Laaggeletterdheid, alcohol en drugs in Enkhuizen
Een paar jaar geleden kregen de Enkhuizer politieke partijen tijdens een avond in de raadszaal informatie over alles wat met het Sociaal Domein te maken had. Daar kregen we te horen dat Enkhuizen hoog scoorde wat betreft laaggeletterdheid. Op mijn vraag of dat te herleiden was naar bijvoorbeeld leeftijdscategoriën of etniciteiten, was het antwoord dat laaggeletterdheid in Enkhuizen door alle leeftijdsklassen, seksen en etniciteiten heen hoog is. Een verrassend antwoord…
Ook een paar jaar geleden kregen de West-Friese raadsleden in theater Het Postkantoor te Stede Broec een lezing van een Duitse professor te horen. Zij had als speciaal onderzoeksterrein West-Friesland en drank/drugsgebruik onder jongeren en jonge mensen hier. Dat gebruik ligt namelijk in deze regio zeer hoog, het behoort tot de top van Europa.
Op een vraag aan haar van mezelf over het onderwerp bevestigde zij dat er zeer zeker een relatie ligt tussen dit hoge drank- en drugsgebruik onder jongeren en de hoge laaggeletterdheid onder de mensen. Tenslotte: al 150 jaar geleden waren overheden bezorgd over het absurd hoge drankgebruik onder kinderen en jongeren in Enkhuizen en deze hoek van West-Friesland. Hoog drank- en drugsgebruik is van invloed op de kwaliteit van het denken en richt onherstelbare schade aan jonge hersenen aan die van grote invloed is op zaken als bijvoorbeeld het IQ.
Pas terug in een raadsvergadering in Enkhuizen, waar jeugdzorg ter sprake kwam, wees ik op het hoge percentage jongeren dat onder jeugdzorg valt in Enkhuizen. In Noord-Holland staat Enkhuizen daarmee na Den Helder en Hoorn met stip op de derde plaats.
In relatie tot dit wees ik op de indicatoren die de overheid gebruikt als aanwijzing dat er veel gebruik gemaakt gaat worden van jeugdzorg in een gemeente of regio.
Deze overheidsindicatoren zijn: het percentage kinderen in bijstandsgezinnen, het percentage deelnemers 3e klas vmbo (als percentage van leerlingen in vmbo/havo/vwo), aantal geregistreerde verdachte jongeren tot 25 jaar (per 10 000 inwoners van die leeftijd), en alcohol- en drugsconsumptie onder jongeren. Voilá zou ik zeggen, dat is duidelijk dus een beeld dat past bij Enkhuizen.
Maar dit beeld past niet alleen bij Enkhuizen. Ook voor bijvoorbeeld Stede Broec en Drechterland geldt: wie de schoen past trekke hem aan. Stede Broec is wat jeugdzorg betreft pas geleden nogal stevig in het nieuws geweest zelfs. Heel feitelijk gaat het hier om Oostelijk West-Friesland.
In onze regio en stad gaat er duidelijk iets fout. Maar zéér zeker specifiek in Enkhuizen, tenslotte zijn wij het die met stip op nummer 3 in Noord-Holland staan wat betreft noodzaak tot gebruik van jeugdzorg en niet onze buurgemeenten. Wij als Enkhuizen passen in wat die indicatoren beschrijven.
Laaggeletterdheid door alle etniciteiten, seksen en leeftijdscategoriën heen. Hoog drank- en drugsgebruik onder jongeren en jongvolwassenen. Een Duitse professor die ons als speciaal onderzoeksgebied heeft aangenomen door de exhorbitantie van wat hier bij ons gebeurt wat betreft drank, drugs en jongeren. De officiële overheidsindicatoren die allemaal stuk voor stuk wijzen op dat er iets in Enkhuizen structureel fout zit.
Het toont de noodzaak aan om eens een héél stevig wetenschappelijk onderzoek los te laten op waarom dit hier gebeurt en aan de hand is, en niet elders. Maar onze gemeenteraad wil dat in meerderheid niet. Ik heb hier reeds tweemaal een motie over ingediend. Maar de één vindt het te duur, de ander ziet de noodzaak van zoiets niet.
Er wordt dan gewezen op maatregelen die met informatie en repressie het drank- en drugsgebruik tegen moeten gaan. Maar het drugsgebruik blijft stijgen…
Er was zelfs een wethouder in een vorig college die ontkende dat drugsgebruik en zelfmoorden onder jongeren in deze subregio verband met elkaar hielden, ondanks dat er een film als “Het verdriet van West-Friesland” over is gemaakt…!
Het probleem wordt vaak weggelachen. Men zegt dan: “Welnee, niets aan de hand. Wij dronken vroeger ook een biertje!” Maar de cijfers liegen niet en de monden duidelijk wel.
Er is wél iets aan de hand, daar de ogen voor sluiten is kortzichtig en grenst aan kindermishandeling.
Het kost ook veel geld op de lange termijn. Niet alleen sociaal gezien, maar ook economisch. Bedrijven die hoogwaardige arbeid vragen zullen zich minder snel in deze regio komen vestigen als ze zien wat de potentie aan arbeidskwaliteit hier is. Met als gevolg dat de jongeren die hier wél goed opgeleid zijn, ook vertrekken naar elders. Die vertrekken niet door gebrek aan huisvesting, maar door gebrek aan goedbetalende banen van niveau.
Het haalt de regio omlaag: minder hoogwaardige arbeid betekent minder uitgaven in de lokale economie doordat de inkomens gemiddeld laag zijn. Dat klopt dus ook: in Enkhuizen ligt het gemiddelde inkomen onder het Nederlandse niveau.
Enjkhuizers, we moeten écht een keer wakker worden en gaan nadenken over wat we hier eigenlijk voor een soort stad willen gaan neerzetten. Het lijkt alsof we stijgen, maar we dalen. Langzaam, heel langzaam, maar gestadig.
We hebben enorm geluk dat de zaadbedrijven hier zitten, anders zouden we gewoon weer het armoedige, verpauperde Zuiderzeestadje van weleer zijn geweest.
