Op 3 september j.l. werd in Culemborg door Regio Rivierenland een informatiebijeenkomst gehouden aangaande het uitgewerkte concept voor de aanleg van het glasvezelnet in de buitengebieden. Deze bijeenkomst was speciaal bedoeld om raads- en commissieleden uit de regio op de hoogte te stellen van alle voorwaarden en ontwikkelingen die tot het eindconcept hebben geleid en waarover de deelnemende gemeenten een besluit moeten nemen. De gemeente Tiel werd op deze dag vertegenwoordigd door de PvdB, de VVD en ProTiel.
Waar gaat het in het kort om?
Bij de aanleg van glasvezelnetten t.b.v. snelle internetverbindingen zijn marktpartijen niet geïnteresseerd in onrendabele gebieden. Deze betreffen voornamelijk de landelijke gebieden buiten de bebouwde kommen. Dus heeft de Regio Rivierenland het initiatief genomen om zelf de buitengebieden te gaan voorzien van glasvezelnetten. Nu is een dergelijk overheidsbemoeienis door de Europese Commissie niet toegestaan, tenzij is vastgesteld dat het om zogenaamde witte gebieden gaat. Dit zijn gebieden waar geen enkele marktpartij zowel momenteel als in de toekomst in wil investeren. Na een eerste aanbesteding voor marktpartijen waarop geen enkele partij reageerde, erkende de Europese Commissie dat het inderdaad om een wit gebied ging en werd toestemming verleend tot overheidsaanleg van het glasvezelnet.
Hoe wordt het gefinancierd?
Maar hoe denkt de regio de aanleg en onderhoud van het glasvezelnet te financieren als het, althans in de ogen van de marktpartijen, onrendabel zal zijn?
De regio ziet enkele gunstige omstandigheden. In tegenstelling tot het belangrijkste uitgangspunt van de marktpartijen, hoeft er geen winst gemaakt te worden. Wel moeten uiteraard kosten en baten in balans zijn. Vooral ook gunstig is de historisch lage rente voor de overheid, die als ongeveer de meest betrouwbare lener wordt gezien. Momenteel geldt ook een rentevaste termijn van 30 jaar. Een lineaire aflossing is mogelijk met een looptijd van 50 jaar.
Voor 55% van de aan te sluiten objecten zijn er inmiddels marktconforme contracten afgesloten, waardoor er op basis van liquiditeit geen tekort is gedurende de exploitatieperiode. Zou de deelname in 5 jaar toenemen naar 65% dan ontstaat er ook geen balanstekort in het eigen vermogen. Deze onzekerheid over de groei naar 65% deelname binnen 5 jaar vertaald zich in een zeer beperkt effect op het weerstandsvermogen.
Ook de operationele kosten zijn zeer beperkt door het uitbesteden van onderhoud en beheer.
Overigens worden er geen aansluitkosten bij de gebruikers in rekening gebracht; de kosten worden opgebracht door de verschillende marktgebonden providers die van het net gebruik gaan maken en bij wie de gebruikers hun contracten kunnen afsluiten. Alleen gebruikers die wel een aansluiting willen, maar geen abonnement nemen dienen een deel van hun aansluiting te betalen.
Wat zijn de voordelen van dit overheidsinitiatief?
De witte adressen zijn correct vastgesteld, zodat er geen conflict met de Europese Commissie kan ontstaan.
Er wordt in de digitale infrastructuur van de buitengebieden een grote verbetering gerealiseerd, wat ook tot economische voordelen kan leiden.
Het netwerk wordt opengesteld voor gebruik door alle marktpartijen. Wat positief is voor de markt en de concurrentie.
De uitvoerende commerciële partij, Digitale Stad, wil gelijktijdig ook voor eigen rekening en beheer een netwerk aanleggen in de grijze gebieden. Dit zijn gebieden die volgens de richtlijnen van de Europese Commissie niet door de overheid aangelegd mogen worden. Maar door het initiatief van Digitale Stad ontstaat feitelijk een totaal netwerk dat nog beter voldoet aan de ambities van het regiobestuur. Er zou daardoor een regionaal glasvezelnet ontstaan van ongeveer 9000 aansluitingen in de witte gebieden en nog eens eenzelfde aantal in de grijze gebieden.
Zijn er nog valkuilen te verwachten?
Ook Glasvezel Buitenaf kreeg de mogelijkheid voor het doen van een aanbieding, maar liet die kans onbenut. Wellicht heeft zij daar achteraf spijt van. Want ter elfder uren, juist nu de raden gaan beslissen over de voorstellen van het Regiobestuur, heeft Glasvezel Buitenaf middels een juridisch bureau een schrijven gericht aan de afzonderlijke raadsleden. De teneur van de brief komt er op neer dat in juridische zin het witte gebied niet als wit kan gelden, maar als grijs moet worden aangemerkt. In de ogen van ProTiel is dit schrijven vooral bedoeld om de standvastigheid van de raadsleden bij het te nemen besluit negatief te beïnvloeden. Wij laten ons echter niet van ons stuk brengen, ofschoon wij voor alle zekerheid wel verlangen dat het college de kleur van het witte gebied nog eens onder de loep neemt.