Enkele dagen geleden vernamen we, via verschillende media, dat het Kabinet wettelijk gaat voorschrijven dat gemeenten van bijstandsgerechtigden een tegenprestatie moeten vragen. Die tegenprestatie bestaat nu op papier ook al, maar veel gemeenten geven er een (volgens het Kabinet te) vrijblijvende invulling aan. Staatssecretaris van Ark (VVD) wil dan ook “dat gemeenten de teugels aantrekken bij de uitvoering van de participatiewet”. Ze eist dat “gemeenten iedereen een passend aanbod gaat doen”.
De timing van de staatssecretaris was opvallend, omdat een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau juist in diezelfde week concludeerde dat “de Participatiewet nauwelijks meer banen heeft opgeleverd” [1]. Er wordt steeds meer discussie gevoerd over nut en noodzaak van de Participatiewet, in de huidige vorm. Een discussie die we, naar onze mening, ook lokaal moeten voeren. De staatssecretaris kiest er vooralsnog echter vooral voor om de eisen rondom een tegenprestatie aan te scherpen.
GroenLinks is voorstander van het bieden van perspectief voor die mensen die, door omstandigheden, niet in staat zijn om een (volledig) betaalde baan te accepteren. Naar onze mening zijn er genoeg voorbeelden van gemeenten die ‘tegenprestaties’ hebben geëist en daarmee (te veel) druk op de bijstandsgerechtigden hebben uitgeoefend door vormen van tegenprestaties waardoor bijstandsgerechtigden een gevoel van vernedering ervoeren. Of waarbij ze bijvoorbeeld hun eerdere werk middels een verkapt dienstverband uitvoerden, enkel nog met behoud van hun uitkering.
Onze fractie is dan ook voorstander van het investeren in trajecten die perspectief bieden in plaats van het dwingen van mensen om, onder de noemer tegenprestatie, bepaald soorten werk te accepteren. Inmiddels zien we verschillende gemeenten, ook om ons heen, zich tegen de (aanscherping van de) tegenprestatie verzetten. Ook zij zijn van mening dat dwang minder effectief werkt dan het bieden van perspectief. Veel gemeenten zijn inmiddels dan ook van de dwang afgestapt. [2].
We lazen in Dagblad de Limburger, op 28 november jl., dat de gemeente Beekdaelen een lobby start tegen deze nieuwe wet. Omdat de gemeente van mening is dat er door deze verplichting niet meer mensen uit de bijstand aan het werk gaan. Een aanname die lijkt gesteund te worden door diverse cijfers.
Die gemeente wil dan ook juist een proef doen met het versoepelen van de sollicitatieplicht, in de overtuiging dat minder regels juist tot meer (en passend) werk zou kunnen leiden. Een overtuiging die GroenLinks Sittard-Geleen deelt.
De gemeente Beekdaelen roept andere gemeenten dan ook op om samen met hen in het geweer te komen om de nieuwe wet van tafel te krijgen. Daarom de volgende vragen:
Hoe kijkt het college tegen de plannen van staatssecretaris van Ark aan om bijstandsgerechtigden (nog) meer regels op te leggen? Kan het college aangeven op welke manier(en), in Sittard-Geleen, momenteel een tegenprestatie wordt verlangd van bijstandsgerechtigden? Deelt het college de zorgen van GroenLinks dat een verplichte tegenprestatie – zoals veel voorbeelden in andere gemeenten hebben laten zien – vaak niet in het belang van de uitkeringsgerechtigde is en dat het daarom essentieel is dat een en ander ‘is afgestemd op de mogelijkheden en persoonlijke omstandigheden’? Deelt het college de mening van de gemeente Beekdaelen dat een verplichting zelden leidt tot meer uitstroom van de bijstand? Is het college bereid om de lobby van de gemeente Beekdaelen te steunen en samen op te trekken? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet? Is het college bereid om over manieren na te denken waarop er – voor bepaalde groepen of individuen – een versoepeling van de sollicitatieplicht kan worden toegepast? Dit vanuit de gedachte dat een opgelegde tegenprestatie niet leidt tot hogere uitstroom van de bijstand? En dat juist aanmoediging en stimulatie valt te prefereren boven dwang en druk?De fractie van GroenLinks ziet de antwoorden met belangstelling tegemoet.
Math De Loo,
raadslid/fractievoorzitter GroenLinks.
Zie hieronder een PDF met de antwoorden op onze vragen: