Poliflw

Door Gert-Jan Segers op 14 september 2020 om 17:22

Een lelijke afspraak met een bittere nasmaak

Het is de week na de week ervoor... Een paar van de meest bewogen politieke dagen die ik heb meegemaakt. De al langer bestaande afschuwelijke situatie van vluchtelingen en migranten in kamp Moria veranderde in een inferno na een afschuwelijke brand die het kamp in de as legde. En dat gaf nog meer urgentie om te zoeken naar manieren om de mensen daar te helpen.

Na intense gesprekken in Den Haag konden we een kleine stap zetten. Maar dat heeft heel veel los gemaakt. Jullie hebben mij en de fractie gemaild, geappt, rechtstreeks aangesproken over jullie teleurstelling over de Nederlandse reactie op de ramp op Lesbos. Al schrijvend probeer ik hier voor mezelf tot meer helderheid te komen en daarmee jullie een eerste antwoord te geven op de vele vragen.

De kritiek die er loskwam heeft niet de vorm van kritiek zoals die er kan zijn bij een willekeurig andere politieke afspraak over een willekeurige begroting. Nee, dit ging dieper. In jullie reactie proefde ik diepe teleurstelling over de reactie van ons land na een humanitaire crisis op een eiland aan de rand van ons continent. Een onvrede – verdriet vaak zelfs – over een kille ‘deal’ waarin tegenover 100 kwetsbare mensen weer andere afspraken staan. Politiek op z’n lelijkst, las ik veel.

En zo is het. Het is een lelijke afspraak met een bittere nasmaak.

Ik heb er de laatste dagen veel over nagedacht en met mensen die het dichtst bij me staan over gesproken. En ik ben er nog niet over uitgedacht. Maar wil alvast wel een paar gedachten delen. Want juist nu het spannend is, moeten we elkaar proberen vast te houden.

Allereerst. De intense teleurstelling over de afspraken van donderdag laten zien waar ons hart klopt. In ieder geval het hart van een heel groot deel van de mensen die zich verbonden voelen met de ChristenUnie. Als we zeggen dat we willen opkomen voor kwetsbaren, dan is dat geen slogan of vrome wens. Het is echt. De verantwoordelijkheid voor wat er met deze mensen op het uiterste deel van ons continent gebeurt, voelen we ook echt. En als er hier dan slechts 100 mensen opgevangen gaan worden en als dat aantal ook nog eens afgaat van het totale aantal vluchtelingen dat Nederland van elders opneemt, dan is dat ook echt een bittere teleurstelling. En jullie hebben die niet onder stoelen of banken gestoken.

Voor mijzelf is dit een heel indringende herinnering aan de opdracht waarmee m’n vier collega’s en ik mede namens jullie de politieke arena zijn ingestuurd. In die weerbarstige politieke context proberen we ons altijd te laten leiden door naastenliefde, maar wel in de wetenschap dat we soms met vallen en opstaan maar een klein stapje in de goede richting kunnen zetten. En in de overtuiging dat iets doen altijd beter is dan niets doen.

Ten tweede. We hebben deze jaren niet alleen momenten gehad met mooie politieke resultaten, maar ook soms ook van grote teleurstelling. Zo’n moment was de onmogelijkheid om in de formatie het kinderpardon te verruimen. Ik noemde dat toen direct een bittere pil. Maar we hebben elkaar toen ook beloofd dat we elke kans om het kinderpardon alsnog te verruimen zouden aangrijpen. Met vijf zetels zijn we bescheiden qua omvang en kunnen we echt niet alles naar onze hand zetten. Maar soms is het precies genoeg om toch het verschil te maken. En dat lukte bij het kinderpardon op een moment dat we al bijna niet meer durfden te hopen.

Ook vandaag is die inzet precies hetzelfde. Ik vat jullie reacties ook nu op als een hardgrondige aanmoediging om het opnemen van 100 kinderen en andere kwetsbaren vanuit Lesbos niet het eindpunt te laten zijn.

Voor deze 100 mensen in de wanhoop van Lesbos wordt Nederland nu voor het eerst een plek van hoop. Nadat staatssecretaris Broekers-Knol vorige week eerder een hard ‘nee’ had laten horen op de vraag of Nederland kinderen wil opnemen, is dit een eerste stap in de goede richting. Maar omdat de wanhoop nog veel groter is, is dit voor ons niet het eindpunt, maar juist het hernieuwde begin van de blijvende zoektocht naar manieren om meer mensen hoop te bieden. Net als destijds bij het kinderpardon.

Dan ten derde. In deze coalitie komen sommige partijen op het punt van ons vluchtelingenbeleid van twee verschillende planeten. Waar velen van jullie kritiek laten horen over de te kleine stap in de goede richting, werd op de andere planeet de VVD onder vuur genomen door De Telegraaf, PVV en Forum omdat die partij juist weer te grote concessies zou hebben gedaan. In ons land dat op dit punt soms bitter verdeeld is, hebben we als fractie een uiterste poging ondernomen om toch een afspraak te maken waarmee we het leven voor sommige mensen op Lesbos verbeteren.

Wat daarbij niet hielp is dat we die dag tot een vergelijk móesten komen omdat er nu een keus van ons werd gevraagd. De tijdsdruk was hoog, juist omdat het acute leed ter plekke zo groot is. Niemand van Lesbos opnemen was voor mij ook geen optie meer. Niets doen kon echt niet meer. Maar het zo moeten praten over mensen in nood is al vreselijk. Onderhandelen over humaniteit is eigenlijk niet te doen. En het maken van een zeer onvolkomen afspraak over kwetsbare mensen is nog erger. Alleen zou ik niet weten hoe ik dat op deze plek en in deze verantwoordelijkheid middenin de polarisatie van ons land kan vermijden of ontlopen.

Ten vierde. Of deze afspraak een breekpunt in de coalitie zou moeten zijn, is een politieke inschatting die we allemaal verschillend maken. Ik wilde in deze, soms barre, zeer gepolariseerde verhoudingen het allemaal een heel klein beetje minder erg maken. Als we geen afspraken hadden gemaakt was niemand van Lesbos opgevangen. Niets doen of breken had daarmee ook vreselijke consequenties. De keus die we maakten, heb ik met mijn beste weten en beste kunnen gemaakt. Of het al deze moeite en teleurstelling waard was, is aan jullie. En aan God.

Tot slot. Er wordt mij deze dagen een spiegel voorgehouden en ik heb geleerd dat als dat gebeurt, je er even heel goed in moet kijken. En dat doe ik. Politiek is het zoeken naar een wankel vergelijk tussen mensen van soms totaal verschillende politieke planeten en met soms totaal verschillende opvattingen. Maar dat zoeken naar een vergelijk mag nooit ‘gewoon’ worden. Zeker niet als het gaat over humaniteit. Menswaardigheid. Dit werk is een roeping. Een opdracht. En deze dagen zijn een zeer intense herinnering aan de roeping waarmee ik acht jaar geleden ben begonnen en waaraan ik wil vasthouden:

Doe met je beste weten alles wat je kunt, geef alles wat je hebt, aan de mensen die het meeste van jouw hulp moeten hebben. Want alles wat je voor de minste aanzienlijken van Jezus’ broeders en zusters doet, dat doe je voor Hem (Matteus 25). Dit is waar ons, waar mijn hart klopt. Zó willen we politiek bedrijven. Op hoop van zegen.

Dank voor jullie eerlijkheid, jullie bewogenheid, jullie betrokkenheid, jullie gebed..

Na de afschuwelijke brand in vluchtelingenkamp Moria heeft de regering afgesproken om 100 vluchtelingen (waaronder 50 alleenstaande kinderen) naar Nederland te halen. SP-Kamerlid Jasper van Dijk: 'Het is een schamele stap en het is helemaal zuur dat het een uitruil betreft: per saldo komt er geen vluchteling extra naar Nederland. Het getuigt van een kille koopmangeest.'

De SP pleit al veel langer concreet voor het opnemen van 500 alleenstaande vluchtelingenkinderen, maar kreeg hiervoor steeds geen meerderheid. De regering weigerde pertinent om alleenstaande kinderen op te nemen. De brand in kamp Moria heeft nu een kleine verandering teweeg gebracht. De afspraak is dat er vluchtelingen vanuit Griekenland naar Nederland kunnen komen, mits er minder mensen van elders gehaald worden in het kader van de zogenaamde hervestiging. Van Dijk: 'Dit is heel wrang en heeft veel weg van een lelijke uitruil van kwetsbare mensen, want per saldo doet de regering dus niks extra’s terwijl dat wel keihard nodig is.' Het voorstel van de SP om tenminste 100 mensen extra op te nemen, werd door een meerderheid in de Tweede Kamer verworpen. De regering heeft bovendien besloten om de asielprocedure in te korten door afschaffing van het zogenaamde ‘eerste gehoor’. Dit kan ten koste gaan van een zorgvuldige procedure.

Van Dijk stelt vast dat in het hele land woedend wordt gereageerd op het plan van de regering. Mogelijk krijgt zijn voorstel voor het opnemen van 500 kinderen daardoor op een later moment alsnog een meerderheid. Ook dringt hij aan op een structurele oplossing voor de problemen op de Griekse eilanden: 'We moeten voorkomen dat Lesbos het afvoerputje van Europa blijft. Daarom moet er een veel betere asielprocedure komen. Mensen die recht hebben op asiel moeten verdeeld worden over Europa, mensen die daar geen recht op hebben moeten terugkeren. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om dat te realiseren, niet alleen van Griekenland.'

De regering gaat nu toch hulp bieden aan vluchtelingen op het Griekse eiland Lesbos. Na de afschuwelijke brand in vluchtelingenkamp Moria is nu een afspraak gemaakt waarbij vluchtelingen daadwerkelijk naar Nederland kunnen komen. Naar verwachting gaat het om 100 vluchtelingen, waaronder 50 alleenstaande kinderen. SP-Kamerlid Jasper van Dijk: 'Het is een stap vooruit dat er nu eindelijk wat gebeurt, want al die tijd wilde de coalitie niets doen, maar het is wrang dat dit pas gebeurt na een verschrikkelijke ramp en ook dat voor zoveel vluchtelingen nog steeds geen oplossing is.'

De SP pleit al veel langer concreet voor het opnemen van 500 alleenstaande vluchtelingenkinderen, maar kreeg hiervoor steeds geen meerderheid. De regering weigerde zelfs pertinent om alleenstaande kinderen op te nemen. De brand in kamp Moria heeft daar nu dus verandering in gebracht. De afspraak is nu dat er vluchtelingen vanuit Griekenland naar Nederland kunnen komen, mits er minder mensen van elders gehaald worden in het kader van de zogenaamde hervestiging. Van Dijk: 'Dit is heel wrang en heeft veel weg van een lelijke uitruil van kwetsbare mensen, want per saldo doet de regering dus niks extra’s terwijl dat wel keihard nodig is.' Het voorstel dat de SP deed om dit niet zo te doen, maar deze 100 mensen extra op te nemen, werd door een meerderheid in de Tweede Kamer niet gesteund. De regering heeft ook besloten om de asielprocedure in te korten door afschaffing van het zogenaamde ‘eerste gehoor’. Dit kan ten koste gaan van een zorgvuldige procedure.

Het is goed dat er nu acute hulp aan de vluchtelingen op Lesbos geboden wordt, maar van Dijk dringt ook aan op een structurele oplossing: 'We moeten voorkomen dat Lesbos het afvoerputje van Europa blijft. Daarom moet er een veel betere asielprocedure komen. Mensen die recht hebben op asiel moeten verdeeld worden over Europa, mensen die daar geen recht op hebben moeten terugkeren. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om dat te realiseren, niet alleen van Griekenland.'

Door Joël Voordewind op 10 september 2020 om 21:11

Gisteren zagen we het inferno op Lesbos. We zagen de beelden van mensen in paniek, zwervend over het eiland, zonder eten en onderdak. De tragische situatie die er al veel langer is op Lesbos, is na de brand extra schrijnend geworden. U weet dat we al langer voor en achter de schermen aandringen op hulp voor de meest kwetsbaren op dat eiland. U weet dat we al langer kinderen in Nederland willen opvangen. U weet dat we hier binnen de coalitie veel gesprekken over voerden die tot afspraken over hulp ter plekke hebben geleid, maar tot nu toe niet tot opvang in Nederland.

Na de brand van gisteren zijn we opnieuw het gesprek aangegaan om kinderen ook hier hulp te bieden. Het geeft me een naar gevoel om zo over mensen, over ‘aantallen’ te onderhandelen, alsof het abstract is en geen kwestie van mensenlevens. Maar we voerden de strijd júist om een verschil te maken voor die kwetsbare mensen, die acuut hulp nodig hebben. Het valt me zwaar om te bedenken dat we maar een beperkte groep kunnen helpen. Jullie voelen dat ook zo, dat blijkt uit de vele reacties die we krijgen. Maar voor de mensen om wie het gaat is het een hemelsbreed verschil.

En dus was voor ons niets doen geen optie.

Vandaag hebben we met VVD, CDA en D66 afspraken kunnen maken over opvang in Nederland. Gisteravond heeft de Europese Unie al vierhonderd kwetsbare, alleenstaande kinderen van Lesbos naar het Griekse vasteland overgebracht. Nu hebben we afgesproken dat Nederland daar vijftig kinderen van op zal nemen. Bovendien neemt Nederland nog vijftig kwetsbare mensen op, voornamelijk vrouwen en kinderen.

Deze afspraken komen op de bestaande afspraken. We trekken 4 miljoen euro uit voor de opvang van alleenstaande kinderen op het Griekse vasteland. Deze maand komen de eerste kinderen in de opvanghuizen. Het eerste opvanghuis is al klaar. Nederland moet zo snel mogelijk 50 kinderen opnemen, wat in de loop van drie jaar oploopt tot 500 kinderen. Zij krijgen opvang, onderdak en voogdij. Daarnaast verandert er niets aan de 1 miljoen euro voor humanitaire hulp die het kabinet gisteren al had toegezegd.

Nederland neemt nu verantwoordelijkheid. Er is nu een acute crisis gaande en Nederland neemt nu toch een aandeel.

Maar laat ik er niet omheen draaien. Het is en blijft een compromis binnen de coalitie en dat soort afspraken kom altijd met stevige kanttekeningen. Met rauwe kanten, waar je kritisch op kunt zijn en waar ook wij kritisch op zijn.

De groep van 100 mensen die naar Nederland komt, valt onder de groep van 2000 vluchtelingen die we volgens bestaande afspraken in een periode van vier jaar een thuis zouden bieden in Nederland. Het cynisme van de politieke afspraken is dus dat de vluchtelingen die we helpen in deze crisissituatie, niet bovenop de aantallen vluchtelingen komen die we hadden toegezegd op te nemen. Ik zei het al: dat praten over aantallen, dat voelt sowieso cynisch.

Maar met de vlammen van Lesbos voor ogen, was niets doen geen optie.

Sommigen zullen zeggen: had het kabinet dan laten vallen. Maar dan hadden we helemaal niets kunnen betekenen voor deze mensen die komen uit de hel van Lesbos.

Ik vind dat Nederland barmhartiger kan zijn bij het opvangen van vluchtelingen. Onze inzet is daar dan ook steeds op gericht. We blijven ons inzetten voor een barmhartiger vluchtelingenbeleid. We zetten ons in voor een Europese aanpak waarin alle 13.000 vluchtelingen een dak boven hun hoofd hebben.

We zullen er scherp op toezien dat de uitvoering van de afspraken daadwerkelijk bijdraagt aan een rechtvaardiger asielbeleid. Mijn en onze inzet gaat door.

Ieder mens dat vlucht voor oorlog en geweld verdient een veilig onderkomen. Al helemaal de mensen op Lesbos, die na de brand in het kamp niet eens meer onderdak hebben. De ChristenUnie en wij wilden al langer meer doen voor vluchtelingen in kwetsbare posities. Dat lukte tot nu toe niet, vanwege de politieke realiteit: een meerderheid in de Tweede Kamer was daartegen.

Door Attje Kuiken op 10 september 2020 Delen  

Ze waren op de vlucht – alweer. Deze keer voor een allesverwoestende vuurzee. De paar bezittingen die ze nog hebben verzwolgen door het vuur. De kleding die ze aanhadden is vaak het enige wat hen nog rest. Hartverscheurende beelden, die mij net zoals zoveel andere Nederlanders geraakt hebben. Het vestigt weer de aandacht op het menselijke drama dat zich daar onder onze neus voltrekt.

Kamp Moria bestaat niet sinds gisteren en de slechte omstandigheden zijn niet nieuw.

Want kamp Moria bestaat niet sinds gisteren en de slechte omstandigheden waarin mensen daar moeten leven zijn niet nieuw. Al jaren wordt er over gesproken. Over hoe we die mensen daar weg krijgen, hoe we ze beter kunnen opvangen, of Nederland niet 500 weeskinderen uit deze hel zou moeten overnemen. Maar nog allemaal zonder resultaat.

Europa – ook de Nederlandse regering – staat erbij en kijkt ernaar. Griekenland moet het zelf maar oplossen, herhaalde het kabinet gisteren. Een hardvochtige reactie, zonder enig mededogen. Daarom doe ik vandaag tijdens het debat weer een klemmend beroep op minister Kaag , staatssecretaris Broekers-Knol en de rest van het kabinet: stop met wegkijken en doe iets.

Er is nu eerst behoefte aan noodhulp, om de tienduizenden mensen te helpen die geen dak meer boven hun hoofd hebben. Ten tweede moet er wat geregeld worden voor al die weeskinderen die in deze hel leven. Die moeten we opnemen, ook in Nederland. En er moet betere opvang komen voor alle andere asielzoekers in het kamp, en dat kan Griekenland niet alleen.

Er is nu behoefte aan noodhulp, om de mensen te helpen die geen dak boven hun hoofd hebben.

Duitsland heeft in Europa al het voortouw genomen. Nederland moet zich daarbij aansluiten. Want of deze mensen nu recht hebben op een vluchtelingenstatus of uiteindelijk toch niet in Europa kunnen blijven: in dergelijke omstandigheden kan niemand leven. Het is mensonterend en Europa ontwaarding. Mensen in nood moeten altijd kunnen rekenen op onze medemenselijkheid.

Tweede Kamerlid

Lodewijk Asscher

Heb je een vraag of wil je iets aan ons kwijt? Whatsapp ons.

Groet, Lodewijk

Whatsapp

Lodewijk Asscher

Heb je een vraag of wil je iets aan ons kwijt? Whatsapp ons.

Groet, Lodewijk

Whatsapp

Door Joël Voordewind op 9 september 2020 om 18:30

Vanochtend bereikte ons het vreselijke nieuws dat een brand het vluchtelingenkamp Moria op Lesbos grotendeels heeft weggevaagd. Duizenden vluchtelingen zwerven nu over het eiland, zonder eten en zonder onderdak. We horen berichten over gewonden en er zou in ieder geval één persoon zijn omgekomen. De hel van Moria is nu compleet. De afschuw is groot en de vraag die nu prangender dan ooit naar voren komt is hoe lang het moet duren voordat men inziet dat het niet zo langer kan?

En die vraag is terecht. Het is verschrikkelijk dat het zo ver heeft kunnen komen. Al jarenlang zaten de vluchtelingen in overvolle kampen in mensonterende omstandigheden. Toen kwam corona. Vorige week werd de eerste coronabesmetting geconstateerd, ondanks dat het kamp al maandenlang in quarantaine zit. Steeds weer hebben we erop aangedrongen om de opvang en de veiligheid van deze vluchtelingen te verbeteren.

Gisteravond was het, voorafgaand aan de brand, onrustig in kamp Moria. Door de maandenlange quarantaine was de spanning flink opgelopen. We horen over de oorzaak van de brand verschillende verhalen, onder andere dat hij vanuit pure frustratie zou zijn aangestoken. Hoe de brand ook is ontstaan, feit is dat duizenden vluchtelingen nu zonder eten en onderdak vastzitten op het eiland.

Wat ons nu te doen staat, is ingrijpen bij de acute nood van de vluchtelingen. Hun veiligheid, onderdak en voedsel hebben prioriteit. De ChristenUnie wil nu drie concrete acties zien van het kabinet.

Allereerst is humanitaire hulp nodig. Inmiddels is er door het kabinet één miljoen euro toegezegd. Het is nu zaak om uit te zoeken waar dit geld nu het meest nodig is. De aangeboden hulp moet nu zo snel mogelijk daadwerkelijk op gang komen.

Ten tweede moeten de vijftig kinderen die met Nederlandse hulp op het Griekse vasteland zouden worden opgevangen, daar versneld naartoe worden gebracht. Het eerste opvanghuis is al klaar en de eerste kinderen kunnen daar terecht. Vanochtend kwam naar buiten dat de Europese Commissie geld heeft vrijgemaakt om vierhonderd kinderen naar het Griekse vasteland over te brengen. Dat is goed nieuws. Nu is snelheid geboden en moet Nederland het afgesproken aantal kinderen opvangen in de opvangcentra. Van de kinderen die vervolgens asiel krijgen, moet Nederland een evenredig deel in eigen land opvangen.

Ten derde moet het kabinet de vreselijke situatie binnen de Europese Unie aan de orde stellen. Alle 13.000 vluchtelingen op Lesbos hebben opvang nodig, liever vandaag dan morgen. Er moet Nederlandse noodhulp komen en ook Europa moet eindelijk haar verantwoordelijkheid nemen. Het is onze gezamenlijke taak om te zorgen dat álle vluchtelingen allereerst onder humanitaire omstandigheden worden opgevangen met voedsel en medische hulp, daarna versneld door de asielprocedures gaan en tenslotte worden herverdeeld over de Europese Unie.

Wat ons nu te doen staat, is dus hulp bieden bij deze nood. Maar dat we er dan nog niet zijn, is duidelijk. Dit is geen crisis die zichzelf oplost. Dat onderstreept onze inzet om Nederland een actieve rol te laten nemen bij het vinden van een structurele oplossing voor deze mensen in een schrijnende situatie. Het is nog maar eens pijnlijk duidelijk geworden dat het asielsysteem in Europa niet werkt. Dat er meer nodig is voor een rechtvaardige omgang met vluchtelingen.

Morgen voeren we in de Tweede Kamer een spoeddebat over Moria, waarbij we onze inzet blijven herhalen. Waar we kunnen – voor én achter de schermen – doen we alles om deze medemensen te helpen. Nu is het harder nodig dan ooit.

Door Stieneke van der Graaf op 13 juli 2020 om 19:34

Grondrechten, vrijheden en gezondheid: onze eerste reactie op de 'coronawet'

Het kabinet heeft de afgelopen tijd gewerkt aan een Coronawet en de eerste versie daarvan voldeed niet aan de criteria die de ChristenUnie hanteert als het gaat om bescherming van onder andere onze persoonlijke vrijheden en de godsdienstvrijheid. Nu ligt er een ingrijpend aangepaste versie en ook deze wet zullen wij toetsen aan de hand van een aantal heldere criteria, waarover ik hieronder meer zal schrijven.

Noodzaak

Eerst waarom het belangrijk is dat we het hierover hebben. De besluiten die de afgelopen tijd voor de bestrijding van het coronavirus zijn genomen, raken onze vrijheden die in de grondwet zijn opgenomen. Zoals de vrijheid van godsdienst, de vrijheid om te vergaderen en te betogen, en zelfs de vrijheid om elkaar thuis te ontmoeten.

De genomen maatregelen staan nu in noodverordeningen. Die noodverordeningen kennen alleen een beperkte democratische controle achteraf, zijn bedoeld voor een korte periode en zijn zeker niet bedoeld voor het op langere termijn inperken van onze grondrechten. Dat hiervoor in eerste instantie is gekozen is voorstelbaar, maar alleen verdedigbaar in het licht van de acute noodsituatie zoals die er was aan het begin van de coronacrisis.

Als er in de komende maanden opnieuw maatregelen genomen moeten worden in de strijd tegen het coronavirus die onze vrijheden raken, dan zijn noodverordeningen daarvoor zeker niet geschikt. Dan moet er een wet liggen die onze grondrechten beschermt tegen te vergaand ingrijpen van de overheid.

Grondig gewijzigd

De afgelopen tijd werkte het kabinet aan een coronawet en de eerste versie van die wet was niet goed. Zo maakte de wet handhaven achter de voordeur mogelijk. De wet voorzag in de invoering van een app voor bron- en contactonderzoek (terwijl niet eens duidelijk was hoe de app eruit komt te zien en hoe die onze privacy raakt). Maatregelen konden met de wet worden vastgelegd voor een jaar en het kabinet kon zonder betrokkenheid van het parlement beslissen of ze de veilige afstandsnorm zou willen vergroten. Het parlement zou in geen enkel geval vooraf betrokken zijn bij de afwegingen, maar alleen achteraf kunnen controleren.

Het mag duidelijk zijn dat de ChristenUnie nooit van plan is geweest met zo’n wet in te stemmen: de wet bood te veel mogelijkheden voor de overheid om in te grijpen, te weinig ruimte voor democratische besluitvorming en te weinig bescherming van onze grondrechten. Het kabinet moest dus terug naar de tekentafel.

De wet die het kabinet vandaag naar buiten bracht is op deze punten grondig gewijzigd. Ingrijpen achter de voordeur is geheel onmogelijk gemaakt. De corona-app is uit de wet gehaald. De duur van de wet is teruggebracht naar zes maanden. Het kabinet kan niet meer eenzijdig beslissen over wat een veilige afstand is. De maatregelen moeten vooraf worden voorgelegd aan de Tweede Kamer. Zo kunnen we de verschillende belangen afwegen en de maatregelen toetsen aan de grondwet.

Meer aanpassingen zijn nodig

Je zou kunnen stellen dat de wet die nu voorligt veel beter is dan de wet zoals deze eerder naar buiten kwam. Toch vindt de ChristenUnie het nodig dat ook deze wet nog verder zal worden aangescherpt voordat deze op onze steun kan rekenen. Ik noem een paar punten.

Zo moet de wet niet langer duren dan strikt noodzakelijk. Nu al maatregelen vastleggen voor een half jaar, vinden wij nog steeds te lang. De ChristenUnie wil dat de wet hooguit drie maanden geldt, tenzij de Tweede Kamer besluit de wet te verlengen. De maatregelen moeten direct worden afgeschaald als ze niet meer nodig zijn om het coronavirus te bestrijden.

Voor de ChristenUnie is het van belang dat fundamentele vrijheden zoals godsdienstvrijheid, vrijheid van vergadering en betoging, en de bescherming van je persoonlijke levenssfeer beschermd zijn. Dat telt zwaar bij onze finale afweging bij alle wetten, maar bij deze wet in het bijzonder.

Het is goed dat voor verpleeghuizen gezocht wordt naar maatwerk en er niet meer wordt gedacht aan een landelijk bezoekverbod voor naasten. De ChristenUnie wil zekerstellen dat er altijd ruimte is voor het maken van individuele afwegingen en dat de kwaliteit van leven van bewoners van verpleeghuizen centraal staat bij het maken van die afwegingen.

De boetes op het niet naleven van de maatregelen zijn nog steeds erg hoog. De ChristenUnie wil geen hoge boetes en een boete zou niet moeten leiden tot een strafblad of gevolgen hebben voor je Verklaring Omtrent Gedrag.

Ook zal duidelijk moeten zijn dat altijd moet worden afgewogen of de maatregelen proportioneel zijn. Dat vraagt een afweging tussen wat echt nodig is om de volksgezondheid te beschermen en de gevolgen daarvan voor onze vrijheden en onze samenleving.

De wet is vandaag ingediend bij de Tweede Kamer. De komende tijd gaan we de wet verder bestuderen, het kabinet er kritisch op bevragen, we zullen komen met voorstellen om de wet aan te passen en uiteindelijk moeten we er een oordeel over geven.

Bescherming van onze gezondheid en bescherming van onze rechten en vrijheden moeten hand in hand gaan. De ChristenUnie zal alleen instemmen met een wet waarbij die balans goed is. Democratische controle en zorgvuldigheid bij het maken van afwegingen zijn daarbij cruciaal. Daar zullen wij de voorstellen van het kabinet in ieder geval aan toetsen.

Op deze punten is de wet nu gewijzigd: de rol van het parlement is stevig vergroot. Als de Minister maatregelen wil nemen, moet hij die eerst voorleggen aan de Kamer. Zo heeft de Kamer het laatste woord. En zo hoort het. Daarnaast is handhaven achter de voordeur niet meer mogelijk en wordt de wet maar zes maanden geldig. Dat is een stap in de goede richting. Toch betekent dit niet dat D66 direct akkoord is. Er zijn echter nog steeds punten waarop verbetering nodig is.

– Zo vinden we de duur van de wet nog steeds te lang. De wet biedt mogelijkheden om beperkende maatregelen te nemen, en daarom moet de wet alleen geldig zijn wanneer dat nog nodig is voor de bestrijding van het coronavirus. We weten niet goed hoe lang dat zal zijn. Daarom willen we dat de wet slechts drie maanden geldig wordt (in plaats van zes). Daarna is verlenging mogelijk, mocht dat nodig zijn -vanwege bijvoorbeeld een tweede golf-, maar alleen met instemming van het parlement. Zo blijft de Tweede Kamer in control.

– Ook vinden we de boetes erg hoog. We willen dat mensen niet worden geconfronteerd met torenhoge boetes als ze een keer de fout ingaan. Daarnaast mag zo’n boete nooit meetellen voor je Verklaring Omtrent Gedrag.

– Verder maakt D66 zich zorgen over mensen in verpleeghuizen en andere zorginstellingen. Als zij geen bezoek kunnen krijgen en feitelijk op hun kamer moeten blijven is dat een vergaande beperking van vrijheid van mensen. Die worden in feite opgesloten. D66 maakt zich daar zorgen over.

– De norm om buitenshuis een veilige afstand in acht te nemen geldt terecht niet voor mensen met hetzelfde adres. Bij studenten of mensen met een alternatieve woonvorm leidt dit tot onduidelijkheid. D66 wil dat glashelder is dat de norm ook voor hen niet geldt.

Door Gert-Jan Segers op 6 juli 2020 om 15:58

Een vriendin van ons helpt geregeld in een vluchtelingenkamp op Lesbos. In de medische hulppost verleent ze eerste hulp aan slachtoffers van steekpartijen en aan soms nog kinderen die zijn verkracht. Er zijn vechtpartijen, tenten branden soms af, er is wetteloosheid en vooral hopeloosheid. ‘Dit is de hel’, zegt onze vriendin die ondertussen doet wat ze kan.

‘Waar zijn de tranen van de ChristenUnie?’, schreef de hoofdredacteur van de Nieuwe Koers Felix de Fijter onlangs cynisch. En als we die tranen wel hadden, moesten we die vooral maar voor ons houden, vond hij. Het is zo’n moment waarop je weet dat je niet voor de bloemen de politiek bent ingegaan. Collega Joël Voordewind is op Lesbos geweest en ik zal het Felix de Fijter inderdaad niet aandoen om de emoties van Joël te beschrijven. Maar als er een politicus is die voor kwetsbare vluchtelingen met hart en ziel doet wat hij kan, dan is het Joël. Als er een is voor wie de pijn en het verdriet van Lesbos een hartgrondige aanmoediging is om te knokken voor betere hulp aan mensen in de modder, dan is hij het. En als geen ander heeft Joël voor en vooral achter de schermen voor ze geknokt en eruit gehaald wat erin zat.

Toen we deze kabinetsperiode begonnen, heb ik me van meet af aan voorgenomen altijd eerlijk te zijn over zowel nederlagen als over vrolijk makende resultaten. Nadat we als fractie na een bewogen avond in het najaar van 2017 in een zaaltje van de Haagse Bethlehemkerk hadden ingestemd met het regeerakkoord was een van mijn eerste commentaren dat het niet verruimen van het kinderpardon een ‘bittere pil’ was. ‘Don’t show your pain’, fluisterde een coalitie-collega me daarna toe. Maar ik heb dat wél steeds gedaan. Des te mooier was het moment toen we ruim een jaar later het kinderpardon wel konden verruimen en honderden kinderen en families hier een goede toekomst kregen.

Dezer dagen ben ik op de sociale media veel aangesproken op ons stemgedrag toen we op de vroege vrijdagmorgen tegen een motie hebben gestemd die vroeg om alleenstaande kinderen van de Griekse eilanden hier in Nederland op te vangen. De ChristenUnie is daar een voorstander van. Dat zou groot verschil in het leven van deze kinderen maken die nu nog in de hel van Lesbos leven. De indringende vragen over ons stemgedrag kan ik daarom goed begrijpen. Al is het bijzonder dat mensen die Jezus er eerst als een vloek uitgooien mij daarna haarfijn kunnen uitleggen wat het betekent om Jezus te volgen.

Maar laat ik me vooral richten op de bezorgde mensen met oprechte vragen hierover. Want ook nu wil ik het ongemak niet uit de weg gaan.

In de politieke werkelijkheid van ons land is er momenteel een Kamermeerderheid die - vanuit ons perspectief - het asielbeleid er niet humaner op wil maken. Als ik me nu niet houd aan coalitieafspraken en als het asielbeleid een vrije kwestie in de Kamer zou zijn, zou het aantal vluchtelingen dat we hier opvangen verlaagd kunnen worden, het budget voor opvang in de regio verlaagd worden en illegaliteit strafbaar worden. Dan kan ik tranen met tuiten huilen wat ik wil, maar zal het asielbeleid niet barmhartiger worden.

Omdat we in de coalitie zitten, committeert Nederland zich de komende jaren aan de opvang van 500 alleenstaande kinderen op het Griekse vasteland. Daar krijgen ze met Nederlandse hulp onderkomen, onderwijs en voogdij. Dat is geen opvang hier, zoals wij wilden, maar is een wereld van verschil voor honderden jongeren die nu nog in een tent op Lesbos zitten. En áls de politieke mogelijkheid zich gaat voordoen om kinderen ook hier in Nederland op te vangen, dan zullen we die met beide handen aangrijpen.

Ethiek gaat niet alleen over het goede wat je wílt, maar ook over de gevolgen van wat je dóet. Ethische politiek is niet dat je doet wat je een goed gevoel geeft, maar dat je met je beste weten datgene doet wat tot een iets minder slechte wereld leidt. Als ik gedaan had wat deze dagen veel mensen van me vroegen - namelijk mijn hart volgen en voor een motie stemmen die mijn eigen mening vertolkte - dan zou de uitkomst zijn geweest dat Nederland niets had gedaan. Het had me veel negatieve reacties gescheeld, maar die kinderen op Lesbos zouden er niet mee geholpen zijn geweest. Ook ik moet op mijn plek, met mijn beste weten en in het krachtenveld waarin ik geplaatst ben, doen wat ik kan. En dat heb ik gedaan, op hoop van zegen.