Poliflw

Op 14 mei 202 is het Leidend Kader vastgesteld. Lees hier de woordvoering terug.

Voor ons ligt het Leidend Kader dat dient als een vertaling van het programma van eisen dat reeds door de Raad is vastgesteld op 6 juni 2019. Bovendien kan het Leidend Kader beschouwt worden als een instrument om kwaliteit en ambitie te duiden en naar een hoger plan te tillen. In elk geval is het Leidend Kader volgens GL hierin geslaagd.

Juist vanwege het feit dat het plangebied Roerdelta verschillende uitdagingen heeft, die om een stedenbouwkundige oplossing vragen, is het goed dat er een vertaling is gemaakt, zoals opgetekend binnen het Leidend Kader. Het laat zien dat alle vraagstukken die er op deze locatie zijn, niet als aparte stedenbouwkundige opgaven beschouwd moeten worden, maar als één integrale opgave. Of het nu gaat om mobiliteit of een oplossing voor de waterkering. Of het nu gaat om het vraagstuk omtrent wonen of de groene leefomgeving. Voor GL betekent het dat hoogstaande kwaliteit en ambitie, alleen mogelijk is door de stedenbouwkundige opgave integraal te benaderen. En het Leidend Kader zoals het voor ons ligt, is daar een goede aanzet toe.

Uitgangspunt binnen het Leidend Kader is dat Roerdelta de schakel is tussen de stad en de Maas met een eigen identiteit. Wat GL betekent dit een nieuwe identiteit, die toekomstbestendig is. Dat betekent dat we oude denkpatronen moeten durven loslaten, dat er ruimte moet komen voor nieuwe inzichten.

We staan nu überhaupt voor een hele nieuwe uitdaging, de transitie naar het nieuwe normaal. Er zal een herwaardering nodig zijn van onze sociaal-maatschappelijke omgangsnormen. Er zal een herinrichting van onze private en openbare ruimten nodig zijn. En ook zal er een herijking van ons sociaaleconomisch stelsel plaats moeten vinden om minder kwetsbaar te zijn als . Het formuleren van een nieuwe leefstijl, zoals geformuleerd in het Leidend Kader maakt dit mogelijk.

Hoewel het onderwerp Bomen al een aantal jaren topic is voor GroenLinks, lijkt nu de tijd rijp voor breed draagvlak in de samenleving. Het belang van bomen voor onze leefomgeving en het klimaat krijgt daarmee steeds meer aandacht. Bomenkap roept veel weerstand op, gepaarde gaande met sterk emotionele reacties. Een rationele uitleg lijkt dan onder te sneeuwen. Mensen associëren herinneringen in hun leven met bomen. Namelijk, de bomen stonden er toen men zich ergens vestigde en de bomen bleven als men weer wegging.

Mensen zien steeds meer het belang in van behoud van bomen voor hun eigen leefomgeving. Bomen worden beschouwd als onderdeel van de identiteit van de straat en als het DNA van de stad. Hoewel het onderwerp Bomen enkele decennia geleden alleen voorbehouden leek te zijn voor bomenknuffelaars, is het heden ten dage een onderwerp dat steeds meer mensen aan het hart gaat. Dat doet ons als GroenLinks heel goed.

Beweging van onderop

Er is een steeds groter wordende beweging van onderop gaande, die ervoor pleit om bomen te kunnen behouden. Onze fractie krijgt nu vaker bericht van alerte burgers die bezorgd zijn dat bomen in hun directe omgeving mogelijk gekapt gaan worden. Hieruit blijkt dat mensen steeds meer betrokken zijn bij hun directe leefomgeving en het geeft ons de gelegenheid om er aandacht voor te vragen. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de bomen aan de Frans Douvenstraat. Door de aandacht die we ervoor gevraagd hebben, heeft de gemeente bereidheid getoond om te kijken naar oplossingen, waardoor de bomen mogelijk behouden kunnen blijven.

Bomen mede leidend voor infrastructuur en onze wijken

Bomen hebben ruimte nodig om te kunnen groeien, zowel boven- als ondergronds. De grootte van een boom bovengronds is vaak één op één te vertalen naar de grootte die ondergronds nodig is voor een gezonde groei. De ontsproten takken en bladeren zijn als het ware het spiegelbeeld van het wortelstelsel onder de grond. In werkelijkheid is de ondergrondse ruimte velen malen groter, daar de bomen zichzelf met elkaar verbinden via hun stelsels van wortel- en schimmeldraden. Bovendien geeft een boom ook leven aan belangrijke insecten, vogels en andere flora en fauna.

Geef de bomen gezien hun totale belang, voor mens, plant en dier, een leidende functie. Voor GroenLinks betekent dit dat de aanplant van bomen voortaan mede leidend zou moeten zijn bij de aanleg van nieuwe infrastructuur en bij de (her)inrichting van wijken. Immers, het kan niet zo zijn dat elke dertig jaar, wanneer wegen, trottoirs en riolering om renovatie vragen, bomen gekapt moeten worden. Omdenken is hierbij het toverwoord. Daarbij moet er goed nagedacht worden over de volgende vraag: welke bomen zijn geschikt op welke plek. Je kunt hierbij denken aan drie verschillende bomencategorieën: structuurbomen, sfeerbomen en accentbomen.

Structuurbomen: hoge status en emotioneel waardevol

Structuurbomen zijn bomen die geplant worden aan lanen en singels, de zogenaamde stedelijke hoofdstructuren. Deze bepalen mede de identiteit van een laan of singel, hebben een hoge status en zijn van hoge emotionele waarde. Structuurbomen worden dus als heel belangrijk en waardevol beschouwd voor de stad en haar inwoners. Dit verklaart ook de emoties die gepaard gaan bij het nemen van moeilijke beslissingen, zoals het kappen en vervangen van bomen. Dit gold voor de bomen aan de WillemIISingel in 2014 en nu voor de platanen aan de Kapellerlaan.

De bomen aan lanen en singels geven identiteit aan de routing door de stad, hebben een verbindende functie en begeleiden ons, alsmede onze dierlijke medebewoners vanuit het centrum, via de woonwijken naar de groene buitengebieden.

Markante bomen van monumentale statuur

Sfeerbomen zijn bomen in de directe leef-, woon- en werkomgeving. Deze bomen worden geassocieerd met decoratie, huiselijkheid, gezelligheid en ontspanning. Sfeerbomen hebben doorgaans een lagere status dan structuurbomen en zijn daarmee van minder emotionele waarde. Behalve als een sfeerboom uitgroeit tot emotioneel waardevol en daarmee een monumentale status verkrijgt, zoals het geval is bij accentbomen. Deze bomen hebben een representatieve functie en staan doorgaans op bijzondere plekken. Accentbomen hebben, net als structuurbomen een hoge status en worden emotioneel als zeer waardevol beschouwd.

Roermond heeft in 2018 het project markante bomen uitgevoerd. Deze bomen zijn op strategische locaties in het centrum aangeplant. Dit project liep vooruit op de Groenvisie en draagt bij aan vergroening van het centrum. Bomen dragen bij aan een goed verblijfsklimaat en versterken de monumentale status van de panden in hun nabije omgeving. Een mooi voorbeeld is de aanplant van de boom bij de stadsbibliotheek in de Neerstraat. Deze boom staat er alsof het altijd zo is geweest en heeft daarmee een belangrijke waarde voor deze plek gekregen. Het mooie is dat deze boom alle potentie heeft om te kunnen uitgroeien tot een monumentale boom.

Voor elk huis een boom

Onlangs heeft de provincie het voornemen uitgesproken dat elke Limburger een boom krijgt. GroenLinks Roermond heeft hierbij spontaan het idee opgevat om dit om te zetten naar de gedachte: voor elk huis een boom. Dit betekent meer natuurlijke schaduw in de straten van Roermond en verlaging van hittestress. Immers, straten met bomen behouden een aangenamere temperatuur dan straten die versteend zijn. Hierbij is het van belang dat de juiste type bomen worden aangeplant. Zuidelijke bomen hebben meer overlevingskans in tijden van droogte. Dit is essentieel vanwege het veranderende klimaat en de droogte waar we steeds meer mee te maken hebben. Hierbij moet wel rekening worden gehouden met het natuurlijke leefklimaat van bomen. Vele planten en dieren leven in een vorm van symbiose met de bomen, waarbij de boom hun woning en voedselleverancier is. Zuidelijke klimaatbestendige bomen hebben deze functie misschien in de eerste levensjaren nog niet, maar als je woonruimte biedt, komen ook hier de bewoners op termijn.

Bomen als oplossing voor het klimaatprobleem

Steeds meer klinkt het geluid dat aanplant van bomen een belangrijke oplossing is voor onze klimaatproblemen, voor de schone lucht die we allen graag inademen. Het lijkt een abstract begrip, maar is dichterbij dan men denkt. Sommige maatregelen merken of zien we het resultaat pas na vele jaren. Van de aanplant van bomen daarentegen, ervaren we de resultaten in onze leefomgeving vrijwel onmiddellijk. Morgen, op 23 september 2019 start de grote klimaattop in New York City. De afgelopen dagen zijn wereldwijd klimaatmarsen gehouden door betrokken, zich terecht zorgen makende medebewoners van en over onze planeet. De jongeren nemen hierin het voortouw en dat is hoopvol voor hun en onze toekomst.

Door klimaatverandering worden wateroverlast en hittestress ook steeds meer voelbaar in Roermond en omgeving. Op zowel korte als lange termijn zijn er grote gevolgen voor mens en natuur te verwachten. Wat kunnen we lokaal doen? En is het ook echt goed voor het klimaat? Lees hier over het effect van meer groen en minder stenen.

Naast veel aandacht voor menselijke zorg, gezondheidsbevordering en armoede preventie en bestrijding is GroenLinks bij uitstek ook de partij van klimaat en duurzaamheid. Het naleven van wereldwijde afspraken om klimaatverandering een halt toe te roepen, begint in onze eigen omgeving en gemeente!

Klimaatdenken We merken allemaal dat er iets aan het veranderen is, als we het over ons klimaat hebben. Regenval is heviger en steeds vaker ook oorzaak van wateroverlast. Stormen zijn krachtiger en resulteren in meer schade. En perioden van extreme hitte zijn niet meer op één hand te tellen. Natuurlijk is het niet zo dat de wereld nu vergaat. Maar het is wel hoog tijd om ook op lokaal niveau werk te maken van ‘klimaatdenken’.

Verrast door de snelheid Om te weten wat we kunnen doen, is het van belang om beeld te hebben bij effecten van klimaatverandering. Het ‘Intergovernmental Panel on Climate Change’ (IPCC) doet onderzoek en beoordeelt de gevolgen van klimaatverandering. De wetenschappers merken op, dat ze de laatste jaren steeds vaker worden verrast door de snelheid waarmee veranderingen plaats vinden.

Energieneutraal Vooraf nadenken over wat het effect van een besluit of actie op korte en langere termijn is voor het klimaat. Dat is klimaatdenken. Het moet (zeker bij de overheid) voortaan standaard één van de stappen zijn in de afwegingen die je maakt wanneer je een besluit of actie wilt nemen; antwoord geven op de vraag, wat is het klimaat effect?

Wie nu niet energieneutraal bouwt, is geen klimaatdenker! De mogelijkheden zijn er immers. Bij nieuwbouw is het gewoon mogelijk om een huis te realiseren waarvan de bewoner nooit een energienota ziet.

Bij renovatie kunnen bouwmaterialen vaak worden hergebruikt en kunnen tal van maatregelen worden genomen om het bouwwerk energieneutraal te maken. Energiescans kunnen leiden tot adviezen die het gebruik van energie terugdringen. Soms door simpele aanpassingen te doen! De gemeente Roermond is er al druk mee bezig met haar eigen gebouwen! 

Sterker nog … er kan bij nieuwbouw al worden nagedacht welke materialen wel en welke niet gebruikt worden op basis van mogelijkheden voor hergebruik van die materialen in de toekomst. Het gebeurt al, zoals nu ook al bij auto’s het geval is.

Zonnepanelen op leasebasis Zonnepanelen moeten voor iedereen op leasebasis beschikbaar komen, vindt GroenLinks. Door het leasen wordt bespaard op de energienota. Huizen worden in de toekomst alleen nog via warmtepompen, restwarmte van bedrijven en/of middels zonne-energie verwarmd. Gasaansluitingen zijn niet meer nodig! Roermond moet in 2050 een energie neutrale stad zijn.

Vergroenen Het vergroenen van je leefomgeving heeft meerdere effecten. Een groene omgeving is veelal ook een prettige woonomgeving. Immers, wie woont er niet graag in een groene omgeving? Die groene omgeving absorbeert CO2 en zet die grotendeels om in zuurstof. Ze zijn de longen van de stad!

Maar ze zorgen bij extreme hitte ook voor schaduwrijke plekken en daarmee voor gratis verkoeling. Het groen zorgt daarnaast ook voor opname van water en draagt daarmee bij aan het voorkomen van wateroverlast. 

Voorwaarde voor vergroenen is wel dat dit groen ook goed wordt onderhouden. Slecht onderhouden groen, wekt ergernissen op. Slecht onderhouden bomen kunnen zelfs tot gevaarlijke situaties en schades leiden bij storm.

Leefstraten en geveltuintjes In diverse gemeenten om ons heen zijn er al initiatieven waarbij buurten zelf meebepalen over het groen in de wijk. Zo ontstaan er bijvoorbeeld ‘leefstraten’ en of ‘geveltuintjes’. Ook goed voor de sfeer in een buurt. Vaak zijn de buurtbewoners ook verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer. Een vorm van burgerparticipatie waar GroenLinks groot voorstander van is.

Ontstenen In onze drukke maatschappij is er vaak weinig tijd om ieder weekend vele uren aan de tuin te besteden. Voor velen een reden om een zogenaamde onderhoudsvrije tuin aan te leggen. Stenen in plaats van groen! Bij extreme regenval loopt het water meteen naar de straat of via de regenpijpen in het riool. Om elders of soms zelfs al voor eigen deur tot problemen te leiden. Door de regenpijpen af te koppelen van het riool, zorg je ervoor dat rioleringssystemen worden ontlast. Met minder wateroverlast als gevolg. Het water dat in je tuin loopt, moet natuurlijk wel ‘weg kunnen’. Zorg daarom voor waterdoorlatende bestrating of groen. Plaats eventueel ondergrondse waterbuffers of vang het regenwater gewoon op in een regenton. Kun je in periode van droogte de plantjes water geven! Minder stenen en meer groen!

Praktijkvoorbeeld In de gemeente Maasgouw is een pilot gestart waarbij wordt afgerekend met jaarlijks terugkerende wateroverlast in de wijk Reutsberg (Noord) in Heel. In fase 1 van het project zijn ondermeer elementen in de straten geplaatst die water opnemen, regenpijpen zijn afgekoppeld van het riool en straatputten afgesloten. Maar er zijn ook waterbekkens (Wadi's) gecreëerd en er is meer groen aangeplant. De start van fase 2 is aanstaande. Waar fase 1 vooral ook ondergrondse maatregelen betrof, in fase 2 zullen vooral ook voorzieningen worden gerealiseerd om water (tijdelijk) op te vangen en of te sturen naar opvanglocaties. En het werkt! Ondanks dat de hevige regenval in de voorbije periode, is in de omgeving van de Sportparklaan geen sprake meer geweest van wateroverlast. Alle bewoners houden daar nu de voeten droog.

Natuurlijk kent de pilot ook leermomenten. Zo blijkt dat in dit deel van de wijk uitgevoerde maatregelen, soms leidt tot problemen elders. Een integrale aanpak is dus nodig. Het hebben van een goede klankbordgroep van bewoners en communicatie over de maatregelen is eveneens van groot belang. Meer info over de pilot in Maasgouw vindt je op hier.Je vindt hier ook een presentatie over de maatregelen.

Meer informatie Meer informatie over ‘de Groene ideeën’ van GroenLinks vind je terug onder het tabblad 'standpunten' op deze site.