VVD vraagt en krijgt een totaalplan om de kosten van afval te drukken
Ze waren een beetje boos, geïrriteerd en verbolgen. En ze voelden zich onbegrepen, de raadsleden van Pijnacker-Nootdorp die op maandag 13 juli een motie/voorstel wilden indienen waarin het totale afvalbeleid van voor tot achter op de schop wordt genomen. Een van de onderdelen van hun motie was/is de Ja Ja-sticker. Met die sticker willen ze de huis-aan-huis-papierberg ernstig terugbrengen. Het is echter een groot misverstand dat ze ook de Telstar/Eendracht onder die Ja Ja-sticker willen scharen. “We willen de sticker zo laten werken dat mensen die geen Ja Ja-sticker op hun deur plakken toch gewoon huis-aan-huis-bladen als de Telstar/Eendracht blijven ontvangen. Zo hebben we in juli 2019 de motie al ingediend”, zegt Jan-Willem Maas van Progressief PN.
Jan-Willem Maas trekt inzake het afvalbeleid samen op met Paul Turion van de VVD, Barend van de Kraats van D66 en Janno Meijer van het CDA. Zo is het een beetje gegroeid. We spreken Jan-Willem, Paul en Barend op zaterdagmorgen 25 juli bij restaurant Buytenhout waar het terras als gevolg van regen al snel wordt ingewisseld voor het restaurant. Janno Meijer was nog op vakantie in het buitenland.
Het gesprek is een initiatief van Telstar/Eendracht zelf, maar wel bedacht na de nodige twitteronvrede die door diverse raadsleden werd geuit over de krant van vorige week waarin pagina 1 en 2 waren ingeruimd voor de dreiging van de Ja Ja-sticker.
Bij Telstar/Eendracht waren ze zich rot geschrokken van het bericht: als de krant alleen nog maar kan worden bezorgd bij mensen die bewust Ja Ja zeggen, dan zou het huis-aan-huis-karakter verdwijnen. Dat staat nu al danig onder druk door de Nee Nee-sticker.
Ja Ja is een omdraaiing daarvan. Met Ja Ja geef je aan dat je kranten en folders wilt ontvangen. Staat op een brievenbus of voordeur geen Ja Ja, dan zou dat moeten worden uitgelegd als Nee Nee: ik wil geen kranten en geen folders.
Stapels folders
Jan-Willem Maas zegt als indiener van de motie dat het zomer vorig jaar al zijn bedoeling was om kranten toch niet onder de Ja Ja-sticker te laten vallen. “Het gaat ons in de eerste plaats om die enorme stapels en pakketten folders die voor een heel groot deel ongezien en ongelezen worden weggegooid. Mijn kinderen hebben ze ook gelopen. En wat zie je dan: een derde deel van de mensen wil ze niet hebben en maakt dat met een Nee Nee- of Nee Ja-sticker duidelijk. Het is blijkbaar ingewikkeld om dat goed in kaart te houden met als gevolg dat er standaard te veel pakketten worden afgeleverd bij de bezorgers. Deze pakketten gaan dan het einde van de ronde rechtstreeks in de papierbak.”
Dit betekent een onnodige papierproductie en een onnodige ophoging van de afvalberg. De gemeente Den Haag heeft onderzocht dat het in een jaar om ongeveer 34 kilo papier per huishouden gaat. Dat is op de schaal van Pijnacker-Nootdorp dus 750.000 kilo.”
Barend van de Kraats wijst er op dat er ook volop mogelijkheden zijn om folders digitaal te lezen. “Je kunt via een site aangeven welke folders je wel wilt ontvangen en welke niet. Er zijn dus best mogelijkheden om gericht folders te ontvangen en te lezen.”
Totaalplan
De Ja Ja-sticker is maar een onderdeeltje van een veel groter geheel, zegt VVD-er Paul Turion. “Onze bedoeling is dat het College van B&W een totaalplan maakt waarin alle aspecten van deze complexe materie worden meegenomen. Het doel is om de rekening lager te krijgen, zodat onze inwoners beloond worden voor goed afval scheiden.”
Wethouder Ilona Jense - die ‘afval’ voorlopig heeft overgenomen van de afgetreden Hanneke van de Gevel - heeft toegezegd in september of oktober met dat plan te komen. Daardoor hoefde de motie niet in stemming gebracht te worden.
Paul Turion schetst eerst het probleem. “Vijf jaar geleden is Het Nieuwe Inzamelen afgekondigd. De bedoeling was: meer verschillende stromen beter scheiden, zodat er hooguit honderd kilo restafval per jaar per huishouden overblijft. Er moest beter gescheiden worden en de kosten voor de burgers zouden lager worden. En wat zien we: de invoering van Het Nieuwe Inzamelen is ernstig vertraagd, het scheiden van de afvalstromen gaat nog lang niet goed genoeg en de kosten rijzen de pan uit. Het gevolg is dat we nog steeds een kleine tweehonderd kilo restafval per huishouden per jaar moet verwerken. Dat restafval gaat naar de verbrandingsoven en doordat het verbranden door de landelijke overheid zwaar wordt belast, stijgen ook die kosten. Inzamelaar Avalex geeft aan dat de totale kosten met zeker tien procent toenemen, met als gevolg dat ook de mensen die alles netjes scheiden toch meer moeten gaan betalen. Vorig jaar hebben we de kostenstijging deels uit de algemene reserve gehaald om de afvalstoffenheffing binnen de perken te houden, maar eigenlijk moet het tarief kostendekkend zijn.”
Tarieven
Een eenpersoonshuishouden betaalt 259 euro per jaar en een meerpersoonshuishouden 340 euro. De feiten wijzen er op dat veel mensen blijkbaar onvoldoende gemotiveerd, bereid en/of in staat zijn om het afval goed te scheiden. In het restafval zit gemiddeld nog: 24 kilo papier, 62 kilo gft, 25 kilo PMD (Plastic Metaal en Drinkkartonnen) en 14 kilogram glas. Al met al dus 125 kilo op een totaal van 193 kilo restafval per huishouden per jaar.
De vier partijen die samen optrekken bij de afvalmaterie willen dat alles onder de loep wordt genomen. Barend: “Hoe motiveer je mensen? Hoe zorg je dat de communicatie beter wordt zodat mensen ook snappen en weten wat in welke bak moet? Hoe bereiken we dat Het Nieuwe Inzamelen op z’n laatst volgend jaar in de hele gemeente ingevoerd is? Wat is er te bereiken met nascheiden door de inzamelaar Avalex? Het integrale plan zal antwoorden moeten geven op al dit soort vragen.”
De raadsleden vinden onder andere dat de burgers veel meer moeten worden meegenomen in de informatievoorziening. Jan-Willem: “Toen Het Nieuwe Inzamelen in Delfgauw Emerald werd ingevoerd, vroegen de betrokken burgers om feitelijke informatie over de verschillende afvalstromen. Avalex kon lange tijd geen cijfers leveren omdat de vrachtwagens de ondergrondse containers van meerdere wijken in één wagen legen. Goede resultaten werken motiverend en positieve communicatie werkt stimulerend.”Barend voegt er aan toe dat de gemeente later wel cijfers kwam en dat er in het Kerkelijk Centrum Delfgauw nog een ‘afvalfeestje’ is gevierd.
Het is lastig om het positief te maken of te houden. De negatieve verhalen over rommel bij de milieuparkjes en bijplaatsingen overheersen steeds. Een flinke groep mensen gelooft het daarom wel. Degenen die wel van goede wil zijn en alles netjes scheiden, zien de kosten en tarieven hoger worden. Dat is geen stimulans om goed te blijven scheiden.
Het mooiste zou zijn: naar rato van de hoeveelheid restafval de mensen laten betalen, zodat goed gedrag wordt beloond en minder gedrag ‘bestraft’ door hogere kosten. Gedifferentieerde tarieven – diftar – is binnen Avalexverband niet haalbaar of nog niet haalbaar.
Wat blijft dan over? Zo veel mogelijk positieve informatie en bewustwording, ook via scholen en wijkverenigingen. Fout gedrag, zoals de eindeloze bijplaatsingen bij de milieuparkjes, aanpakken en mensen positief proberen te beïnvloeden door die parkjes mooi groei in te richten zodat mensen ze minder snel vervuilen.
Tegelijk willen de raadsafvalmannen ook aan de voorkant de afvalstromen beïnvloeden. De Ja Ja-sticker is daar een voorbeeld van. De verpakkingsindustrie moet eindelijk eens werk maken van minder papier en plastic. De lokale winkeliers kunnen plastic tasjes en dergelijke vervangen door papier maar als een tros druiven in een papieren zak dan een dubbeltje duurder maakt, dan is dat geen goed signaal. Als je het nog breder trekt, moet je een eind maken aan de wegwerpmaatschappij.
Wat overigens ook niet mee helpt: de prijzen die worden betaald voor PMD en oud papier zijn ingestort, dus daar is ook minder te halen. Het is al met al weerbarstige materie waar heel veel dingen meespelen. Wethouder Ilona Jense en haar mensen kunnen in de vakantie hun tanden er op stuk bijten.
