Poliflw

De afgelopen jaren is het fijn om te merken dat de steun voor verduurzaming en het terugdringen van CO2-uitstoot sterk is toegenomen. Ook bij conservatieve partijen zoals de VVD is er een acceptatie dat er iets moet gebeuren en worden er stappen genomen om iets te doen. Er zijn echter veel verschillende meningen en vragen over hoe duurzaamheid vorm gegeven kan worden.

Hierbij zie je wel dat conservatievere partijen het liefst zo behoudend, en daardoor langzaam, als mogelijk stappen zetten. GroenLinks zet zich hierbij juist in met urgentie. Dat er grote vragen zijn over welke technische oplossingen het beste of meest realistisch zijn, zal niemand verbazen. Ook tussen verschillende ‘duurzame’ oplossingen bestaan grote verschillen van inzicht. Denk hierbij aan het gebruik van biomassa, of de bruikbaarheid van waterstof in haar huidige technologische ontwikkeling. Er wordt dus een discussie gevoerd over hoe de problemen opgepakt kunnen worden. Dat is nuttig en brengt ons op democratische wijze verder, ook al zijn we het niet eens over de urgentie en de middelen.

Het grote contrast wordt echter op dit moment gevonden met de partijen die nog altijd klimaatsceptisch zijn, hoewel ze hier niet altijd meer hardop voor uit komen. Beide de PVV en FvD hebben zich opgeworpen als ontkenners van klimaatverandering en als felle tegenstanders van elk beleid dat er op gericht is om klimaatverandering tegen te gaan. Omdat zij echter ook bewust zijn van het feit dat zij intussen een minderheidsstandpunt vertegenwoordigen, is dit geen prominent onderdeel van hun eigen reclames. Wat wel gebleken is, in de gemeenteraad van Almere, maar bijvoorbeeld ook door het gedrag van het FvD in Brabant en Limburg, is dat deze partijen alles op alles zetten om beleid gericht op CO2-reductie te frustreren. Onder de noemer van klimaathysterie of geldverspilling worden impactvolle initiatieven om zeep geholpen.

Het is frustrerend om op sommige momenten gelegenheidsbondgenoten te zien voor deze wetenschap ontkennende partijen. Sommige partijen trappen, met wat ik aanneem dat de beste intenties zijn, in technische dwaalsporen zoals thoriumcentrales. Hoewel dit soort technologische ontwikkelingen leuk zijn om te volgen hebben ze nog geen enkele concrete toepassing en zullen dat in de komende jaren ook niet hebben, terwijl deze jaren juist zo kritiek zijn om tot een snelle reductie van de CO2-uitstoot te komen. Hoewel het alle partijen vrij staat om samen te werken, is het noodzakelijk om de motieven van klimaat sceptische partijen scherp in de gaten te houden.

Te vaak worden duurzaamheidsplannen gehinderd, omdat er nog een paar aanvullende stemmen gevonden worden om het onredelijk rechtse geluid een meerderheid te bezorgen. De klimaatsceptische stem klinkt niet luid, maar achter de schermen van de politiek wordt haar invloed nog steeds gevoeld. De strijd voor duurzaamheid kent vreemde bedpartners, maar als je bondgenoot een uitgesproken klimaatsceptische club is, moet je wel drie keer nadenken voordat je ja zegt.

- Jaap Steenkamer, raadslid GroenLinks Almere

Vorige week is het Klimaatakkoord gepresenteerd. De SP is niet blij met het resultaat. Wij willen een schone aarde doorgeven aan onze kinderen, maar dat kan alleen als de grote vervuilers worden aangepakt. Dit kabinet kiest echter steeds voor multinationals in plaats van mensen. Het is onbestaanbaar dat de energierekening blijft stijgen, terwijl grote vervuilers, zoals Shell, de hand boven het hoofd wordt gehouden. Wij willen een lagere energierekening en dat grote bedrijven hun eerlijke deel gaan betalen.

Waar de SP al vanaf de start van de onderhandelingen voor waarschuwde is werkelijkheid geworden: het Klimaatakkoord is onrechtvaardig. Grote vervuilers als Shell bepalen, terwijl huishoudens betalen. Uit berekeningen van de FNV en de milieubeweging blijkt dat het akkoord huishoudens 1,5 miljard euro per jaar gaat kosten. De grootste vervuilers strijken daarentegen 450 miljoen euro subsidie op. Wederom kiest de regering voor de belangen van multinationals als Shell en niet voor de samenleving. De SP ziet een rechtvaardig alternatief waarbij huishoudens juist kunnen profiteren van klimaatbeleid.

Canada werd op de klimaattop in Warsaw in 2015 nog uitgeroepen tot fossiel van het jaar. Het land stond in zowel de top van 10 kolen, gas als olie producerende landen. Maar op dit moment voert Canada een CO2 belasting in voor grote vervuilers waardoor de uitstoot van het land fors wordt teruggebracht. 90% van de opbrengst van die belasting wordt teruggegeven aan huishoudens. Hierdoor profiteren mensen met een laag en gemiddeld inkomen juist van klimaatbeleid. Hoewel velen denken dat wanneer de industrie wordt belast huishoudens alsnog de rekening betalen doordat de prijzen van producten omhoog gaan bewijst Canada dat dat niet waar hoeft te zijn. Ook bij hogere prijzen gaan huishoudens erop vooruit. Dat kan en moet volgens de SP in Nederland ook. Wij steunen de klimaatdoelen uit de klimaatwet maar zullen onrechtvaardige invullingen pertinent afwijzen.

Voor de SP is Klimaatrechtvaardigheid de enige mogelijkheid. De PVV en FvD wijzen klimaatbeleid, ook rechtvaardig klimaatbeleid waarvan mensen profiteren, in het geheel af. In feite geven PVV en FvD grote vervuilers als Shell hiermee een vrijbrief om door te gaan met hun vervuiling. Terwijl uit onderzoek blijkt dat milieuvervuiling Nederland tientallen miljarden per jaar kost. Denk aan mensen die korter leven en ziek zijn door milieuvervuiling. Niets doen is niet goedkoper en kost vele mensen jaren van hun leven.

Volgens de SP kan klimaatbeleid zorgen voor een rechtvaardigere samenleving. Stel je voor: we kunnen nu de zeggenschap over onze energievoorziening terugpakken. Niet langer hoeven we afhankelijk te zijn van grote vervuilers die zorgen voor grote gezondheidsschade en aardbevingen in Groningen. Inwoners kunnen weer zelf gaan over hun eigen betaalbare en veilige energie. We hebben een groene en een sociale revolutie nodig. De SP wil niet zoals het kabinet en PVV en FvD de belangen van de vervuilers dienen maar samen met mensen die nu in de knel komen door klimaatbeleid en vervuiling strijden voor een rechtvaardig alternatief.

Meer weten? Lees ons stuk: Klimaatrechtvaardigheid: hoe zit het precies?

De kosten voor de aanpak van het klimaatbeleid moeten rechtvaardig verdeeld worden. Ze moeten niet overwegend bij huishoudens met een laag of middeninkomen gelegd kunnen worden. Zo luidde een motie van de SP die fractievoorzitter Remine Alberts maandag indiende in provinciale staten. Alberts vindt het onrechtvaardig dat huishoudens aan beperking van het broeikaseffect bijna vier keer zoveel moeten meebetalen als de grote bedrijven.

Bij het indienen van haar motie gaf Remine Alberts de volgende toelichting:

"Duurzaam, duurzaam, duurzaam, alles moet duurzaam. Er ligt nu een klimaatakkoord. In allerhande media wordt gesproken over CO2-reductie en energietransitie. Geen moment dat de SP de klimaatdoelen in twijfel trekt. Ook niet de goede  bedoelingen van de provincie. Maar het verhaal is niet compleet.

Uit een recent onderzoek is gebleken dat er een heel rare blinde vlek zit in de aanpak van de klimaatschade. Ons wordt geleerd dat we korter moeten douchen, dat de verwarming een graadje lager moet, ook dat we aan de warmtepomp moeten en wat al dies meer. Maar het zijn de bedrijven die de grootste vervuilers zijn. Zij zijn verantwoordelijk voor 3,2 miljard euro klimaatschade, maar betalen daar slechts 1,5 miljard aan mee. Huishoudens (die van het korter douchen en zo) veroorzaken 2,6 miljard klimaatschade, maar zij betalen maar liefst 5,4 miljard! Dus degenen die minder schade veroorzaken betalen méér voor de aanpak daarvan. Hoezo de vervuiler betaalt? En als we dan daarbij bedenken hoeveel huishoudens we in welke inkomenscategorie hebben, dan kun je snel concluderen dat de laagste inkomens het meeste moeten dokken.

De SP vindt dat niet rechtvaardig. De kosten van klimaatbeleid moeten nu juist wél rechtvaardig worden verdeeld. Je loopt anders het risico dat mensen zullen afhaken. Of erger: ze zullen niet eens beginnen met aanhaken. Het begin van een goede oplossing is vaak de erkenning van een probleem. Ik vraag dan ook aan de staten of zij het met de SP eens zijn dat klimaatbeleid rechtvaardig moet zijn."

De SP diende de motie in samen met de PvdA. De motie werd verworpen omdat daartegen stemden de VVD ("dit ligt in Den Haag en wij gaan hier geen inkomenspolitiek bedrijven"), CDA ("nog te vroeg in het proces")  en D66 ("zien nog geen rol voor de provincie"). Én door de tegenstem van PVV - waarvan je toch zou denken dat ze voor de lage inkomens zouden opkomen.

Bijlage: 

Motie van SP en PvdA voor een rechtvaardiger klimaatbeleid