De afgelopen weken bracht het Dagblad van het Noorden in de serie “Ik wacht” in totaal 50 Groningers en hun gezinnen in beeld. Individuele Groningers met een gezamenlijk probleem van ellenlang wachten op duidelijkheid over de schade aan hun meest waardevolle bezit. Schade die veroorzaakt wordt door jarenlang winnen van aardgas, waarmee Nederland in staat was om onder andere haar welvaartstaat op te bouwen, de Deltawerken aan te leggen en van de Randstad een goed ontsloten gebied te maken.
50 mensen in vergelijkbare situaties maar toch heel verschillend in hun reactie. De één blijft strijdbaar, een ander is moedeloos en weer een ander is de wanhoop inmiddels nabij. Het vertrouwen in de overheid heeft flinke deuken opgelopen.
Dan hebben we het over onze inwoners. Inwoners die we bij onze installatie beloofd hebben om er voor hen te zijn en met hen en naast hen te strijden voor een rechtvaardige oplossing. En die oplossing laat al veel te lang op zich wachten.
De versterking van woningen in het bevingsgebied komt inmiddels langzaam op gang. Daar komt nu de bredere versterking voor het gebied bij. Niet allen in steen en beton, maar vooral in de verbeteren van het toekomstperspectief. Het moet gaan om het investeren in mensen en hun directe leefomgeving.
Midden-Groningen moet sterker uit deze grote versterkingsopgave komen. We zetten in op een verbetering van de sociaaleconomische positie. Een positie die ten minste gelijk is aan het landelijk gemiddelde, maar we hebben zeker de ambitie om dat gemiddelde voorbij te streven. Een goede start blijft de beste basis voor een succesvol vervolg.
De 1,15 miljard euro is pas een begin.Het Nationaal Programma Groningen is daarin een begin. De 1,15 miljard euro slechts een start voor verdere investeringen vanuit de verschillende departementen. Ze moeten zorgen voor versterking van de lokale en regionale economie. Goed onderwijs en uitstekende gezondheidszorg.
De middelen uit het NPG zijn niet bedoeld voor de versterking van gebouwen en mogen daar ook niet aan worden besteed. Er moet worden geïnvesteerd in onze inwoners. De doelen moeten vooral samen met inwoners worden gesteld. De indicatoren en kaders zullen in een open proces met de verschillende raden en de Staten moeten worden vastgesteld. Daar hoort heldere communicatie bij en een goede verantwoording van de middelen. Die middelen moeten zoveel mogelijk terecht komen bij de gemeenten omdat de gemeentelijke overheid het dichtst bij de mensen staat en volgens recent onderzoek ook het meeste vertrouwen geniet bij de inwoners.
Over de trekkingsrechten en de grondslagen die daaronder liggen moet zo snel mogelijk duidelijkheid komen. Binnen het gebied zijn de gemeenten Groningen en Oldambt maar voor een klein en minder dichtbevolkt gebied onderdeel van de bevingsregio. Verdelingen op basis van bijvoorbeeld inwonertal zou zorgen voor een scheve balans. In de uitwerking is het voor ons een belangrijke voorwaarde dat die balans recht doet aan de opgave die de gemeenten hebben.
Wanneer er sprake is van cofinanciering zou dit alleen kunnen wanneer dit in de meerjarenbegroting gekoppeld is aan grotere projecten. Hierbij valt te denken aan vervanging van riolering, verlichting en wegen.
Naast de overheidspartijen zijn er nu externe bestuursleden vanuit verschillende beroepsgroepen opgenomen. In het startdocument was daarvan nog geen sprake. Hoe zijn deze bestuursleden gecommitteerd aan de bestuursovereenkomst en welk mandaat hebben zij?
NPG moet klein en slagvaardig zijn.Inmiddels kennen we in Groningen een heel aantal instanties die zich bezig houden of hebben gehouden met de aardbevingen. De organisatie van de NPG moet zo klein mogelijk zijn zodat effectief meer geld in de plannen kan worden gestoken. Het nationaal programma Rotterdam Zuid laat zien dat een planorganisatie niet groot hoeft te zijn om tot resultaten te komen.
Afspraken tussen de verschillende bestuurlijke partijen moeten vooraf helder en duidelijk zijn. Het met elkaar in overleg treden bij geschillen en verschil van inzicht lijkt op zichzelf prima maar er moet ook iemand zijn die knopen door gaat hakken wanneer overleg niets oplevert.
We staan aan het begin van een enorme opgave. Het wordt tijd om de eerste stap te gaan zetten. Daar vragen de 50 geinterviewden die al te lang wachten, al die andere Groningers die strijdbaar zijn gebleven, al die Groningers die de moed hebben opgegeven of de wanhoop nabij zijn. Ze vinden een gemeente naast zich die met en voor hen blijft werken aan een mooie toekomst.