Poliflw

We zijn weer een nieuwe week van thuisonderwijs ingegaan. Docenten, ouders en leerlingen hebben zich ongelooflijk snel aangepast aan de nieuwe situatie. Onze raadsleden Tirza de Fockert en Simion Blom hebben de afgelopen tijd met veel experts uit het onderwijs gesproken. In deze blog delen zij wat zij hun zorgen en bevindingen. De grootste zorg: we zitten in een Catch-22-situatie. Er is straks extra capaciteit nodig om leerlingen bij te spijkeren, maar juist die ontbreekt.

 

Onderwijs is de grote gelijkmaker, de grote emancipatiemachine, wordt er wel eens gezegd. Maar school draait niet enkel om de overdracht van academische kennis. Het gaat om veel meer dan grammaticaregels, de rekensommen, topografie. Mensen maken het onderwijs, zo laat deze crisis maar weer eens extra duidelijk zien. De gemeenschap van docenten, de medeleerlingen, en overige onderwijsmedewerkers zoals zorgcoördinatoren en conciërges zijn onschatbare waarde voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen en jongvolwassenen.

Een leerkracht die lessen geeft met interactie en controleert of leerlingen de stof begrijpen, voordat ze verder gaan naar nieuwe lesjes. “Dat dagelijkse gesprekje om te kijken hoe het met iedereen gaat, dat is nu super lastig”, vertelt een docent. ‘Terwijl dat nu juist meer nodig is dan ooit.” Klasgenoten die van elkaar leren door met elkaar te praten, te spelen en samen te werken. De muziekdocent, de vaste begeleiders tijdens de overblijf, de conciërge, de ouders die met elkaar een praatje maken op het schoolplein. Al die mensen vormen samen het spreekwoordelijke dorp dat een kind groot brengt. Dat dorp staat nu tijdelijk leeg.  

Digitale lesjes

Op Twitter vroeg iemand zich onlangs af of docenten geen uren konden inleveren, omdat ze toch niet hoefden te werken. Binnen een paar seconden werd de tweet overspoeld door reacties van mensen die op het tegendeel wezen. Docenten melden dat ze het nog nooit zo druk hebben gehad. Met huiswerk samenstellen op het niveau van elk kind. Met ouders helpen om in te loggen in de digitale omgeving. Met leerlingen bellen en filmpjes opnemen. Kortom, met manieren vinden om contact te houden met de leerlingen en zicht te houden op hun voortgang. ‘Hoe mooi de digitale lesjes ook zijn, nadat ik op ‘send’ gedrukt heb, ben ik afhankelijk van wat ouders ermee doen’, vertelde een docent. ‘Als een ouder om wat voor reden dan ook niet in staat is om te helpen, dan leert een kind niet of nauwelijks.’ 

Want, ja, het leraarschap is een vak. Ouders of verzorgers hoeven niet van zichzelf te verwachten dat ze binnen drie weken een volleerde Mees Kees zijn. We kunnen immers ook niet ineens zelf allemaal onze haren in model knippen, onze tanden controleren op gaatjes, of een sterrenmaaltijd bereiden. Veel ouders worstelen met een werkbare verdeling tussen eigen werk, het huishoudelijke werk en het thuisonderwijs. Bovendien is het voor zowel ouders als kinderen wennen om in een andere rol met elkaar om te gaan. Het is best confronterend om als ouder erachter te komen dat je je geduld aardig begint te verliezen als je de getallenlijn of leesbegripteksten voor de derde keer moet uitleggen. Maar met online hulp van beroepskrachten weten de meesten zich toch nog aardig te redden. 

Duizenden laptops

Maar er is ook die groep kinderen in Amsterdam die het niet redt. We hebben de afgelopen weken veel docenten en andere onderwijsprofessionals gesproken. Zij maken zich allemaal zorgen om de achterstanden die deze kinderen oplopen, met elke week extra thuis. Soms omdat er thuis geen laptop is, of ouders niet de taal van de lesmethode spreken, of omdat ze vanwege stress en financiële zorgen niet de energie hebben. Soms omdat kinderen specifieke leerbehoeften hebben, zoals kinderen met een Taal Ontwikkelings Stoornis (TOS) of kinderen met een vorm van autisme. ‘Achterstanden die je nu oploopt, haal je niet meer in’, zeiden docenten. ‘Ik ben bang hoe ze na deze crisis terugkomen.’ 

Ongelijkheid in het onderwijs stond al in het coalitieakkoord van dit college als probleem dat dringend aangepakt moet worden. Wat scholen de afgelopen jaren hebben opgebouwd met leerlingen, wordt nu in een klap teniet gedaan, vrezen docenten. Daarom wordt er nu al hard gewerkt om die op te vangen. De gemeente geeft duizenden laptops in bruikleen aan gezinnen die deze nodig hebben. Sommige ouders krijgen hulp van sociaal werkers bij het plannen en begeleiden van huiswerk. Ook zijn er initiatieven, zoals Thuisonderwijsmaatjes van Open Embassy, waarbij vrijwilligers op afstand meehelpen bij het thuisonderwijs bij gezinnen die nieuw zijn in Nederland. Daarnaast is er het recent aangenomen voorstel van GroenLinks en SP in de Tweede Kamer om ervoor te zorgen dat bijles niet langer alleen voor kinderen van rijke ouders is. 

Dat zal niet voorkomen dat ongelijkheid straks nog pijnlijker zichtbaar wordt. We weten uit onderzoek dat kinderen van praktisch opgeleide ouders vaak worden ondergeadviseerd. Met het afgelasten van de citotoets dit jaar, ontbreekt een objectieve score die het advies van de docent nog kan compenseren. 

Catch-22 situatie

Het zijn leerlingen op kwetsbare scholen die drie keer meer te maken hadden met die enorme crisis die het onderwijs al voor corona teisterde, de crisis van het lerarentekort. Onderwijswethouder Marjolein Moorman schreef hierover onlangs nog een brief aan premier Rutte. Het is nog geen drie maanden geleden dat zestien basisscholen in Nieuw-West  een week de deuren sloten, om zich te beraden hoe ze met het structurele tekort aan personeel toch nog de kwaliteit aan hun leerlingen konden waarborgen. 

Moorman zet nu al alles op alles om straks met oplossingen te komen om de achterstanden in te halen. Er zijn al goed werkende initiatieven die kinderen succesvol bijstaan in het terugdringen van leerachterstanden. Zo valt te denken aan het extra onderwijs langs de internationaal erkende methode “High Dosage Tutoring”, die ook bijval krijgt vanuit het ministerie van onderwijs. Een vergelijkbaar, maar kleinschalig initiatief zijn de Studiezalen in Amsterdam Nieuw-West. Het is niet zomaar dat de oprichters de Amsterdamprijs 2018 wonnen. Dat zou goed werken, zeggen docenten, als er voldoende mensen waren die dit werk kunnen doen. Want het Amsterdamse onderwijs zit in een Catch22-situatie. Om straks de achterstanden in te halen, hebben we meer docenten nodig. En die zijn er niet. 

Onderwijsdorp van elastiek

Deze crisis maakt nog eens pijnlijk duidelijk dat het onderwijsdorp met elastiekjes aan elkaar werd gehouden. Inventieve directeuren hielden hun scholen draaiende op veerkracht en flexibiliteit. We vrezen dat de rek eruit is om straks de extra inzet te kunnen leveren die nodig is.

Er is helaas nog geen oplossing in zicht voor het lerarentekort. Wat we wel kunnen doen is nu al met elkaar nadenken over hoe we na de crisis leerlingen én docenten zo goed mogelijk kunnen ondersteunen en begeleiden. Hoe we met elkaar dat dorp weer op kunnen bouwen. Zodat leerlingen hun schoolcarrière voort kunnen zetten, en docenten niet opbranden.

Denk mee

GroenLinks Amsterdam organiseert samen met een groep onderwijsprofessionals, leerlingen en andere betrokkenen een online brainstormsessie. Wil jij ook graag meedenken over het onderwijs na corona, of heb je al concrete ideeën? Stuur dan een mail naar tirzagroenlinks@gmail.com.

Tirza de Fockert & Simion Blom  

Het college gaat leerkrachten helpen om meer aandacht te geven aan de verschillende achtergronden van leerlingen. Een goede zaak, want als we onze kinderen op jonge leeftijd leren omgaan met diversiteit, bouwen we aan een inclusieve samenleving waarin ruimte is voor iedereen.  

Het is geen overbodige luxe om in het onderwijs aandacht te besteden aan de rijke, diverse geschiedenis van alle Amsterdammers. Aandacht op school voor bijvoorbeeld onze migratiegeschiedenis, de Shoah, en het slavernijverleden zorgt ervoor dat de geschiedenis en cultuur van de verschillende groepen in Amsterdam wordt ervaren als de cultuur en geschiedenis van alle Amsterdamse groepen. De diversiteit van Amsterdam is een rijkdom waar we trots op mogen zijn. En als we elkaars geschiedenis kennen, kunnen we ons ook makkelijker in een ander verplaatsen. 

Daarnaast vertellen steeds steeds meer leraren ons dat ze het moeilijk vinden om onderwerpen te bespreken die als gevoelig worden ervaren, zoals seksuele diversiteit en Zwarte Piet. Dat is een onwenselijke situatie. Door te zwijgen over ‘moeilijke onderwerpen’ leren wij onze kinderen niet om verschillen te erkennen, naar elkaar te luisteren of begrip te krijgen.

Burgerschap

Volgens GroenLinks raadslid Simion Blom moeten we leraren hier beter in steunen. “Zij vormen het hart van het onderwijs en staan elke dag voor de taak om niet alleen de kinderen inhoudelijk bij te staan in hun ontwikkeling, maar ook om burgerschap te bevorderen en in te spelen op de acute vraagstukken in de samenleving,” aldus Blom.

Het college gaat leerkrachten nu helpen door het organiseren en vergoeden van trainingen en cursussen. We zijn er trots op dat er wordt gewerkt aan het voorstel van GroenLinks en de PvdA om alle toekomstige Amsterdamse leraren goed voor te bereiden op het lesgeven in een grootstedelijke context. Lesgeven in Amsterdam is zowel een belangrijke taak als een voorrecht, wat speciale competenties vraagt van leraren. 

Schooladviezen

Behalve naar diversiteit wordt er ook gekeken naar de schooladviezen. Nog te vaak krijgen sommige leerlingen een lager advies dan ze aan kunnen. GroenLinks roept al langer op om scholen en leraren hierin beter te ondersteunen. Amsterdam gaat daar nu prioriteit aan geven door leraren te trainen.

GroenLinks Amsterdam wil dat het college ervoor zorgt dat haar beleid de gelijkheid tussen mannen, vrouwen en non-binaire personen voortaan actief bevordert. Dat is nodig omdat we nu nog vaak zien dat bijvoorbeeld sportbeleid en de inrichting van de openbare ruimte er onbedoeld voor zorgen dat de ongelijkheid juist groter wordt.

Uit onderzoek van Atria, het Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis blijkt dat genderneutraal beleid in de uitwerking vaak tot ongelijke uitkomsten leidt. Als je genderongelijkheid wilt tegengaan moet je dit actief bevorderen. Als je dat niet doet loop je het risico dat je ongelijkheid juist bevordert.

Zo heeft Amsterdam zeventig vrij toegankelijke toiletgelegenheden voor mannen – de plaskrul. Voor vrouwen zijn er maar drie. De gemeenteraad nam laatst een voorstel aan om dit recht te trekken. Daarmee repareert ze beleid dat weliswaar niet bedoeld was ongelijkheid tussen mannen en vrouwen te creëren, maar dat in de praktijk wel heeft gedaan.

Een ander voorbeeld. De gemeente probeert met het Jeugdfonds Sport te zorgen dat kinderen in armoede toch kunnen sporten en bewegen. Dit jaar investeert de gemeente daarin 1,6 miljoen euro. In 2018 kwam 38% van de aanvragen van meisjes, tegenover 62% van jongens, terwijl meisjes niet minder geïnteresseerd zijn in sport dan jongens. “Zijn we ons wel genoeg bewust van onze blinde vlekken?” vraagt De Fockert zich af.

Beleid toetsen

Wat De Fockert en raadslid Simion Blom betreft wordt daarom bij het maken van beleid voortaan vooraf gekeken naar de verschillende rollen en behoeftes van vrouwen, mannen en non-binaire personen. Het Rijk heeft al een toetsingskader vastgesteld waarmee kan worden gekeken of beleid gelijkheid actief bevordert. “Laten we in Amsterdam ook aan de slag gaan met het maken van gendersensitief beleid,” zei De Fockert.

GroenLinks stelt voor om te beginnen met een zogenoemde genderscan van het sportbeleid. Dat betekent dat wordt onderzocht hoe dit beleid ervoor zorgt dat verschillen tussen gender worden verkleind of juist worden vergroot. Ook stelt de partij voor dat bij het maken van nieuwe begrotingen vooraf gekeken wordt of dat geld er wel voor zorgt dat gelijkheid wordt bevorderd.

In de Tweede Kamer heeft GroenLinks een plan gepresenteerd dat het voor ouders makkelijker moet maken om hun kinderen naar de voorschool te sturen. In een wetsvoorstel van GroenLinks, SP en PvdA staat dat als ouders de wettelijk verplichte eigen bijdrage voor de voorschool niet kunnen betalen, gemeenten dat bedrag moeten kunnen bijleggen. We hopen dat de Tweede Kamer dit plan aanneemt, zodat Amsterdam ouders beter kan helpen.

Wie je ouders zijn en waar je bent geboren maakt uit voor je schoolloopbaan. Kinderen hebben niet altijd gelijke kansen in het onderwijs, de kloof tussen arme en rijke kinderen wordt groter. Die ongelijkheid begint al vóór de basisschool, waar sommige kinderen al met een flinke (taal-)achterstand binnenkomen. Om achterstanden zoveel mogelijk tegen te gaan, is het goed als peuters naar de voorschool kunnen waar zij zich spelenderwijs ontwikkelen en de taal leren. 

Tot dit jaar kon dat op veel plekken in Amsterdam nog gratis. Maar het kabinet vond dat er geen verschil moest zijn tussen gratis peuterspeelzalen en betaalde kinderdagverblijven. Daarom moest iedereen voor alle vormen van voorschoolse educatie gaan betalen.

Ongelijkheid tegengaan

Als ouders het niet kunnen betalen kunnen ze landelijk kinderopvangtoeslag aanvragen. Als ook dat niet genoeg is om hun kinderen naar de voorschool te sturen zou de gemeente daar wat ons betreft iets aan moeten kunnen bijdragen. Maar van de wet mag de gemeente die hulp niet bieden.

Veel ouders kunnen de voorschool daardoor niet betalen en laten hun kinderen thuis. In Amsterdam lopen de voorscholen leeg. Vorig jaar ging 85 procent van de 3795 peuters die dat het hardst nodig hebben naar de voorschool. Nu is dat maar 75 procent, en in Amsterdam Zuidoost maar 68 procent.

We spraken met Fatiha Kaddouri, die in haar eigen buurt Amsterdam Noord al meer dan tien jaar betrokken is bij de voorscholen. Zij ziet hoe de voorscholen leeglopen. “Het onbetaalbaar maken van de voorscholen voor veel ouders zet hun kinderen op achterstand. Dat is niet goed voor de ontwikkeling van kinderen in deze stad.”

Want hierdoor groeit de ongelijkheid, terwijl alle kinderen gelijke kansen verdienen. De fracties van GroenLinks, SP en PvdA  in de Tweede Kamer hebben daarom voorgesteld om een wet te maken waardoor gemeenten wel kunnen helpen.

Rechten

GroenLinks-raadslid Simion Blom is blij met het voorstel. “Grote groepen Amsterdammers hebben deze investeringen nodig. Alle peuters hebben het recht om zich binnen de voorscholen te ontwikkelen.”

De bal ligt bij de coalitiepartijen in de Tweede Kamer. “Den Haag moet gemeenten niet in de weg lopen,” zegt Tweede Kamerlid voor GroenLinks Lisa Westerveld, een van de indieners van het plan. Als de coalitiepartijen voor stemmen dan kan Amsterdam ouders helpen om hun kinderen naar de voorschool te laten gaan.

Culturele vrijplaatsen, zoals Ruigoord, zijn onmisbaar voor de stad. Ons raadslid Simion Blom vertelt meer over deze bijzondere plek.

Afgelopen zomer ben ik voor het eerst lange tijd op Ruigoord geweest, tijdens het Landjuweel festival. Na de eerste festivaldag was ik meteen verkocht en ben ik die week nog drie keer terug geweest. Ruigoord is een unieke plek in onze stad. Eigenlijk inmiddels erfgoed. De combinatie natuur, vrijzinnigheid en kunst vind je helaas steeds minder terug in onze stad. Amsterdam lijkt steeds meer een aangeharkte stad te worden. En dat is zonde. Ruigoord wordt omringd door massieve olietanks en industrie. Deze economie krijgt in onze samenleving vrij baan, terwijl culturele plekken als Ruigoord te maken hebben met onzekerheid. Geld en economie zijn niet de enige waarden die volgens GroenLinks de ruimte moeten krijgen. Vrijzinnigheid en solidariteit zijn onmisbaar voor een levendige stad waar iedereen zich thuis kan voelen. Daarom vinden kunstzinnige en culturele vrijhavens bij GroenLinks Amsterdam een vaste bondgenoot. Zo pleiten we al jaren voor het behoud van vrijplaatsen, hebben we afgelopen periode een initiatief ingediend voor een stadscurator en zullen we ons altijd blijven inzetten om het vrije karakter van Amsterdam te behouden.

Ik ben ontzettend trots dat ik komende zaterdag de opening mag doen van een kunstexpositie op Ruigoord: “From the Psychedelic to the Vatican”. Deze expositie is onderdeel van het Multiversum evenement. Wereldberoemde kunstenaars zullen hun kunst tonen. Denk maar aan namen als: Karl Ferris, Bruce Atherton, Allen Barke en Nora Kastein. Door deze expositie laat Ruigoord zien niet alleen belangrijk te zijn voor cultuur in de stad zelf, maar ook kunstenaars een podium geeft. Wil jij ook onderdeel zijn van deze bijzondere plek en tentoonstelling? Kom dan ook naar Ruigoord op zaterdag 1 september om 18:00 voor Multiversum. Tot dan!