Poliflw

Deze keer gaat Lilian in gesprek met journalist en programmamaker Sinan Can over de permanente oorlog en de belangen van de wapenindustrie.

In Nederland worden ministeries gecontroleerd door een eigen inspectie. De rapporten van de inspecties zijn van groot belang voor het controlerende werk van de Tweede Kamer op de regering. Daarom moeten we kunnen vertrouwen op de onafhankelijkheid van de Inspectie. Maar in januari bleek dat het fout zit. Michiel van Nispen Tweede Kamerlid namens de SP: ‘De Justitietop heeft de inspectie jarenlang onder druk gezet om onderzoeksresultaten aan te passen en kritische bevindingen weg te laten. Onderzoeken naar klachten hierover zijn zelfs stopgezet. Dit kan natuurlijk echt niet. En ik word hier echt heel kwaad van.’

Bij maar liefst negen rapporten van de Inspectie bleek het fout te zijn gegaan. Het gaat bijvoorbeeld om onderzoeken naar overvallen, het inzetten van de nekklem nadat eerder een arrestant daarbij overleed en het toelaten van vluchtelingen in Nederland die in het bezit waren van martelvideo’s. Van Nispen: ‘Dat zijn politiek gevoelige rapporten. Het heeft er alle schijn van dat niet de waarheid voorop is gesteld, maar het imago van de minister en zijn ministerie.’

Het is niet de eerste keer dat Michiel van Nispen twijfelt aan het werk van het ministerie. Eerder bleek het onderzoekscentrum van het ministerie ook al te sjoemelen met onderzoek. Van Nispen: ‘Ook door die kwestie werd het vertrouwen beschadigd. Vooral toen bleek dat de klokkenluider die nog complimenten van de minister kreeg werd afgeluisterd! Dat was echt een schande’.

Om nieuwe situatie op het Ministerie van Justitie en Veiligheid te voorkomen dienen de SP en D66 plannen in voor een onafhankelijkere Inspectie:

Rapporten behoren ongecensureerd aan de Tweede Kamer gestuurd te worden. Suggesties en opmerkingen vanuit beleidsafdelingen van ministeries en vanuit het veld/onderzochte instanties horen thuis in een openbare reactie, zo nodig gevolgd door een nawoord van de Inspectie. Wijzigingen in rapporten moeten altijd transparant en navolgbaar zijn.

Inspectie houden de communicatie over en timing van onderzoeken en rapporten in eigen hand, zonder bemoeienis van het departement.

De Inspectie Justitie en Veiligheid moet juridisch zelfstandig worden, zoals bijvoorbeeld de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Het hoofd van de inspectie is dan niet langer verantwoording schuldig aan de minister.

Om de inspectie niet alleen organisatorisch, maar ook financieel onafhankelijk te laten zijn, moet er een aparte begroting komen.

De Inspectie bevindt zich op de 35e verdieping van het ministerie. Dat moet anders. De Inspectie moet, net als het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie Centrum, fysiek op afstand van het Ministerie.

Michiel  van Nispen (SP) en Maarten Groothuizen (D66) doen deze voorstellen in het debat met minister Grapperhaus over het aanpassen van Inspectierapporten

De tolk- en vertaalopdrachten die nu nog rechtstreeks verstrekt worden aan tolken en vertalers door de IND, de politie en de rechtbanken dreigen te worden aanbesteed. Commerciële bemiddelingsbureaus worden hier dan tussen geplaatst. Als de plannen van de minister doorgaan, zullen ook tolken met een lager taalbeheersingsniveau in de gelegenheid gesteld worden opdrachten voor politie en justitie te gaan uitvoeren. Terwijl het hier kan gaan om grote strafzaken, waar de belangen voor slachtoffers en samenleving enorm zijn. Vertaalfouten kunnen enorme gevolgen hebben.

Het belang van tolk- en vertaalwerk voor de politie, justitie en rechtbanken en voor de hele samenleving is zo groot dat je dit niet aan de grillen van de vrije markt mag overlaten. Marktwerking leidt tot een verdere race naar beneden op de prijs, ten koste van de kwaliteit. Op die manier veroorzaakt het ministerie juist zelf een schaarste aan gekwalificeerde tolken en vertalers. Daarbij komt dat de aanbestedingen via de grotere commerciële bemiddelingsbureaus zullen leiden tot geldverspilling. In die tussenlaag blijft geld hangen dat dus niet terecht komt  bij de hardwerkende zzp’ers.

Marktwerking is nu eenmaal zelden de oplossing voor alles. Het verlagen van de kwaliteitseisen en het belonen van commerciële bemiddelingsbureaus is het verkeerde medicijn voor deze kwaal. De minister zou het belang van goede tolken en vertalers moeten erkennen en belonen, in het belang van onze rechtsstaat.

Michiel van Nispen, Tweede Kamerlid voor de SP

Ani de Jong – Getcheva, beëdigd tolk/beëdigd vertaler Bulgaars

'De minister voor Rechtsbescherming maakt een puinhoop van de rechtshulp. Zijn plannen zijn een rommeltje en missen iedere onderbouwing. En wat hij moet doen laat hij na, namelijk zorgen voor redelijke vergoedingen voor sociaal advocaten. Dat is een minister voor Rechtsbescherming onwaardig', aldus SP-Kamerlid Michiel van Nispen in een debat met minister Dekker. 'De toegang tot het recht staat op het spel maar het interesseert de minister niks. Voor wie zit hij hier? Niet voor de rechtzoekenden, niet voor de sociaal advocaten. Hij lijkt hier te zitten voor de belangen van de commerciële verzekeraars, want koste wat het kost wil hij de advocaat wegduwen uit de rechtshulp.'

Van Nispen confronteerde de minister met het onderzoek dat de SP zelf deed onder sociaal advocaten. Daaruit bleek dat 70% van de advocaten overweegt te stoppen met dit werk, meer dan de helft ziet en vreest verdere klassenjustitie in Nederland, 97% maakt zich zorgen over de plannen van de minister, die gemiddeld een 2,8 krijgt als rapportcijfer. Van Nispen overhandigde het dikke rapport inclusief honderden opmerkingen van bezorgde advocaten aan de minister. 'Ik wil dat de minister niet zijn papieren werkelijkheid als uitgangspunt leest, maar deze noodkreten uit de praktijk ook echt leest. Het gaat hier over de toegang tot het recht, het fundament van onze rechtsstaat.'

Opnieuw riep de SP de minister op om zelf met een noodplan voor de rechtsstaat te komen. Als sociaal advocaten afhaken blijven rechtzoekenden met hun problemen in de kou staan.  De Advocatenorde schrijft daarover in een indringende brief aan de Kamer: 'Als mensen het geloof in de overheid, hun werkgever, hun verhuurder, hun partner of hun buren zijn verloren, laat die mensen dan nog het geloof in het recht behouden. Het recht en onze rechtsstaat vormen een verbindend element waar we zuinig op moeten zijn.'

Ook presenteerde de SP een eigen plan. Van Nispen wil niet wachten tot het jaar 2024 zoals de minister voorstelt en nu al geld vrijmaken voor de sociaal advocaten. 'Ik vraag slechts 1% van het geld dat over was en in 2019 door de overheid niet is uitgegeven. Met dat geld kunnen we de sociaal advocaten betalen voor wat zij verdienen. Want als mensen hun recht niet meer kunnen halen, dan zal onrecht blijven bestaan.'

Bijna 1200 van de ruim 7000 sociaal advocaten hebben onlangs gereageerd op een enquête van de SP. Hun woede en ongeloof is groot over het beleid van de afgelopen jaren, maar ook over de plannen van de minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker. Zelfs zo groot dat de minister een schamele 2,8 krijgt voor zijn ‘inspanningen’. SP-Kamerlid Michiel van Nispen: ‘Een dikke onvoldoende krijgt de minister voor rechtsbescherming die precies het tegenovergestelde doet van wat zijn titel zou doen vermoeden. Uit ons onderzoek blijkt dat bijna alle sociaal advocaten zich ernstig zorgen maken over de toekomst van de sociale advocatuur. Bijna 7 op de 10 advocaten overwegen met hun werk te stoppen. 94% van de advocaten vreest verdere tweedeling en meer dan de helft ziet zelfs klassenjustitie in Nederland.’

De SP heeft de Minister er keer op keer op gewezen dat zijn plannen om het stelsel van de rechtsbijstand te herzien op geen enkel draagvlak kunnen rekenen. Van Nispen: ‘Er is geen steun voor deze plannen. De minister maakt een zorgvuldig opgebouwd en goed werkend stelsel kapot en hij tuigt een nieuw systeem op waar helemaal niemand op zit te wachten, behalve dan een paar verzekeraars. In plaats van het stelsel te laten zoals het is en de vergoedingen voor sociaal advocaten te verhogen doet de minister precies het tegenovergestelde: hij verandert niets aan de vergoedingen, maar hij gooit wél het hele stelsel om. Ik vind dat eigenlijk te bizar voor woorden. Met zijn plannen zet Dekker de kwaliteit op het spel en vergroot hij de ongelijkheid in de samenleving. Een minister voor rechtsbescherming onwaardig.’

Van Nispen wil met dit onderzoek de sociaal advocaten een stem geven in de Tweede Kamer. Van Nispen: ‘Dekker kan hier niet meer om heen. Deze plannen moeten van tafel. Zorg nu voor een redelijke vergoeding voor sociaal advocaten, voor het te laat is. Iedereen heeft recht op recht, dát staat hier op het spel.’

94 procent van de sociaal advocaten vreest verdere tweedeling door de plannen van minister Dekker. Daarnaast maken vrijwel alle advocaten zich zorgen over deze aangekondigde stelselherziening rechtsbijstand. Dat blijkt uit tussenresultaten van een enquête van de SP over de staat van de sociaal advocatuur, waarop inmiddels door 1200 van de 7000 sociaal advocaten in Nederland is gereageerd.

SP-Kamerlid Van Nispen zal minister Dekker donderdag confronteren met de resultaten in het verantwoordingsdebat over het jaar 2018: 'Vorig jaar presenteerde de minister zijn plannen, die geen fundament hebben in alle onderzoeken en rapporten die over de rechtsbijstand zijn verschenen. 2018 is ook het jaar dat het laatste beetje draagvlak bij de sociaal advocatuur verdween. Dat blijkt uit deze enquêteresultaten. We moeten niet langer wachten maar nu handelen, voordat de schade die wordt aangericht aan de rechtsstaat, door de beperking van de toegang tot het recht, te groot wordt.'

Volgens Van Nispen zijn er nu mogelijkheden om tegemoet te komen aan de grote zorgen van sociaal advocaten: 'Vorig jaar bleef bijna 50 miljoen euro over dat bestemd was voor rechtsbijstand. Terwijl de minister steeds heeft gezegd dat sociaal advocaten pas een redelijke vergoeding kunnen krijgen als het aantal zaken terugloopt. Dat moment is nu! Maar de minister weigert hier nu in actie te komen.

Daarom brengt de SP een voorstel in stemming, besteed nu dat geld waar het voor bedoeld was: de toegang tot het recht voor iedereen. Daarmee kunnen we een eerste stap zetten om te doen waar iedereen om schreeuwt, een redelijke vergoeding voor sociaal advocaten. Want iedereen heeft recht op recht. De toegang tot het recht is het fundament van onze rechtsstaat.'