Poliflw

Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de verduuzaming van de financiële sector. Vier Kamerleden van vier verschillende partijen schreven daarover een opiniestuk. 

Ook deze zomer was er een van uitersten. Nog nooit werden zoveel tropische dagen achter elkaar geteld. De weekgemiddelde maximumtemperatuur was het hoogste sinds de start van de metingen in 1901 en de neerslagtekorten liepen net als in 2018 in sommige regio’s op tot boven de 300 millimeter. Het agrarische verdienmodel voor dit jaar loopt, door onder meer een combinatie van droogte, hitte en soms beperkte irrigatiemogelijkheden, een flinke knauw op.

Zo is de klimaatschade aan de omzet van boeren dit jaar exemplarisch voor iets waar toezichthouders ons sinds enkele jaren voor waarschuwen: financiële risico’s door gebrekkige verduurzaming. Dat is een tweeledig gevaar. Enerzijds zullen klimaatverandering en biodiversiteitsverlies schade toebrengen aan verdienmodellen. Denk aan een boer die niet langer aan zijn kredietverplichtingen kan voldoen door langdurige droogte. Anderzijds lijden financiële instellingen verliezen als ze gebrekkig anticiperen op de aanstaande verduurzamingstransitie, door te blijven investeren in technologieën die uitgefaseerd worden.

Voor uw instellingen is dit verhaal gelukkig niet nieuw. Verschillende banken, pensioenfondsen en verzekeraars experimenteren met meetmethoden om duurzaamheidsrisico’s in kaart te brengen en rapporteren hierover. Daarnaast committeert de gehele financiële sector zich aan het Klimaatakkoord, waarmee ze belooft een bijdrage te leveren aan Parijs. Ook toezichthouders zitten bepaald niet stil. Nederland loopt op dit gebied dan ook internationaal voorop. 

Er is desalniettemin geen aanleiding om achterover te leunen. De blik op wat er al gebeurt, moet niet afleiden van de visie op waar we naartoe moeten. Dat eindpunt ligt immers nog ver weg. Zo ging in 2018 80%-95% van de nieuwe energie-financieringen die uw sector aanging naar de fossiele industrie. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat uw instellingen onvoldoende grondig rapporteren over hun materiële duurzaamheidsrisico’s. En hoewel het Klimaatakkoordcommitment ‘een bijdrage’ expliciteert, brengt ons dat nog niet zomaar bij de daadwerkelijke reductie in 2030 die nodig is om Parijs te halen.

Het beheersen van duurzaamheidsrisico’s is niet enkel aan de sector zelf, maar zeker ook een politieke verantwoordelijkheid. Met de politiek als hoeder van het klimaatbeleid, en als aanjager en ondersteuner voor de financiële sector. Die eerste verantwoordelijkheid is genomen met de klimaatwet en het klimaatakkoord. Die laatste verantwoordelijkheid kan nu scherper ingevuld worden. Daar doen wij voorstellen toe in onze initiatiefnota over de verduurzaming van de financiële sector, waarover we vandaag met de Tweede Kamer en het kabinet in debat gaan. Jullie zijn uitgenodigd in de toekomst het gesprek tussen sector en politiek samen verder te brengen.

Wij roepen u op uw beurt op om uw ambities en commitment sneller om te zetten in actie. Kom met concrete plannen om de CO2-impact van uw portefeuille in 2030 met 55% terug te dringen. Geef inzicht in het ‘klimaatpad’ van uw huidige portefeuille. Wacht niet tot 2022 met het publiekelijk maken van reductiedoelstellingen als dat niet nodig is. Zet waar mogelijk uw middelen in om kennis te delen en achterblijvers aan te sporen. En gebruik ons duwtje in de rug om grondiger over duurzaamheidsrisico’s te rapporteren. Alleen zo brengen we de verduurzaming van de financiële sector in de juiste versnelling.

Bart Snels (GroenLinks), Joost Sneller (D66), Eppo Bruins (ChristenUnie) & Evert-Jan Slootweg (CDA)  

GroenLinks en D66 willen volgende week, in aanloop naar het debat over racisme, een rondetafel organiseren waarvoor ze meerdere initiatiefnemers van de Black Lives Matter beweging uitnodigen. De partijen willen in gesprek om te horen wat de overheid kan doen om institutioneel racisme tegen te gaan.

De initiatiefnemers van de Black Lives Matter-beweging hebben de afgelopen weken veel losgemaakt en een grote beweging op gang gebracht. 

GroenLinks Kamerlid Niels van den Berge: “De mensen die wij uitnodigen zijn de initiatiefnemers van de Black Lives Matter beweging. Dit zijn ook de mensen die de podia zijn opgeklommen en manifestaties hebben georganiseerd, omdat zij zich niet gezien en gehoord voelden. Wij zien ze wel en horen ze wel.” 

D66 Kamerlid Jan Paternotte: “Steeds meer mensen erkennen dat Nederlanders van kleur elke dag opnieuw met 2-0 achter moeten beginnen. Dat is on-Nederlands: juist hier zou ieder mens gelijke kansen moeten hebben. Dit is dan ook het moment om racisme aan te pakken en daarvoor de beste ideeen te verzamelen. Daarom verdient deze beweging een plek aan tafel in de Tweede Kamer.” 

GroenLinks en D66 willen over concrete oplossingen praten om institutioneel racisme een halt toe te roepen. De verhalen en uitkomsten worden meegenomen in het debat over racisme dat woensdag 1 juli plaatsvindt.

GroenLinks gaat morgen tijdens het debat over de miljardensteun aan KLM voorstellen om een zogenaamde bail-in een harde voorwaarde te maken voor staatssteun.

Dat betekent dat niet alleen de overheid, maar ook aandeelhouders, banken, oliehandelaren en leasemaatschappijen meebetalen aan het overeind houden van KLM.

GroenLinks Kamerlid Bart Snels: ‘Marktpartijen maken enorme winsten in goede tijden, maar moeten ook meebetalen aan de verliezen in slechte tijden. Als het kabinet dit niet als scherpe inzet maakt dan is het cashen voor de markt en lappen voor de burger’.

Marktpartijen nemen doelbewust financiële risico’s door te investeren in en te lenen aan KLM. Dat betekent dat ook zij aansprakelijk zijn voor de enorme verliezen als resultaat van Corona. Daarnaast heeft KLM miljardenverplichtingen aan leasemaatschappijen voor vliegtuigen en aan oliehandelaren.

Omdat KLM geen wisselende prijzen wil betalen voor kerosine leggen zij de prijs voor een langere tijd vast bij oliehandelaren. De luchtvaartmaatschappij moet dus blijven betalen voor kerosine terwijl het overgrote deel van de vliegtuigen aan de grond staat. Uit onderzoek van Follow The Money blijkt daarnaast dat leasemaatschappijen zich bijna altijd in Ierland vestigen om zo belasting te ontwijken.

Snels: ‘Oliehandelaren en leasemaatschappijen maken miljardenwinsten door deze crisis en wentelen het verlies af op de portemonnee van de overheid waar ze bovendien door slimme belastingconstructies nauwelijks aan bijdragen.’

De plannen voor de Europese industrie die de Europese Commissie zojuist presenteerde, zijn volgens GroenLinks nog te onduidelijk en te voorzichtig. Keuzes worden ontweken en concrete invulling ontbreekt. “We moeten de Green Deal ondersteunen met krachtige groene industriepolitiek. Alleen dan kan Europa koploper worden in klimaatneutrale technologieën en productieprocessen”, aldus GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout.

GroenLinks wil dat de EU meer industriële sturing geeft. Eickhout: “Er zullen bijvoorbeeld per industriële sector plannen en verplichtingen moeten worden ontwikkeld om klimaatneutraal te worden. Er moet prioriteit gezet worden op het elektrificeren van industriële processen. Ook moet er veel meer aandacht komen voor nieuwe ontwikkelingen waar de EU wereldwijd in voorop kan lopen, zoals geïntegreerde PV-cellen. Ik had veel meer van dit soort aankondigingen willen zien. Dát is groene industriepolitiek.”

Eickhout: “Daarnaast moet Europa keihard inzetten op een gedurfde investeringsagenda waarin veel meer aandacht is voor potentiële doorbraaktechnologieën. Daarvoor hebben we een ambitieuze innovatieve meerjarenbegroting nodig en meer ruimte voor duurzame investeringen in de Europese begrotingsregels. Bovendien moeten er markten voor duurzame producten gecreëerd worden. Dat kan door in aanbestedingsregels groene voorwaarden op te nemen, maar bijvoorbeeld ook door de opname van gerecyclede materialen af te dwingen. Dat kan zelfs voor beton en staal.”

Ook wil GroenLinks maatregelen zien die ervoor zorgen dat geen oneerlijke concurrentie op de Europese markt plaatsvindt wanneer regels in landen buiten de Europese Unie zwakker zijn. Eickhout: “Het is goed om te zien dat de Commissie serieus werk wil maken van een CO2-belasting aan de grens. Maar er zijn nog veel meer knoppen waaraan we kunnen draaien. Zo kan ook een uitgebreide lijst met schadelijke, onwenselijke, investeringen om de financiële sector de juiste richting in te duwen hierin een rol spelen.”

“De komende tijd ga ik er vanuit het Europees Parlement aan werken om duidelijke sturing in de Europese industriële strategie te krijgen. Sectoren moeten weten waar ze aan toe zijn. Dat is goed voor de positie van de Europese industrie én het klimaat”, stelt Eickhout.

Het Landelijk Bureau van GroenLinks verhuist begin volgend jaar naar Sint Jacobsstraat 12 in Utrecht. Het huidige pand is inmiddels verkocht en zal een woon- en werkbestemming krijgen.

Het nieuwe kantoor is een locatie die het verder uitbouwen van de beweging faciliteert. Daarbij is het kantoor goedkoper, veel duurzamer en nog beter bereikbaar dan het huidige pand.

Het Wetenschappelijk bureau, de buitenlandstichting ‘Democracy Development Abroad’ en de jongerenorganisatie DWARS zullen meeverhuizen.

De verhuizing vindt plaats aan het begin van 2020 en een exacte verhuisdatum wordt later bekend gemaakt.

GroenLinks Kamerlid Bart Snels wil dat de Rabobank meebetaalt aan de uitkoop van boeren. De Rabobank is de grootste kredietverlener van boeren.

De boeren zijn verleid door grote bank om zich vol te hangen met leningen terwijl de bank al jaren wist dat er grote problemen aan zaten te komen in de sector.

Snels: ‘Banken hebben een zorgplicht. Ze moeten kritisch naar de leningen die zij geven. Dat hebben ze nagelaten en daarom wil ik dat zij een deel van die leningen afschrijven.’

Vanwege de stikstofproblematiek is inkrimping van de veestapel nodig. GroenLinks wil dat het kabinet geld vrijgemaakt voor een sociaal plan voor de boeren. Door inkrimping van de veestapel zullen leningen minder waard worden. Banken moeten hun verlies nemen, net als dat gebeurde tijdens de kredietcrisis, toen banken flink moesten afschrijven op slechte hypotheekportefeuilles.

Snels: ‘We hebben heel veel overheidsgeld nodig om het stikstofprobleem op te lossen. Ik wil weten: Helpen we daarmee de boeren of helpen we de Rabobank?

Snels vraagt tijdens de financiële beschouwingen aan minister Hoekstra het gesprek aan te gaan met De Nederlandsche Bank, de toezichthouder van de sector. Hij wil weten hoe het toezicht op de banken is geweest als het gaat om de risicovolle leningen in de landbouwsector.

De digitale economie zorgt voor flinke veranderingen. Consumenten kunnen online veel sneller, makkelijker en goedkoper aan een dienst of product komen. Mensen kunnen hun diensten makkelijk aanbieden. Maar het heeft ook een schaduwkant. Bedrijven, waaronder grote onlineplatforms, laten steeds vaker mensen werk verrichten zonder voldoende zekerheid en bescherming. We moeten daarom dringend met oplossingen komen voor de Europese digitale markt, zoals goed verankerde sociale rechten voor werknemers.

Maaltijd- en pakketbezorgers die per rit geld ontvangen. Klikwerkers die met kleine opdrachtjes op internet per klik betaald worden. Taxichauffeurs die via platforms als Uber hun diensten aanbieden. Het zijn allemaal voorbeelden van werk in de gig economy, waarin mensen zelfstandig korte opdrachten uitvoeren voor een platform. Deze schijnzelfstandigen hebben momenteel weinig sociale rechten, bijvoorbeeld bescherming tijdens ziekte en een redelijk minimumloon. Bedrijven, zoals Deliveroo en PostNL, kunnen daarom hun plicht ontlopen deze mensen fatsoenlijk te behandelen.

Een stap vooruit nam Californië deze week door een wet aan te nemen die die schijnzelfstandigheid wettelijk verbiedt. Die wet verplicht platforms om mensen die hun werk uitvoeren, in dienst te nemen. In Amerikaanse staat, waar veel grote techplatforms geboren zijn, is er dus eindelijk oog voor de nadelige sociale gevolgen van de platformeconomie.

Schijnzelfstandigheid is ook een groot probleem in veel EU-landen, waaronder Nederland. Geen enkel EU-land heeft momenteel duidelijke wetgeving rondom platformwerk. Recent zijn er wel eerste bescheiden stappen gezet om de minimumrechten van werknemers met flexibele contracten te verbeteren. Toch zit de Europese wetgeving de aanpak van schijnzelfstandigheid soms juist in de weg. En dat is onacceptabel is. Doordat we een gezamenlijke Europese interne markt hebben, moeten we dit probleem van schijnzelfstandigheid op Europees niveau aanpakken. Daar ga ik me als lid van de parlementscommissies Sociale zaken en Interne markt voor inzetten.

Te lang zijn deze Europese interne marktregels heilig verklaard. De rechten van werknemers mogen niet langer ondergeschikt gemaakt worden aan deze regels. Vanaf volgende week zijn de hoorzittingen van de nieuwe commissarissen Sylvie Goulard (interne markt), Nicolas Schmidt (werkgelegenheid) en Margrethe Vestager (digitaal, mededinging). En dit thema valt onder hun portefeuilles. Ik zal de aanstaande Eurocommissarissen dan ook daarover aan de tand voelen.