Nieuws van politieke partijen over SP inzichtelijk

4 documenten

Verslag Partijraad 22 februari 2020

SP SP Nederland 16-09-2020 12:37

Besluiten

De partijraad stemt in met het benoemen van Jannie Visscher als voorzitter van de partijraad.

De partijraad steunt de benoeming van de commissie die aan de slag is in Breda.

De partijraad stelt het verslag van de vorige partijraad vast.

De partijraad bekrachtigt de besluiten van het congres van 14 december 2019.

De partijraad bekrachtigt de keuze van het partijbestuur voor de samenstelling van het Dagelijks Bestuur.

De partijraad besluit om niet deze, maar volgende partijraad te stemmen over het streamen-voorstel.

De partijraad stemt tegen de voorstellen van Arnhem c.s. over de opdracht van de kandidatencommissie.

De partijraad stemt in met de programmacommissie.

De partijraad stemt in met de kandidatencommissie.

De partijraad stemt in met de geschillencommissie afdrachtregeling.

De partijraad stemt in met de beroepscommissie.

Partijvoorzitter Jannie Visscher opent de partijraad en kondigt als gast Donald Pols aan, directeur van Milieudefensie.

Donald Pols: ‘Sommige van mijn milieuhelden hebben een verbinding met de SP. Remi Poppe natuurlijk, Sandra Beckerman. Onze toekomst als vrije en gezonde samenleving wordt bepaald door een ding: draagvlak voor ambitieus klimaatbeleid. Er is groeiende onvrede over een politiek-economisch model dat leidt tot grotere ongelijkheid. Ook klimaatbeleid ontsnapt niet aan het oordeel van de samenleving. Klimaatbeleid heeft verdelingseffecten. Mensen met lagere inkomens betalen drie tot vier keer zoveel energiebelasting, terwijl 80 procent van de subsidies naar grote bedrijven gaat.

Eerlijk klimaatbeleid is niet: weerstand voorkomen. Het begint bij het besef dat we iedereen nodig hebben. Iedere persoon, ieder bedrijf maakt elke dag keuzes en kan elke dag bijdragen om klimaatveranderingen het hoofd te bieden. Stel je voor dat we de kracht van 17 miljoen mensen en 2 miljoen bedrijven kunnen mobiliseren. Schouder aan schouder. Pas als we stoppen om mensen in dit land te zien als potentiële weerstand en ze zien als partners, komt er wat van. Onze tijd is nu.’

In de discussie met de partijraad geeft Pols onder andere nog aan dat de overheid collectief moet organiseren dat iedereen duurzame keuze kán maken en het niet moet afhangen van of je genoeg geld hebt, en dat energiecoöperaties een goed idee zijn, maar niet dé oplossing.

Mededelingen en stemmingen door algemeen secretaris Arnout Hoekstra

> De partijraad stemt in met het benoemen van Jannie Visscher als voorzitter van de partijraad.

AH: ‘Dirk van Duppen was op de vorige partijraad met Johan Hoebeecke onze gast. Hij is terminaal ziek. Tiny Kox is vorige week bij Dirk op bezoek geweest. Heeft nieuw boek, over zijn leven. Heel inspirerend. Jullie kunnen het boek kopen bij de uitgang straks.’

AH: ‘Pim Siegers al een tijdje ziek – hij heeft hartklachten. Er ligt een grote kaart voor hem klaar. Schrijf er even wat op om hem te steunen.’

AH: ‘In de Afdeling Breda is een hoop ellende. Helaas hebben we als partijbestuur de regie moeten nemen. Een commissie, met Theo Coskun, Merian Marijnissen en Johan Kwisthout, is bezig om daar zo snel mogelijk een gezonde situatie krijgen. Graag steun voor het aanstellen van deze commissie.

> De partijraad steunt de benoeming van de commissie die aan de slag is in Breda.

AH: ‘Lilian heeft binnenkort een avond met politieagenten, op 4 maart in Utrecht. Ken je politieagenten, heb je ideeën om agenten daar te krijgen? Meld je en neem flyers mee.’

> De partijraad stelt het verslag van de vorige partijraad vast.

> De partijraad bekrachtigt de besluiten van het congres van 14 december 2019.

Jannie Visscher over de samenstelling van het dagelijks bestuur (DB)

JV: ‘Van het congres hebben we meegekregen: graag een compact DB. We hebben met alle partijbestuursleden gesproken. We zijn gekomen tot de volgende samenstelling:

Jannie Visscher, voorzitter, coördineert campagnes en hoofd communicatie

Arnout Hoekstra, algemeen secretaris, internationale secretariaat en personeel en organisatie

Lilian Marijnissen, fractievoorzitter, stippelt politieke lijnen en prioriteiten uit

Thijs Coppus, penningmeester, huisvesting, ict en bedrijfsvoering

Spencer Zeegers, scholing en ondersteuning van afdelingen.

Andere taken wordne over het partijbestuur verdeeld, of gedelegeerd naar teamleiders in de Moed. We willen voorkomen dat het DB een bestuur in een bestuur wordt, dus we zorgen dat discussies gevoerd worden waar ze gevoerd moeten worden.’

> De partijraad bekrachtigt de keuze van het partijbestuur voor de samenstelling van het Dagelijks Bestuur.

Fractievoorzitter Lilian Marijnissen over ‘Ieder zijn eerlijke deel’

Na een filmpje over de campagne spreekt Lilian met Jimmy Dijk uit Groningen. LM: ‘ De winsten zijn sky high, de lonen van mensen stijgen nauwelijks: die trickle down en kapitalisme werken niet. Dus mensen moeten meer zeggenschap krijgen. Wat hebben we al gedaan?Het loonsymposium, de loonrede, de motie voor 5 procent loonstijging, voorstellen voor de Nieuwe Economie, de uitnodiging van Arnand Giridharadas in de Tweede Kamer. Wat is er nodig? De lonen omhoog, een miljonairsbelasting, herwaardering van de publieke sector, een basisbeurs en een rechtvaardig pensioen. We zijn op zoek naar een titel voor deze campagne die dit kan omvatten. Wat gaan we doen? Er komt een aftrap in mei, er komt een onderzoek door ons Wetenschappelijk Bureau, we doen een steekproef onder werknemers, we gaan de publieke sector organiseren met lokale en landelijke acties, we maken een petitie en komen met een pakket aan initiatieven.’

JD: ‘We hebben in de afdeling Groningen mensen bij elkaar gebracht om mensen in bedrijven te organiseren. Waar hebben veel mensen gewerkt? Bij call centers. We zijn eerst aan de poort gaan staan, hebben kaartjes met elastiekjes aan fietsen vastgemaakt. Zo hebben we een basis gebouwd en konden we een zwartboek opstellen. In het kort: de werkdruk is te hoog en de lonen te laag. Er is geen pensioenopbouw. Mensen werden getimed als ze gingen plassen. Mensen organiseren is anders dan in de buurt; mensen zijn namelijk bang om hun baan te verliezen. We moeten dan ook de goede snaar weten te raken. Afdelingen: als je wilt meedoen, meld je bij mij. Doe in je gemeenteraad lokale voorstellen. En pak gericht bedrijven aan.’

De partijraad bespreekt de campagne. Daar komt uit dat de samenwerking met de FNV gezocht moet worden, ook lokaal.

Arnout Hoekstra over de uitvoering van de congresbesluiten

AH: ‘Ik heb alle opdrachten in een planning gezet. Die is jullie toegestuurd.’

De partijraad spreekt over het congresbesluit om het streamen van de partijraad aan de partijraad over te laten.

> De partijraad besluit om niet deze, maar volgende partijraad te stemmen over het streamen-voorstel.

Op de vraag of de kaderscholing op 21 maart verplaatst kan worden in verband met de antiracisme-demonstratie op die dag, antwoordt AH dat onze mensen zelf kunnen kiezen waar ze naartoe gaan. Op de vraag waarom de openstaande congresbesluiten van het congres uit 2018 niet in de planning staan, antwoordt AH dat die op de volgende partijraad aan de orde zullen komen.

Congresevaluatie door Neeltje Peters en Cynthia Smeets

CS: ‘De commissie bestond uit Nicole van Gemert, Cynthia Smeets, David de Vreede, Neeltje Peters en Arnout Hoekstra. We hebben gesproken met de congrescommissie, de kandidatencommissie, de kiescommissie, de dagvoorzitters en het evenemententeam. Ook is gesproken met kandidaten voor het partijbestuur.

Veel leden zijn onvoldoende op de hoogte hoe onze democratie werkt. Er was een lage opkomst op de ledenvergaderingen. Het vakje om op heel de voordracht te stemmen werd als te sturend ervaren en leidde tot ongeldige stemmen. We pleiten voor een kleinere congrescommissie en voor het zorgen van constante monitoring van de staat van de partij. Handhaaf de voordracht maar zorg voor gelijk speelveld. Kies de penningmeester in functie. Stel stemmen centraal, haal het vakje ‘heel de voordracht’ weg en laat afdelingen de blanco stemformulieren ook terugsturen. Denk verder na over de stemprocedures op congressen, werk aan nieuwe stoere merchandise, wees kritisch op de lengte van filmpjes en speeches, maar draaiboeken en zorg voor één verantwoordelijke voor de organisatie.

De evaluatiecommissie gaat graag aan de slag met een uitvoeringsplan voor de opvolging van de aanbevelingen.’

De partijraad voegt nog toe dat er moet worden nagedacht over het laten stemmen van de ruim 400 leden in het buitenland.

AH: ‘We gaan graag in op jullie aanbod om de aanbevelingen tot voorstellen te maken.’

Arnout Hoekstra over de voorbereiding van de Tweede Kamerverkiezingen

AH: ‘Bij één kandidaat-lijsttrekker kan de partijraad die benoemen. Als we twee of meer kandidaten-lijsttrekker hebben, komt er een extra congres want dat moet van de statuten.’

JV: ‘Voor de programmacommissie hebben wij gevraagd: Ronald van Raak als voorzitter, Gerrie Elfrink, Renske Leijten, Mariska ten Heuw, Jimmy Dijk, Mahir Alkaya, Marcel Olierook en de nog te kiezen lijsttrekker.’

AH: ‘Voor de kandidatencommissie stellen wij voor: Voorzitter Bastiaan van Apeldoorn, Emile Roemer, Thijs Coppus, Eric van den Broek, Nicole van Gemert, Jannie Visscher, Arda Gerkens, Bram Roovers, Agnes Kant, en de nog te kiezen lijsttrekker.’

Er wordt gestemd over een voorstel van de afdelingen Arnhem, Berkelland, Winterswijk, Apeldoorn, Westervoort, Duiven, Zevenaar, Beuningen, West Maas en Waal, Zutphen, en Oude IJsselstreek. De voorstellen zijn:

– Dat de kandidatencommissie als opdracht meekrijgt om gericht te zoeken naar kandidaten die actief zijn zowel in de afdelingen als op straat, en dit als voorwaarde opneemt in de profielschets kandidaat Tweede Kamer.

– Dat de kandidatencommissie de opdracht meekrijgt om gericht te zoeken naar kandidaten uit ALLE lagen van de bevolking zodat we ook laten zien dat we een partij zijn voor iedereen en en afspiegeling zijn van de samenleving.

> De partijraad stemt tegen de voorstellen van Arnhem c.s. over de opdracht van de kandidatencommissie.

JV: ‘Ik stel voor een passage in de profielschets toe te voegen over actief zijn en alle lagen van de bevolking, maar zonder dat het te veel beperkt. ’

> De partijraad stemt in met de programmacommissie

> De partijraad stemt in met de kandidatencommissie

Arnout Hoekstra over commissies

AH: ‘We hebben een beroepscommissie waar leden in beroep kunnen gaan tegen besluiten van partijorganen. Daarnaast hebben we een geschillencommissie afdrachtregeling. Beide waren begin 2017 benoemd. In de geschillencommissie nemen we afscheid van Wiel Senden, en Wim van Gammeren. Wij stellen voor om de commissie als volgt te benoemen: Paul Ulenbelt, Bets Beltman en Meta Meijer. In de beroepscommissie bedanken wij Sonja Klaassens, Bert Peterse en Rob van Ravensberg voor hun diensten de afgelopen jaren. En stellen voor: Tamara Koppelaar, Boris Stil, Ronald van Hal, Henk van Gerven en Jan Dresmé

> De partijraad stemt in met de geschillencommissie afdrachtregeling

> De partijraad stemt in met de beroepscommissie

Lilian Marijnissen sluit de partijraad af met een speech

LM: ‘Een week of drie geleden won Sinn Fein de verkiezingen in Ierland. Wat decennia onmogelijk leek, gebeurde. Juist in Ierland, won de roep om betaalbare huisvesting, eerlijk loon en eerlijke verdeling van de welvaart. Ik heb Mary Lou Mcdonald van harte gefeliciteerd en bedankt voor de inspiratie. In de VS inspireert Bernie Sanders’ strijd jonge mensen. De tijdgeest is aan het kantelen. Het WRR dat concludeert dat de arbeidmarkt voor veel mensen níét werkt; de kanteling over ceta, da zoals het ernaar uitziet niet door de Eerste Kamer gaat komen.

Wij hebben veel van onze voorstellen al klaarliggen.

De herwaardering van wat ons allemaal is. Een einde aan marktwerking, managementdenken en georganiseerde wantrouwen. Aantrekkelijk en uitdagend werkvoor zorgwerkers, politieagenten en onderwijzers. Het is tijd voor wederopbouw. Hoe schaamteloos is het dat partijen er nu pas achter komen dat het sluiten van de verzorgingshuizen een historische fout was. We hebben een concreet alternatief: zorgbuurthuizen. We kunnen nu beginnen met bouwen. Steeds meer afdelingen zijn er al actief mee.

De wooncrisis komt niet uit de lucht vallen: die is het gevolg van politiek falen. Het staat zelf in de grondwet dat volkshuisvesting een taak van de overheid is. Maar politici maakten er een markt van. Klimaat. Op 95 procent van de geschikte daken ligt nog geen zonnepaneel, maar de regering wil het onaantrekkelijker maken. Leg nou als overheid zelf die panelen. Riolering hebben we toch niet huishouden voor huishouden geregeld? Dat regelde de overheid! Laten we het samen doen: het is de hoogste tijd voor klimaatrechtvaardigheid.

En we leggen het kapitalisme aan de ketting. Meer loon, zekerheid en zeggenschap voor werknemers. Onze voorstellen op die gebieden krijgen steeds meer aanhang. Het is tijd dat het gaat gebeuren.’

Fijne feestdagen!

SP SP GroenLinks CDA Veenendaal 25-12-2019 08:36

The one thing we're all waiting for is peace on earth and end to war...QUEEN - THE MIRACLE

De laatste loodjes wegen het zwaarst, luidt het gezegde. En de afgelopen weken heb ik dat ondervonden. Ik ben echt toe aan de kerst...

Op 14 december hadden we het congres. Daarmee is (hopelijk) een eind gekomen aan de verkiezingssoap, en een begin aan de weg terug naar boven. Het was in ieder geval het begin van de laatste week van het politieke jaar...

...en wat voor een week! Zowel landelijk als lokaal. De crowdfundingsactie voor de slachtoffers van de toeslagenaffaire ging voorbij de €50.000,-. Het blootleggen van de affaire, door Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt (CDA) werd door EénVandaag bestempeld als de belangrijkste politieke prestatie van het jaar. Staatssecretaris Snel nam de benen... ...Ondertussen haalde de initiatiefwet van Peter Kwint (SP) en Liza Westerveld (GroenLinks), tegen buitensluiting van kinderen wiens ouders de 'vrijwillige' ouderbijdrage niet kunnen betalen, een meerderheid in de Tweede Kamer. En het MilieuAlarm Team van de SP kan onder leiding van SP-Kamerlid Cem Lacin een eerste succes op zijn conto schrijven. Het voorstel van de SP om varend ontgassen van giftige stoffen verboden te maken per 1 juli 2020 is dinsdag in de Tweede Kamer aangenomen.

In Veenendaal vond de laatste raadsvergadering van 2019 plaats. Omdat ik nu Tobias heb, kom ik tegenwoordig op het laatste moment binnenrennen. Ik kan immers niet van huis weg, voor dat Barbara thuis is. Iets voorafgaand aan de gemeenteraad doen - op het gemeentehuis - behoort dus niet meer tot mijn repertoire.

En dus waren het Yolande en Sietse die het kerstcadeau aan de burgemeester overhandigden. Als SP hadden we dit jaar een bijzondere kerst-attentie voor het College en de andere raadsfracties: het boek 'Rijkdom', van filosofe Ingrid Robeyns.We hopen dat politiek Veenendaal z'n voordeel doet met de lessen uit het boek, en dat dit terug is te zien in de voorstellen en besluiten die in de raadszaal aan bod komen.

Tijdens de raadsvergadering, die avond, was het voorstel over de invoering van GFE-zuilen bij hoogbouw voor ons het belangrijkste onderwerp. Wat ons betreft zijn de voorwaarden die het College hierbij voorstelde onnodig ingewikkeld. Daarom dienden wij zelf ook een voorstel in - om die voorwaarden te laten vervallen. Helaas kregen we hiervoor geen meerderheid...

En toen werd het zaterdag. 21 december.Chanoeka was al begonnen - kerst stond voor de deur. Tijd om wat licht te brengen in de wereld. En de wens voor Vrede op Aarde uit te spreken.

Voor het vierde jaar op rij vond er een vredesmars plaats op de zaterdag voor kerst. Veenendalers voor Vrede, 2019. De organisatie was in handen van mij, in samenwerking met Vredes initiatief Veenendaal. Het idee is om mensen samen te brengen, in het verlangen naar vrede. Daar zijn we dit jaar weer in geslaagd: een uiteenlopende keur aan sprekers.

In mijn openingswoord stond ik stil bij de vraag die mij ELK JAAR OPNIEUW weer wordt gesteld: "Waarom organiseer je dit JUIST de zaterdag voor kerst? Als mensen het druk hebben?" Een terechte vraag - want ook ik heb het druk. Tussen mijn werk door een voorstel schrijven voor de gemeenteraad. Kerstinkopen doen. Tobias verzorgen. Wachten tot Barbara thuiskomt, en dan hals-over-kop naar het gemeentehuis spoeden...

Maar de keus voor de zaterdag voor kerst is een hele bewuste keus. Er wordt in deze tijd veel gepraat en gezongen over 'vrede op aarde en in de mensen een welbehagen'. Wat mij betreft mag dit niet verworden tot vrijblijvend en betekenisloos gekeuvel. Ik trek me dit aan. En dus organiseer ik een mars. Breng ik mensen samen.

Ja. Er gaat werk in zitten. Ja. Ik offer WEER een zaterdagmiddag op aan 'de goede zaak'. Maar elk jaar opnieuw merk ik dat dit het waard is. Elk jaar opnieuw maakt het me weer een beetje blijer. Elk jaar opnieuw weet ik weer zeker dat ik het jaar daarop weer een mars organiseer...

Nu is het kerst. Even geen politiek. Eventjes rust. Dat is me veel waard.

Maar die laatste hektische week. Die geeft de rust van kerst extra betekenis.

Ik wens iedereen een fijne kerst, chanoeka, kwanza, midwinterfeest of gewone decemberdagen toe. En een heel goed 2020.

Fijne feestdagen!

Brussel niet de baas, ook niet in Doetinchem!

SP SP Doetinchem 16-05-2019 20:21

SP-leden en belangstellenden kwamen maandag 13 mei bij elkaar om te praten over de Europese Verkiezingen en wat die voor ons betekenen. Of liever gezegd: wat die zouden moeten betekenen. SP Tweede Kamerlid Renske Leijten en lid van het dagelijks bestuur van de SP, Vincent Mulder zetten uiteen hoe de SP aankijkt tegen de ontwikkelingen binnen Europa.

Wat zien we: een steeds verder uitdijender Europa, waar de machthebbers proberen steeds meer bevoegdheden naar Brussel te halen en het zelfbeschikkingsrecht van de verschillende landen steeds meer in te perken. Brussel is een veelvraat aan het worden, die nooit genoeg heeft.

De SP zegt: samenwerken is prima, maar zaken als pensioen, wonen, en onderwijs regelen we liever zelf in Nederland. En het ergste is: onze vertegenwoordigers in Europa, zoals Eurocommissaris Frans Timmermans, lijken er alleen op uit om zichzelf te verrijken terwijl ze beloofden Europa socialer te maken. Socialer voor wie? Voor de Polen die hier 

tegen een mager loon en in slechte behuizing ver van huis wat proberen te verdienen? Tegen de mensen die in de bijstand zitten en per maand minder inkomen hebben dan een Eurocommissaris per dag?

De politieke macht in Europa heeft zich overgeleverd aan het bedrijfsleven. Die betalen amper belasting, en profiteren van allerlei voordeeltjes. Terwijl de winst tegen de plinten op klotst moeten de medewerkers het doen met flexbaantjes tegen het minimumloon. En dat terwijl onze eigen regering wel de BTW en de energierekening verhoogt voor de gewone mensen. En jarenlang heeft bezuinigd is sectoren als de zorg, de bouw en het onderwijs. Geen wonder dat de mensen het geloof in de politiek kwijt zijn.

Europa biedt de verschillende landen veel te weinig ruimte om hun eigen keuzes te maken. Daar is de SP het niet mee eens. Zelfs de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid heeft bevestigd dat Europa bestaat uit veel verschillende landen, met ieder hun eigen taal en cultuur. Daar moeten we oog voor houden, en daarom moet Europa vooral niet worden tot een quasi-superstaat met een één regering en één leger. De SP kiest ervoor om collectief te regelen waar we allemaal baat bij hebben en gebruik van maken. Onderwijs, zorg, openbaar vervoer. Dat betekent niet dat je allemaal hetzelfde moet doen, maar wel dat we solidair zijn met elkaar.

De conclusie zou kunnen zijn: de mensen zijn alle hoop verloren en gaan daarom niet stemmen. Wij roepen iedereen op om toch de moeite te nemen. Breng je stem uit en laat op die manier horen wat je vindt! Laat Brussel niet aan de macht! Een sociaal Nederland begint niet in Brussel. Een sociaal Nederland begint met een stem op de SP.

7. Corporate media en de bedreiging van onze democratie

SP SP Veenendaal 19-08-2018 09:37

Toen het onderzoek van de gebroeders Koch, over de kosten van gezondheidszorg, uitkwam, besteedde de televisiezender Fox Business hier aandacht aan. (1) Er werd uitgebreid gesproken over het feit dat Sanders' plan, Medicare for All, in tien jaar maarliefst 32,6 biljoen dollar zou kosten. Met een ingevlogen 'expert' werd er gemopperd over hoe socialisten maar gratis spullen willen weggeven - die betaald worden door de belastingbetaler. Dat dit onderzoek afkomstig was uit een rechtse denktank werd er niet bijverteld. Wat er ook niet werd bijverteld, is dat de kosten voor Medicare for All maarliefst twee biljoen dollar LAGER zijn dan voor het huidige systeem.

"De media vormen ons leven," schrijft Bernie Sanders. "Ze vertellen ons welke producten we moeten kopen en, door de hoeveelheid en de aard van de aandacht, wat 'belangrijk' is en wat 'onbelangrijk'. De media vormen ons politieke bewustzijn en informeren ons over de reikwijdte van wat 'realistisch' en 'mogelijk' is."(2) Als het segment op Fox Business de enige informatie zou zijn die je had over het onderzoek van de gebroeders Koch, zou je dus denken dat Medicare for All ontzettend duur is. Weet je er meer over, dan weet je dat Fox Business een vertekend beeld heeft gegeven. Maar dat vertekende beeld heeft wel gevolgen voor het politieke bewustzijn voor de kijkers van deze zender. "Wat ik opmerkelijk vindt," gaf kandidaat-congreslid Alexandria Occasio-Cortez over dit soort gekleurde berichtgeving over de zorg aan in een interview, "is dat er niet wordt gesproken over dat mensen afzien van medicijnen omdat ze die zich hier niet kunnen veroorloven, of dat mensen hier in de Verenigde Staten brute maatregelen ondergaan omdat ze hun medicijnen eveneens niet kunnen betalen." (3) In datzelfde interview gaat ze in op het feit dat media bij 'linkse' plannen altijd naar het prijskaartje vragen. Occasio-Cortez: "Hiermee lopen we in de val van rechts framing. Als zij iets willen, vragen wij nooit wat het gaat kosten. Wanneer zij onbegrensde oorlog willen goedkeuren, wanneer zij de belastingopbrengsten met twee biljoen dollar willen verminderen, vragen we nooit: hoe gaan JULLIE betalen voor de grootste kostenposten van de afgelopen twintig jaar. Alleen als het gaat over onderwijs, zorg en volkshuisvesting praten we over lege zakken. De waarheid is dat we daar op dezelfde manier voor betalen als voor eindeloze oorlog en belastingvoordelen van biljoenen dollars, met als verschil dat dit een daadwerkelijke investering is in de economie, waarmee welvaart wordt gecreëerd." (4)

"De corporate media bestaan uit bedrijven," legt Sanders uit, "zeer grote bedrijven, die in de eerste plaats tot doel hebben om zoveel mogelijk geld te verdienen. En in alle gevallen zijn de grootste mediaconcerns zelf eigendom van nog grotere conglomeraten die hun eigen specifieke economische belangen hebben." (5) Negentig procent van de Amerikaanse media is in de hand van een zestal bedrijven: Comcast, News Corp, Disney, Viacom, Time Warner en CBS. Honderden televisiestations, tijdschriften, radiozenders, kranten, websites - alles in de handen van deze zes bedrijven. Zij bepalen dus in grote mate wat de Amerikaanse bevolking hoort, ziet en leest - en hebben daarmee een meer dan stevige hand in het politieke discours "De kwestie van de controle van de grote bedrijven op de media en de mate waarin zij kunnen bepalen wat het Amerikaanse volk ziet, hoort en leest, baart mij al jaren zorgen," aldus Sanders. "Eigenlijk is het voor mij moeilijk om te begrijpen hoe iedereen die zich bekommert over de toekomst van dit land zich géén zorgen kan maken." (6)

Kennis is macht

In een democratie hebben mensen het voor het zeggen. Wat er in of door een gemeenschap gebeurt, is dus het gevolg van de keuzes die mensen maken. En die keuzes berusten op wat de mensen weten van de wereld. Als bedrijven bepalend zijn voor wat mensen weten, zetten ze de informatie die ze verspreiden onwillekeurig naar hun eigen hand. De nieuwsvoorziening moet in hun straatje passen. "Als er voortdurend aandacht is voor de Super Bowl, wordt er tegen ons gezegd dat voetbal en de National Football League onze onverdeelde aandacht verdienen," schrijft Sanders. "Als er heel weinig aandacht is voor het lijden van de 43 miljoen Amerikanen die in armoede leven, of voor de duizenden Amerikanen zonder ziektekostenverzekering die elk jaar sterven omdat ze niet naar een dokter kunnen als dat eigenlijk wel zou moeten, vertellen de corporate media ons dat dit geen kwesties van groot belang zijn." (7) De mediabedrijven sturen het wereldbeeld niet alleen via de hoeveelheid aandacht, maar ook via de manier waarop er over die onderwerpen gesproken wordt. Een sprekend voorbeeld daarvan is natuurlijk de wijze waarop Fox het onderzoek van de gebroeders Koch, over het zorgstelsel behandelde. Maar er zijn meer voorbeelden; Sanders noemt ondermeer Rupert Murdoch van NewsCorp (het bedrijf waar de Fox-zenders ook onder vallen): "In een tijd waarin wetenschappers steeds urgenter spreken over de planetaire crisis van de klimaatverandering, werkt Murdoch samen met de fossiele brandstofindustrie bij het afwijzen van de wetenschap. (...) De wetenschappers vertellen ons bijna unaniem dat we ons energiesysteem moeten omvormen van fossiele brandstoffen naar andere energiebronnen. Rupert Murdoch is het daar niet mee eens en honderden miljoenen mensen worden beïnvloed door zijn onwetendheid en speciale belangen." (8)

Kennis is macht. En daarom hebben grote bedrijven er belang bij de beschikbare kennis te sturen in hun belang. Dat is ook de reden dat Shell zo'n dikke vinger in de pap bij de Erasmusuniversiteit heeft. Op het hoogste niveau is overeengekomen dat Shell inspraak heeft over de onderwijsdoelen en in het curriculum van bepaalde studies. Tot zover het onafhankelijke onderwijs. Maar niet alleen Shell probeert de wetenschap en het onderwijs te beïnvloeden. Uit onderzoek van Kirsten Derksen blijkt dat de Europese Commissie behoorlijk wat invloed uitoefend op de opleiding Europese Studies in Nederland. Hoogleraren die aanspraak willen maken op subsidie, zijn gehouden aan een pro-Europese agenda (9). Terwijl meer Europa niet voor alles de beste oplossing is. Renske Leijten, Tweede-Kamerlid namens de SP: "Het zou heel goed zijn als juist die studenten, die later gaan werken bij allerlei Europese instituten, niet alleen kennisnemen van pro-Europese standpunten, maar ook van andere politieke standpunten en oplossingen." (10) En dat wordt nu juist belemmerd als de Europese Commissie alleen maar verdere eenwording wil stimuleren en het onderwijs daarvoor gebruikt.

Media in Nederland

Hoe zit het eigenlijk met de Nederlandse media? De publieke omroep (NPO) bestrijkt een groot deel van de radio en televisie - maar zijn zeker niet de enige speler. Zelfs niet de enige speler van formaat. Talpa, van John de Mol, bezit vier televisiezenders (goed voor 14% van het kijkersaandeel) en is met een marktaandeel van 32% en vier radiostations, marktleider op de radio. Talpa heeft het persbureau ANP gekocht. Het Duitse Bertelsmann bezit de 7 RTL-zenders; goed voor 23% van het kijkersaandeel. Dan zijn er nog een aantal kleinere zenders op radio en tv, waaronder de regionale zenders. Ook zie je een aantal bedrijven opduiken die juist in de Verenigde Staten tot de grote zes horen. Bij de dagbladen is het nog kariger. Er bestaat immers geen 'publieke' krant als tegenhanger van de commerciëlen. En bijna alle kranten zijn in bezit van slechts twee bedrijven: de Persgroep (50% marktaandeel), en het Mediahuis (39% marktaandeel). Een kleine 11% van het marktaandeel - de broodkruimels - is verdeeld over vijf bedrijven; goed voor zeven kranten. (11) Kort samengevat zijn het dus de NPO, de Persgroep, Talpa, Mediahuis en Bertelsmann, die bepalen wat de Nederlander hoort, ziet en leest. Wat wij weten van de wereld, is dus in handen van een klein groepje grote bedrijven.

Het grote verhaal

Weten hoe het medialandschap eruit ziet, hoe het ECHT zit, verklaart een hoop. "Vraag aan iemand wat de staatsideologie was in het Oostblok en een tiener zal het je vertellen: het communisme," schrijft Anja Meulenbelt in haar boek 'Feminisme'. "Maar vraag eens aan iemand bij ons in de Lage Landen wat hier de staatsideologie is. De meeste mensen zullen je aankijken als een kwibus. Wat hier de dominante leer is, de leer die ons wereldbeeld en ons mensbeeld bepaalt? Hebben we niet, zullen de meesten zeggen." (12) Onder die meesten bevindt zich zonder twijfel niemand minder dan de liberale premier van Nederland, Mark Rutte, die zijn zelfverklaarde gebrek aan visie ventileert aan eenieder die het maar horen wil: "Ik geloof niet in alomvattende blauwdrukken waarmee maatschappelijke problemen in één klap op te lossen zouden zijn. Als 'visie' betekent tot in detail voorschrijven waar we over 25 jaar uit moeten komen, dan verzet als liberaal alles in mij zich daartegen. Een land, een samenleving past niet in een mal." (13) Ironisch genoeg hanteert Rutte wel degelijk een mal. Er is een duidelijke ideologie in zijn handelen te ontwaren. Een ideologie waarin de grote bedrijven gepamperd worden, en waarin de kosten worden afgewenteld op gewone - veelal hardwerkende - inwoners. Milieu, zorg, vluchtelingen... wij stervelingen mogen betalen. De bedrijven - niet zelden de veroorzakers of minstens medeverantwoordelijk voor de problemen - worden enkel gespekt. Er is een mal. Een ideologie. Een blauwdruk. "Rutte volgt simpelweg de wetten - ironisch genoeg een soort neoliberale blaudruk - van het kapitalisme," schrijft Ron Meyer. "Lagere belastingen voor Kapitaal, langer doorwerken in meer onzekerheid voor Arbeid. (...) Is de man eindelijk schaamteloos ideologisch, wordt dat nog steeds niet herkend." (14) Aangezien de media grotendeels in handen zijn van gigabedrijven, is het de vraag of ze de blauwdruk wel WILDEN zien - of tonen. Zij hebben geen belang bij kritiek op het systeem waarin zij hun bakken met geld binnenharken; wel bij het ongezien houden van dit systeem. Ik wil niet beweren dat de media zich welbewust medeschuldig hebben gemaakt aan Rutte's leugens, maar ze hebben in ieder geval een motief. En dat is voldoende om je zorgen te maken...

Hoeveel aandacht hebben de media ervoor gehad dat informateur Gerrit Zalm een goedbetaalde functie bij Shell heeft? En dat Rutte een sterke band heeft met Unilever? Dat er tussen veel leden van het kabinet een rechtstreekse lijn van hen naar het grootbedrijf loopt? Welke journalist zie je vragen stellen over deze connecties, en een eventueel verband met het afschaffen van de dividendbelasting? Hoeveel onderzoeksjournalistiek wordt er überhaupt nog bedreven en gepubliceerd? Er wordt keurig verslag gedaan van incidenten, maar het grote verhaal blijft onverteld. "De discussie ging nauwelijks over het immorele systeem," zegt Meyer, "maar vooral over wie wanneer met wie gebeld had. Of wie wat op welk moment wist." (15) Rutte is een ideologische wolf in pragmatische schaapskleren - en de media ontmaskeren hem niet. Het is maar de vraag of ze dat willen.

Reclame

Het zijn niet alleen de mediabedrijven zelf die invloed uitoefenen op hoe wij de wereld zien. "Er is ook de buitengewone macht van de multinationale ondernemingen die miljarden dollars per jaar aan reclame-inkomsten verstrekken aan de eigenaren van de media," aldus Bernie Sanders. (16) En ook dat zien we terug in het Nederlandse medialandschap. De lokale kranten zijn vooral veredelde reclameblaadjes - al zijn deze reclames vooral lokaal gericht. Maar de regionale en landelijke dagbladen zijn ook in grote mate afhankelijk van reclame. In 2016 bestond maarliefst 21% van hun inkomsten uit adverteerdersgeld. Dat is een fors kleiner aandeel dan rond 2000, toen meer dan de helft van de inkomsten voortkwamen uit reclame, maar dat heeft er vooral mee te maken dat advertenties goedkoper zijn geworden. (17) Wat betreft commerciële radio- en televisiezenders; die behoeven geen toelichting. Zij ontlenen hun bestaansrecht aan advertentie-inkomsten - vandaar dat je daar struikelt over de reclameblokken en de sponsored content.

Je zou denken dat de publieke omroep wat tegenwicht zou bieden aan al dat commerciële geweld. Het tegendeel is echter waar. STER, het bedrijf dat de reclames verzorgt voor de NPO, had in 2017 een bedrijfsresultaat van maarliefst €178.940.000,- en in 2016 een bedrijfsresultaat van €187.399.000,-. (18) STER ziet de grote hoeveelheid reclame op de publieke omroep niet als problematisch: "De inkomsten van STER schelen de belastingbetaler veel geld." (19) schrijven ze op hun website, en "uit onderzoek blijkt dat 90% van de Nederlanders niet meer belasting wil betalen om een reclamevrije publieke omroep te krijgen." (20) Nu is dat laatste niet verwonderlijk. De belastingdruk is de laatste jaren al flink verschoven naar de gewone mensen. Maar als je mocht kiezen tussen meer belasting betalen om bedrijven zoals Shell te pamperen, of om onafhankelijke media te waarborgen - zou je dan nog steeds niet voor een reclamevrije publieke omroep zijn?

Vergis je niet: wie betaalt bepaalt. Zenderbazen en programmamakers, zowel bij commerciële als publieke omroepen, zullen zeker rekening houden met de gevoeligheden van hun adverteerders. Adverteerders verliezen is inkomsten verliezen. En dat geeft adverteerders een zekere machtspositie in de media - en dus over hoe wij de wereld gepresenteerd krijgen Sanders: "Deze machtige bedrijven hebben ook een agenda en het zou naïef zijn om niet te geloven dat hun standpunten en behoeften de berichtgeving over kwesties die belangrijk voor hen zijn beïnvloeden." (21) Of in de woorden van STER: "Reclame is deel van ons maatschappelijk leven." (22)

Media en democratie

Natuurlijk zijn er uitzonderingen in de media. In de VS heb je internetzenders zoals The Young Turks en DemocracyNow, die zich juist afzetten tegen het corporate karakter van de media en hun innige relatie met gekochte politici. Vanuit The Young Turks is zelfs WolfPac ontstaan - een initiatief om het grote geld bij de politiek weg te krijgen en de politiek weer terug te geven aan de gewone mensen. In Nederland zijn De Correspondent en Follow the Money nieuwssites die (vrij) onafhankelijk opereren. Deze moeten we koesteren.

Maar over het algemeen zijn de media onderdeel van het systeem. Het systeem van neoliberaal kapitalisme. Dat systeem is zo alomtegenwoordig, dat we het vaak niet eens meer zien. Anja Meulenbelt: "Het mag als het grootste succes van het neoliberalisme gelden dat die dominante leer - passend bij deze fase van het kapitalisme - wel alle aspecten van ons leven beheerst, maar dat we die leer niet eens een naam weten te geven." (23) De media hebben volop aandacht voor leuke plaatjes van het koninklijk huis, het liefdesleven van Jan Smit, en de uitslagen van het eredivisievoetbal. Zaken die welbeschouwd niet zo heel belangwekkend zijn, maar die het systeem ook niet in gevaar brengen. Berichten over de infiltratie van Shell en andere grote bedrijfsleven in onze overheid en het onderwijs, berichten die de vinger op de zere plek van het stysteem leggen, blijven zwaar onderbelicht. En dat, terwijl het systeem het verdient om uitgedaagd te worden.

"Geen enkel gezond mens ontkent dat de media een enorm belangrijke rol spelen bij het vormgeven van het publieke debat en het bepalen van politieke uitkomsten," schrijft Bernie Sanders. "Maar de huidige mediasituatie in Amerika, waar een handvol gigantische ondernemingen de informatiestroom controleert, vormt een zeer ernstige bedreiging voor onze democratie." (24) Onze democratie heeft belang bij een vrije, onafhankelijke pers. Maar, om met de journalist A.J. Liebling - waarmee Sanders zijn hoofdstuk over de media opent en sluit - te spreken: "De persvrijheid is alleen gewaarborgd voor degenen die eigenaar zijn van een pers." (25)

NOTEN:

1. BRON: Nieuwsbericht Fox Business; https://www.youtube.com/watch?v=PlrDaf4AtZo

2, 5, 6, 7, 8, 16, 21, 24, 25. Sanders, B., Onze Revolutie - een toekomst om in te geloven, Starfish Books 2016; vertaling Menno Grootveld 2018

3, 4. BRON: Interview The Young Turks; https://www.youtube.com/watch?v=xFVMmpOZzS8

9, 10. BRON: EenVandaag; https://eenvandaag.avrotros.nl/item/renske-leijten-sp-verbolgen-over-inmenging-brussel-in-nederlands-hoger-onderwijs/

11. BRON: NOS; https://app.nos.nl/datavisualisatie/2018/nosop3/medialandschap/index.html

12, 23. Meulenbelt, A., Feminisme - terug van nooit weggeweest, EPO 2015

13. Rutte, M., Nederland bij de tijd brengen: verandering én zekerheid (H.J. Schoo-lezing) 2013

14, 15. Meyer, R., Grip - in gesprek over de staat van ons land, Prometheus 2018

17. BRON: Stimuleringsfonds voor de Journalistiek; https://www.svdj.nl/nieuws/prima-resultaat-uitgevers-dagbladen/

18. BRON: Jaarrekening STER, 2017; https://www.ster.nl/media/4260/ster_jaarrekening2017.pdf

19, 20, 22. BRON: website STER; https://www.ster.nl/veelgestelde-vragen/

Zie ook: Jan Breur