Marktwerking vormt een serieuze bedreiging voor ons publieke onderwijsstelsel. De kwaliteit van het onderwijs gaat achteruit, terwijl de segregatie en kansenongelijkheid toenemen. Kinderen van rijke ouders krijgen -als zij naar een particuliere school gaan - meer kansen op een sociaaleconomisch rijke levensweg dan kinderen die naar een 'gewone', door ons allemaal bekostigde school gaan. Onderwijsondernemers willen ook in Zaanstad een particuliere school oprichten, de 'Groei Academie', die voor ouders met een doodgewoon of laag inkomen onbereikbaar is.
Tekst: Anna de Groot
De SP vindt dat onderwijsondernemers in Zaanstad geen kans moeten krijgen en stelde daarom schriftelijke vragen aan het college van B&W. We kregen antwoord. Helaas vindt het college van B&W van Zaanstad de tweedeling in het onderwijs blijkbaar geen probleem en kan er overigens ook niet veel aan doen.
De vragen en antwoorden: Door Anna de Groot en Jasper van Vliet zijn mede namens de fractie van de SP vragen gesteld op grond van artikel 51 van het Reglement van Orde voor de gemeenteraad van Zaanstad, over de Groei Academie.
De gestelde vragen beantwoorden wij als volgt: Vraag en antwoord 1: Voor zover wij kunnen nagaan heeft de Groei Academie bij de gemeenteraad van Zaanstad geen aanvraag gedaan om opgenomen te worden in het Plan van Scholen. Is dit juist? Zo nee, moet een particulier bekostigde school opgenomen worden in het Plan van Scholen?
Inderdaad is er door de gemeenteraad van Zaanstad geen aanvraag ontvangen van de Groei Academie om in het Plan van Scholen te worden opgenomen. Een particulier bekostigde school kan ook niet worden opgenomen in het Plan van Scholen. De reden hiervoor is dat particulier onderwijs niet wordt gefinancierd door de overheid. Dat wil zeggen dat ze geen lumpsumfinanciering (voor personeelskosten en materiële kosten) van de rijksoverheid ontvangen en ook niet voor bekostiging van huisvesting door de gemeente in aanmerking komen.
Vraag en antwoord 2: Op 19 mei 2020 is het wetsvoorstel Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen aangenomen door de Eerste Kamer. Met de nieuwe wet wordt de stichtingsprocedure voor het oprichten van een nieuwe school aangepast. Met deze wet wil de regering het scholenaanbod beter laten aansluiten bij de wensen en behoeften van ouders en leerlingen. Omdat de bestaande procedure de belangstelling van ouders veronderstelt op basis van het bestaande onderwijsaanbod, is het bijzonder lastig om een nieuwe school te starten (die door de overheid wordt bekostigd). In de nieuwe procedure moet de initiatiefnemer op basis van ouderverklaringen en demografische gegevens berekenen of de school op lange termijn in staat is om voldoende leerlingen aan zich te binden. Bovendien houdt de nieuwe wet Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen ook rekening met het bestaande aanbod van scholen. Wie plannen heeft voor een nieuwe school, nodigt de bestaande schoolbesturen, het samenwerkingsverband en de gemeente uit voor een gesprek. Als dit gesprek plaatsvindt, kan worden besproken of de ideeën ook binnen een bestaande school vorm kunnen krijgen. Is de wet Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen van toepassing op particulier bekostigde scholen? Zo nee, welke wetgeving op onderwijsgebied is dan wel van toepassing op particulier bekostigde scholen?
Nee, de wet 'Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen' is niet van toepassing op particulier onderwijs. Van toepassing op alle scholen, waaronder particuliere, is de Leerplichtwet (1969)
Vraag en antwoord 3: Is er - in geval van de Groei Academie die in Zaanstad zou worden geopend - sprake van een nevenvestiging? Moet de gemeenteraad, nu het een particulier bekostigde school betreft, instemmen?
Nee, de gemeenteraad heeft hierover geen zeggenschap. Particulieren die een school willen oprichten moeten dit melden bij het ministerie van OCW, waarna de Onderwijsinspectie bepaalt of de school minimaal voldoet aan de eisen van de Leerplichtwet. NB: Formeel heeft de gemeente nog wel een rol, aangezien de leerplichtambtenaar van de vestigingsplaats van de school een bindend advies krijgt van de Onderwijsinspectie na het schoolbezoek.
Vraag en antwoord 4: Op welk 'nieuw te ontwikkelen terrein' moet de nieuwe particulier bekostigde school komen? Gaat het om een nieuw bestemmingsplan? Zo ja, welk bestemmingsplan?
Navraag bij de initiatiefnemer leert dat er op dit moment geen concrete locatie in beeld is.
Vraag en antwoord 5 De kosten voor ouders die hun kinderen op de Groei Academie op school doen bedragen € 1.250 euro per kind per maand voor 50 weken per jaar, vijf dagen per week, van 07:30 tot 18:30 uur. Daar is kinderopvang bij inbegrepen, waarvoor weer kinderopvangtoeslag kan worden aangevraagd. De school acht dit zelf 'betaalbaar'. Bent u met ons van mening dat dit voor de meeste ouders onbetaalbaar is? En dat de kansenongelijkheid tussen kinderen van ouders met en zonder een hoog inkomen hierdoor toeneemt?
In vergelijking tot ander particuliere scholen in de regio (Florencius en Winford) is dit bedrag passend. Particuliere scholen krijgen geen financiële steun van de overheid, vandaar dat de ouders zelf meer moeten betalen. Binnen het reguliere onderwijs zijn er volop keuzes en mogelijkheden (bijvoorbeeld op basis van godsdienst of pedagogische stroming) waardoor er geen sprake is van kansenongelijkheid.
Vraag en antwoord 6: Is het voor kinderen van ouders met een modaal of laag inkomen mogelijk om in Zaanstad dezelfde onderwijskansen te krijgen als op deze particulier bekostigde school? Zo ja, hoe wordt de kansengelijkheid in Zaanstad gerealiseerd? Zo nee, vindt u - met het oog op de tweedeling in de samenleving van Zaanstad - het wenselijk dat een school als de Groei Academie, of een andere particulier bekostigde school, zich kan vestigen?
Kinderen van ouders met een modaal of laag inkomen hebben volop keuze in scholen. In Zaanstad is een palet aan verschillende onderwijsinstellingen aanwezig, zowel vanuit het criterium godsdienst als ook vanuit het oogpunt van pedagogische stroming. De komst van de Groei Academie is een extra mogelijkheid binnen het bestaande palet.
