In 2015 stelde de VVD-fractie voor om het Huis van Eemnes te bouwen op ‘Veld 4’. Een motie om nieuwbouw te onderzoeken werd uitgebreid tot alle mogelijke locaties en vervolgens aangenomen. Uit het onderzoekje naar mogelijke locaties kwam Veld 4 inderdaad als de beste optie. Tot tweemaal toe werden omwonenden en belanghebbenden, zoals de voetbalclub, met brieven uitgenodigd om de mogelijkheid in de raad te komen bespreken. In die brieven werd Veld 4 nadrukkelijk genoemd als een van de twee mogelijkheden waar de raad tussen zou kiezen. Er kwam bijna niemand die tegen de nieuwbouw was op de vergaderingen af. Ruim een half jaar na de motie nam de raad een besluit: nieuwbouw op Veld 4. De coalitie waarin CDA en D66 samenwerkten met twee ex-VVD raadsleden die tegen nieuwbouw waren, sneuvelde op dit dossier. De PvdA, verklaard voorstander, schoof aan in de coalitie.
Om dit uit te voeren, moet een groot aantal stappen worden gezet. Ik was toen verantwoordelijk wethouder en ik heb als eerste aan de projectleider gevraagd: kunnen we in maart 2018 het ‘point of no return’ voorbij zijn? Het leek mij belangrijk om te voorkomen dat het Huis van Eemnes net zo’n politiek moeras werd als het Dorpshart indertijd. Er lag tenslotte over de nieuwbouw van het Huis van Eemnes een glashelder besluit, aangenomen met een 8-5 meerderheid, tot in de puntjes doorgerekend; en het plan had de steun van alle gebruikers (anders gezegd, een groot deel van het verenigingsleven in Eemnes). De planning die de ambtenaren maakten, verschafte het antwoord op mijn vraag: de gunning aan een bouwbedrijf kon eind 2017 een feit zijn, zodat de bouw in de zomer van 2018 kon starten. Ik dacht toen: als de gemeente een contract tekent, zit de gemeente vast; want niemand zal op het idee komen om miljoenenclaims te betalen waar geen gebouw voor terugkomt. In de maanden daarna heb ik nooit stiekem gedaan over het passeren van het ‘point of no return’. Volgens mij hoort het onomkeerbaar maken van projecten gewoon bij goed bestuur, om geldverspilling als gevolg van een zigzagkoers tegen te gaan.
Eén van de stappen in dit proces was een bestemmingsplanwijziging. Daaraan zijn allemaal wettelijke inspraak-eisen verbonden. Ongeveer duizend Eemnessers tekenden een bezwaar, een indrukwekkend aantal. Maar ik ben vrijwilliger op de voetbalclub en ik had wel een aardig idee op grond van welk verhaal mensen die handtekening hadden gezet. Kort samengevat klopte dat verhaal van geen kant. Onzinverhalen spelen vaker een grote rol in de democratie, dus kijkt de gemeenteraad niet alleen naar het aantal ondertekenaars, maar ook naar de inhoud van het bezwaar. Er zaten geen nieuwe argumenten in, niets dat niet al was meegewogen in 2016. De locatie aan de Noordersingel heeft nadelen; dat heeft verbouwing op de Hasselaarlaan net zo goed. De bezwaren werden afgewezen en een handjevol bezwaarmakers ging naar de Raad van State. In een voorlopige voorziening oordeelde de bestuursrechter dat de raad keurig alle noodzakelijke stappen had gezet en alle belangen had afgewogen. Ook deze gang naar de rechter was voorzien in de planning.
Daarom was er de gebruikelijke taart, met persfotograaf en al, toen in december 2017 het contract met de ontwikkelaar van het Huis van Eemnes werd getekend. Er was hard maar in een prima sfeer over onderhandeld, en we waren het eens geworden over de laatste details.
Toch werd in 2018 deze ‘gelopen race’ een belangrijk onderwerp in de verkiezingen. Keer op keer hebben we als D66 benadrukt: Eemnes heeft daar al over besloten, er is geen weg meer terug. Dat hielp niet echt en we verloren. Dorpsbelang en de PvdA namen het stokje over en zochten een compromis, want PvdA is nog steeds voorstander van het Huis van Eemnes, Dorpsbelang was tegen. Ze konden elkaar vinden in een enquête, waarvoor nu 1388 enquêtes zijn ingevuld. Wethouders van PvdA en Dorpsbelang weten de uitslag, maar de rest van Eemnes moet tot dinsdagmiddag wachten. Het college vergadert op dinsdagochtend en dan kan de uitslag besproken worden. Op Facebook plaatste Dorpsbelang zaterdag een bericht dat de uitslag op 29 mei bekend wordt, maar dat is een kleine vergissing. Net als het verhaal dat het resultaat ‘statistisch voldoende’ is; dat zou alleen zo zijn als de mensen die het onderwerp matig boeit, er hetzelfde over denken als mensen die er fanatiek over zijn. Je kunt alleen maar speculeren over dat verschil, maar iedereen begrijpt dat je pas echt iets zeker weet over de mening van de Eemnessers als je ze alle 9000 gesproken hebt. Dat kan eenvoudig niet dus we zullen het moeten doen met de indicatie die we hebben.
Intussen lopen de kosten van het afblazen steeds verder op. Was in de informatie van de gemeente nog sprake anderhalf miljoen, nu zingt het getal van zes miljoen al rond in en om het gemeentehuis. Het enige wat vaststaat is dat je het bedrag pas weet als de procedure om het contract op te zeggen, gelopen is. Hoe verder de datum van start bouw nadert, hoe hoger het bedrag wordt, omdat de ontwikkelaar natuurlijk steeds meer onderaannemers vastlegt.
Anderhalf, vier of zes miljoen is op de schaal van Eemnes hoe dan ook een hoog bedrag. Stel dat wethouder Jan van Katwijk en fractievoorzitter Jan de Zeeuw overal zouden aanbellen met een grote collectebus. Stel dat ze zouden vragen: ‘Mag ik voor elk lid van uw gezin even vijfhonderd euro vangen? We willen graag een project van de vorige coalitie stoppen, dat was volgens hen een bezuiniging maar we kijken daar iets anders tegenaan. U heeft twee kleintjes zie ik? Dat wordt dan 2000 euro, u kunt pinnen!’ Dan zouden toch erg weinig mensen meteen hun bankpasje gaan zoeken. Toch is dat wat maandagavond 28 mei wordt voorgesteld.
Omdat elke maand uitstel van de beslissing het bedrag alleen maar verhoogt, was er grote haast met het schrijven van het coalitieakkoord, het installeren van de nieuwe wethouders en het organiseren van de enquête. Dat leidt tot gedoe, want de wethouder heeft geen ervaring in de politiek en moet nog wennen. Hetzelfde geldt voor Dorpsbelang-leider Jan de Zeeuw, die niet goed doorheeft dat als hij iets van zijn wethouder hoort, hij dat niet in de krant moet zetten. CDA, VVD en D66 hebben een motie aangekondigd omdat ze voortdurend minder weten dan andere raadsleden. Dat gebeurt waarschijnlijk in elke coalitie, maar als de coalitiefractie vervolgens steeds aan het woord is in de krant en de oppositie staat met zijn mond vol tanden, dan snappen er een paar mensen niet helemaal hoe het eigenlijk hoort. De motie wordt vast wel verworpen maar als het een les is in de leercurve van de wethouder is er toch iets gewonnen.
Belangrijker is wat er nu besloten wordt. Er zijn in de enquête drie vragen gesteld. Welke geeft de doorslag? Het kan best zijn dat mensen het idee van een huis van Eemnes steunen, maar de locatie niet. En dan? De Hilt en de Bibliotheek gaan niet werken aan een verbouwing aan de Hasselaarlaan of nieuwbouw op een andere locatie en hebben dat de raad laten weten. Er is dus geen andere optie. Wisten de geënquêteerden dat? Wat hadden ze ingevuld als ze het wel hadden geweten? Bovendien, als het afblazen geen anderhalf miljoen kost maar zes, wat zouden ze dan hebben gekozen? Raadsleden zullen daar toch over moeten nadenken, als ze hun verantwoordelijkheid als vertegenwoordigers van de belastingbetaler serieus willen nemen. Dan kan er iets in een coalitieakkoord staan, maar er is een grens aan de mate waarin je je daar achter kan verschuilen. Daar weten we in mijn partij intussen alles van.
Niels Rood
The post Column: gaat afblazen Huis van Eemnes duizenden euro’s per gemiddeld huishouden kosten? appeared first on Eemnes.
