In een bomvol Kunstplaza Schurer in Assen gaf op 18 januari Bas Eickhout, op uitnodiging van de GroenLinks Statenfracties van Drenthe en Groningen, een indringend en inspirerend Klimaatcollege. De GroenLinks voorman in de Europese groene fractie, tevens klimaatonderhandelaar van het Europees parlement, schetste de urgentie om massief en massaal in actie te komen, nu het nog kan.
Binnen anderhalve graad blijven
Nog: de tijd, die ons scheidt van een totale klimaatcatastrofe, is kort. Heel kort. Sommigen geloven er al niet meer in dat we de dans ontspringen. Anderen, waaronder Greta Tunberg, gaan de straat op. Laten we hoopvol blijven, hoezeer Eickhout’s infographic met de klimaatstreepjescodes ons met de neus op de harde feiten drukt. ‘De opwarming ontkennen is geen optie meer. Het is alleen de vraag hoe gevaarlijk die is, hoe snel die zal gaan en wat de invloed van de menselijke factor is bij de uitstoot van steeds meer CO2.’
Ondertussen smelt het poolijs en ligt de volgende bom, die van het permafrost, klaar. ‘De berekeningen en modellen van het IPCC laten een dramatisch beeld zien. We zijn hard op weg naar drie graden opwarming, ver weg van het Parijse klimaatakkoord. We moeten echt onze inzet fors verhogen om binnen de anderhalve graad te blijven. We zijn goed op weg, alleen het tempo moet omhoog.’
Landbouwsysteem
Of het nu om Brussel gaat, Den Haag, de provinciehoofdsteden of de vele gemeenten, overal zet GroenLinks zich in om de klimaatcatastrofe af te wensen. ‘In Europa zijn we met onze groene fractie een stevige gesprekspartner. De sociaal- en de christendemocraten konden altijd samen het beleid bepalen, maar nu moeten ze er een derde partij bij zoeken. De groene fractie bijvoorbeeld. Wij zijn politiek gezien dus belangrijker geworden. We focussen natuurlijk op de Green Deal, die de Europese Commissie heeft aangekondigd. Er komen een Europese klimaatwet, een biodiversiteitsstrategie, strategische agenda’s voor landbouw en circulaire economie en natuurlijk een investeringsagenda, die de ruimte moet bieden voor de uitvoering van de plannen.’
Europa wil in 2050 klimaatneutraal zijn. ‘Het komt er nu op aan wat we moeten doen om in 2030 op de noodzakelijke 40% te zitten. Een grote uitdaging vormt het landbouwsysteem, dat we in relatie met de biodiversiteit moeten aanpakken.’
Haalbaar en betaalbaar
Aanvullend op het verhaal; van Eickhout gaf de Drentse GroenLinks gedeputeerde Hans Kuipers een schets van wat er in Drenthe speelt op het gebied van klimaat. ‘We zijn bezig met een Regionale Energie Strategie aan de hand waarvan we, met draagvlak uiteraard, onder meer de uitstoot van CO2 omlaag willen brengen. We werken hierbij nauw samen met waterschappen en gemeenten. Ook willen we ons voorbereiden op de gevolgen van een veranderend klimaat, denk aan hevige regenval, langdurige droogte, meer wind en hogere temperaturen. We hebben aandacht voor de haalbaar- én de betaalbaarheid van het klimaatakkoord, daarnaast voor bijvoorbeeld kansen voor innovatie en veenoxidatie. De aanpak van de stikstofproblematiek geeft daarbij het terugdringen van de CO2 uitstoot een duw in de rug.’
Tussen doelen en draagvlak
Op de inleidingen van Eickhout en Kuipers volgde onder leiding van de Asser GroenLinks wethouder Karin Dekker een boeiende interactie met de 150 aanwezigen. Zo kwam de vraag aan de orde of we de noodzakelijke klimaatmaatregelen het beste van bovenaf of van onderop kunnen nemen, gezien tegen de achtergrond van de enorme opgave en de korte tijd, die we hebben. Een combinatie van beide ligt voor de hand: vanuit kaders bedenken met overheden plannen in samenwerking, ondernemers en burgers. Maar wél met een duidelijke regie op de ruimtelijke ordening: waar kan wat?
‘Een groot probleem is het water’, stelde Kuipers. ‘ De zeespiegel stijgt, de rivieren hebben veel meer ruimte nodig en op de zandgronden dreigt verdroging.’ Eickhout merkte op dat onze poldercultuur vaak vertragend werkt, waar snelheid is vereist. ‘We moeten druk zetten en houden. Er is geen keus.’ Inderdaad, behalve dan kiezen tussen angst en hoop….
Conclusie: het klimaat verandert heel snel; ontkennen kan niet meer. We moeten snel iets doen. En nog iets en nog iets. Veel dus. In een spanningsveld tussen doelen en draagvlak. Een zichtbaar GroenLinks draagt met haalbare en betaalbare ideeën en plannen aan: we laten zien wat we willen en hoe. Niet of, want die vraag ligt al lang achter ons.
Met het Klimaatcollege willen de Statenfracties invulling geven aan hun ambities om in contact te zijn met burgers.
