Raadsvragen: Ongeregeldheden Sinterklaasintocht

Eindhoven, 22 november 2018

Met antwoord avn het college.

Geacht college,

Zaterdag 17 november jl. was de Sinterklaasintocht in Eindhoven. Wat een mooi kinderfeest had moeten worden liep uit op een debacle. De actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP) had voor het zoveelste jaar op rij in diverse gemeenten demonstraties aangekondigd tegen de volgens hun racistische karikatuur Zwarte Piet, zo ook in Eindhoven. De actiegroep had deze demonstratie aangekondigd en er zouden goede afspraken zijn gemaakt over de uitvoering van de demonstratie.

De discussie over Zwarte Piet ligt uiterst gevoelig in onze samenleving en de tegenstellingen tussen de voor- en tegenstanders zijn enorm en nemen alleen maar in hevigheid toe. Naar onze mening gaat het ook niet meer om Zwarte Piet maar bij de KOZP om te provoceren. Bij de tegendemonstranten heerst bezorgdheid over onze Nederlandse cultuur en traditie. Het is daarom van het grootste belang om de risico’s van een demonstratie tijdens de intocht van Sinterklaas goed in te schatten. De burgemeester zegt dit te hebben gedaan, maar desondanks ging het helemaal mis.

Tegendemonstranten kwamen, zoals ze vooraf hadden aangekondigd op social-media massaal naar de demonstratie van de Kick Out Zwarte Piet groep en al snel ontstond er een grimmige sfeer waarbij de actiegroep KOZP werd uitgescholden en bekogeld met eieren en blikken bier. Ook enkele personen van de actiegroep KOZP hebben verwerpelijke dingen geroepen en gingen provocerend tussen de tegendemonstranten lopen waardoor de spanning alleen maar steeg. Omdat de KOZP demonstranten werden bestormd door de tegendemonstranten werden de KOZP deelnemers onder begeleiding van de politie naar het politiebureau aan het Begijnenhof begeleid. Hierbij is de politie in actie moeten komen en vielen er over en weer enkele rake klappen.

De LPF heeft veel prangende vragen over de bestuurlijke keuzes die zijn gemaakt rondom deze demonstratie. Wij willen dit tot op de bodem uitgezocht hebben met maar een doel: Nooit meer ongeregeldheden tijdens de intocht van Sinterklaas, ons traditionele kinderfeest.

1. Wanneer heeft de Kick Out Zwarte Piet groep aangekondigd om tijdens de intocht in onze stad te gaan demonstreren? En wanneer hebben de tegendemonstranten dat gedaan?

2. Welke afspraken zijn er gemaakt met de actiegroep KOZP en de tegendemonstranten en kunnen wij inzage krijgen in alle onderliggende documenten?

3. Hoe zijn deze afspraken tot stand gekomen en welke afwegingen zijn er gemaakt? Wat is het advies geweest van de politie? Graag een uitgebreide reconstructie.

4. Was u op de hoogte van alle berichten die al een week op social-media circuleerden waarbij mensen massaal werden opgeroepen om tegen Kick Out Zwarte Piet te demonstreren en waar al zeer dreigende reacties op kwamen? Wanneer bent u hierover geïnformeerd?

5. Waarom hebt u als burgemeester er toch voor gekozen om de demonstratie door te laten gaan ondanks al deze dreigementen aan het adres van de Kick Out Zwarte Piet groep terwijl u ook eindverantwoordelijk bent voor de veiligheid en de openbare orde in onze stad?

6. Hebt u overwogen om de demonstratie op een andere plek in de stad plaats te laten vinden? Zo ja, welke locaties had u op het oog en waarom heeft u er toch voor gekozen om de demonstratie op het Catharinaplein te laten plaatsvinden, naast de intocht, dus bij de kinderen?

7. Er was veel politie inzet om de demonstratie in goede banen te leiden. Hoeveel agenten zijn er precies ingezet en hoeveel agenten zijn er bij deze schermutselingen gewond geraakt?

8. Hoeveel heeft de hele beveiligingsoperatie rondom de demonstratie van KOZP gekost?

9. Onlangs heeft het ED een poll gehouden met de vraag: Moet ondanks het recht op demonstraties, protesten tijdens de intocht van Sinterklaas verboden worden? Een grote meerderheid, 88 % was voor een verbod. Gaat u naar aanleiding hiervan in de toekomst tijdens de intocht van Sinterklaas protesten van de KOZP verbieden om nieuwe ongeregeldheden te voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Burgemeester Jorritsma heeft op de dag van de intocht een twitterbericht verstuurd waarin hij oproept tot een dialoog. Bij dit bericht is ook een link geplaatst naar een YouTube filmpje van de leider van de Kick Out Zwarte Piet groep Jerry Afriyie, die in het verleden is veroordeeld voor mishandeling van een agent. Deze mishandeling gebeurde in Gouda, ook tijdens een demonstratie tijdens de intocht van Sinterklaas. Door deze tweet is de zweem van partijdigheid ontstaan. Kamerlid Bosma (PVV) heeft zijn verontwaardiging over de tweet zelfs in de Tweede Kamer uitgesproken (zie link).

10. Bent u het met ons eens dat deze tweet uiterst ongelukkig is, in het bijzonder door de link die bij het twitterbericht is geplaatst? Zo nee, waarom niet?

11. Was de burgemeester op de hoogte van de veroordeling van Jerry Afriyie?

12. Bent u het met ons eens dat door deze tweet de zweem van partijdigheid is ontstaan wat niet had moeten gebeuren? Zo nee, waarom niet?

De discussie over Zwarte Piet speelt al vele jaren. De tegenstanders wilden in eerste instantie af van de gouden oorbellen en fel rode lippen van Piet, nu moet ook de zwarte kleur verdwijnen en zijn zelfs de roetpieten onderwerp van discussie omdat roetstrepen niet goed zichtbaar zijn op mensen met een donkere huidskleur. Dus kunnen alleen blanke personen roetpiet spelen en u raad het al, dat is weer racistisch.

13. Bent u het met ons eens dat het veranderen van het uiterlijk van Zwarte Piet de discussie niet stopt maar juist aanwakkert? Zo nee, waarom niet?

14. Vindt u ook dat de organisatie van de intocht van Sinterklaas zelf heel goed zelf kan bepalen hoe Zwarte Piet eruit moet zien in de toekomst? Zo nee, waarom niet want we hebben immers al Disco Pieten en K3 Pieten, en er was geen demonstratie voor nodig om die verandering te bewerkstelligen.

Tjerk Langman, raadslid LPF Eindhoven

Antwoord van burgemeester en wethouders

1. Wanneer heeft de Kick Out Zwarte Piet groep aangekondigd om tijdens de intocht  in onze stad te gaan demonstreren? En wanneer hebben de tegendemonstranten dat  gedaan?

Graag verwijs ik u naar het feitenrelaas van 26 november 2018.

2. Welke afspraken zijn er gemaakt met de actiegroep KOZP en de  tegendemonstranten en kunnen wij inzage krijgen in alle onderliggende  documenten?

Afspraken KOZP: Met KOZP zijn afspraken gemaakt over de locatie, tijdspad, duur van de  demonstratie, de verzamelplaats voor en na de demonstratie en zijn voorwaarden en  in de beschikking opgenomen. Onderliggende documenten kunnen ter inzage gelegd  worden waarbij de contactgegevens van de organisator uit veiligheidsoverweging geanonimiseerd worden.

Afspraken tegendemonstranten: Omdat er geen organisator vanuit de tegendemonstratie was, zijn we niet in de gelegenheid geweest om concrete afspraken te maken. Wel hebben wij herhaaldelijk contact met vertegenwoordigers gezocht met het verzoek om de demonstratie te melden. Aangegeven werd dat niemand een kennisgeving in ging dienen maar dat er achter de schermen wel iets aan het ontstaan was. Aangegeven is dat de actie ludiek zou zijn en het doel alleen maar zou zijn om KOZP geen podium te geven. Dit is allemaal telefonisch gedaan en er zijn dus geen onderliggende documenten.

3. Hoe zijn deze afspraken tot stand gekomen en welke afwegingen zijn er  gemaakt?  Wat is het advies geweest van de politie? Graag een uitgebreide reconstructie.

Alle afspraken zijn tot stand gekomen vanuit de opgestelde strategische  beleidsuitgangspunten en in afstemming met de politie en Openbaar Ministerie. Voor   een uitgebreide reconstructie verwijs ik u naar het feitenrelaas van maandag 26 november 2018.

4. Was u op de hoogte van alle berichten die al een week op social-media circuleerden  waarbij mensen massaal werden opgeroepen om tegen Kick Out Zwarte Piet te  demonstreren en waar al zeer dreigende reacties op kwamen? Wanneer bent u  hierover geïnformeerd?

Ik ben op 8 november geïnformeerd over het bericht vanuit EHV-Hools. Dit bericht is kort na plaatsing verwijderd van facebook. Voor verdiepende informatie verwijs ik u naar het feitenrelaas van maandag 26 november 2018.

5. Waarom hebt u als burgemeester er toch voor gekozen om de demonstratie door te  laten gaan ondanks al deze dreigementen aan het adres van de Kick Out Zwarte Piet  groep terwijl u ook eindverantwoordelijk bent voor de veiligheid en de openbare orde  in onze stad?

In onze Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)  is het recht op demonstreren verankerd. Het is een vereiste van behoorlijk  overheidsoptreden dat grondrechten van burgers worden gerespecteerd. Zoals ik ook al in mijn brief van 9 november schreef zal ik, met hulp van de politie,  manifestaties in onze gemeente faciliteren en beschermen, zodat een ieder zijn of  haar grondrecht kan uitoefenen. Hierin wordt de lijn gevolgd die de Nationale  Ombudsman eerder dit jaar heeft gesteld om het demonstratierecht te waarborgen.  Zie verder antwoord 3.

6. Hebt u overwogen om de demonstratie op een andere plek in de stad plaats te laten  vinden? Zo ja, welke locaties had u op het oog en waarom heeft u er toch voor  gekozen om de demonstratie op het Catharinaplein te laten plaatsvinden, naast de  intocht, dus bij de kinderen?

Zoals in het feitenrelaas van 26 november 2018 is aangegeven zijn we direct na  de  kennisgeving in contact getreden met de lokale organisatie KOZP. In deze  gesprekken is ook gesproken over de locatie voor de demonstratie. De door  KOZP opgegeven locatie (18 Septemberplein) is mede op  basis van het advies van  de politie niet haalbaar gebleken. Hierin heeft ook meegespeeld dat de hoeveelheid  kinderen op dat plein naar verwachting groot zou  zijn. In goed overleg met de  organisatie KOZP, de politie en de organisatie van de Sinterklaasintocht  zijn  alternatieve locaties besproken. Deze locaties waren allemaal aan of in de directe  nabijheid van de route zodat er recht wordt gedaan aan het recht op demonstreren.  In overleg met de organisatie KOZP, politie en de organisatie van de intocht, is het  Catharinaplein gekozen.

7. Er was veel politie inzet om de demonstratie in goede banen te leiden. Hoeveel  agenten zijn er precies ingezet en hoeveel agenten zijn er bij deze schermutselingen  gewond geraakt?

Politie inzet beperkt zich niet alleen tot de zichtbare inzet van agenten op straat / bij   de demonstratie. Denk hierbij ook aan de inzet van Mobiele Eenheden, de eenheden  op piket (niet direct ingezet maar wel direct beschikbaar indien nodig), beschikbaarheid vanuit andere eenheden, het Operationeel Centrum, ondersteuning,   leiding, etc. Tegen één politieman is geweld gebruikt.  De gemeente heeft 10 collega’s van Stadstoezicht en 8 private beveiligers ingezet.

8. Hoeveel heeft de hele beveiligingsoperatie rondom de demonstratie van KOZP  gekost?

Het is moeilijk om een exacte inschatting te maken omdat het vooral gaat om  personeelsuren. Naast de genoemde aantallen in vraag 7 is er ook nog inzet  geweest rondom de coördinatie van demonstratie en de intocht en de nasleep  daarvan. Denk hierbij aan inzet recherche capaciteit en nazorg.

9. Onlangs heeft het ED een poll gehouden met de vraag: Moet ondanks het recht op  demonstraties, protesten tijdens de intocht van Sinterklaas verboden worden? Een  grote meerderheid, 88 % was voor een verbod. Gaat u naar aanleiding hiervan in de  toekomst tijdens de intocht van Sinterklaas protesten van de KOZP verbieden om  nieuwe ongeregeldheden te voorkomen? Zo nee, waarom niet?

Laat ik vooropstellen dat het verbieden van een demonstratie nooit het uitgangspunt  mag zijn, uitsluitend in overmachtssituaties. Bij iedere kennisgeving voor een  demonstratie wordt telkens opnieuw een afweging gemaakt of er sprake is van een  overmachtssituatie op grond waarop een besluit genomen moet worden om de  desbetreffende demonstratie niet toe te staan, te staken of te verbieden.

10. Bent u het met ons eens dat deze tweet uiterst ongelukkig is, in het bijzonder door de  link die bij het twitterbericht is geplaatst? Zo nee, waarom niet?

Nee, In het filmpje roept Jerry Afriyie op tot dialoog i.p.v. geweld. Daar kun je het niet  mee oneens zijn.

11. Was de burgemeester op de hoogte van de veroordeling van Jerry Afriyie?

Nee. Het was tot de middag voorafgaande de demonstratie niet bij ons bekend dat de heer Afriyie in Eindhoven aanwezig zou zijn.  Daarbij is het ook niet aan het college of de burgemeester om op de hoogte te zijn van zijn veroordeling. Dat is belegd bij het Openbaar Ministerie.

12. Bent u het met ons eens dat door deze tweet de zweem van partijdigheid is  ontstaan  wat niet had moeten gebeuren? Zo nee, waarom niet?

Nee. Het was een oproep aan alle voor- en tegenstanders van Zwarte Piet om in  dialoog te gaan en niet de confrontatie op te zoeken.

13. Bent u het met ons eens dat het veranderen van het uiterlijk van Zwarte Piet de  discussie niet stopt maar juist aanwakkert? Zo nee, waarom niet?

Nee. Door veranderingen in de samenleving of in opvattingen is het soms  noodzakelijk dat tradities veranderen zodat ze passen binnen de tijdsgeest van nu. In  welk tempo dat gaat is aan de samenleving en organisatoren. Wij streven er naar om  partijen samen te brengen zodat ze in gezamenlijkheid kunnen komen tot inclusief  kinderfeest. Dit vergt van alle partijen de bereidheid om te komen tot een compromis.

14. Vindt u ook dat de organisatie van de intocht van Sinterklaas zelf heel goed  zelf kan  bepalen hoe Zwarte Piet eruit moet zien in de toekomst? Zo nee, waarom niet want  we hebben immers al Disco Pieten en K3 Pieten, en er was geen demonstratie voor  nodig om die verandering te bewerkstelligen.

Wij gaan inhoudelijk niet over de invulling van de intocht. Zie verder antwoord 13.

Bijlage: feitenrelaas d.d. 26 november 2018 (in zijn geheel te lezen onderaan dit artikel)

Naar aanleiding van de ongeregeldheden op het Catharinaplein tijdens de intocht van Sinterklaas, heeft Studio040 schriftelijk 5 vragen gesteld, die wij naar eer en geweten hebben beantwoord. Hierna kunt u exact lezen hoe de Lijst Pim Fortuyn fractie hier over denkt.

- Wat vindt u van het optreden van burgemeester en politie tijdens de ongeregeldheden?

De burgemeester heeft onze stad, de toeschouwers en de kinderen, maar ook zichzelf met het toestaan van de antipieten demonstratie op een verhoogde locatie langs de intocht-route een slechte dienst bewezen. Hij had op zijn vingers kunnen natellen dat dit uit de hand moest lopen. Al een week van tevoren waren er signalen dat de harde kern een tegendemonstratie zou houden als de anti zwarte pieten demonstratie door zou gaan.

Het is jammer en tegelijk triest dat onze burgemeester willens en wetens  het traditionele kinderfeest in onze stad in de waagschaal heeft gesteld in het bijzijn van vele duizenden bezoekers waaronder heel veel kinderen. Zie zijn bericht op Twitter en om daarbij nog een filmpje bij te plaatsen waarop hij een bekende activist een podium geeft is helemaal beledigend naar de Eindhovense burgers! https://twitter.com/JJorritsma040/status/1063748592203120640

Het gaat niet alleen meer om de Zwarte Piet. Het debat wordt steeds feller en verhard keer op keer en dat is zichtbaar. Het gaat om het feit dat de mensen genoeg hebben van de massale immigratie en deze immigranten, waarvan velen van een uitkering leven, alles aangrijpen om traditionele gebeurtenissen te verbieden. Hierbij gesteund door een handjevol (linkse) beroepsactivisten. Zie o.a. het verdwijnen van de kerstboom en de verdwenen kruisjes uit de klaslokalen. Of het aanvechten van staatnamen uit ons roemruchte VOC verleden. Dat de Zwarte Piet racistische kenmerken zou hebben is een kulargument. Het gaat hen om te provoceren.

- Wat vindt u van de keuze om de demonstratie van KZOP toe te staan (en op het Catharinaplein ipv het 18 Septemberplein)?

Op de eerste plaats zou ik deze demonstratie niet toestaan langs de route waar de intocht met de goedheiligman met zijn knechten voorbij komen. Dus noch het Catharinaplein en noch het 18 Septemberplein. Legerplaats Oirschot wat ik in het interview noemde was symbolisch, (lekker ver weg) maar Wilhelminaplein, Cassandraplein of Gerardusplein o.i.d. was voor mij ook acceptabel geweest. Zie maar wat de burgemeester van Tilburg heeft gedaan en de reactie van die handvol anti-gasten.

- Hoe vindt u dat er is gehandeld met de wetenschap dat hooligans aangekondigd hadden te komen?

Dom, dom en dom! Dat kon je op je tien vingers uitrekenen dat dit fout moest lopen. Zie ook het antwoord bij vraag 1.

- Wie is volgens u het meest verantwoordelijk voor het uit de hand lopen van de demonstraties op het Catharinaplein?

Dat is diegene die verantwoordelijk is voor de openbare orde en veiligheid in deze stad, dus de burgemeester. Maar de politie had ook beter moeten en kunnen weten.

- Vindt u dat er op enig moment een andere inschatting gemaakt had moeten worden?

Jawel. Eigenlijk had de politie moeten adviseren om op een andere locatie te demonstreren. Zie mijn antwoord op vraag 2. De tweede kans op de onlusten daar voor te blijven was om gelijk weg te lopen naar het politiebureau op het Begijnenhof toen het vaderlandse volk in aantal nogal flink toenam.

Rudy Reker, fractievoorzitter

Feitenrelaas, door de burgemeester van Eindhoven

Betreft: Intocht Sinterklaas en Kick Out Zwarte Piet-demonstratie 17 november 2018

Geachte leden van de raad,

Naar aanleiding van de Sinterklaasintocht, de aangekondigde demonstratie van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) en de reactie daarop van anti-KOZP’ers, wil ik u graag meenemen in de gebeurtenissen voor en tijdens de Sinterklaasintocht van zaterdag 17 november 2018. Ook neem ik u mee in de nasleep die ten tijde van deze brief nog gaande is.

Toelichting: Hieronder geef ik in chronologische volgorde de gebeurtenissen weer van voor, tijdens en na de intocht van Sinterklaas in Eindhoven op zaterdag 17 november 2018 weer.

- Op 6 november worden de eerste signalen opgepikt dat Kick Out Zwarte Piet (KOZP) op Facebook een oproep plaatst om in achttien gemeenten, waaronder Eindhoven, een demonstratie tegen Zwarte Piet te organiseren. - Hierop hebben gemeente en politie direct contact met elkaar gezocht en afspraken gemaakt over het vervolgtraject.

- Op 8 november is per mail aan KOZP verzocht om met de gemeente in contact te treden zodat we verwachtingen kunnen uitspreken en om de processen en procedures rondom een demonstratie te bespreken. - Ook is er contact gezocht met andere gemeenten en het ministerie van SZW en de NCTV m.b.t. de aanpak en de duiding van KOZP. - Vanaf 8 november is er dagelijks overleg tussen gemeente, politie en OM. - Op 8 november wordt duidelijk dat de vanuit de harde kern van PSV (EHV-Hools) oproepen om aan te sluiten bij een tegenactie tegen KOZP. - Hierop is contact opgenomen met verschillende personen binnen het netwerk van de PSV harde kern. Zij geven aan dat het om een ludieke actie gaat en dat ze niet uit zijn op een confrontatie met KOZP. Ze willen voorkomen dat een kinderfeest wordt verstoord door KOZP. Naar verwachting zou het gaan om 30-35 personen van EHVHools.

- Op 9 november heb ik u n.a.v. ingediende (raads)vragen en diverse persvragen middels een burgemeestersbrief geïnformeerd over de intocht van Sinterklaas en een mogelijke manifestatie van de vereniging KOZP. - De oproep van EHV-Hools is verwijderd en niemand van de contactpersonen is bereid om met de gemeente in gesprek te gaan of om een kennisgeving in te dienen voor een tegendemonstratie. - Via het perscentrum wordt gestart met een internetmonitoring.

- Op 12 november zijn in samenwerking met de politie de mogelijk scenario’s, doelen, uitgangs- en knelpunten, alternatieve locaties etc. besproken en opgesteld. - Wederom is geprobeerd in contact te komen met KOZP via het algemene mailadres met het verzoek om in contact te treden. - Uit een omgevingsanalyse vanuit de open bronnen (social media) blijkt dat er geen directe informatiebehoefte is vanuit de samenleving. Er is vooral sprake van gal spuwen en racistische opmerkingen. - Veel mensen betuigen hun steun aan de actie van de PSV-Hooligans.

- Op 13 november wordt de kennisgeving ingediend vanuit de vereniging KOZP voor een demonstratie op het 18 Septemberplein te Eindhoven op zaterdag 17 november tussen 12:00-16:00 uur.

- Hierop is direct per mail een antwoordbevestiging verzonden waarin werd aangegeven dat we later die middag nog telefonisch contact zouden opnemen voor het maken van een afspraak op 14 november.  - Op 14 november vindt een gesprek met organisator KOZP Eindhoven plaats. Omdat demonstreren een grondrecht is, wordt op basis van de relevante wetgeving (Wet openbare manifestatie (Wom) en de APV) en recente jurisprudentie (Blokkeerfriezen) steeds het uitgangspunt gehanteerd dat de demonstratie op een locatie plaats kan vinden die zichtbaar en hoorbaar is t.o.v. het onderwerp waartegen wordt gedemonstreerd. Het is de taak van mij als burgemeester om alles te doen om het recht op demonstreren te waarborgen en zorg te dragen voor de veiligheid van de demonstranten, bezoekers van het evenement (waaronder families met kleine kinderen) en omstanders van de Sinterklaasintocht. Om dit te bewerkstelligen is het noodzakelijk geweest af te wijken van het 18 Septemberplein als beoogde manifestatieplek. In overleg met KOZP Eindhoven zijn een aantal alternatieve locaties besproken. - Er is een gesprek gevoerd met comité intocht Sinterklaas, politie en gemeente over extra veiligheidsmaatregelen. Tevens zijn afspraken gemaakt met Stadstoezicht en private beveiliging over extra inzet. - Op 15 november is met wederzijds goedkeuren van de organisatie van KOZP, politie en gemeenten de definitieve keuze gemaakt voor de locatie van het Catharinaplein op het bordes voor de Catharinakerk en een aangepaste tijdsperiode van 12:00 uur tot maximaal 15:00 uur. - Er is contact opgenomen met PSV met het verzoek om communicatie op te starten richting de supporters met als boodschap om vooral de rust te bewaren. PSV heeft aangegeven zich niet actief in de maatschappelijke discussie te willen mengen, maar desgevraagd de lijn van de burgemeester te steunen. Als reden wordt aangegeven dat de tegenreactie niet met voetbal te maken heeft en degenen die oproepen ook niet als supporters worden gezien.

- Politieadvies ontvangen t.b.v. demonstratie van KOZP en de tegenreactie vanuit de harde kern van PSV. - De Gezagsdriehoek wordt geïnformeerd over de stand van zaken. De opgestelde beleidsuitgangspunten, tolerantiegrenzen, bejegeningsprofiel en de communicatiestrategie zijn vastgesteld ten behoeve van de inzet van politie, Stadstoezicht, gemeente en de particuliere beveiligers. - Er is besloten om een commandopost (CP) in te richten tijdens de Sinterklaasintocht waarin de politie, gemeente en OM bij elkaar zitten en in directe verbinding staan met de eenheden van de politie op straat, maar ook met de organisatie van de Sinterklaasintocht, de organisatie van de demonstratie KOZP, Stadstoezicht en de particuliere beveiligers op straat. - Op 16 november heb ik u middels een burgemeestersbrief opnieuw geïnformeerd over de ontwikkelingen rondom de intocht van Sinterklaas, de aangekondigde demonstratie van de vereniging KOZP en de mogelijke tegenreactie vanuit de harde kern van PSV.  - Op 16 november is de organisatie van KOZP uitgenodigd om de beschikking door te nemen en haar de mogelijkheid te bieden om bezwaar kenbaar te maken. Als bijzondere voorwaarden zijn in de kennisgeving opgenomen dat de organisatie bij de aanvraag heeft aangegeven dat de demonstratie statisch van aard is (ze verplaasen zich niet) en dat ze geen gebruikmaken van versterkt geluid. Om de veiligheid van de demonstranten zo veel mogelijk te beschermen zijn ook hierover nadere afspraken gemaakt. Zo is ervoor gekozen om te verzamelen op een afgesproken verzamelplek, van waaruit de demonstranten onder begeleiding van politie naar de afgesproken demonstratielocatie gebracht konden worden. Ook zijn afspraken gemaakt over het einde van de demonstratie om te voorkomen dat demonstranten uit zouden waaieren door de stad.

- De Veiligheidsregio is geïnformeerd en afspraken en draaiboeken zijn gedeeld zodat de multidisciplinaire sleutelfunctionarissen op de hoogte zijn. - Verschillende variaties op het inzetten van noodrecht zijn voorbereid en gedeeld met de politie. Omdat OM, politie en gemeente gezamenlijk in de CP aanwezig zijn, kan in geval van een escalatie snel geschakeld worden.

Tijdens de Sinterklaasintocht, 17 november 2018

- Tijdens de ochtendschouw vanuit de politie bleek dat de weekmarkt op het Catharinaplein werd opgebouwd. Dit was in het voortraject over het hoofd gezien. Er is contact geweest met de marktkooplui en uitgelegd wat er te verwachten valt. De marktkooplui en politie hebben aangegeven dat er geen wens of noodzaak was om deze te verplaatsen. - Om 9:00 uur start de briefing van politie en parallel daaraan ook de briefing van Stadstoezicht.

- Om 10:15 uur signaleert de politie circa 30 personen die kennelijk in de directe omgeving van get Catharinaplein rondhingen met kennelijk als doel een tegenreactie op KOZP. - Vanaf 10:30 uur worden steeds meer “anti KOZP’ers” gesignaleerd op en rond het centrum. Conform het bejegeningsprofiel worden personen met gezicht bedekkende kleding gecontroleerd en aangesproken. Hierbij is ook hun personalia vastgelegd en wordt uitgelegd dat noch geweld, noch uitingen van discriminatie toelaatbaar zijn.

- Om 11:00 uur vindt het eerste overleg plaats van de kerngroep op de commandopost. De partijen houden elkaar periodiek op de hoogte van de ontwikkelingen. - Vanaf 11:00 uur kwamen de KOZP-demonstranten aan op de verzamelplek. Zowel gemeente als politie waren hier aanwezig. Een van de deelnemers aan de demonstratie had een megafoon meegenomen. Hierop is aangegeven dat dit niet is toegestaan zoals is opgenomen in de beschikking. Hier ontstond enige discussie over maar uiteindelijk hebben ze de megafoon achtergelaten op de locatie.

- Omstreeks 11:30 uur kwamen enkele anti-KOZP’ers binnen. Zij zijn aangesproken door de politie. Voor vertrek werden deze vier personen in de verzamelplak gehouden zodat ze zich niet konden mengen tussen de KOZP-demonstranten. - De Mobiele Eenheid (ME) is aanwezig, maar conform de uitgangspunten niet direct in het zicht. Om 11:45 uur wordt het besluit genomen dat de ME in vredestenue de straat op te sturen voor toezicht in het centrumgebied/ten behoeve van de openbare orde. Dit besluit is genomen conform de opschalingsscenario’s.

- Om 12:00 uur is de groep demonstranten onder begeleiding van politie naar de afgesproken locatie gebracht. Hier aangekomen bleek een mobiele loempiakraam voor het bordes van de Catharinakerk te staan precies voor de locatie van de demonstratie. Uiteindelijk is de eigenaresse gesommeerd om weg te gaan, omdat de veiligheid anders in het geding zou komen. - Bij aankomst op het Catharinaplein heeft zich daar inmiddels ook veel media verzameld. Zij krijgen alle ruimte om de KOZP-demonstranten te interviewen en opnames te maken. - Rond 12.10 uur komen de anti-KOZP’ers aan op het Catharinaplein nabij de  demonstratielocatie van KOZP.  - Deze anti-KOZP’ers geven aan nog steeds ludiek tegenactie te willen voeren en dat ze geenszins van plan zijn het Sinterklaasfeestje te verstoren; - De anti-KOZP‘ers verzamelen zich op het Catharinaplein en volgen de aanwijzingen van de politie op. Ze blijven benadrukken geen kwaad in de zin te hebben; - Omstreeks 12.20 begint de groep anti-KOZP’ers zich te begeven richting de KOZPdemonstranten, ook vermengen zij zich tussen de KOZP-demonstranten. Dit kwam voor de KZOP-demonstranten zeer intimiderend over, maar er was nog geen sprake van agressie. De groep begint “Sinterklaas wie kent hem niet” te zingen en wordt daarbij aangemoedigd door een jong kind in een zwarte piet kostuum. Hierop wordt door de politie een linie gevormd tussen KOZP en de anti-KOZP demonstranten.

- De anti-KOZP’ers verplaatsen zich terug naar het gele grind op het Catharinaplein, tegenover het bordes. - De groep anti-KOZP’ers groeit vervolgens snel naar ongeveer 150-200 personen. Het begint dan onrustig en rumoerig te worden. - De prioriteit ligt op het bewaken van de veiligheid van de KOZP-demonstranten alsmede de (eigen) veiligheid van de aanwezige politie. - De ME vormt een tweede linie tussen anti-KOZP’ers en KOZP-demonstranten. Hierop wordt besloten om op te schalen met extra politie-eenheden. - Omstreeks 13:00 uur wordt vanuit de groep met anti-KOZP’ers met eieren, plastic bekers met bier, petflessen en blikken bier gegooid naar KOZP. Ook worden er discriminerende teksten gescandeerd naar de KOZP-demonstranten.

- Omstreeks 13:15 uur komt de extra politiebijstand aan op de demonstratielocatie. - Omdat de groep anti-KOZP’ers inmiddels zo groot is, wordt conform het bejegeningsprofiel, niet direct overgegaan tot aanhoudingen. Deze keuze is gemaakt  om verdere escalatie te voorkomen. - Om 13:26 uur komt de Sinterklaasstoet voorbij de demonstratielocatie. - Wanneer de stoet gepasseerd is worden door de anti-KOZP demonstranten fakkels aangestoken en wordt middels een megafoon opgeroepen tot het gooien van eieren.

- Rond 13:30 uur beginnen de anti-KOZP’ers druk op de politie linie uit te oefenen. Hierbij moet de politie de wapenstok gebruiken om de groep terug te dringen. - De organisator van de KOZP-demonstratie geeft aan politie te kennen dat zij de demonstratie willen beëindigen en de locatie willen verlaten.

- Een aantal minuten daarna worden de KOZP-demonstranten bij hun vertrek van de locatie, omwille van hun veiligheid, begeleid door politie en ondergebracht op het politiebureau aan het Begijnenhof. - Een groep anti-KOZP’ers probeert de groep te volgen. Door de politie wordt opgetreden om te voorkomen dat anti-KOZP’ers bij de KOZP-demonstranten kunnen komen. Hierbij wordt gepast geweld gebruikt. - Om 13:45 uur is het straatbeeld weer rustig.

- Om 14:00 uur wordt vanuit de gemeente gesproken met de KOZP-demonstranten. Zij geven aan ondanks alles blij te zijn met de inzet van de politie en de gemeente. Er wordt gesproken over nazorg, maar dat wordt vanuit KOZP en één van de demonstranten al aangeboden. Enkele demonstranten voelen zich niet veilig om alleen te vertrekken. Sommige kunnen met andere demonstranten meerijden. - Sommige demonstranten moeten naar het station. De politie faciliteert hierbij in het vervoer van deze KOZP-demonstranten zodat ook zij veilig weg kunnen.

- Er zijn na terugkeren van de rust vervolgens zes aanhoudingen verricht onder de groep van anti-KOZP’ers. - Onder de KOZP-demonstranten zijn geen gewonden gevallen. - Eén aangehouden anti-KOZP’ers bleek later een gebroken arm te hebben. - Tegen één politieman is geweld gebruikt door de anti-KOZP’ers. - Ik ben gedurende de hele dag op de hoogte gehouden van het verloop van de dag en om 15:00 uur is de driehoek fysiek bij elkaar gekomen om de dag door te nemen en het vervolg te bespreken.

- Het OM en de minister van Justitie en Veiligheid spreken zich uit dat er stevig opgetreden gaat worden tegen de personen die het recht om te demonstreren hebben verstoord. - De recherche onderzoekt het beschikbare beeldmateriaal van waaruit bekeken wordt of anti-KOZP’ers zich schuldig hebben gemaakt aan strafbare feiten. - Er wordt door politie een bestuurlijke rapportage opgesteld, zodat bestuursrechtelijke maatregelen opgelegd kunnen worden, zoals gebiedsverboden en meldplichten. - Er is contact over nazorg richting demonstranten KOZP, marktkooplui en specifiek met de eigenaar van de loempiakraam.

- Op korte termijn wordt het verloop van de intocht en de demonstratie en de gekozen de aanpak voor, tijdens als na de intocht multidisciplinair geëvalueerd met alle betrokken partijen. - Specifiek wordt n.a.v. de onrusten een dialoog gefaciliteerd tussen KOZP Eindhoven en de organisatie van het Sinterklaascomité. Beiden hebben aangegeven hiervoor open te staan. Dit vindt plaatst naast de reguliere dialoogtafels die gepland staan vanuit het thema diversiteit, racisme, discriminatie etc.

- Op 21 november heeft de gemeente een kennisgeving ontvangen voor een antidiscriminatiedemonstratie. Deze kennisgeving is op 22 november ingetrokken, met het verzoek aan de gemeente om hierin het voortouw in te nemen. We hebben een overleg gehad met de initiatiefnemers om ze om te kijken in hoeverre we dit kunnen en willen faciliteren dan wel dat zij kunnen aanhaken bij bestaande initiatieven.

J.A. Jorritsma  Burgemeester van Eindhoven