig. Ik ga de toekomst hopelijk nog een stuk langer meemaken dan sommigen van u in Vak K. Laat staan de jongste generatie die de straat op gaat voor de bescherming van onze planeet.

Van mij dus geen lezingen over stilstand en behoud. Wat mij betreft richten we onze blik niet op onze schoenen, maar op de horizon.  Laten we kijken naar de horizon. Hoeveel kinderen moeten nog astma krijgen voordat we serieus werk maken van schone lucht? Hoeveel kinderen moeten nog starten op school met een taalachterstand voordat we eindelijk een vuist maken voor eerlijke kansen? Hoeveel Amerikaanse bedrijven moeten onze privacy schenden voordat we de techreuzen gaan aanpakken? Hoeveel dieren moeten levend verbranden in een stal voordat we ons realiseren dat het zo niet langer kan met die bio-industrie? Hoe lang kunnen we nog wegkijken van racisme voordat we zeggen: samen zijn wij Nederland en dit is de eenentwintigste eeuw? En hoeveel mannelijke premiers moeten we nog zien langstrekken voordat er eindelijk een vrouw aan het roer staat van vak K?

De geschiedenis leert dat wij Nederlanders op het cruciale moment antwoord kunnen geven op de grote vragen. Na de Tweede Wereldoorlog stonden we aan de wieg van de Europese Unie. Toen de dijken braken bij de Watersnoodramp hebben we de Deltawerken gebouwd. En toen zich in de jaren zestig nieuwe energiebronnen aandienden, stapten we in slechts vijf jaar over van kolen naar gas. Nu is er weer zo’n cruciaal moment.

De economie van vroeger brokkelt af. Van Rotterdam tot de Tweede Maasvlakte ligt veertig kilometer petrochemie dat zichzelf opnieuw moet uitvinden. En de Groningse gaskraan gaat eindelijk dicht. We moeten dus op zoek naar nieuwe welvaart. Een nieuwe economie. De nieuwe generatie mag niet de dupe worden van het beleid van nu. Daarom stel ik met Gert-Jan Segers een generatietoets voor om bij alle toekomstige wetten na te gaan of ze wel eerlijk zijn voor jongeren.

Maar dat is lang niet genoeg. Het gaat er nu echt om spannen. Kiezen we voor behoud? Of voor optimisme en investeringen?

D66 wil investeren. Investeren in de nieuwsgierigheid van Eindhoven. In de biotechnologie van Delft. In de energie van Rotterdam. Het kweekvlees van Maastricht. De aardappelen van Wageningen. De ontdekkingen van Leiden. En de branie van Amsterdam. Nu is het moment om de daad bij het woord te voegen. Als we worden betaald om geld te lenen, moeten we investeren in de toekomst. Wij zijn geen samenleving van renteniers, maar van pioniers.

Het is goed dat dit kabinet dat nu ook ziet. Maar dan zeg ik wel tegen de ministers in Vak K: Het geld moet snel naar concrete projecten. Trek de Noord-Zuid lijn door naar Schiphol. Verbind de Randstad met lightrail. Investeer in vakonderwijs, wetenschap, kennis en innovatie voor de start-ups en scale-ups van morgen. En laat het denken daar niet ophouden. Laat elektrische vliegtuigen als eerste uit Nederland opstijgen. Laat kunstmatige intelligentie nieuwe deuren openen voor kankeronderzoek. En breng de gezondheid van onze planeet in kaart met ruimtesensoren.

Kan de premier toezeggen dat het investeringsfonds concreet zal worden gebruikt voor wetenschap en innovatie? En kan hij beloven dat het kabinet uiterlijk eind dit jaar een concrete investeringsagenda naar de Kamer stuurt, zodat het geld volgend jaar kan gaan rollen?

Ja, er zijn grenzen aan de groei. De stikstofcrisis heeft dat nog eens duidelijk gemaakt. Maar soms is slim sterker dan groot. David versloeg Goliath. Ajax klopte Juventus. Én Real Madrid. Het kan. Als we een begin maken.

Als we die nieuwe economie tot stand brengen, dan moet het kansen bieden voor iedereen. We hebben te lang gedacht dat het met meer welvaart wel goed zou komen. Maar de vruchten van de economische groei komen niet bij iedereen terecht. De ongelijkheid groeit. Ik zie dat om mij heen gebeuren.

Zelf had ik geluk. Als jonge leidinggevende bij ProRail kreeg ik kansen en zekerheid met een vast contract. Tegelijkertijd zag ik hoe mijn zusje, die in de zorg werkte, flexcontract na flexcontract afliep. Voor haar was een hypotheek lang ver weg. Zij hoort tot een groeiende groep jonge mensen—theoretisch- of praktisch opgeleid—die druk ervaart. Prestatiedruk, bindende studieadviezen en onnodige selectiecriteria in het onderwijs. Onzekere banen, torenhoge huren en een heftige combinatie van werk en privé. Hoe geven we die nieuwe generatie weer kansen en zekerheid in de 21ste eeuw? Dat doen we in de eerste plaats door de ramp op de woningmarkt het hoofd te bieden. De zekerheid van een dak boven je hoofd is geen voorrecht. Het is een recht. De maatregelen die het kabinet gisteren heeft aangekondigd zijn een goede stap. Twee miljard investeringen om de woningmarkt aan te jagen. Speculanten en beleggers aanpakken; starters helpen. En natuurlijk vooral: bouwen, bouwen, bouwen.

Als een huis weer bereikbaar is, moeten mensen ook weer zeker zijn dat werken loont. Het dreigement van de minister-president aan de grote bedrijven om hun belastingverlaging te schrappen als de lonen niet stijgen, bleek geen lege huls. Dat is vast voor ons allemaal een beetje wennen. Mijn fractie gaat er vanuit dat zijn waarschuwing ook voor 2021 geldt. Is de premier het met mij eens dat een loonstijging van 2.5% veel te laag is?

Als werken gaat lonen, dan moet de arbeidsmarkt ook weer in balans. Mensen moeten kunnen kiezen of ze mét of zonder baas willen werken. Vrijheid als keuze, en niet als toevlucht. Maar dan moet die vrijheid wel blijven lonen. Het kabinet verkleint nu het fiscale verschil tussen zelfstandigen en werknemers. Mijn fractie wil een garantie van het kabinet dat de opbrengst van die maatregel ook bij zelfstandigen blijft. Kan de premier die geven?

Zonder goed onderwijs geen gelijke kansen. Het onderwijs is een paspoort voor de toekomst. En het lerarentekort dat we nu zien, is een maatschappelijke crisis. Dat heeft in de eerste plaats met geld te maken en de onderhandelingen over de cao tussen scholen en vakbondsbesturen. Ik wil het kabinet oproepen om nog eens heel goed te kijken naar welke rol het kan nemen bij het vlottrekken van deze cao-onderhandelingen. En daarbij is wat mij betreft alle creativiteit nodig. Ik ben heel blij om te horen dat zo’n oproep vandaag eigenlijk door alle partijen wordt gedaan. Naast de onderhandelingen over de cao, moeten we ook kijken hoe de inzet voor de verlaging van de werkdruk uitpakt en hoe we dat verder kunnen continueren.

Ik was met een aantal collega’s afgelopen voorjaar bij de manifestatie op het Malieveld en sprak daar met heel veel leraren die blij waren met de inzet voor werkdrukverlaging. Omdat ze bijvoorbeeld op school voor het eerst in jaren weer een conciërge konden aanstellen, die allerlei nuttige klusjes in het schoolgebouw doet zodat leerkrachten zich kunnen focussen op het voorbereiden en geven van lessen. Wat kan het kabinet nog meer doen om de werkdruk te verlagen en meer mensen te verleiden om misschien hun tijdelijke contracten om te zetten in vaste contracten en hun deeltijdcontacten om te zetten in voltijdcontracten? Want we hebben al die creativiteit nodig om dat lerarentekort op te lossen.

Voorzitter,

Ik groeide op in een modern, vrolijk en veelkleurig Nederland. Een open en tolerant land van mensen met alle soorten achtergronden, paspoorten, dromen en ambities. Een land van iedereen. Maar gaandeweg is die openheid onder druk komen te staan. Transgenders die bij Uber worden geweigerd ervaren uitsluiting. Joden die horen dat de ruiten van hun ontmoetingsplaats zijn ingegooid, herkennen de donkere patronen van de geschiedenis. Geboren en getogen Nederlanders die te horen krijgen dat ze zich moeten invechten, herkennen die patronen evengoed.

Conservatieve politici hebben van het uitbuiten en aanjagen van alle soorten onbehagen hun verdienmodel gemaakt. Al bijna twintig jaar is het bij elk probleem alle ballen op elke moslim. Niet alleen nieuwkomers, maar ook de derde en vierde generatie. Nederlanders die hier wonen die worden gewantrouwd. Wie liefde of loyaliteit voelt voor het land van haar voorouders zou geen volwaardige Nederlander kunnen zijn. Maar dat miskent de essentie van identiteit. Die is altijd meervoudig en gelaagd. Ik ben Brabander, Nederlander, Europeaan, politicus, homo, zoon én Feyenoorder. Allemaal tegelijkertijd.

Het miskent óók de essentie van Nederlanderschap. Dat staat niet vast. Het is een gedeelde zoektocht die continue aan de gang is. Eigenlijk had ik gedacht dat het een andere kant op zou gaan in de conservatieve hoek. Vijf jaar geleden las ik over een jonge, veelbelovende CDA’er die een wat meer liberale opvatting leek te hebben over identiteit. Hij zei in het buitenland getroffen te zijn door de kracht van diversiteit. Maar wat is er gebeurd met die verlichte ziel? Nu diezelfde verlichte ziel wordt getipt als CDA-leider drukt hij zich uit in luie sombermans-anekdotes over onaangepaste migranten. Dat soort woorden hebben gevolgen in de echte wereld.

Ik denk aan een hier geboren vriend die bij een sollicitatie het compliment kreeg dat hij wel “heel goed Nederlands sprak”. Een voorbeeld uit duizenden. Wie in dit land met een Arabische achternaam solliciteert maakt drie keer minder kans op het krijgen van een baan als iemand met een Nederlandse achternaam die zich met een strafblad. Laat dat even op u inwerken. Drie keer zo weinig kans.

We hebben nu dus een duidelijke opdracht. Een beschaafd alternatief bieden. Dat alternatief bestaat in een nieuwe houding. De politiek moet het hele verhaal vertellen. Dat het onacceptabel is als religieuze extremisten kinderen indoctrineren met haat. Dat we hard moeten optreden tegen radicalisering. Maar ook dat alle migrantengroepen een hoger onderwijsniveau halen dan ooit. Dat nieuwe Nederlanders niet alleen naar de huisarts gaan, maar steeds vaker zelf huisarts worden. En bovendien dat Nederlanders, van welke generatie dan ook, hier thuis zijn.

Kan de premier hier daarom morgen verschijnen als premier van alle Nederlanders? Wil hij zijn vertrouwen uitspreken in de mensen die van Nederland hun thuis hebben gemaakt? En wil hij dan namens zijn kabinet vertellen wat het gaat doen om de laatste grote drempels weg te nemen voor Nederlanders met een migratieachtergrond die keer op keer worden geweigerd als ze solliciteren voor een stage of baan?

Voorzitter,

De politiek is er om de grote vragen te stellen en te beantwoorden —vragen van vrijheid, gelijkheid, tolerantie, leven en dood. Maar die vragen gaan ook over vertrouwen in de overheid, toegang tot het recht en de kwaliteit van onze democratie.

Vertrouwen in de overheid begint met de kwaliteit van de dienstverlening. Ik zou eigenlijk een vraag willen stellen aan iedereen in vak K. Wie van u heeft GEEN problemen met een uitvoeringsorganisatie? Dat zijn er inderdaad maar heel weinig, zelfs niemand. En voorzitter, dat is wederom iets waar we gelukkig om kunnen lachen, maar ook heel pijnlijk. Dat dus heel veel Nederlanders, of ze nu een rijbewijs of toeslag aanvragen, niet de dienstverlening krijgen die wij van de overheid verwachten. En dan moeten we heel terecht een spiegel voor onszelf houden, want dat ligt niet aan de hardwerkende mensen achter een servicebalie, maar aan de manier waarop wij die uitvoeringsorganisaties met allerlei wetgeving opzadelen. Gisteren heeft de Koning daar bij de troonrede hele mooie woorden aan gewijd. Ik vraag het kabinet: welke daden voegt het bij de mooie woorden van onze Koning?

Wie ook zitten te wachten op daadkracht van het kabinet, zijn mensen die moeite hebben met de toegang tot het recht, de mensen die hulp nodig hebben en zijn aangewezen op de sociale advocatuur. Daar zijn grote tekorten. De gezondheid van de rechtsstaat staat onder druk, er zijn heel veel sociale advocaten die overwegen te stoppen met hun werk. Wat gaat het kabinet doen om dit zo snel mogelijk op te lossen? De versterking van de rechtsstaat moet hand in hand gaan met de versterking van onze democratie. Ik zie uit naar de wetsvoorstellen van minister Ollongren volgend op het belangrijke werk van de staatscommissie parlementair stelsel. Maar de Kamer hoeft nu niet op z’n handen te zitten. We kunnen hier zelf iets doen.

Want kijk nu even naar de realiteit van dit debat. Honderden, zo niet duizenden hardwerkende ambtenaren hebben maanden gewerkt aan de voorbereiding van de begrotingen. Afgelopen weekend hebben we dat onder embargo ontvangen en hebben de medewerkers en Kamerleden van onze fracties zo’n hele begroting moeten doorspitten. En vandaag al hebben we een debat. Vandaag al moesten oppositiepartijen een tegenbegroting inbrengen. Dat laat zien hoe ongelijk de strijd tussen kabinet en Kamer in de afgelopen jaren is geworden. We zetten onszelf als democratie op achterstand. En bang voor de publieke opinie hebben we ons daar de afgelopen jaren niet over durven uit te spreken. Mijn oproep aan de Kamer is: laten we kritisch kijken naar de manier waarop wij debatten aanvragen en moties indienen, maar laten we ook kijken naar hoe we de financiering van de staten-generaal kunnen versterken zodat wij onze controlerende taak ook goed kunnen uitvoeren.

Voorzitter, tot slot:

Mijn partij ging als de progressieve motor het kabinet in. In het eerste jaar leek het motortje een beetje te pruttelen. Nu houden we vaart en koers. Vanaf nu is het tijd om te bouwen aan het Nederland van over 30 jaar. Als het aan mij ligt, is Nederland dan een soort Berlijn aan de Rijn. Een plek waar creativiteit in de lucht hangt. Waar radicale, nieuwe ideeën worden omarmd. Waar culturen elkaar vinden. Waar de geur van optimisme de straten vult.

In 2050 is Nederland wat het hoort te zijn. Berlijn aan de Rijn. Divers, open, dynamisch, tolerant, energiek en vrij. Een land waar hijskranen de wolken doorboren. Waar de windmolens draaien. Een land met kansen, huizen en nieuwe zekerheden voor iedereen. Of je nu Kajsa, Carola, Khadija of Mark heet.

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Samen met Rob Jetten en Gert-Jan Segers blikte fractievoorzitter Pieter Heerma terug op het afgelopen parlementaire jaar. Conclusie: het politieke midden kan het nog. #nieuwsuur

Pieter Heerma blikt in Nieuwsuur terug op het parlementaire jaar

Speech Rob Jetten op het zomercongres van de Jonge Democraten

Dit weekend speechte fractievoorzitter Rob Jetten op het zomercongres van de Jonge Democraten. Lees hier zijn toespraak over hoe radicale politiek verenigd kan worden met pragmatisme.

Het was een ijskoude zondagochtend in langzaam wegebbende jaar 2018. Ik stapte de auto uit en werd door Amsterdam getrakteerd op een Hollands doorkijkje. Alsof ik in het Rijksmuseum naar een schilderij van Pieter de Hoogh stond te kijken. Een donker steegje, te benauwd voor twee mensen tegelijk. Achter de betonnen poort danste het licht op bescheiden golfjes in de westelijke haven van de hoofdstad. Geduldig wiegende zeilboten moesten met deze temperatuur nog wat langer geduld hebben. Ik dacht aan Jacques Brel—‘dans le port d’Amsterdam’—probeerde de rest van de woorden voor de geest te halen, en neuriede het melodietje voor me uit. Alles om nog even niet te denken aan de snel naderende ontgroening door Jort Kelder in de nieuwe studio van het legendarische actualiteitsprogramma Buitenhof.

Toen ik werd overvallen door de lichtbak van de draaiende camera’s lachte Kelder mij opvallend mild toe. Zo mild, dat ik de ontstane ruimte kon benutten om te vertellen waarom ik nu precies doe wat ik doe. Wie ik ben. En vooral: welke radicale politiek mijn partij voorstaat.  „Ik zie er misschien wat netter uit,” zei ik, “maar ik voel wel dat radicalisme in me.”

Na het weekend kreeg ik twee giechelende medewerkers op bezoek met een cadeau. Een delfts blauw tegeltje met de tekst: ‘zoek de radicaal in jezelf’. Dat tegeltje staat sindsdien op de schouw in mijn werkkamer. Als ik er naar kijk denk ik aan de bron van dat radicale. Dan weet ik weer even waarom ik zei wat ik toen zei. Meer dan eens heb ik het gevoel éérst een Jonge Democraat en dan pas D66’er te zijn.

Nu ik het genoegen krijg terug te zijn op het oude nest, wil ik het met jullie hebben over wat ik zoek in mezelf en in mijn partij. Radicalisme.

Ik heb het dan niet over het radicalisme dat door de AIVD wordt gedefinieerd als “een gevaar voor de democratische rechtsorde”. Ook heb ik het niet over radicalisering onder jongeren, ook al zou het misschien nuttig zijn in dit gezelschap die materie nog eens door te nemen. Dan hadden we wellicht eerder signalen kunnen oppikken over een zekere scheidend JD-voorzitter .

Ik heb het over de radicaal-liberale politieke traditie geboren in de late negentiende eeuw. Een traditie geënt op de vernieuwing van het democratisch parlementair stelsel en het uitbouwen en beschermen van de rechten en vrijheden van het individu in verbondenheid met de gemeenschap.

In Nederland werd deze progressieve herijking voor het klassiek liberalisme belichaamd door de Radicale Bond. D66 kan haar inspiratie via de later opgerichte Vrijzinnig Democratische Bond herleiden naar precies die radicale voedingsbodem. Niet gek dus dat de huidige onderkoning van Nederland, Thom de Graaf, D66 wilde positioneren in wat hij noemde ‘het radicale midden’.

Dezelfde radicale geschiedenis behoort uw roemrijke organisatie toe. Al in 1916 werd in Utrecht besloten tot de oprichting van een organisatie voor vrijzinnige politieke jeugd. De enige serieuze twist was over de naamgeving. ‘Jonge Radicalen’ was lang favoriet, maar de oprichtingsvergadering besloot uiteindelijk tot ‘Jonge Democraten’. Het duurde nog 68 jaar voordat de échte Jonge Democraten opstonden in Café Eik en Linden hier in Amsterdam. Dat was drie jaar voor mijn geboorte.

De oprichting van een politieke jongerenorganisatie kon niet direct op enthousiasme rekenen bij de toch al jonge moederbeweging van Hans van Mierlo. Ten eerste was het formaliseren van partijstructuren fundamenteel in strijd met zijn idee van een Beweging die zichzelf zou opheffen. Ten tweede vond hij het net als iedere partijvoorman verdomd lastig zo’n horzel bij zich in de tent te hebben.

Hij zei, in een vraaggesprek bij het tweede lustrum van de JD: ‘op een onverwacht moment, toen wij even niet keken, zijn jullie tegen onze zin ontstaan’. Het wantrouwen tussen partijleider en jongerentak werd al snel wederzijds. Mijn illustere voorganger Alexander Pechtold kan erover meepraten.

Sinds haar oprichting heeft de JD zich als radicale horzel bewezen. En hoewel zélfs ik na amper een jaar fractievoorzitterschap sympathie kan opbrengen voor Van Mierlo’s standpunt, weet ik als geen ander: dat gehorzel is maar goed ook. Het is zelfs een essentiële voorwaarde voor het succes en het voortbestaan van D66.

Zonder de politieke durf en het inlevingsvermogen van de JD was Paars er niet als vanzelfsprekend gekomen. Zonder Paars zaten we nu nog steeds onder de verstikkende, betuttelende plak van het CDA. Zonder Paars geen waardig levenseinde. En zonder Paars had ik niet in ieder geval de keuze gehad met mijn vriend te trouwen. Ik heb overigens geen plannen om dat ook daadwerkelijk te doen… Geheim tussen ons. Vertel maar niet aan hem.

Zonder de denkkracht van de JD had D66 nooit jongere generaties kunnen redden van de financiële last van de vergrijzing met de verhoging van de AOW-leeftijd en de afschaffing van de vervroegde uittreding. Zonder de inspiratie van de JD had D66 nooit jonge mensen een kans kunnen geven op de huizenmarkt met de afschaffing van de hypotheekrenteaftrek.

Toegegeven, de JD-motie voor afschaffing van ALLE luchtvaart in Europa was nog wat vergezocht in 1994, maar zonder de druk en steun van jonge mensen was D66 misschien nooit de enige serieuze klimaatpartij van Nederland geworden.

Zonder de schwung van de JD waren wij wellicht niet de enige echte onbeschroomd anti-populistische partij geworden. Het was JD-voorzitter Jan Paternotte die in de campagne voor de Europese grondwet twee weken lang met een caravan achter Geert Wilders. Hij kreeg daarmee net zoveel aandacht voor het pro-Europese verhaal in het NOS-journaal. Tot blinde woede van Wilders, die zich liet verleiden de telefoon te pakken, Hilversum te bellen, en verongelijkt door de hoorn te schreeuwen: ‘Zeg, zijn jullie allemaal lid van D66 daar?!’

Pechtold volgde snel met het moedige, radicaal-vrijzinnige antwoord op Wilders. Pas vijftien jaar later realiseerde VVD-leider Rutte zich dat meelachen met de nationaal-demagogen niet helpt. Maar toen hij direct na het trekken van die conclusie zendtijd opeiste van de publieke omroep voor een debat dat de keuze in het stemhokje vernauwde tot rechts en extreem-rechts, heb ik zelf de neiging moeten onderdrukken om Hilversum te bellen en verongelijkt door de hoorn te blaffen: ‘Zeg, zijn jullie nu allemaal lid van de VVD geworden daar?!’

Het was dezelfde Jan Paternotte die in zijn tijd constateerde dat bij de vakbonden eigenlijk iedereen oud was. In de Sociaal Economische Raad zat niemand van onder de 50. Zo konden jonge mensen natuurlijk niet vertegenwoordigd worden. En dus vond hij steeds nieuwe manieren om de discussie los te wrikken. De bezetting van het FNV gebouw in Sloterdijk liep nog wat stroef. Maar daarna kwam de machine op gang. Lodewijk de Waal werd uitgeroepen tot de irritantste man van Nederland. Jan poseerde voor de krant met een babyboomer op zijn rug. De last van het verleden goed in beeld gebracht.

En snel daarna ging de JD, in samenwerking met het CDJA, naar de SER om te eisen dat de toekomst aan tafel kwam zitten. Onder toeziend oog van de politie en de vaderlandse pers werd de oude stoel van Abraham Kuyper door JD’ers en CDJA’ers het gebouw in gedragen als jongerenzetel. De discussie barstte toen eindelijk los. Experts gaven de JD gelijk. En de CNV besloot in haar SER-delegatie dan eindelijk een jongerenvertegenwoordiger mee te nemen. En, dames en heren, wie was dat? Jawel, de oud-snuffelstagiair van Alexander Pechtold, Jesse Klaver. Zonder de JD dus geen kloeke carrièrestart voor Jesse Klaver.

En dan nog even dit: de politieke actualiteit maakt dat ik hier vandaag ben in grote dankbaarheid. Want zonder het wikken, wegen, uitdenken, doorzetten en doordrukken van de Jonge Democraten had onze minister Koolmees nooit zijn meest indrukwekkende prestatie van zijn carrière kunnen leveren. Een opluchting, een doorbraak en een overwinning voor jonge mensen in het hele land: de grootste pensioenhervorming ooit!

Verantwoordelijkheid van traditie

De traditie waarin die hervorming tot stand kon komen, de JD-traditie van voorlopen en van vurig en radicaal agenderen is het waard te laten leven.

Toen ik bij de JD rondliep—dat was zo ongeveer in het prehistorisch tijdperk—deden we ook voorstellen die nu steeds vaker terugkeren in politieke debat.

De legalisering van soft en harddrugs. De veilige en vrije omgang met prostitutie. Thema’s waar politici in Den Haag zich liever niet aan branden.

Nu loop ik daar zelf rond. En ik zie dezelfde bekrompenheid om me heen. Maar niet bij onze eigen partij. Want welke koers D66 ook vaart, of we nu wel of niet in een kabinet zitten, wij staan altijd open voor discussies met de JD.

Niet omdat het zo leuk is. Als ik alleen maar leuke dingen zou willen doen zou ik de hele dag poppetjes tekenen op de posters van Forum voor Democratie. Nee we doen het omdat onze partij anders allang haar bestaansrecht was verloren. Als we niet al die taboes hadden doorbroken en al die hervormingen hadden doorgevoerd die hun oorsprong vonden op JD-congressen als deze waren we weg geweest. Electoraal weggevaagd. Irrelevant en onherkenbaar.

Tegenwoordig is de reactionaire kant van het politieke spectrum behoorlijk bedrijvig in het slechten van taboes.  Daar wordt het IQ van mensen langs een ethnische meetlat gelegd. Daar wordt het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw een paar tandjes teruggeschroefd.

Als er dus ooit een reden is geweest vrijzinnige taboes af te stoffen is het de populariteit van radicaliserend rechts. Daarom ben ik hier vandaag. Om samen met jullie de strijdbijl op te pakken. Om jullie te zeggen dat ik altijd zal kiezen voor de jonge radicalen in deze zaal die taboes willen doorbreken.

Maar daarbij moet me nog wel iets van het hart. Als JD-voorzitter heb ik het zelf ook allemaal niet perfect gedaan. Als ik terug kon gaan in de tijd had ik heel veel anders gedaan. Ik had beter mijn best gedaan om ervoor te zorgen dat deze zaal een echte afspiegeling zou zijn van de samenleving. Minder speeltuin voor hoogopgeleiden, meer kweekvijver voor alle soorten vrijzinnige radicalen van goede wil.

We horen straks wie de nieuwe voorzitter wordt. Ik zou hem of haar willen vragen goed te maken wat ik niet adequaat heb gedaan. De NRC omschreef onze club in de jaren negentig als ‘een gemêleerd gezelschap, van leren jacks tot parelkettinkjes, jasjes-dasjes en vlotte sweaters.’ Als de krant weer een profiel maakt in de jaren twintig van deze eeuw, dan hoop ik op een gemêleerd gezelschap, van hoofddoekjes tot hotpants, jasjes-dasjes en boerenoveralls.

En dan nog iets. Ik snap dat de realiteit van de politiek soms lastig is. De compromissen. Het meel in de mond. De langzame voortgang. Wat dat betreft is het een bevrijding hier zonder beperking te kunnen filosoferen. Maar politiek is geen spel of vertier, zelfs niet in deze vrijblijvende omstandigheden. Wat je hier agendeert zegt iets over de essentie van de vereniging. De standpunten die je hier verkondigt zijn niet vrijblijvend. Ook niet als die gaan over kinderporno of kindereuthanasie.

Het is misschien hier ook verleidelijk om politicusje te spelen. Maar het heeft geen zin. Het draagt niets bij. Jullie hebben de kans Van Mierlo ongelijk te geven. Pak je rol. Werk geduldig aan voorstellen die geesten uit flessen rukken, revoluties ontketenen voordat die uitbreken, de macht verbeelden en een spiegel voorhouden.

Ik zie de rol van de Jonge Democraten als radicale aanjager, als maker van de toekomst. De volgende verkiezingen zijn alweer bijna over twee jaar. En dus vraag ik jullie: ga met andere organisaties in gesprek. Geef opvolging aan het duurzaamheidsmanifest dat jullie samen met negen andere politieke jongerenorganisaties sloten. Denk na over de volgende formatie. Wat moet er in het coalitieakkoord staan? Hoe ziet een akkoord eruit #voordetoekomst? Mensen moeten het kunnen inbeelden voordat ze ermee instemmen. Dat vergt de inspanning van jonge radicalen, creatieve denkers, grootaandeelhouders in de toekomst.

En vergeet daarbij dan ook niet te praten met radicaal-andersdenkenden. Jonge JFVD’ers. Jullie leeftijdsgenoten kunnen makkelijk nog worden gered uit de klauwen van de boreale uil.

De verantwoordelijkheid van traditie II

Voor D66 zijn de afgelopen twee jaar vaak een oefening in geduld geweest. Een constante onderhandeling met andersdenkenden om onze radicale voorstellen dichterbij te brengen. Wij leven met religieuze toewijding bij het refrein van het lustrumlied van de JD uit 1994: ‘pragmatisch en heel radicaal’. Voor ons gaat radicalisme hand in hand met gematigd handelen.

Ik weet dat dat vaak tot onbegrip heeft geleid, zeker ook in dit gezelschap. We hadden veel dingen liever anders gezien, ik ben de eerste om dat toe te geven. Het intrekken van het raadgevend referendum zonder duidelijk alternatief. De dividendbelasting. Maar denk je eens in. Een pro-Europees klimaatkabinet dat haar grootste investering doet in het onderwijs. Is dat niet precies wat we willen, democraten jong en oud? Is dat niet een ongelofelijke prestatie in een land met een meerderheid aan rechtse en extreemrechtse zetels?

Ik knok er iedere dag met mijn collega’s keihard voor, want voor niets gaat de zon op. Als het lukt in de komende weken na het succes van een Pensioenakkoord ook een Klimaatakkoord te sluiten dan hebben wij onze anderhalf miljoen kiezers kunnen geven waar ze om vroegen en wat zij verdienen: verandering en vooruitgang.

Bovenal is onze kabinetsdeelname het waard omdat deze ongewone samenwerking de laatste hoop is voor het samenwerkende midden. Omdat regeren, ook in deze samenstelling, ons radicalisme met ons pragmatisme verknoopt.

Partijen en mensen die tot elkaar komen en niet blijven steken in het dienen van één enkel belang. Consensuspolitiek. Dat is stroperig, soms zelfs vuil en vunzig, maar een stuk succesvoller recept voor stabiel en progressief bestuur dan het winner-takes-all geharrewar in de Angelsaksische wereld.

De beslissing om na onze historische zetelwinst in 2017 wel aan tafel te gaan zitten wordt ook ingegeven door de harde realiteit van de Tweede Kamer. Nederland heeft een conservatieve meerderheid. Dankzij de dysfunctionele zetels van de nationaal-populisten konden wij progressief beleid maken met partijen die daar eigenlijk helemaal geen zin in hebben. Daar hadden we graag hulp bij gehad van andere partijen, maar die waren te bang om moeilijke concessies te doen.

Wie komt bij de volgende ronde wel serieus aan tafel zitten? Ik maak me zorgen. Forum heeft op rechts wel al gezegd te willen regeren. De VVD en het CDA willen best hun ziel verkopen. Luister naar Hugo de Jonge als hij zegt dat samenwerking met de PVV best mogelijk is. En neem hem daarin serieus. Luister naar Klaas Dijkhoff die samenwerking met Forum niet uitsluit. En neem hem daarin serieus. Een herhaling van het on-Nederlandse rampkabinet Rutte-I is een serieus gevaar.

Wat gaan wij progressieven daartegenover stellen? Loopt GroenLinks na twee keer nog een derde keer weg? D66 zal het progressieve motorblok bij elkaar proberen te houden. Dat is de verantwoordelijkheid van onze radicaal-pragmatische traditie. Dat is wie wij zijn.

We doen dit op voorwaarde dat de progressieve democratische politiek niet steunt op blinde loyaliteit of identiteit. Dan zijn we geen haar beter dan de PVV. Wij bedrijven ideeënpolitiek. Niet vanuit de tijdloze starheid van ideologie, maar steunend op een analyse van de wereld zoals die is in het hier en nu.

Het gaat uitstekend met Nederland, maar de afgelopen decennia zijn ook nieuwe muren ontstaan in onze samenleving.

Muren tussen mensen met en mensen zonder zekerheid.

Tussen mensen met wortels in Nederland en mensen met wortels elders.

En tussen mensen met macht en mensen zonder macht.

Als ik vandaag iets van jullie wil vragen is het dit: help ons de sloophamer op te pakken! Wat vinden jullie? Wat moeten we doen? Welke oplossingen zijn rechtvaardig voor jonge mensen? Ik sluit niet uit dat we het af en toe oneens zullen zijn. En ik waarschuw maar alvast dat het JD-kroonjuweel van de opheffing van het verbod op openbaar dronkenschap, kan moeilijk het antwoord op alles zijn.

De taak voor radicalen, jong en oud, is om de rustige vijver van de politiek in beweging brengen. Roeren in stilstaand water.

Ik kan niet voor jullie bepalen wat radicaal is. Radicalisme wordt op verschillende golflengten uitgezonden. Is het de verhoging van de vermogensbelasting? De afschaffing van privé-onderwijs? Het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd naar zestien?

Ik weet wel: dat jullie hier zijn is een radicale daad op zich. Leg maar eens uit in de bus waarin jullie hiernaartoe gekomen zijn dat meer dan tweehonderd jonge mensen hier in een oververhitte kerk in Amsterdam een weekend lang debatteren over de vrijzinnige politiek.

En als JD’er én D66’er weet ik zeker: jullie slaan de golven waar D66 op surft. Of die vrijzinnige golf ooit tegen de deur van het Torentje aan zal slaan is voor een belangrijk deel afhankelijk van jullie enthousiasme en van onze samenwerking.

Het kan als wij het willen. Zoek de radicaal in jezelf!

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Hoe gek denkt de landelijke politiek dat de burgers zijn? -Deel 2- Als je als EU een dag vóór de verkiezingen in Nederland bekend maakt dat ook Nederland voortaan zes (!) maanden WW-uitkering aan ontslagen arbeidsimmigranten mee moet geven en het lijkt erop dat de Nederlandse regering gewoon weer aan het EU handje mee gaat lopen, waar denken ze dan dat Nederlandse kiezer op gaat stemmen? Natuurlijk, een anti-Europa partij. Een partij die de EU wil hervormen of zelfs naar een Nexit toe wil. Tienduizenden WW euro's worden al door Poolse arbeiders het land uit gesluist omdat de UWV niet oplet. Bij de EU hebben ze dat vast gehoord, maar toch rammen ze een dergelijke nieuwe wet door de strot van de Hollandse belastingbetaler. En dat klimaatgedram? De D66 drammers, de horror-populisten, hebben weer eens lekker een schop onder de kont gehad. Ze snappen niet wat FvD wil. Dat komt omdat ze die partij altijd hebben onderschat. Niet serieus genomen en nu blijkt dat Rob Jetten en consorten serieus zijn genómen. Hij heeft het zelf nog niet door, of de waarheid doet te zeer, maar Jetten is blij met het resultaat van de verkiezingen. Ondertussen maakt de uitslag van deze klimaatverkiezingen duidelijk dat de kiezer op twee kampen heeft gestemd; vóór roof uit naam van het klimaat (GL) en tégen roof uit naam van het klimaat (FvD). Groenlinks gaat proberen het kabinet aan de belofte van de CO2 heffing te houden, maar Rutte zal Jesse lachend vertellen dat hij het CO2 slurpende bomenbos in kan. "Doe normaal man!" "Doe zelf normaal man!" "Je kan de boom in!" "Je kan zelf de boom in!" En zo valt de duisternis voor de klimaatkoehandel, stijgt de uil van Minerva op en laat hij grote fledders vallen op de hoofden van de vechtersbazen. "We hebben gewonnen! We hebben gewonnen!" gilt Therry, al dansend over het binnenhof. De VVD hoeft met een rechtse coalitie namelijk zijn multinational vrienden niet af te vallen ook hoeft de 'gewone' kiezer niet meer de volle mep te betalen, want het oorspronkelijke plan van VVD en CDA, samen met de snel gegroeide broer FvD, kan weer uit de kast; zo min mogelijk klimaatplannen doordrammen. En zo komt alles weer op zijn pootjes terecht, dankzij u, de kiezer. Het ging even niet over zorg en veiligheid of #doeslief, beste kiezer. U heeft wel laten zien dat de gevestigde orde van toon moet veranderen. Dat wel.

Congres!

Het is een wonder. Dat ze jullie, volop in de campagnestand, een dag naar een congreszaal hebben weten te lokken. Want partijgenoten, wat heb ik jullie de afgelopen weken veel gezien. Overal in Nederland. Op straat, in onze groen-witte jassen. Flyerend, canvassend, en vastbesloten om in al die provincies een goede uitslag voor D66 neer te zetten.

Zodat D66’ers zich ook de komende jaren als bezetenen kunnen inzetten. Voor betaalbare huizen. Voor meer fietssnelwegen. En voor behoud van natuur!

D66’ers die kiezen voor de toekomst. Ik wens onze twaalf lijsttrekkers en hun teams heel veel succes toe! Zoals hier in Noord-Holland onze fantastische lijsttrekker Ilse Zaal!

Vrienden,

Voor mij persoonlijk stond de wereld de afgelopen vijf maanden even helemaal op z’n kop. Maar ik kan me voorstellen dat het ook voor jullie gek is. Na 12 jaar opeens een nieuwe fractievoorzitter.

Ik wil jullie graag vertellen waarom ik de politiek ben ingegaan. Wat me drijft. En waarom ik lid werd van D66.

Ik ben 31. Ik ben van de generatie die opgroeide met de verschrikkelijke aanslagen van 11 september en de oorlogen die volgden in Afghanistan en Irak. Ik zat uren aan de buis gekluisterd. Wilde al het politieke nieuws lezen. In eigen land werd de politiek opgeschrikt door opkomst van Fortuyn en de laffe moordaanslagen op hem én op Theo van Gogh. Dat maakte indruk.

De vrije wereld waarin ik opgroeide, waarin mijn generatie meer kansen had dan ooit, die wereld die alleen maar beter zou worden, bleek opeens minder vanzelfsprekend dan iedereen dacht. En de reactie van sommigen was: Groepen uitsluiten. Ophitsen. Grondrechten schenden.

Reacties die onze samenleving verdeelden. Reacties waardoor veel Nederlanders zich afvroegen: Ben ik hier nog welkom?

Op datzelfde moment worstelde ikzelf ook met mijn identiteit. Ik zat in het laatste jaar van de middelbare school. Toen ik durfde te erkennen: Ik ben homo. Dat was niet altijd gemakkelijk. Kan dat wel? Wat zullen anderen denken?

En toen ik steeds lekkerder in mijn vel zat, ook de vraag: Waar halen die types het lef vandaan om mij of anderen te vertellen dat we er niet bij horen omdat we niet in hun hokje passen?

Langzaamaan werd ik activistischer. Ik wilde me ergens bij aansluiten. Politiek actief worden.

Ik zocht een partij die pal stond voor de vrijheid jezelf te zijn. Die stelling nam tegen de rechts-populisten die alleen maar ophitsen en uitsluiten. En die wist dat Nederland beter af was, zonder verdeeldheid.

Die partij was D66. Toen nog geen partij, maar een ‘partijtje’. Nul zetels in de peilingen. Met leeuwenmoed hielden Alexander, Boris en Fatma en een handvol medewerkers zich staande in de Tweede Kamer.

En met succes. Toen CDA en PvdA in Balkende-IV waren vergeten dat regeren een werkwoord is, kwamen zij in opstand. Toen iedereen nog in een kramp lag na de afgewezen Grondwet van 2005, koos D66 als enige voor Europa.

En toen de PVV in de Tweede Kamer kwam, en niet alleen de Koran, maar ook de Grondwet wilde verscheuren, was D66 de enige die met hen de strijd aanbond. Die partij, met het lef om ergens vol voor te gaan, daar wilde ik bij horen.

Ik werd lid. Wat daarna kwam, herkennen vast veel leden. Een prachttijd bij de Jonge Democraten. Campagnevoeren voor elke verkiezing. Op een dag van wind en regen, een dag als vandaag, posters plakken. En uiteindelijk werd ik Raadslid in Nijmegen. Dus Menno: je hebt nog heel wat in te halen bij deze prachtige club.

Ik werd actief aan de vooravond van een decennium waarin Nederland D66-groen zou kleuren. Want kijk waar we nu staan. Honderden volksvertegenwoordigers, wethouders en gedeputeerden door het hele land. Negentien zetels in de Tweede Kamer. Tien in de Eerste. En zes ijzersterke bewindspersonen.

Dat was allemaal nooit gebeurd, zonder één persoon. Alexander Pechtold. Alexander, ik heb je de afgelopen maanden ook wel eens vervloekt. Als ik in je grote schoenen stond en me afvroeg: Wat zou Alexander doen?

Ik ben ongelofelijk blij dat je na jouw vertrek niet achter de geraniums bent gaan zitten. Maar dat jij er vandaag alweer bij bent. Ik spreek niet alleen namens mijzelf, maar namens de hele fractie en alle leden: We bewonderen hoe je iedereen, op het vorige congres in Den Bosch, muisstil wist te krijgen met die prachtige, persoonlijke afscheidsspeech. Dat raakte ons allemaal.

Ik kan je niet genoeg bedanken voor wat jij hebt betekent voor onze partij. Je bent voor altijd mijn eerste politieke held. Heldhaftig, vastberaden, vol goede moed. Baken van redelijkheid in een steeds meer versplinterd politiek landschap. En altijd zingend aan het werk. Alexander, bedankt!

Congres,

De afgelopen jaren waren voor mij een politieke leerschool. Het leerde me dat Nederland D66 nodig heeft om vooruit te komen, door samen te werken. Er kwam pas beweging in Rutte-I toen Rutte ons nodig had na het weglopen van de PVV. Er gebeurde weer wat aan het Binnenhof, toen D66 een begrotingsakkoord sloot met Rutte en Samsom. En wat toen gold, geldt nu weer:

Een klimaatwet en een naderend klimaatakkoord. Een miljardeninvestering in onderwijs, 8% meer salaris voor docenten. Een kinderpardon, dat er eigenlijk al lang had moeten zijn. Maar ons nu toch gelukt is!

Een pro-Europese houding van onze premier. Een soepele draai, en dat zonder dat vaasje uit zijn handen te laten vallen. Was dit ooit mogelijk geweest, met D66 aan de zijlijn? Hadden we dit op z’n GroenLinks kunnen doen, vanuit de oppositie? Is er ook maar iemand die betwijfelt of dit gelukt was zónder ons?

Het simpele antwoord is nee. En dat is waarom ik trots ben dat we meedoen. Bouwen. En, even belangrijk: dankbaar voor het vertrouwen van iedereen hier.

Dankbaar voor de ruggengraat van deze volwassen, stabiele en onmisbare partij.

Congres,

Dat betekent niet dat ik tevreden achteroverleun. Ik zal mijn Kerdijklezing van maandag niet herhalen – dingen herhalen heb ik vrij snel afgeleerd. Maar wij hebben een agenda die verder reikt dan dit kabinet.

Ons liberalisme is sociaal. Het is radicaal. Wij weten dat echte vrijheid twee kanten heeft. Niet alleen de ‘vrijheid blijheid’ van de VVD. Nee, wij staan voor de vrijheid om iets van het leven te maken. Om je te kunnen ontwikkelen, te ontplooien.

Dat vraagt om kansengelijkheid, om emancipatie, om gelijkwaardigheid, om invloed en zeggenschap in een echte democratie. We staan er in Nederland ontzettend goed voor. We zijn welvarender, gezonder en gelukkiger dan ooit.

Maar er zijn ook nieuwe muren ontstaan. Muren tussen mensen met en mensen zonder zekerheid. Muren tussen mensen met wortels in Nederlander en mensen met wortels elders. En muren tussen mensen met macht en mensen zonder macht. Dat is onverteerbaar. En daarom zetten we samen de sloophamer in de muren die ons verdelen.

De eerste stappen zetten we met deze coalitie. Ik accepteer geen treuzelende bewindspersonen. Ik beloof u vandaag: Zolang ik het voorrecht heb fractievoorzitter te zijn, zorg ik dat we het kabinet aansporen tot actie.

Kajsa weet dat wij haar niet met rust laten totdat mensen niet alleen mee kunnen praten maar ook mee kunnen doen. Wouter heeft het moeilijk genoeg met de polder, maar hij weet als geen ander dat D66 niet rust voor we rechtvaardige pensioenen en zekere banen hebben. Ingrid weet heel goed dat wij haar zullen afrekenen op de toegankelijkheid van het onderwijs. Als Sander Dekker treuzelt met het regenboog-stembusakkoord, weet hij dondersgoed dat hij ons op zijn dak krijgt. En vergeet niet hoe wij Ank Bijleveld dwingen haar middelen voor defensie daar te investeren waar het onze veiligheid het meest vergroot: in een sterke, eensgezinde Europese krijgsmacht.

Congres,

als nieuwkomer in het hart van de Haagse politiek valt me iets op. Een gevatte oneliner wordt meer gewaardeerd dan een doorwrocht verhaal. Twitter is de norm. We zitten vast in de loopgraven van het eigen gelijk.

Het bewijs stapelt zich op: de pensioenonderhandelingen waren nog niet geklapt, of de SP knalde al een verdacht professioneel filmpje online. Na de vorige verkiezingen was een historisch klein aantal zetels in de Tweede Kamer bereid verantwoordelijkheid te nemen.

De formatie werd daarom de langste in de Nederlandse geschiedenis. Iedereen leek voor het gemak te vergeten dat vooruitgang niet vanzelf gaat. Dat daar samenwerking voor nodig is.

“Stem het kabinet naar huis”, zeggen partijen van links tot rechts. “Een referendum over Rutte”, roept Lilian Marijnissen. “Alles wordt anders na 20 maart”, denkt Baudet.

Maar dan? Deze partijen zijn zo verliefd op zichzelf, dat de liefde voor samenwerking ver te zoeken is. Welke risico’s dat met zich meebrengt, zien we over de grens. Kijk naar Italië: elk jaar een nieuwe regering. Kijk naar België: jaren zónder regering. Waar partijen elkaar niet halverwege durven te vinden.

Juist Nederland zou hier de weg kunnen wijzen. Wij hebben al zo vaak laten zien dat we voorop kunnen lopen. Laten we dat ook nu doen. Met alleen ‘nee’ zeggen, met alleen mensen uitsluiten, met nooit aan de formatietafel zitten, of daar zonder reden van weglopen, kom je er niet.

De tijd van de smoesjespolitiek is voorbij. Er is geen tijd om te dromen. Het is tijd om te drammen. Niet weglopen, maar doorlopen. Niet leven bij de gedachte hoe de wereld is, maar bij de hoop hoe de wereld zou kunnen zijn. Niet elkaar afstoten, maar – en dat heb ik van onze Christelijke vrienden geleerd – het goede in elkaar zoeken.

Democraten,

Kiezen voor de toekomst is kiezen voor samenwerking.Dat geldt nu en dat geldt ook na de verkiezingen van 20 maart. En daar wil ik best een hand voor uitsteken. Zonder taboes van mijn kant. En hopelijk zonder smoesjes van de rest.

Voor een uitgestoken hand aan Lodewijk Asscher en Lilian Marijnissen – in de strijd voor radicale kansengelijkheid. Voor een uitgestoken hand aan Jesse Klaver – voor humaan migratiebeleid. En ja, voor een uitgestoken hand aan onze conservatieve partners van CDA en VVD. Voor hen is het ook niet makkelijk om al dat vooruitstrevende D66-beleid te dragen.

Democraten,

De verkiezingen van 20 maart ga ik vol vertrouwen tegemoet. En ik zal jullie zeggen waarom.

Onze continue inzet is die voor de vrijheid om jezelf te zijn. Voor kansengelijkheid. En voor meer investeringen in onderwijs. Maar deze verkiezingen, net als de vorige, gaan ook over klimaat.

Komt dat even goed uit. Want vandaag is hier bijeen de enige serieuze klimaatpartij van Nederland. Jesse Klaver wil ons doen geloven dat de aandacht voor klimaat zijn verdienste is. Maar ver, ver voor Jesse… was er Jan. De allereerste klimaatdrammer van Nederland. En ik ben blij dat hij hier vandaag bij ons is. Als stem van onze nieuwe campagnespot. Als lijstduwer bij de Europese Verkiezingen. En als inspiratie voor ons allemaal. Dames en heren, Jan Terlouw!

Congres,

De politieke erfenis van Jan, is vandaag actueler dan ooit. We kennen de doorrekeningen van het klimaatakkoord nog niet, maar laat het volgende glashelder zijn: Wij gaan naar Parijs!

En ik zal eerlijk zijn: dat is geen sinecure. De vorige kabinetten hebben zulke steken laten vallen dat we van ver moeten komen. Maar we zijn op weg. In de zonneauto van het hoge noorden naar het Île de France.

Bij Groningen kregen we de klimaatwet. Ter hoogte van Zwolle sloten we een klimaatakkoord. Bij Almere kregen we van Menno een vliegtaks en een vrachtwagentaks, en van Stientje fikse investeringen in de fiets.

En wat zien we nu? Een gigant van een poster langs de A10, pal naast die grote, vervuilende Hemweg-kolencentrale. De tekst doet mijn hart zingen. WIJ HALEN HEM WEG! Met de groeten van D66!

Vrienden,

Niet alleen Nederland, ook Europa kan meer samenwerking gebruiken. Elke dag opnieuw, zien we aan de overkant van het kanaal wat het alternatief is. Britse boeren slaan alarm over voedseltekorten. Patiënten zijn medicijnen aan het hamsteren. Duizenden mensen raken hun baan kwijt in de auto-industrie. En de politiek is hopeloos verstrikt geraakt.

Dat allemaal door die knoop die Brexit heet. Een knoop die werd gelegd door liegende politici. En door al die jonge mensen die wegbleven van de stembus.

Wij krijgen een nieuwe kans. Een kans om het beter te doen. Voor de politici is het een simpele opdracht. Wél het echte verhaal te vertellen. Staan voor onze zaak. Zonder angst of twijfel.

Voor de jonge kiezer is het net zo simpel. Wél stemmen. Vechten voor de toekomst. Op 23 mei zijn de verkiezingen. Dan kiezen wij voor de toekomst van Europa.

Willen we een Unie die langzaamaan, land voor land, uit elkaar valt? In een deel mét rechtsstaat en een deel zonder? Waar economische groei en welvaart in het Noorden wel en in het Zuiden niet voor handen is? Waar het ene land honderdduizenden vluchtelingen opvangt en het andere land hekken bouwt?

Of kiezen we voor hechte samenwerking? Waarin landen hun macht niet inleveren, zoals de complotdenkers roepen, maar hun macht versterken door naast elkaar te staan. Daarom ben ik zo blij dat onze kandidaten onvermoeibaar strijden voor iedere stem vóór Europa.

Bij de vorige Europese verkiezingen gingen minder dan twee op de tien jongeren naar de stembus. Zij hebben nu een duidelijke keuze. Tussen de Nexit-nationalisten van de firma Baudet. En de Europese democraten van D66. Of is voor Baudet de Nexit toch pas ‘later aan de orde’? Ik weet het even niet meer.

Hoe dan ook, democraten, zegt het voort: Alle jonge Nederlandse Europeanen horen thuis bij de enige partij die sinds haar oprichting met geduldige toewijding werkt aan een Europese toekomst.

Congres,

De gruwelen van 9/11, de moorden op Fortuyn en Van Gogh en mijn zoektocht naar mijn eigen identiteit trokken mij naar de politiek. Naar D66. Een club van open mensen.Waar generositeit het altijd wint van bekrompenheid.

In de afgelopen 12 jaar heb ik me hier altijd thuis gevoeld. Laten we die partij blijven. Een partij die staat voor vooruitgang. Een partij met het lef om radicale voorstellen te doen. Maar vooral een partij die het lef heeft om samen te werken,  Om onze idealen dichterbij te brengen. Ook als dat moeilijk is.

In het RTL-debat afgelopen donderdag verraste Klaas Dijkhoff mij. Opeens kreeg ik het laatste woord. Een sympathiek gebaar, dat laat zien dat je verder komt als je elkaar ook eens iets gunt. Dat is de gedachte waarmee ik het de komende jaar in de Tweede Kamer aan de slag wil. Dat is de gedachte die ik jullie mee wil geven, als jullie de komende anderhalve week massaal de straat op gaan om campagne te voeren.

En als jullie na de verkiezingen op 20 maart in alle provincies onderhandelen over een akkoord voor Fryslan, voor Gelderland, voor Zuid-Holland en in al die andere provincies waar het spannend wordt: denk aan elkaar. Kies altijd voor de toekomst. En zet hem op!

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook