GroenLinks heeft vandaag tegen de Invoeringswet van de van de nieuwe Omgevingswet gestemd. Het lukte Kamerlid Paul Smeulders weliswaar om maar liefst vijf wetswijzigingen die het ruimtelijk beleid minder vrijblijvend maken door de Kamer te krijgen, maar de Omgevingswet blijft wat GroenLinks betreft te veel de nadruk leggen op minder regeltjes voor ondernemers.
In Nederland is de ruimte schaars en moet dus goed worden verdeeld. De regels hiervoor gaan binnenkort op de schop als in 2021 de Omgevingswet wordt ingevoerd. Dit wordt een mega-operatie, want het gaat hier om één van de grootste wetswijzigingen sinds de grondwetsherziening van 1948. Alle regels rond ruimtelijke ordening, milieu, externe veiligheid, lucht, natuur, water en erfgoed worden opnieuw bepaald. De operaties is zo omvangrijk dat bijna niemand precies weet wat er gaat gebeuren. Ook omdat de grote gevolgen pas over een aantal jaar merkbaar zijn.
Onder aanvoering van rechtse kabinetten is de Nederlandse traditie van zorgvuldige ruimtelijke ordening in de afgelopen jaren uitgehold. De Omgevingswet gaat dat niet beter maken. Vanaf het begin van de wetsbehandeling heeft GroenLinks zorgen geuit over het ontbreken van ‘waarborgen’ voor een goede kwaliteit van de leefomgeving. Het risico van de Omgevingswet is dat de ruimte in handen komt van enkele partijen, vaak grote bedrijven. Dat gaat dan weer ten koste van natuur en landschap waar juist veel mensen van kunnen genieten. Dat is de voornaamste reden dat de Kamerfractie deze week tegen de invoeringswet stemde.
Het lukte Kamerlid Paul Smeulders wel om de wet te verbeteren, omdat hij er met D66 en CDA in slaagde om iets meer checks and balances toe te voegen. Met deze regeringspartijen maakte GroenLinks onder meer aanpassingen die gemeenteraden meer mogelijkheden geven om plannen bij te sturen en omwonenden van grote projecten betere inspraak. De andere voorstellen die werden aangenomen zorgen ervoor dat mensen een hoger vergoedingsbedrag voor planschade kunnen krijgen (samen met het CDA) en dat het Europese landschapsverdrag van Florence wettelijk is verankerd. ‘De wet blijft een stap terug, maar de aanpassingen waarover we afspraken hebben kunnen maken, zijn binnen die marge mooie successen voor GroenLinks’, reageert Smeulders.
Nu de rechtse meerderheid ervoor heeft gezorgd dat de wet er nu toch gaat komen, zijn gemeenten en provincies aan zet. Het is aan hen om te zorgen voor voldoende waarborgen in de Omgevingsvisies en vooral in de Omgevingsplannen die ze de komende jaren gaan maken. Smeulders: ‘Hopelijk gebruiken ze de nieuwe instrumenten om belangrijke waarden als gezondheid, milieu en klimaat te versterken, om groene en sociale initiatieven van onderop mogelijk te maken en inwoners meer inspraak te geven.’