Poliflw

De SP roept samen met de ChristenUnie het kabinet op om de situatie van arbeidsmigranten te verbeteren. Juist nu, in de coronacrisis, wordt pijnlijk zichtbaar hoe kwetsbaar die positie van veel arbeidsmigranten is. Hun woon- en werkomstandigheden zijn vaak belabberd, wat nu een extra gevaar voor de (volks)gezondheid oplevert. Daarom roepen we met een initiatiefnota Actieplan Arbeidsmigratie samen met de ChristenUnie het kabinet op om de misstanden rond arbeidsmigratie snel aan te pakken.

‘Onveilig werken vanwege corona, slechte huisvesting en uitbuiting. Dat zijn mensonterende misstanden die we niet mogen accepteren. Arbeidsmigranten zijn op deze manier een verdienmodel voor bedrijven, die hier veel geld mee verdienen. Zonder bescherming blijven arbeidsmigranten hier en elders kwetsbaar. Zelf heb ik in Polen de gevolgen van massale arbeidsmigratie bekeken en ik heb gezien wat de gevolgen zijn als zoveel mensen vertrekken om ergens anders ver weg te gaan werken. En hier worden op deze manier de lonen kunstmatig laag gehouden. We willen een einde maken aan de negatieve gevolgen en uitbuiting keihard aanpakken,’ zegt Lilian Marijnissen.

Om de afhankelijkheidsrelatie van de arbeidsmigrant met de werkgever, die vaak ook de huisbaas is, te doorbreken, willen we dat er een eind komt aan de mogelijkheid om een deel van het loon in te houden voor huisvesting. Bovendien willen we regulering van de uitzendbranche en afdwingbare kwaliteitseisen om malafide bureaus aan te pakken. Dit verbetert de positie van arbeidsmigranten én is eerlijk voor uitzendbureaus die wel goede intenties hebben. Arbeidsmigratie is nu een verdienmodel geworden voor werkgevers en uitzendbureaus die voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten.

Soms is het nieuws voor mij absoluut geen nieuws. Onlangs kwam uit onderzoek naar voren dat onzekere arbeidscontracten slecht zijn voor mensen én voor de economie. Voor mij was dat geen verrassing. In mijn tijd bij de vakbond heb ik dagelijks gezien wat onzekere contracten met mensen doen. Ze kunnen vaak geen huis kopen, geen gezin stichten en niet profiteren van de economische groei. Hun leven staat op pauze, zonder dat ze enig idee hebben wanneer ze weer verder kunnen.

De ‘wasstraat’ van het verpleeghuis. Zo legden medewerkers van het verpleeghuis mij hun werk uit. Doordat het werk was opgeknipt, bestond hun taak vooral nog uit de ouderen uit bed halen, hen wassen en aankleden. Voorheen was het werk veelzijdiger en was er meer tijd voor de ouderen. Door de gebroken diensten moesten ze voortaan twee keer per dag komen werken. Aan het begin van de dag een paar uur en aan het einde van de dag een paar uur.

Wat was het gevolg? Het werk werd minder leuk en het werd zwaarder. Het opknippen van werk en de wisselende roosters zorgden voor een hogere werkdruk, minder kwaliteit van werk en minder zeggenschap. Jarenlange ervaring telde opeens niet meer mee, want het werk werd voortaan bepaald door efficiëntienormen. En het werk werd eentonig, omdat steeds dezelfde handelingen moesten worden uitgevoerd.

Het aantal mensen met een onzeker contract is enorm toegenomen. Meer dan een derde van de werkenden heeft tegenwoordig een onzeker inkomen. En de fl exibele contracten vormen niet de enige factor die tot veel onzekerheid leidt. Ondertussen heeft ook de wooncrisis een nieuw dieptepunt bereikt. De gemiddelde prijs voor een koophuis is meer dan drie ton en de huren rijzen de pan uit. Een kwart van de huurders zit financieel helemaal klem. Niets voor niets is het aantal daklozen de laatste tien jaar meer dan verdubbeld.

De politiek zou vaker moeten luisteren naar bouwvakkers en schoonmakers, en minder naar managers en consultants.

Lilian Marijnissen, SP-fractievoorzitter

Deze column verscheen ook in het Straatjournaal van maart 2020.

Arbeidsmigratie is door schijnconstructies en foute uitzendbureaus een verdienmodel geworden. Werknemers worden tegen elkaar uitgespeeld om de kosten voor werk maar zo laag mogelijk te houden en arbeidsmigranten worden regelmatig uitgebuit. Daarom komt de SP samen met de ChristenUnie met een actieplan arbeidsmigratie.

SP-leider Lilian Marijnissen: 'Je werkgever die ook je huisbaas is. Als je dus gedoe hebt op je werk kun je zomaar je dak boven je hoofd verliezen. Dit is een voorbeeld van de onwenselijke afhankelijkheidsrelatie waar veel arbeidsmigranten in zitten. Daar moet echt een eind aan komen.'

Omdat er binnen Europa een behoorlijk verschil is in de hoogte van de lonen en werkgevers en uitzendbureaus misbruik maken van werknemers door ze via allerlei schijnconstructies te laten werken is het bijzonder lucratief om mensen duizenden kilometers ver weg van hun thuis en hun gezin te laten werken. Het ontwricht hele gezinnen in de landen daar. En hier leven mensen regelmatig in slechte omstandigheden en blijven de lonen laag.

Daarom komt de SP samen met de ChristenUnie met verschillende voorstellen om arbeidsmigratie beter te reguleren, onzekere contracten en schijnconstructies aan te pakken en de omstandigheden van arbeidsmigranten te verbeteren. Zo stellen we voor om een einde te maken aan malafide uitzendbureaus door een vergunningplicht voor deze uitzendbureaus in te voeren.

Daarnaast moet het niet zo kunnen zijn dat je werkgever ook je huisbaas is. En moet het aantal flexibele contracten worden teruggedrongen en de schijnconstructies worden aangepakt.

Lilian Marijnissen: 'Dit jaar was ik in Polen en daar zag ik hoe arbeidsmigratie in de praktijk als verdienmodel voor werkgevers werkt. De mensen die uit Polen zijn weggetrokken worden vervangen door werknemers uit Oekraïne. Daar gebeurt weer exact hetzelfde. Het is een race naar beneden.'

Ongereguleerde arbeidsmigratie is schadelijk voor werknemers hier én elders. Daarom kondigen Christen Unie-leider Gert-Jan Segers en SP-leider Lilian Marijnissen een gezamenlijk initiatiefvoorstel aan om voorwaarden te stellen aan arbeidsmigratie.

‘Ik heb in Polen met eigen ogen de ontwrichtende werking voor de samenleving van arbeidsmigratie zonder regels gezien. We zien tegelijk de mensonterende omstandigheden waar arbeidsmigranten regelmatig onder moeten leven en werken in ons land. Zonder bescherming zijn mensen hier én elders vogelvrij. Met dit initiatiefvoorstel willen we daar een einde aan maken,’ zegt Lilian Marijnissen.

Wat de SP en de ChristenUnie betreft wordt het mogelijk om afspraken te maken tussen landen om voorwaarden te stellen aan arbeidsmigratie. Marijnissen: ‘Landen in Oost-Europa zien grote groepen mensen vertrekken. Hier zien we uitbuiting. De enige winnaars zijn de bedrijven die nóg meer geld kunnen verdienen. Door afspraken tussen landen te maken kunnen we een einde maken aan deze negatieve gevolgen. Bijvoorbeeld door te stellen dat de lonen eerst verhoogd moeten worden, voordat er ingezet mag worden op arbeidsmigratie. En door uitbuiting kei hard aan te pakken.’

Lees het hele interview met Lilian Marijnissen en Gert-Jan Segers in het AD.

Live: de Europa-lezing van Lilian Marijnissen!

Live: de Europa-lezing van Lilian Marijnissen!