Poliflw

Volgende week (14 september) is het weer zover: Lampegietersavond. Een mooie Veense traditie, waarbij kinderen in een lampionnenoptochtdoor hun wijk gaan. Alleen dit jaar gooit de coronacrisis roet in het eten. Optochten zijn niet mogelijk... Wat nu?

Veenendaal Verenigd/t en de gemeente hebben een alternatief programma bedacht.

Alle inwoners van Veenendaal worden opgeroepen om op maandagavond 14 september een lampion of lantaarn voor het raam te zetten. Op deze manier kunnen inwoners ’s avonds een mooie wandeling door de buurt maken en genieten van alle lichtjes voor de ramen. Natuurlijk kunnen kinderen zich thuis verkleden. Om 19:00 uur is er een filmpje over de Lampegietersavond 2020 te bekijken via de social media-kanalen en websites van Veenendaal Verenigd/t en de gemeente Veenendaal.

Kinderen kunnen een bouwplaat voor een lampion ophalen bij een van de vier Jumbo-supermarkten in Veenendaal, het gemeentehuis en de Cultuurfabriek. Deze lampion kunnen ze kleuren, verven en knutselen en op 14 september voor het raam zetten voor de lichtjeswandeling. Als ze vóór 15 september een foto van hun zelfgemaakte lampion opsturen naar veenendaal@museumveenendaal.nl, dan kunnen ze een bioscoopbon winnen voor twee personen die door de vier Jumbo-supermarkten ter beschikking worden gesteld. De prijswinnaars worden op 30 september in het zonnetje gezet.

Muziekkorpsen zullen op verschillende locaties in Veenendaal voor muziek zorgen tijdens Lampegietersavond. De Veenendaalse Harmonie Caecilia treedt op in het Franse Gat, de Rotterdamse band Carribean Brass in Dragonder-zuid en de Rhenense Showharmonie OBK in Petenbos. "Ik ben blij dat Lampegietersavond op deze manier toch nog door kan gaan," zegt SP-fractievoorzitter Jan Breur. "Het is natuurlijk jammer van de optocht, maar gelukkig zijn er veel goede ideeën om er toch een leuke avond van te maken."

Een initiatiefvoorstel van Lokaal Veenendaal, om de tijden waarop winkels op zondag open mogen zijn een uurtje te verschuiven, heeft geen meerderheid in de gemeenteraad gehaald. Van de 32 aanwezige raadsleden stemden er 17 tegen. Opmerkelijk hierin was de rol van D66, waarbij fractievoorzitter Roy Dielemans (tegen) een ander standpunt innam dan zijn partijgenoot Hassan Saïdi (voor).

Ook de SP stemde tegen. Niet zozeer omdat het bezwaarlijk was om de koopzondag een uurtje te verschuiven, maar meer vanwege de timing. De SP acht het onwenselijk dat er elk jaar gesleuteld wordt aan de koopzondag, en vindt dat dit voorstel thuishoort bij de evaluatie die volgend jaar plaatsvindt. Dan kun je gelijk alle eventuele aanpassingen aan de koopzondag in één keer regelen.

In 2016 besloot de gemeenteraad, op voorstel van de SP, om winkels de gelegenheid te geven om open te gaan op zondagen waarop evenementen plaatsvinden. In 2017 werd deze regeling gewijzigd: de maandelijkse koopzondag werd ingevoerd en supermarkten en bouwmarkten mochten sindsdien zelfs wekelijks open. Een evaluatie voor deze nieuwe regeling staat gepland in 2020.

De SP vindt dat aanpassing van het aantal koopzondagen afhankelijk moet zijn van draagvlak onder winkeliers en hun personeel.

Avonden-lang is er door de gemeenteraad over gesproken, maar nu is het zover: ook Veenendaal voert de koopzondag in.

Donderdagavond 21 december nam de Veenendaalse gemeenteraad met 18 tegen 15 stemmen een historisch besluit: voortaan mogen supermarkten en bouwmarkten elke zondag open zijn. Voor de ruim 300 winkels in het centrum geldt dat er voortaan 12 x per jaar een algemene koopzondag wordt georganiseerd. Winkels kunnen dan – als zij dit zelf wensen - ’s middags hun deuren openen. Tegen dit besluit stemden achtereenvolgens de ChristenUnie, de SGP, de SP en 1 vertegenwoordiger van het CDA.

Van de 380 gemeenten die Nederland telt zijn er inmiddels ruim 300 die al eerder een koopzondag invoerden. De bijna 80 gemeenten waar tot op heden geen koopzondag wordt toegestaan, behoren vrijwel zonder uitzondering tot de zogenaamde ‘biblebelt’, die zich uitstrekt van Zeeland via de Betuwe en de Veluwe naar Staphorst in het noorden. In onze buurgemeenten Wageningen, Utrechtse Heuvelrug en Ede was de koopzondag al eerder ingevoerd, reden waarom steeds meer Veenendalers op zondag aldaar boodschappen gingen doen.

De voortgaande secularisatie heeft er toe geleid dat nog slechts een minderheid van de bevolking er belang aan hecht om elke zondag ter kerke te gaan. Onder meer hierdoor kwam er landelijk al eerder een discussie op gang over de houdbaarheid van de Winkeltijdenwet 1976, die winkels verbood op zondag open te zijn, tenzij er sprake was van zwaarwegende toeristische belangen. Dit leidde in ‘Den Haag’ voortdurend tot discussies over de vraag of gemeenten wel een voldoende toeristisch karakter hadden. Op voorstel van D66 en GroenLinks besloot de Tweede Kamer in oktober 2012 om de besluitvorming over het al dan niet invoeren van een koopzondag te decentraliseren, en deze bevoegdheid over de dragen aan de gemeenten zelf. Dit initiatiefvoorstel kreeg toentertijd steun van PvdA en VVD, partijen die in de jaren daarvoor nogal terughoudend waren over zo’n decentralisatie. Sindsdien besloten al veel gemeenten om – met het oog op de veranderende maatschappelijke ontwikkelingen – een koopzondag in te voeren. De grotere steden liepen hierbij voorop en kozen meestal voor een wekelijkse koopzondag. In de nabije steden Utrecht, Arnhem en Amersfoort zijn de winkels in het centrum sinds enkele jaren dan ook elke zondag open.

Het Veenendaalse besluit over de koopzondag wordt – met het oog op het nogal calvinistische karakter van onze gemeente - door velen historisch genoemd. Een eerder historisch besluit van de gemeenteraad was exact 20 jaar geleden de afschaffing van het ambtsgebed (eind 1997), dat tot dan toe bij het begin van elke raadsvergadering door de burgemeester werd uitgesproken. Ook aan dit besluit gingen vele jaren van discussie aan vooraf. De beslissing was vooral het gevolg van het gegeven dat de christelijke partijen (CDA, CU, SGP) bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 in Veenendaal voor het eerst hun meerderheid verloren.