Overal ter wereld wordt er gedemonstreerd voor gelijke mensenrechten. Er is een globale roep naar erkenning, acceptatie, waardering en verandering. Voor mensen met een andere huidtint dan wit of roze, voor vrouwen, voor mensen die zelf willen bepalen met wie ze mogen kussen en voor mensen die niet in een hokje gestopt willen worden. In een tijd waarbij er steeds meer sprake is van bewustwording, heeft de Grote kerk in Gorcum heel andere ideeën over mensenrechten. Hoe vaak moeten we in de stad van Tolerantie nog verrast worden door de komst van intolerante sprekers?
Toen de SP in 2019 aan de wethouder vroeg hoe Gorcum omgaat met discriminatie, kregen we ontwijkende antwoorden en mooie praatjes die los stonden van onze inhoudelijke vragen. In de krant lazen we echter dat de wethouder van Doesburg stelde dat de vrijheid van meningsuiting moet worden gerespecteerd, ook al staat de mening ver van je vandaan. Maar kunnen we stellen dat de Nashville-verklaring wel echt een mening is?
De Nashville-verklaring wordt door de ondertekenaars gezien als een noodzakelijke opheldering van “Gods heilige bedoelingen”. Nog even ter herinnering: ze drukten het belang van de “levenslange verbondsrelatie tussen één man en één vrouw” nog eens nadrukkelijk op het hart – iedere andere vorm van liefde moest worden afgewezen. Om vrijheid van meningsuiting beter te begrijpen, moeten we weten wat het woord mening nou eigenlijk betekent.
me·ning (de; v; meervoud: meningen) 1manier waarop je over een bep. zaak denkt (van Dale)
Het mooie van meningen is dat ze niet van steen zijn gemaakt. Mensen praten met elkaar, delen hun verhalen, veranderen van gedachte door wat ze meemaken, horen, zien en voelen. Maar hoe sterk moet je in je schoenen staan om “Gods heilige bedoelingen” in twijfel te trekken? Religie is namelijk geen mening, maar een overtuiging, vaak gepaard met een diep geloof dat de bijbel het feilloze woord van God is. Het woord conservatief komt van conserveren, wat in stand houden betekent. In dit geval gaat het over het in stand houden van vastgeroeste interpretaties, afkomstig uit het millenniumoude boekwerk.
Het OM concludeerde in maart 2020 dat er “geen sprake is van enig strafbaar feit” bij het opstellen van de Nashville-verklaring – bij de juridische toets was het belang van geloofsovertuiging doorslaggevend. Maar volgens het OM betekent dat niet dat uitlatingen die in de context van geloofsovertuiging of maatschappelijk debat worden gedaan nooit strafbaar kunnen zijn.
Om dit beter te kunnen begrijpen, hebben we artikel 6 van de grondwet:
Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
Maar uit dezelfde grondwet kennen we het inmiddels bekende artikel 1 ook:
Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
Dit betekent dat ook religie grenzen heeft binnen onze grondwet. Ja, volgens het OM is de Nashville-verklaring zelf niet strafbaar, maar gaat deze discussie wel over de Nashville-verklaring zelf?
Als je goed luistert naar de tegenstanders zal je kunnen horen dat de pijn niet in een stuk papier zit, maar in de gevolgen van dat stuk papier. De Nashville-verklaring staat symbool voor de systematische afkeuring en uitsluiting van mensen die niet voldoen aan traditionele seksualiteit. Het gaat over de verantwoordelijkheid van de predikers die kinderen laten opgroeien met termen zoals “homoseksuele onreinheid” en hen leren dat homoseksualiteit alleen niet erg is wanneer je het ook niet doet. Het gaat over liefde die in de kiem gesmoord wordt en over maatschappelijke onderdrukking door schaamte en helse dreigementen, alsof homoseksualiteit thuis hoort op de freak show van de duivel zelf. Het gaat over eenzaamheid, opgelegde zelfhaat, het kiezen tussen familie en religie of liefde. Het gaat over jezelf niet kunnen zijn. Het gaat over kwetsbare mensen naar “homotherapie” sturen en christelijke zorgverzekeraars die deze “behandeling” vergoeden. Het gaat over ouders die huilen als ze horen dat hun kind homoseksueel is. Het gaat over de ontkenning van transseksualiteit en het verbieden van kledingkeuzes. Het gaat over vrouwen die geen losse seksuele relaties mogen hebben (ook al is het met Adam) of koppels die kinderen krijgen zonder huwelijk.
Maar het gaat vooral over een groep invloedrijke mannen die zich vastbijten in de bijbel, omdat ze erachter komen dat de wereld om zich heen verandert. De Nashville-verklaring is een poging om het fort met hand en tand te verdedigen, met stille dromen over de glorietijd van missionarissen – en wellicht ook stiekem over de kruistochten.
De Gorcummers hebben inmiddels al meerdere malen aangegeven dat er geen ruimte is voor bekrompenheid. Gedachten zijn veranderd.
De SP hoopt nog steeds op een daadkrachtig antwoord van het college dat zich niet verschuilt achter de beknopte woorden van het OM. Gorcum is de stad van Tolerantie, maar de SP wil voorstellen om nog een stap verder te gaan. Want waarom verdragen als je ook kan accepteren?
Ooit ging Gorcum de geschiedenis in als een van de laatste steden van Nederland die nog een heks (of gewoon een vrouw) heeft verbrand. Wacht niet af tot de grondwet nog duidelijker is.
Laat Gorcum nu eens voorop lopen!
Heb lef, omarm en wees de Stad van Liefde.