Poliflw

“Het kabinet verschuilt zich onnodig achter de EU als het gaat om de etikettering van Israëlische producten. Duitsland is veel coulanter, en het zou goed zijn als Nederland het goede Duitse voorbeeld volgt. Ik zie dat Israël harder wordt aangepakt dan bijvoorbeeld Turkije inzake noord-Cyprus en Marokko als het gaat om Westelijke Sahara. Nederland moet niet meegaan met het antisemitisme van BDS en de eenzijdigheid van VN en EU.” Dat zegt SGP-voorman Kees van der Staaij in reactie op de beantwoording van Kamervragen van CDA, CU en SGP over het tot twee keer toe ingrijpen van de NVWA bij het Israël Produkten Centrum in Nijkerk. De NVWA vindt een etiket waarop staat dat een product ‘afkomstig is uit een Israëlisch dorp in Judea & Samaria’ onaanvaardbaar. Het kabinet is het daarmee eens, blijkt uit wat minister Blok schrijft. De SGP niet.De SGP beoordeelt dit antwoord van het kabinet in het licht van de erg eenzijdige en onterechte bejegening van Israël in de VN en de EU. In juni van dit jaar werden in de VN weer 5 anti-Israël moties ingediend en aanvaard. Drie keer met steun van Nederland. “Dit gaat in tegen een door de Tweede Kamer aanvaarde motie die ik hierover heb ingediend,” zegt Van der Staaij. “De regering verschuilt zich achter Europa, maar Duitsland volgt een heel andere lijn over de etikettering. Nederland zou daar een voorbeeld aan moeten nemen. Wij zijn weer het braafste jongetje in de EU-klas.”

De meesten van ons staan op de drempel van de zomervakantie. Het is een andere zomervakantie dan anders, want vakantieplannen zijn niet zo vastomlijnd als in jaren zonder de dreiging van COVID-19. Toen de ernst van de epidemie nog niet zo duidelijk was, hadden we een interview met Marli Huijer over rust en ritme. Misschien geeft het u de nodige inspiratie om, ondanks alle onzekerheid, toch tot rust te kunnen komen.

  "Hou op met die herrie, want het is zondag!"  

Mens en ritme horen bij elkaar. Een nieuw menselijk leven, brengt al een ander ritme aan bij zijn ouders, maar ook bij hemzelf ontstaan er ritmes: het leven zelf, de hartslag, het licht en donker van dag en nacht. Er zijn opkomende en verdwijnende ritmes, versnelde en vertraagde ritmes in een mensenleven. In de wereld om ons heen zijn er ontelbare ritmes zoals die van dag en nacht en van de seizoenen lente, zomer, herfst en winter. Ze zijn zo gewoon, maar niet weg te denken uit ons leven. 

Er zijn ook ritmes waarvan we niet precies kunnen aangeven waarom ze er zijn. Pas als een ritme wordt onderbroken door een ongewone variatie, merken we dat het ritme bestaat of bestond. Denk bijvoorbeeld aan het aantrekken van schoenen. Normaal gesproken zal een mens niet de ene schoen aantrekken, een andere taak gaan uitvoeren en even later de andere schoen aantrekken. Dat onderbreekt het regelmatige ritme van het aantrekken van de ene schoen en vervolgens ook van de tweede schoen. Zo zijn er vele ritmes aan te wijzen die ons aantonen hoe vergroeid wij zijn met de ritmes in ons mensenleven. Als vanzelf gaan onze gedachten dan naar het hoofdstuk uit Prediker: “Er is een tijd om… en een tijd om…” Er is een tijd om… en om…”. Alleen al het lezen van dat Bijbelhoofdstuk laat je een ritme ervaren.

Marli Huijer

Het achterliggende decennium konden we wetenschappelijk onderzoek naar ritmes tot ons nemen door de boeken van Marli Huijer. Huijer is hoogleraar Publieksfilosofie aan de Erasmus School of Philosophy, Erasmus Universiteit Rotterdam.Door haar studies naar ritme heeft ze meegewerkt aan een bewustwording van het belang van ritmes en tijdsordening. Hoewel ze zich niet op Goddelijke instellingen of richtlijnen beroept, komt ze wel tot opvallend overeenkomende conclusies. In haar eigen termen probeert ze de mens ervan te doordringen dat gezamenlijke ritmes en een rustdag (een ‘accudag’) van groot belang zijn voor het menselijk functioneren. Gezamenlijke ritmes moeten we niet verwaarlozen, maar weer herwaarderen. In een gesprek met haar krijgen we meer inzicht in haar bevindingen en pleidooien.

 

Hoe bent u gefascineerd geraakt door dit onderzoeksterrein?  “Dat is moeilijk precies aan te geven, want ik kan niet letterlijk een moment aanwijzen. Wat ik wel kan zeggen, is dat ik al heel lang een fascinatie heb voor tijd. Die interesse is waarschijnlijk begonnen omdat mijn vader natuurkundige was. Omdat ik filosofie van mens én cultuur doe, wil je ook altijd wel de raakvlakken met cultuur en filosofie behouden. Ik ben geïnteresseerd geraakt in wat wij doen met tijd en wanneer we dingen doen.”

 

Wat hebben ritme en religie met elkaar te maken?

“Religie staat heel dicht bij de oorsprong van de maatschappelijke ritmes, de organisatie van het maatschappelijke leven. Ritmes zijn heel funderend voor het sociale leven.

Als je de geschiedenis van religies beziet, kom je erachter dat, zodra ergens een priester is, zo iemand de taak op zich krijgt om vast te stellen wanneer je iets moet doen. Een priester hield het verstrijken van de tijden bij door bijvoorbeeld het opstapelen van stenen bij het veranderen van de maan. Door een jaarlijks terugkerend ritme was dan te achterhalen dat er na acht of twaalf stenen weer gezaaid of geoogst moest worden. Als je dat moment laat samenvallen met een feest, beïnvloed je daarmee de bereidheid van mensen om zich in te spannen voor het oogsten en het zorgen voor de samenleving door de voorraden niet vroegtijdig aan te spreken. Je kunt stellen dat het hebben van een priester (en dus een religie) van levensbelang was.”

 

Het weekritme draait op het scharnier van de zondag. Ik hoorde dat u ‘streng gereformeerd’ opgevoed bent. Hoe hebt u de zondag ervaren?

“Het lastige is dat je de ervaring hebt van dat moment zelf en de ervaring die je hebt als je terugblikt. Dat maakt dat je er niet eenduidig over kunt spreken.

Laat ik bij het nu beginnen. Het grote voordeel van de zondag is dat je leert dat er een dag is waarop je helemaal niets hoeft, waarop er geen verplichtingen zijn, behalve dan om naar de kerk gaan. Je leert om te niksen. Verveling is heel belangrijk voor de creatieve energie. Je lichaam komt tot rust en kan herstellen. Je hebt een dag waar je naar kunt uitkijken en waarop je kunt terugkijken. Zonder die afwisseling van werk en rust was het ook heel saai geweest. We zitten nu in een tijd waarin we altijd bereikbaar moeten zijn en altijd maar door moeten werken. Er is geen gezonde variatie meer tussen werk en rust. Het leven verliest zijn rust en zijn betekenis. Op zondag kon je nietsdoen, zonder dat je je schuldig moest voelen dat je je tijd verprutste. Van vroeger herinner ik me dat ik me ontzettend verveelde. Datzelfde lees je ook terug in allerlei verhalen van andere mensen: “O, wat verveelde ik me!”. Ik mocht thuis niets. We mochten de tuin niet uit en de straat niet op. We mochten niet breien en zo voort. Je mocht alleen de noodzakelijke handelingen voor het eten en slapen verrichten. We mochten niet wassen, maar wél afwassen, helaas.”

 

Hoe ervaart u de zondag nu? Hebt u het evenwicht gevonden?

“Ik pleit in mijn boek Ritme. Op zoek naar een terugkerende tijd voor het behoud van een ‘accudag’. Je hebt dan een dag zonder allemaal plannen, verplichtingen, moetens. Een dag waarop je weer helemaal tot rust kunt komen.”

 

Houd u zelf de zondag als rustdag?

“Ik zelf houd de zaterdag als rustdag. Ik kan dan op zondag mijn colleges voor maandag voorbereiden. Als ik dat op vrijdag zou doen, zit de stof niet meer goed in mijn hoofd.

Het zit echter nog wel zo in onze samenleving dat je je op de zondag als de rustdag kunt beroepen. Als je op een ochtend tegen je klussende buurman zou zeggen: ‘Hé, houd op met die herrie, want het is maandag!’, heeft dat niet dezelfde waarde dan dat je zou zeggen: ‘Hé, houd op met die herrie, want het is zondag!’.Ik moet wel zeggend dat als je eenmaal zo’n vaste dag als de zondag hebt, dat die toch wel erg te waarderen is. Ik woon in Amsterdam en als ik dan op zondagmorgen door de stad loop, heerst daar zo’n weldadige rust. Het is echt een genot. We leven dan wel in een sterk geseculariseerd land, maar ondertussen is slechts een klein percentage (ongeveer 5%) van de mensen op zondag aan het werk. Mensen blijven enorm hechten aan een vrij weekend.”

 

U bent een pleitbezorger van het ritme en van de herwaardering ervan in onze maatschappij. Welke reacties krijgt u daarop?

“Toen mijn boek uitkwam was er eerst nog niet zoveel bijval. Maar ik vind het verbazingwekkend hoe er door de tijd heen steeds maar aandacht blijft komen voor het boek en voor het onderwerp. Het dringt meer en meer door dat het belang van gezamenlijke ritmes een herwaardering moet krijgen.”

 

Krijgt u ook tegenreacties?

“Niet veel hoor, maar in het begin was er wel vanuit de hoek van de moeders wat opstand, want we hadden net de vrijheid geroken en door mijn studie dachten ze daar weer uit weggetrokken te kunnen worden. De vrijheid die verworven was, leek hierdoor bedreigt te worden, maar ik bepleit voor het maatschappijbreed organiseren van tijden. Als je denkt dat je persoonlijke vrijheid je ook de bescherming geeft die je verlangt, heb je het mis. Als een maatschappij het niet voor haar burgers organiseert, ga je het in je eentje niet redden.”

 

Hier ligt dus een taak voor de politiek. In de essaybundel van het SCP (Sociaal Cultureel Planbureau) “Komt tijd, komt raad?” betoogt u samen met mevrouw Sabelis dat de overheid de taak heeft om de regelmaat te bewaken. Hoe moet de overheid dat doen?

“Die taak moet de overheid weer veel serieuzer gaan oppakken. Door de secularisatie is er geen macht meer die de burgers richtlijnen geeft, zoals de religie dat deed. Een voorstel wat ik doe, is om, net als dat we de ruimte ordenen en daar commissies en zelfs een ministerie voor hebben, dat ook met tijd te doen. Er moet concreet een commissie van tijdsordening zijn. 

Om burgers voldoende te beschermen, zou iedereen het recht moeten hebben op wekelijks 24 uur aaneengesloten vrijheid van werk en verplichtingen. In principe maakt het niet uit op welke dag dat is. Mensen mogen natuurlijk variëren, maar ik denk wel dat het een haast onmogelijke transitie is om dat naar een andere dag dan de zondag te verplaatsen. Onze geschiedenis is door de christelijke wortels nu eenmaal zo gevormd dat de zondag de vrije dag was.”

Als de SGP in het debat pleit voor de rust, willen we naast de religieuze argumenten ook andere argumenten aanvoeren, maar vaak wordt dat door andere partijen gewantrouwd, omdat we het toch allemaal Godsdienstig gemotiveerd betogen. Wat zou uw advies zijn?

“Ik vind dat je in een debat alle argumenten op hun merites moet beoordelen. Je kunt mijns inziens dus argumenten niet wegschuiven doordat ze van een bepaalde politieke partij komen. Het slaat de discussie dood als een pleidooi in een hokje van een bepaalde politieke kleur wordt gestopt. Het is niet goed als de discussie over een rustdag of accudag de mond wordt gesnoerd omdat het een typisch SGP-dingetje zou zijn. 

Mijn missie is dus om ook de niet-religieuze argumenten voor de overkoepelende rustdag serieus genomen te laten worden. Dat is wel heel belangrijk, want als je de zondag als rustdag eenmaal kwijt bent, krijg je hem niet meer terug.”

 

 

Interview door: Sjon van der Ree Doolaard Portretfoto door: Chris van Houts Hoofdafbeelding: De waterval als symbolisch beeld dat tegelijkertijd voor rust en rusteloosheid geldt. 

Woensdag 13 mei 2020 is er een tijdrede in de Hersteld Hervormde Gemeente te Arnemuiden. Aanvang 19:30 uur. Klik hier om de bijeenkomst te beluisteren. 

Collectegeld voor de bestrijding van de onkosten van de tijdrede kan worden overgemaakt naar: 

SGP Middelburg

NL70 RABO 0108 4342 22

o.v.v 'Tijdrede'

  

Waarvoor hartelijk dank! 

We wensen u een goede dienst toe. 

De SGP wil van het kabinet weten wat het perspectief is voor verlichting van de strenge beperkingen voor kerkdiensten en begrafenisdiensten.

In schriftelijke vragen aan de ministers Grapperhaus (Justitie) en De Jonge (VWS) vraagt Kees van der Staaij wat de voornemens zijn van het kabinet voor de kerken en bijvoorbeeld ook begrafenissen. Aanleiding voor de vragen van de SGP-voorman zijn de berichten dat IKEA en De Bijenkorf de deuren deze week weer hebben geopend. Van der Staaij koppelt hieraan de vraag hoe deze openstelling zich verhoudt tot de beperkingen die er door de coronacrisis blijven bestaan voor o.a. kerkdiensten en begrafenissen.

“De minister-president benadrukt keer op keer dat we vol moeten houden. Ik ben dat met hem eens, maar dan moet er wel heel goed worden gewogen waaraan voorrang wordt gegeven, wanneer er enige ruimte voor versoepeling is.” aldus Van der Staaij.

Van der Staaij stelt voor om het Outbreak Management Team te vragen onder welke voorwaarden versoepelingen voor kerkdiensten en begrafenisplechtigheden mogelijk zijn.  “Ik weet dat kerken al heel concreet en tot in detail de anderhalvemeternorm hebben uitgewerkt voor hun eigen gebouwen. Zij vragen zich af: als warenhuizen en bouwmarkten wel onder voorwaarden open kunnen zijn, wat betekent dit dan voor kerkgebouwen en aula’s? Die vraag maak ik tot de mijne en klemt temeer als je beseft hoeveel betekenis een afscheidsbijeenkomst en kerkdienst heeft voor de bezoekers ervan.”

De SGP wil dat het kabinet de gestelde vragen vóór het volgende coronadebat (gepland voor volgende week donderdag) beantwoordt.

 

------------------

 

Schriftelijke vragen van het lid Van der Staaij (SGP) aan de ministers van Justitie en Veiligheid en Volksgezondheid, Welzijn en Sport over richtlijnen voor begrafenissen en kerkdiensten

30 april 2020

Hebt u er kennis van genomen dat allerlei vestigingen van warenhuizen open zijn voor honderden bezoekers tegelijkertijd?[1] Welke analyse ligt ten grondslag aan het oordeel dat het met inachtneming van een aantal maatregelen op dit moment verantwoord wordt geacht dat er zoveel mensen tegelijk in één pand aanwezig zijn en elkaar moeten passeren? Waarom worden de mogelijkheden om online de waren te verkopen kennelijk niet toereikend geacht? In hoeverre belemmeren de toenemende commerciële activiteiten de beschikbare ruimte voor versoepeling voor andere activiteiten?  Hoe verhouden de royale mogelijkheden voor commerciële activiteiten zich tot de veel strengere regels voor bijvoorbeeld begrafenissen en kerkdiensten? Aan welke voorwaarden moet worden voldaan, wil tot versoepeling worden gekomen van de strikte richtlijnen voor begrafenissen en kerkdiensten waar maximaal dertig mensen tegelijk aanwezig mogen zijn, zelfs in grote (kerk)gebouwen waar normaal gesproken honderden of duizenden mensen samenkomen die het grootste deel van de tijd op één plaats blijven? Bent u bereid deze vraag voor te leggen aan het Outbreak Management Team? Erkent u dat de nu bestaande situatie een zeer ingrijpende inperking van de vrijheid van godsdienst betekent, die steeds gerechtvaardigd moet worden door de actuele gezondheidsbelangen? Hoe en door wie wordt dit getoetst en met welke frequentie? Bent u bekend met het gegeven dat veel kerken concrete plannen hebben hoe ze invulling kunnen geven aan de noodzakelijke voorschriften in het kader van de volksgezondheid, zoals anderhalve meter afstand, toezicht op binnenkomst en vertrek, en hygiënevoorschriften? Welke mogelijkheden ziet u om op zo kort mogelijke termijn te komen met versoepeling van deze maatregelen voor begrafenissen en kerkdiensten? Bent u bereid deze vragen voor het coronadebat van 7 mei te beantwoorden?



Een uitbreiding van dit interview wordt eerdaags verwacht. 

  "Hou op met die herrie, want het is zondag!"  

Mens en ritme horen bij elkaar. Een nieuw menselijk leven, brengt al een ander ritme aan bij zijn ouders, maar ook bij hemzelf ontstaan er ritmes: het leven zelf, de hartslag, het licht en donker van dag en nacht. Er zijn opkomende en verdwijnende ritmes, versnelde en vertraagde ritmes in een mensenleven. In de wereld om ons heen zijn er ontelbare ritmes zoals die van dag en nacht en van de seizoenen lente, zomer, herfst en winter. Ze zijn zo gewoon, maar niet weg te denken uit ons leven. 

Er zijn ook ritmes waarvan we niet precies kunnen aangeven waarom ze er zijn. Pas als een ritme wordt onderbroken door een ongewone variatie, merken we dat het ritme bestaat of bestond. Denk bijvoorbeeld aan het aantrekken van schoenen. Normaal gesproken zal een mens niet de ene schoen aantrekken, een andere taak gaan uitvoeren en even later de andere schoen aantrekken. Dat onderbreekt het regelmatige ritme van het aantrekken van de ene schoen en vervolgens ook van de tweede schoen. Zo zijn er vele ritmes aan te wijzen die ons aantonen hoe vergroeid wij zijn met de ritmes in ons mensenleven. Als vanzelf gaan onze gedachten dan naar het hoofdstuk uit Prediker: “Er is een tijd om… en een tijd om…” Er is een tijd om… en om…”. Alleen al het lezen van dat Bijbelhoofdstuk laat je een ritme ervaren.

Marli Huijer

Het achterliggende decennium konden we wetenschappelijk onderzoek naar ritmes tot ons nemen door de boeken van Marli Huijer. Huijer is hoogleraar Publieksfilosofie aan de Erasmus School of Philosophy, Erasmus Universiteit Rotterdam.Door haar studies naar ritme heeft ze meegewerkt aan een bewustwording van het belang van ritmes en tijdsordening. Hoewel ze zich niet op Goddelijke instellingen of richtlijnen beroept, komt ze wel tot opvallend overeenkomende conclusies. In haar eigen termen probeert ze de mens ervan te doordringen dat gezamenlijke ritmes en een rustdag (een ‘accudag’) van groot belang zijn voor het menselijk functioneren. Gezamenlijke ritmes moeten we niet verwaarlozen, maar weer herwaarderen. In een gesprek met haar krijgen we meer inzicht in haar bevindingen en pleidooien.

 

Hoe bent u gefascineerd geraakt door dit onderzoeksterrein?  “Dat is moeilijk precies aan te geven, want ik kan niet letterlijk een moment aanwijzen. Wat ik wel kan zeggen, is dat ik al heel lang een fascinatie heb voor tijd. Die interesse is waarschijnlijk begonnen omdat mijn vader natuurkundige was. Omdat ik filosofie van mens én cultuur doe, wil je ook altijd wel de raakvlakken met cultuur en filosofie behouden. Ik ben geïnteresseerd geraakt in wat wij doen met tijd en wanneer we dingen doen.”

 

Wat hebben ritme en religie met elkaar te maken?

“Religie staat heel dicht bij de oorsprong van de maatschappelijke ritmes, de organisatie van het maatschappelijke leven. Ritmes zijn heel funderend voor het sociale leven.

Als je de geschiedenis van religies beziet, kom je erachter dat, zodra ergens een priester is, zo iemand de taak op zich krijgt om vast te stellen wanneer je iets moet doen. Een priester hield het verstrijken van de tijden bij door bijvoorbeeld het opstapelen van stenen bij het veranderen van de maan. Door een jaarlijks terugkerend ritme was dan te achterhalen dat er na acht of twaalf stenen weer gezaaid of geoogst moest worden. Als je dat moment laat samenvallen met een feest, beïnvloed je daarmee de bereidheid van mensen om zich in te spannen voor het oogsten en het zorgen voor de samenleving door de voorraden niet vroegtijdig aan te spreken. Je kunt stellen dat het hebben van een priester (en dus een religie) van levensbelang was.”

 

Het weekritme draait op het scharnier van de zondag. Ik hoorde dat u ‘streng gereformeerd’ opgevoed bent. Hoe hebt u de zondag ervaren?

“Het lastige is dat je de ervaring hebt van dat moment zelf en de ervaring die je hebt als je terugblikt. Dat maakt dat je er niet eenduidig over kunt spreken.

Laat ik bij het nu beginnen. Het grote voordeel van de zondag is dat je leert dat er een dag is waarop je helemaal niets hoeft, waarop er geen verplichtingen zijn, behalve dan om naar de kerk gaan. Je leert om te niksen. Verveling is heel belangrijk voor de creatieve energie. Je lichaam komt tot rust en kan herstellen. Je hebt een dag waar je naar kunt uitkijken en waarop je kunt terugkijken. Zonder die afwisseling van werk en rust was het ook heel saai geweest. We zitten nu in een tijd waarin we altijd bereikbaar moeten zijn en altijd maar door moeten werken. Er is geen gezonde variatie meer tussen werk en rust. Het leven verliest zijn rust en zijn betekenis. Op zondag kon je nietsdoen, zonder dat je je schuldig moest voelen dat je je tijd verprutste. Van vroeger herinner ik me dat ik me ontzettend verveelde. Datzelfde lees je ook terug in allerlei verhalen van andere mensen: “O, wat verveelde ik me!”. Ik mocht thuis niets. We mochten de tuin niet uit en de straat niet op. We mochten niet breien en zo voort. Je mocht alleen de noodzakelijke handelingen voor het eten en slapen verrichten. We mochten niet wassen, maar wél afwassen, helaas.”

 

Hoe ervaart u de zondag nu? Hebt u het evenwicht gevonden?

“Ik pleit in mijn boek Ritme. Op zoek naar een terugkerende tijd voor het behoud van een ‘accudag’. Je hebt dan een dag zonder allemaal plannen, verplichtingen, moetens. Een dag waarop je weer helemaal tot rust kunt komen.”

 

Houd u zelf de zondag als rustdag?

“Ik zelf houd de zaterdag als rustdag. Ik kan dan op zondag mijn colleges voor maandag voorbereiden. Als ik dat op vrijdag zou doen, zit de stof niet meer goed in mijn hoofd.

Het zit echter nog wel zo in onze samenleving dat je je op de zondag als de rustdag kunt beroepen. Als je op een ochtend tegen je klussende buurman zou zeggen: ‘Hé, houd op met die herrie, want het is maandag!’, heeft dat niet dezelfde waarde dan dat je zou zeggen: ‘Hé, houd op met die herrie, want het is zondag!’.Ik moet wel zeggend dat als je eenmaal zo’n vaste dag als de zondag hebt, dat die toch wel erg te waarderen is. Ik woon in Amsterdam en als ik dan op zondagmorgen door de stad loop, heerst daar zo’n weldadige rust. Het is echt een genot. We leven dan wel in een sterk geseculariseerd land, maar ondertussen is slechts een klein percentage (ongeveer 5%) van de mensen op zondag aan het werk. Mensen blijven enorm hechten aan een vrij weekend.”

 

U bent een pleitbezorger van het ritme en van de herwaardering ervan in onze maatschappij. Welke reacties krijgt u daarop?

“Toen mijn boek uitkwam was er eerst nog niet zoveel bijval. Maar ik vind het verbazingwekkend hoe er door de tijd heen steeds maar aandacht blijft komen voor het boek en voor het onderwerp. Het dringt meer en meer door dat het belang van gezamenlijke ritmes een herwaardering moet krijgen.”

 

Krijgt u ook tegenreacties?

“Niet veel hoor, maar in het begin was er wel vanuit de hoek van de moeders wat opstand, want we hadden net de vrijheid geroken en door mijn studie dachten ze daar weer uit weggetrokken te kunnen worden. De vrijheid die verworven was, leek hierdoor bedreigt te worden, maar ik bepleit voor het maatschappijbreed organiseren van tijden. Als je denkt dat je persoonlijke vrijheid je ook de bescherming geeft die je verlangt, heb je het mis. Als een maatschappij het niet voor haar burgers organiseert, ga je het in je eentje niet redden.”

 

Hier ligt dus een taak voor de politiek. In de essaybundel van het SCP (Sociaal Cultureel Planbureau) “Komt tijd, komt raad?” betoogt u samen met mevrouw Sabelis dat de overheid de taak heeft om de regelmaat te bewaken. Hoe moet de overheid dat doen?

“Die taak moet de overheid weer veel serieuzer gaan oppakken. Door de secularisatie is er geen macht meer die de burgers richtlijnen geeft, zoals de religie dat deed. Een voorstel wat ik doe, is om, net als dat we de ruimte ordenen en daar commissies en zelfs een ministerie voor hebben, dat ook met tijd te doen. Er moet concreet een commissie van tijdsordening zijn. 

Om burgers voldoende te beschermen, zou iedereen het recht moeten hebben op 24 uur aaneengesloten vrijheid van werk en verplichtingen. In principe maakt het niet uit op welke dag dat is. Mensen mogen natuurlijk variëren, maar ik denk wel dat het een haast onmogelijke transitie is om dat naar een andere dag dan de zondag te verplaatsen. Onze geschiedenis is door de christelijke wortels nu eenmaal zo gevormd dat de zondag de vrije dag was.”

Als de SGP in het debat pleit voor de rust, willen we naast de religieuze argumenten ook andere argumenten aanvoeren, maar vaak wordt dat door andere partijen gewantrouwd, omdat we het toch allemaal Godsdienstig gemotiveerd betogen. Wat zou uw advies zijn?

“Ik vind dat je in een debat alle argumenten op hun merites moet beoordelen. Je kunt mijns inziens dus argumenten niet wegschuiven doordat ze van een bepaalde politieke partij komen. Het slaat de discussie dood als een pleidooi in een hokje van een bepaalde politieke kleur wordt gestopt. Het is niet goed als de discussie over een rustdag of accudag de mond wordt gesnoerd omdat het een typisch SGP-dingetje zou zijn. 

Mijn missie is dus om ook de niet-religieuze argumenten voor de overkoepelende rustdag serieus genomen te laten worden. Dat is wel heel belangrijk, want als je de zondag als rustdag eenmaal kwijt bent, krijg je hem niet meer terug.”

 

 

Interview door: Sjon van der Ree Doolaard Portretfoto door: Chris van Houts Hoofdafbeelding: De waterval als symbolisch beeld dat tegelijkertijd voor rust en rusteloosheid geldt. 

De SGP kan zich goed vinden in de koers die de commissie-Borstlap aangeeft voor de arbeidsmarkt. Werkgevers en werkenden zijn gebaat bij een eenvoudiger systeem van arbeidscontracten. Ook is het hard nodig dat alle werkenden sociale bescherming hebben bij ziekte en arbeidsongeschiktheid. En het klimaat voor werkgevers moet vriendelijker. SGP-Kamerlid Chris Stoffer: “Ik ben blij dat de commissie een dikke streep zet onder het belang van duurzame arbeidsrelaties. Dat is van groot belang voor een gezonde samenleving. Flexibiliteit is goed, maar de huidige regels leiden steeds vaker tot oneerlijke situaties. We moeten toe naar een eerlijker systeem voor iedereen, waarin werken voor iedereen meer loont en waar iedereen bescherming heeft bij ziekte en arbeidsongeschiktheid.” De SGP blijft staan voor het goed recht van gezonde zzp’ers. De fiscale regelingen moeten niet zomaar op de helling. Bepaalde groepen werkenden kozen er de afgelopen jaren echter vooral door de zeer royale fiscale regels voor om zzp’er te worden. De commissie-Borstlap benoemt terecht dat er geen oneigenlijke (fiscale) prikkels moeten zijn. Ook de SGP vindt het daarom wenselijk om alle werkenden fiscaal meer gelijk te behandelen. Daarnaast is het positief dat de commissie niet eenzijdig kiest voor een verplichte verzekering voor zelfstandigen en ruimte laat voor alternatieven. Werkgevers zijn de afgelopen jaren steeds verder ingesnoerd door een web aan wettelijke regels. Om te komen tot een gezonde arbeidsmarkt is een gunstiger behandeling van werkgevers broodnodig. Het is mogelijk om te werken aan duurzame arbeidsrelaties zonder werkgevers te overladen met gedetailleerde verplichtingen. Het beperken van de loondoorbetaling tot een jaar vindt de SGP ook een goede stap. De commissie geeft terecht aan dat de oorzaak van de huidige problemen in belangrijke mate in onze eigen wetgeving ligt. De SGP mist in het rapport echter aandacht voor de negatieve gevolgen van de regelgeving die te maken heeft met de interne markt van de EU. De grote verschillen tussen lidstaten leiden tot problemen voor de Nederlandse arbeidsmarkt. Ook de EU moet daarom de bakens verzetten. 



Bij de behandeling van de begroting voor het jaar 2020 zit de SGP in het volgende spanningsveld:

Het meerjarenperspectief is sluitend, mits we het sociale domein buiten beschouwing laten en de pm posten voor onderwijshuisvesting. Wij vinden dit geen goed uitgangspunt. Uiteraard moeten we aan de slag om de uitgaven te beheersen, maar de ingeboekte taakstelling voor het sociale domein zal niet gehaald worden. Dus moeten we in onze begroting ruimte reserveren om de tekorten op te vangen en de mogelijkheid om te investeren in onderwijshuisvesting te behouden.

Hoe zou dit dan moeten?

Door niet noodzakelijke projecten door te schuiven en van elke investering noodzaak en urgentie tegen het licht te houden. Wat ons betreft valt zeker het kunstgrasveld Axel onder de niet noodzakelijke projecten.

Dat de gemeente zorg draagt voor een basisinfrastructuur op het gebied van sport enontspanning is voor ons geen punt van discussie, maar dat een stijgend aantal ledenmeteen reden zou zijn waarom een nieuw sportveld op kosten van de gemeenschapaangelegd moet worden gaat ons echt te ver. Wij vinden dat verantwoordelijkheden inde samenleving dienen te blijven liggen. Een vereniging moet zelf zorg dragen voor z’nfaciliteiten, de gemeente ondersteunt slechts.

Als SGP vinden we dat de overheid geen activiteiten moet bevorderen die tegen de goede richtlijnen van God ingaan. Daarom is het goed om ons komend jaar te bezinnen op het kunst en cultuurbeleid. We hopen dat we dan gezamenlijk helder krijgen welke ontwikkelingen in de samenleving het waard zijn om te stimuleren met ons subsidiebeleid.

Deze overwegingen nopen ons ertoe om terughoudend te zijn met onze instemming. Anderzijds lijken de tekorten in het komende jaar nog te overzien dankzij de reserve sociaal domein.

Als we in 2020 terughoudend omgaan met de geplande investeringen en zorgen dat we een duidelijk beeld krijgen van de noodzakelijk investeringen en de kostenontwikkeling in het sociaal domein, dan kan de SGP ondanks haar bezwaren instemmen met deze begroting.

 

Donderdag  4 juli vond de raadsvergadering plaats waarin de financiële en beleidsperspectieven van het huidige college behandeld werden. Waar wij vorig jaar tegen de Perspectiefnota èn begroting hebben gestemd vanwege de forse bedragen voor cultuur die niet onderbouwd werden. Ook nu is dat weer aan de orde en onze afweging was: gaan we opnieuw tegen stemmen, met geen enkel resultaat of gaan we voor stemmen met een waarschuwing om in de aanloop naar de begroting en de begroting zelf de enorme bedragen voor cultuur en onderwijs( beroepencampus) nu wel te gaan onderbouwen. Daarbij hebben we een motie ingediend om voor de begroting het principe ‘ geld volgt beleid’ te hanteren. Tijdens de besprekingen leverde dit in ieder geval een toegankelijker houding van het college op,  met van beide kanten een uitgestoken hand. Lees hieronder meer.

Jaarstukken 2018

Met de goede rapportage van de jaarstukken en eerder gehouden I&O sessie wil een paar opmerkingen:

Het jaar is financieel gezien positief afgesloten; De weerstandscapaciteit is van 41M gedaald naar 25M, nog steeds voldoende als we rekeninghouden met de risico’s van 17M. We hebben nog vlees op de botten, maar is het genoeg als het minder gaat? Dure leningen zijn afgekocht, maar er blijft een risico als bij oversluiten de rente fors hoger wordt.

Mocht iemand denken, het valt wel mee. Een voorbeeld van een verscholen risico: we hebben in de crisis jaren de technische levensduur van de riolering met 20 jaar verlengd, wat een risico geeft op het gebudgetteerde jaarlijks onderhoud : dit kan tekort schieten waardoor stabiele dienstverlening in gevaar komt.

 Uit de jaarstukken zijn positieve punten te halen:

Realisatie van de aansluiting Oost op de A15; Oprichting Gorcumse City marketing en meer camper overnachtingen OAB tot 12 jr à goede resultaten Sociaal Domein à daar waar andere gemeenten financieel gierend uit de pas zijn gelopen, doen wij het best goed dankzij de in voorgaande jaren opgebouwde reserve. De Wijkteams hebben zelfs nog een efficiency slag weten te maken en uit de presentatie van het sociaal team komt naar voren dat nu echt de boel op orde aan het raken is.

 Maar daarnaast valt op dat veel investeringsbudgetten zijn doorgeschoven. Van de voorgenomen investeringen is ongeveer de helft gerealiseerd.

Er zijn een aantal logische verklaringen, maar ook heel veel is niet zo makkelijk te verklaren:

Doorschuiven woon en transformatie visie; Recreatieplas Mollenburg niet gerealiseerd; Onderhoud monumenten doorgeschoven; Aanbesteding veerboten niet gelukt. Baggerwerk Lingehaven: ook niet gelukt; Iets eenvoudigs dan: Beschoeiingen à ook niet gereed !!

 Wat gaat hier verkeerd, waardoor we zo weinig in 2018 hebben gepresteerd? We begrijpen dat de organisatie volop in reorganisatie is, we zijn benieuwd of we daarbij de kosten in de hand kunnen houden. Klopt het dat we nog steeds geen accountantsverklaring hebben ontvangen?

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

PPN (Provinciale Perspectief Nota)

Onze fractie is opgelucht over het formaat van de PPN: waar de wethouder financiën in de klankbordgroep tot een kadernota van een A4tje leek te willen komen, is dit toch een stuk van redelijk normale omvang. Het informatiegehalte is dan wel weer mager: een hoop wollige vergezichten, maar nog weinig concreets.

De algemene lijn die wij zien:

Geen ruimte op de meerjaren begroting tot 2023; Geen inflatiecorrectie op veel prijsgevoelige programmabudgetten

Van scherp in de wind naar uiterst scherp aan de wind varen? Hoeveel risico gaan we nemen?

 Verantwoord ambitieus, zo kopt het eerste hoofdstuk van de PPN. Zou dit college zich toch iets aan hebben willen trekken van onze kritiek?

Eindelijk zien we iets terug van de speerpunten zoals door de stad in GO 2032 benoemt, waar mobiliteit en bereikbaarheid op nr.1 stonden :het college geeft er blijk van te snappen dat dit meer prioriteit moet gaan krijgen en dat dit erg veel geld gaat kosten. We zijn het met het college eens dat mobiliteit geen doel op zich is: het gaat om bereikbaarheid voor inwoners, ondernemers, hulpdiensten en bezoekers.

Tot nu toe is er op dit gebied nog niet veel gebeurd: de uitgeklede versie van de renovatie van de Banneweg( terecht met het oog op de toekomstige ontwikkelingen) met alleen al een prijskaartje van 2 miljoen en de mislukte aanbesteding van de elektrische veerboten zijn ongeveer de wapenfeiten. Jammer dat dit college niet voortvarender aan de slag is gaan met de uitkomsten van de raadsopdracht mobiliteit, alleen de naam wordt blijkbaar anders. Nu wordt kostbare tijd verloren.

De veerboten vinden we dan weer helemaal niet terug in de cijfers: zou het college nu echt denken dat het niet duurder uit gaat vallen?

Positief is dat er nu wel schot lijkt te komen in een lang gekoesterde wens van onze fractie: een station op Papland om zo Gorinchem- Noord te gaan bedienen. Ook hier zal overigens een flink hoger prijskaartje aanhangen. En met alle ambities van de wethouder onderwijs zal dat station hard nodig zijn. Een beroepencampus is de droom. Prachtig, maar laten we vooral ook doen wat nu al kan en nodig is: de vervanging van het gebouw van het Gilde, een prachtige en succesvolle school waar de nood hoog is. Deze wethouder heeft al direct toegezegd meer dan het wettelijk vereiste( nl.de huisvesting) te willen doen. Dat maakt hem vast populair, maar ga nu eerst eens in beeld brengen wat er nodig is, voordat er financiële verwachtingen worden gewekt. We zien dat er een enorme smak geld in de PPN is geslingerd: van 1,5 miljoen in 2020 oplopend tot 8 miljoen in 2023. En net als bij het renovatieverhaal van het theater, lijkt het er opnieuw op dat een wethouder maar vast een enorme som claimt en beleid komt later. Wij denken, dat het college er verstandig aandoet hier een PM post neer te zetten en de plannen concreter uit te werken, zodat bij de begroting wellicht een beter onderbouwd verhaal een concreet bedrag rechtvaardigt. Ik kom daar straks nog op terug.

 Ik benoemde al dat er veel vaagheid in het stuk staat. Lezenswaardig is in dat kader wat er geschreven wordt over de woon en transformatievisie. Misser was natuurlijk al dat bij de bespreking ervan iedereen over het stuk beschikte...behalve de raad.  Het gehandicaptenplatform bleek niet eens te zijn betrokken.  De kretologie is ook voor ruime interpretatie vatbaar: blijkbaar is het criterium: “ gelukkig wonen”( wat is dat, hoe meet je dat en wat doe je als er 1 of meer ongelukkig wonende inwoners zijn?. En dat ook nog voor iedereen. Bijzonder hierbij is ook dat wij lezen, dat niet de wethouder, niet het college of de coalitie maar “ de stad “ de verantwoording neemt hiervoor. Het wordt steeds gekker!

Positiever zijn wij over de inzet van dit college op het gebied van duurzaamheid: de ambities op dit terrein onderschrijven wij en gelukkig is er de financiële ruimte om door te pakken.

Over het sociaal domein is er blijkbaar niets nieuws te melden.

Bij de onthulling van de cultuurvisie is gebleken, dat de wethouder nu ook snapt, wat verder ongeveer iedereen al snapte: ook voor 10 miljoen gaat het er niet inpassen. En dus wordt er een ander plan van stal gehaald, wat erg lijkt op wat we de afgelopen decennia gedaan hebben nl. geen besluit nemen en terug naar het stenen tijdperk: alle euro’s weer in stenen stoppen. Het pand voor 7 miljoen renoveren ( en ligt daar dan al een doorgerekend plan voor?)wordt afhankelijk gemaakt van een haalbaar(wat is dat dan?) plan voor de exploitatie van het grote podium, dat uit de stad moet komen, middels een aanbesteding(…)! Op bijna alle vragen was er of geen antwoord of het moest nog onderzocht worden. Toch wordt ons gevraagd te besluiten tot een jaarlijkse investeringslast van  € 780.000 euro,zonder een concreet door de raad geaccordeerd plan?  We hebben vorig jaar aangegeven dat de 10 miljoen een PM post zou moeten zijn, gezien de geschiedenis lijkt het ons verstandig nu gewoon wel een PM post op te nemen. Om dit kracht bij te zetten de volgende motie: Geld volgt beleid.

 Er wordt ook nu weer veel geschreven over participatie, we merken er nog niet veel van: bij de presentatie van de cultuurvisie leek het alsof de wethouder schrok van het feit dat hij dit wel beloofd heeft in de begroting: brede participatie over het plan voor renovatie theater Haarstraat en zelfs over wat inwoners aan cultuur willen in hun eigen wijk. Ook hier graag de daad bij het woord: wij zijn erg benieuwd wat de stad vindt van alle plannen, zeker als mensen weten wat het allemaal gaat kosten. En met de stad bedoelen wij dan echt breed een dwarsdoorsnede van onze inwoners.

 Bij het gedeelte over regionale samenwerking viel op, dat Gorinchem blijkbaar helemaal geen functie meer heeft als het om cultuur gaat( en waarom zou je dan nog zoveel investeren?) en wij zijn wel benieuwd waarom de regiodeal uit 2018 niet is gehonoreerd en het college verwacht dat dit nu wel gaat lukken.

 Om tot een afronding te komen:

Op zich zien wij best goede voornemens: er gaat nu tenminste geld naar de infra en ook voor aflossing van schulden wordt een vergezicht geschilderd.

Wij zouden deze twee zaken liever meer prioriteit geven en dus de volgorde omdraaien, ook omdat we nauwelijks onderbouwd beleid zien. Geen nieuwe schulden aangaan, maar juist doorgaan op de weg die in 14-18 is ingezet: gestaag onze schulden terugbrengen naar normalere proporties. We zouden toch iets geleerd moeten hebben van de afgelopen crisis.

Wij willen het college, de raad en het ambtelijk apparaat wijsheid en Gods zegen toewensen.