Miljoenenwinsten in de jeugdzorg staan in schril contrast met grote gemeentelijke tekorten op hetzelfde terrein. Klagen helpt niet, een actief beleid wel. Met enige regelmaat verschijnen er berichten in de krant over commerciële bedrijven in de jeugdzorg die miljoenen winst uitkeren aan aandeelhouders. Zo ontstond er vorige week ook ophef over een Gronings geval. In de jeugdzorg valt ook veel geld te verdienen. Niet voor niets worden met de regelmaat van de klok bedrijven overgenomen of gefinancierd door hedgefunds en durfkapitalisten. Veel winst uitkeren is ook niet verboden. Maar het is de vraag hoe wenselijk het is. Politieke partijen spreken er schande van. Maar schijnbaar machteloos toekijken hoe miljoenen aan gemeentelijk geld worden uitgekeerd aan aandeelhouders is niet voldoende. Gemeenten zouden er iets aan kunnen doen. En liever vandaag dan morgen. Zorggeld is voor de zorg en niet voor de aandeelhouder. Zorggeld is voor de zorg en niet voor de aandeelhouder. Contracten en afspraken Gemeenten kopen jeugdzorg in en dat moet zorgvuldig gebeuren. Het is belangrijk dat alleen eerlijke en kwalitatief goede bedrijven gecontracteerd worden. Bij veel gemeenten krijgt ieder bedrijf dat zegt jeugdzorg te kunnen leveren een contract. En worden er aan de voorkant geen afspraken gemaakt over bijvoorbeeld winstpercentages, vastgoedconstructies, loonkosten of kwaliteitseisen. Laat staan dat ambtenaren in de boeken van aanbieders duiken om echt te controleren of alles ook klopt. Een gemiddeld zorgbedrijf heeft 80 procent van de inkomsten nodig om de loonkosten te betalen. Als dat ineens 60 procent blijkt? Wat is daar dan aan de hand? En waarom is de eigenaar van een zorgbedrijf ook eigenaar van een groothandel in brandstoffen? Klopt dat wel? Door aan de voorkant te investeren in goede contracten en alles goed te controleren, voorkomen gemeenten veel ellende. Helaas hebben veel gemeenten geen mensen in dienst die jaarrekeningen echt doorgronden. Durven ze de lastige gesprekken niet aan of nemen ze de moeite niet? Het past niet om schijnbaar machteloos toe te kijken hoe geld aan aandeelhouders wordt overgemaakt en daar dan schande van te spreken. En tegelijkertijd naar Den Haag wijzen als er tekorten op de jeugdzorg ontstaan. Actie ondernemen Naast een goede contractering is contractmanagement essentieel. Doen bedrijven ook wat ze beloven? Houden ze zich aan de afspraken? En ondernemen gemeenten wanneer dat niet zo is ook echt actie? Spreken ze aanbieders aan? Maken ze heldere verbeterafspraken? Zeggen ze contracten op? En hoe is het mogelijk dat een bedrijf waarvan het contract uiteindelijk is opgezegd in de buurgemeente vrolijk door kan gaan? Machteloos toekijken hoeft niet Het inkopen van jeugdzorg is best een klus. En contractmanagement is dat ook. Maar het is ook geenrocket science. Wie de sluizen aan de voorkant wagenwijd openzet, moet niet klagen als hij natte voeten krijgt. Politieke partijen die schande spreken over winsten in de zorg moeten pleiten voor betere afspraken en ambtenaren met de tijd, de kennis en het lef om mensen aan afspraken te houden. Het past niet om schijnbaar machteloos toe te kijken hoe geld aan aandeelhouders wordt overgemaakt en daar dan schande van te spreken. En tegelijkertijd naar Den Haag wijzen als er tekorten op de jeugdzorg ontstaan. De gemeenten hebben zelf de sleutel tot succes in handen. Zorgcowboys met miljoenen winst? Niet klagen maar aanpakken! René Bolle is fractievoorzitter CDA Groningen, René Peters is Tweede Kamerlid CDA en woordvoerder jeugdzorg.