Poliflw

Kan deze ‘megalomane wet’ (Adviescollege ICT) echt met praktische garanties op uitvoerbaarheid en toegankelijkheid worden ingevoerd? Of kan de invoering beter worden uitgesteld door de Kamer van Heroverweging om burgers, bedrijven en bestuur niet nodeloos in de problemen te brengen? De stemming in de Senaat komende dinsdag heeft gevolgen voor alle dinsdagen in de komende decennia. Als de wet met een ‘ja’ van de Eerste Kamer wordt ingevoerd, is er géén weg terug meer.

Je zou verwachten dat onze media zouden uitleggen welke partijen vóór of tégen deze zo ingrijpende nieuwe wet zijn en waarom. Zeker nu de dag ná de stemming over de Omgevingswet de kiezers – indirect – moeten stemmen over de samenstelling van de nieuwe Eerste Kamer. Zeker ook omdat de leefomgeving, met alles dat daarbij komt kijken, zo’n prominente rol in de verkiezingscampagne voor Provinciale Staten en de Eerste Kamer speelt.

Maar het is juist oorverdovend stil. Terwijl er volop aandacht is voor de samenstelling van de nieuwe Eerste Kamer (wie wordt de grootste, welke nieuwkomers treden aan, hoeveel zetels houden de regeringspartijen over, wie sluit wie uit) is er nauwelijks aandacht voor de actuele opstelling van de partijen in die Kamer bij een van de grootste wetgevingsoperaties ooit. En dan ook nog één waarbij alles valt of staat met het al dan niet naar behoren functioneren van de ICT. Zoals alom bekend was en is ICT op heel veel terreinen dé Achilleshiel van de overheid gebleken. Alle reden dus om extra alert te zijn, zou je denken, en in ieder geval lering te trekken uit debacles in het verleden. De Omgevingswet pretendeert immers dat er straks één ICT-knop voor íedereen beschikbaar is om te zien wat er in je leefomgeving gebeurt en na te gaan of je ergens een vergunning voor kan krijgen, of juist niet – en of je je tegen een vergunning voor een ander kunt verweren. Dan moet die knop natuurlijk wél voor iedereen te vinden zijn, en ook echt werken.

En juist daarover heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State onlangs bij de Eerste Kamer alarm geslagen. De Afdeling schrijft aan de Senaat dat de voor deze wet essentiële ICT (nog) niet op orde is. Minister Hugo de Jonge zit daarmee gruwelijk in zijn maag. Hij wil de wet, waarover al jaren wordt gepraat, nu eindelijk ingevoerd krijgen. Maar door het alarm van de Raad van State wil de Eerste Kamer nog vóór de stemming van dinsdag tekst en uitleg. Het alarm over de niet op orde zijnde ICT werd een paar dagen terug nog indringender toen de minister in de Eerste Kamer volmondig moest erkennen dat zijn Omgevingswet niet voldoet aan de – al sinds 2018 wettelijke verplichte – eisen inzake de toegankelijkheid van websites voor mensen met enige beperking – een groep van enkele miljoenen burgers. Als dat probleem niet wordt opgelost, kan de Omgevingswet niet in werking treden zonder een andere wet te overtreden. Een motie van mijn fractiegenoot Rik Janssen (die dinsdag hoogstwaarschijnlijk wordt aangenomen) wil de regering daarom alsnog verplichten om tijdig de toegankelijkheid voor iedereen te garanderen.

Of de invoering van de Omgevingswet per 1 januari doorgaat, is afhankelijk van de uiteindelijke keuzes die de 75 senatoren dinsdag maken. Er is om hoofdelijke stemming gevraagd. Ik zal met mijn fractiegenoten tégen stemmen. De juridische en financiële risico’s zijn domweg te groot terwijl de opbrengst voor de samenleving onduidelijk is. De kosten (in 2019 al geschat meer dan 2 miljard euro) lopen nog steeds hard op. En dat allemaal voor een wet die acht jaar terug op de tekentafel een futuristische Ferrari leek maar nu een slecht uitgelijnde Lada lijkt.

Ook wil de SP dat niet alleen aandeelhouders, maar ook werknemers mee gaan delen in de winst. Al dertig jaar wordt aan bedrijven alle ruimte gegeven om te streven naar winstmaximalisatie voor de aandeelhouders. De gedachte hierachter was dat winst voor de bedrijven goed is voor ons allemaal. Maar dat is niet zo: zo belandde zeventig procent van de totale winst van de 75 grootste beursfondsen in de zakken van aandeelhouders. Marijnissen: ‘Afgelopen decennia zagen we dat het razend goed ging met bedrijven waardoor de uitkeringen aan aandeelhouders door het dak gingen, maar de werknemers die het werk deden, zagen er weinig van. Dat moet anders. Daarom hebben we ook een wet gemaakt voor eerlijke winstdeling.’

Tot slot komt de SP met een Wet Eerlijk Inkomen waarmee het minimumloon wordt verhoogd van 10 naar 14 euro. Door de koppeling stijgen de uitkeringen en de AOW automatisch mee. Daarmee bestrijd je niet alleen de ongelijkheid, het is ook goed voor de economie doordat de koopkracht toeneemt. Marijnissen: ‘Het reëel besteedbaar inkomen van mensen stijgt al 40 jaar nauwelijks. Dit in tegenstelling tot de winsten van bedrijven. Veel van de mensen met ‘cruciale beroepen’, zoals schoonmakers, winkelpersoneel en pakketbezorgers werken voor het minimumloon. Zij werken hard en krijgen weinig.’ De Wet Eerlijk Inkomen zorgt voor een loonsverhoging voor meer dan twee miljoen werknemers die nu op of rond het minimumloon verdienen.

Het kabinet wil de portemonnee trekken om het noodlijdende KLM overeind te houden. Hoog nodig, want er werken 30.000 mensen, maar moet daar niet behoorlijk wat tegenover staan? Dit vroeg SP-Kamerlid Mahir Alkaya zich af tijdens het debat in de Tweede Kamer over de miljardensteun voor KLM tijdens de coronacrisis. Alkaya: 'Als een organisatie echt niet failliet mag gaan, dan kan het ook niet overgelaten worden aan de markt. En zeker niet als die markt aan alle kanten disfunctioneert. In ruil voor steun moet de overheid zoveel mogelijk invloed krijgen bij KLM en wat de SP betreft is nationalisatie de manier'

Veel mensen met een flexcontract werden door KLM in de afgelopen weken de laan uitgestuurd. Een voorstel om dit te voorkomen werd eerder door de rechtse partijen weggestemd in de Tweede Kamer. Volgens Alkaya zouden deze mensen hun werk terug moeten krijgen en mogen er geen verdere ontslagen vallen. Het is, wat Alkaya betreft, ook logisch dat de KLM onder de wet normering topinkomens gaat vallen. Anders financiert de belastingbetaler straks ook de topinkomens van managers en piloten. Ook moet er genoeg beschermingsmateriaal beschikbaar komen zodat het personeel veilig kan werken. Naast deze sociale voorwaarden moet KLM ook verduurzamen en de uitstoot van CO2 en ultra fijnstof verminderen. Alkaya: 'De samenleving mag niet weer opdraaien voor de kosten, zoals eerder bij de bankencrisis. Op zijn minst zal het kabinet veel meer aandelen van KLM op moeten kopen zodat, zodra het beter gaat met het bedrijf, de winst ook bij de samenleving terecht komt.'

Het kabinet vindt KLM onmisbaar, omdat veel multinationals kiezen voor Nederland als vestigingsplaats vanwege de goede bereikbaarheid. Volgens Alkaya laat het kabinet daarmee zien dat wéér de belangen van multinationals voorop staan. 'Een goed leefklimaat is veel belangrijker dan het vestigingsklimaat. Voor veel sectoren is de levensstandaard in Nederland, waaronder de goede zorg, belangrijker dan de bereikbaarheid. Met dat in het achterhoofd: Is het niet merkwaardig dat dit kabinet ziekenhuizen gewoon failliet laat gaan, maar bij KLM nu zo voortvarend de portemonnee trekt?'

In Hengelo, Utrecht en op nog veel meer plekken zijn SP’ers actief met het bellen van de ouderen om hulp te bieden wanneer het door ouderdom of ziekte niet lukt om boodschappen te halen. Honderden mensen zijn inmiddels gebeld. In Breda is de SP een coronahulpdienst begonnen waar mensen terecht kunnen met vragen en praktische problemen. De uitbraak van het coronavirus heeft ook grote gevolgen voor de mensen die afhankelijk zijn van de vele voedselbanken in het land. In Amersfoort is de SP-fractie hier direct mee aan de slag gegaan. De gemeente heeft inmiddels toegezegd dat de voedselbank de komende weken brood kan inkopen op kosten van de gemeente.

En zo zijn er nog heel veel andere dorpen en steden door het hele land waar SP’ers in deze tijden van crisis opkomen voor iedereen die wel een beetje hulp kan gebruiken. Solidariteit meten we niet in woord, maar in daden. Juist nu!

De SP wil dat het kabinet snel met een crisisuitkering komt voor mensen die als gevolg van de ingrijpende maatregelen tegen het coronavirus zonder werk en inkomen komen te zitten. Als het aan de SP ligt krijgen deze mensen de komende tijd een uitkering ter hoogte van het minimumloon als zij door de coronamaatregelen geen inkomen meer hebben.

‘Het zijn hele onzekere tijden, voor iedereen. Onze volksgezondheid staat voorop maar veel mensen komen in de problemen omdat ze plots een zonder inkomen komen te zitten. Deze tijdelijke maatregelen geeft de noodzakelijke adempauze die mensen nodig hebben’, zegt Lilian Marijnissen.

Komende woensdag spreekt de Tweede Kamer opnieuw met de minster-president over het coronavirus. Marijnissen wil dat in dit debat toezeggingen worden gedaan aan de groep flexwerkers met een onzeker contract en zzp’ers die zonder inkomen komen te zitten:

‘Ons voorstel is dat mensen die bijvoorbeeld een nul-urencontract in de horeca hebben, en van de ene op de andere dag zonder werk en inkomen zitten, zich bij de gemeente kunnen melden. Anders dan bij de bijstandsuitkering moet dan tijdelijk de sollicitatieplicht en de partner- en vermogenstoets worden overgeslagen. Mensen moeten snel geholpen kunnen worden. We zullen dit samen moeten doen.’

Afgelopen maandag werd in Heerlen het eerste Huis van het Recht in Nederland geopend. ‘Een geweldige stap, want als mensen hun recht niet meer kunnen halen, dan blijft onrecht bestaan,’ aldus SP-Tweede Kamerlid Michiel van Nispen. De SP nam enige tijd geleden het initiatief voor huizen van het recht omdat in een rechtstaat het vanzelfsprekend zou moeten zijn dat je je recht kunt halen. Toch is het de laatste jaren steeds moeilijker geworden om dat daadwerkelijk te kunnen doen.

Het eerste Huis van het Recht is nu een feit. Van Nispen: ‘Het is heel mooi dat Heerlen de primeur heeft. En dat is niet voor niets. De waarnemend burgemeester van Heerlen, Emile Roemer, heeft zich hier enorm voor ingezet. In samenwerking met de president van de rechtbank Peter Pulles en het Juridisch Loket. Het is ook mooi dat de Minister enthousiast is over ons initiatief. Nu gaan we ervoor zorgen dat op nog veel meer plekken in het land ook Huizen van Het Recht komen. Heerlen laat zien dat het kan. Maar zoiets lukt niet vanzelf. Naast een goed idee heb je lokale betrokkenheid en mensen met lef, zoals Emile Roemer, nodig om hier werk van te maken.’

Waarom is je recht halen in Nederland voor veel mensen lastig?

Het zijn ingewikkelde procedures, waar veel mensen al niet eens aan beginnen. Ook vanwege de hoge kosten, je bent zo honderden euro's kwijt aan griffierecht. De grote beveiligde rechtbanken zijn vaak ook niet in de buurt, dat is ook een drempel voor veel mensen om naar de rechter te stappen. Bovendien duurt het lang voor een zaak voorkomt. Problemen sluimeren daardoor lang en escaleren voordat ze bij de rechter komen.

Welke oplossing bieden de Huizen van het recht voor deze problemen?

Iedereen heeft recht op recht. Of in ieder geval recht op hulp bij een oplossing. Dat moet in de buurt zijn, laagdrempelig en betaalbaar. Juridische of sociale hulp op een niet al te ingewikkelde manier tegen niet al te hoge kosten. Mensen moeten er op kunnen vertrouwen dat de overheid er voor hen is als ze die nodig hebben. Voor iedere 60.000 inwoners moet een rechter nabij zijn. In de Huizen van het recht zit een spreekuurrechter, maar ook een mediator, een advocaat, en schuldhulp. Daarnaast is er verbinding met bijvoorbeeld het wijkteam en de sociale dienst van de gemeente. De Huizen van het recht moeten een Eerste Hulp bij sociaal-juridische vraagstukken worden. Een soort huisarts van de juridische wereld.

Lees hier ons plan voor de Huizen van het recht.

De winsten en uitkeringen aan aandeelhouders zijn gigantisch, maar de lonen van mensen blijven achter. De kosten voor de boodschappen, wonen, energie en zorg zijn wel  flink gestegen.

De SP komt daarom samen met GroenLinks en PvdA met een sociaal en rechtvaardig alternatief, waarbij rijken en multinationals meer bijdragen aan de Nederlandse samenleving, zodat we extra kunnen investeren in zorg, onderwijs en politie.

Samen laten we zien dat je voor hetzelfde geld andere keuzes kunt maken. De keuze om te investeren in een hoger minimumloon, en de daaraan gekoppelde uitkeringen, bijvoorbeeld. Maar ook om in opmaat naar het helemaal afschaffen, het eigen risico voor komend jaar vast te halveren. En door meer te investeren in een betaalbaar huis voor iedereen.

We investeren in het aanpakken van de werkdruk en het verhogen van de lonen in de zorg, het onderwijs, de politie en de sociaal advocatuur.

Het is tijd voor rechtvaardigheid! Ben je nog geen vriend voor rechtvaardigheid? Sluit je dan nu aan!

Vandaag is de Vriendendag voor Rechtvaardigheid! Honderden mensen die onze beweging steunen komen samen in Oss voor een meet & greet met Lilian. Ben je er niet bij, maar wil je toch de hoogtepunten meekrijgen? Houd dan tussen 14:00 en 15:00 de pagina in de gaten voor onze livestreams!