Poliflw

Niets is vervelender dan een politiek orgaan dat nog eens benadrukt hoe belangrijk zij zelf is. Het is nog vervelender dat het soms nodig is. Donderdag 21 februari is er een motie van GroenLinks unaniem aangenomen waarin eigenlijk stond dat het tijd werd om de gemeenteraad serieus te nemen.

De motie ging eigenlijk over twee dingen. Het college had een stuk ter informatie naar de raad gestuurd, het model Veenendaal 2020, waar de raad naar het idee Van GroenLinks een besluit over moest nemen. Omdat daar keuzes in gemaakt werden die de inrichting van de hulp in wat voor vorm dan ook aan Veenendalers zou bepalen. Daar ontstond in de raadscommissie voorafgaand aan de raadsvergadering een heel warrige discussie over. De conclusie van GroenLinks was dat we er wel over hadden moeten beslissen, maar dat daar nu eigenlijk geen tijd meer voor was, omdat een aantal andere besluiten die van het model afhankelijk waren niet konden wachten. Dus GroenLinks heeft een voorstel gedaan om het voortaan beter te doen, te beginnen met een overzicht van wat de raad allemaal nog aan stukken kan verwachten. Dat klink allemaal niet zo spannend, en lijkt op het gebruikelijke touwtrekken over hoe gedetailleerd raadsbesluiten moeten zijn. De oppositie vindt vaak dat het niet gedetailleerd genoeg kan, en de coalitie wil meer aan hun mensen in het college overlaten.

Wat dit bijzonder maakte, is dat dit de derde keer op rij was dat er in de raad gesproken moest worden over de vraag of het college haar boekje niet te buiten was gegaan. In December over een integraal veiligheidsplan waar de raad nog niet over had gesproken maar eigenlijk niet meer te wijzigen was. In januari sprak de raad over de Rondweg Oost, waar het vooral ging om de vraag waarom de wethouder de raad pas om een mening vroeg toen de zaak al in kannen en kruiken was, en nu weer over de vraag of de gemeenteraad niet gevraagd had moeten worden hoe zij de inrichting van het sociaal domein voor zich zien. Terwijl in het ook al unaniem aangenomen raadsprogramma zoveel moois staat over samenwerken en het respecteren van elkaar rol. GroenLinks vindt het belangrijk dat de gemeenteraad de baas blijft, en dat de burgemeester en wethouders niet proberen via een achterdeurtje ingrijpende beslissingen te nemen. Met het unaniem aannemen van deze motie heeft de raad voor het eerst in deze periode zijn tanden laten zien. En dat werd tijd.

GroenLinks Veenendaal organiseerde vrijdag 16 november een avond over de bijstand zonder voorwaarden.

Ook wel eens gehoord van iemand in de bijstand dat hij/zij zich behandeld voelt als iemand die per definitie fraudeert, die onzinnige sollicitaties moet schrijven, die de begeleiding vanuit de gemeente ervaart als controle en daardoor in de put raakt in plaats van energie te krijgen om iets te doen? De verschillen per gemeente zijn groot, maar het inzicht groeit dat het anders moet. Maar of het kan?

In het land worden momenteel  in diverse steden experimenten uitgevoerd waarbij de bijstand anders wordt ingericht. Namelijk met geen of veel minder voorwaarden, regels, verplichtingen.  Ook in Wageningen zijn ze hiermee bezig. Het experiment duurt 2 jaar en de resultaten van het eerste jaar zijn inmiddels bekend. Guido van Vulpen, GroenLinksraadslid in Wageningen, kwam erover vertellen.  Uiteraard was dat voer voor discussie, want willen we dat in Veenendaal ook? Hoe dan? Is dat nu anders dan basisinkomen? Werkt het echt anders? Hoe krijgen we het hier voor elkaar?

Met de invoering van de participatiewet in 2015 maakten een aantal steden gebruik van de mogelijkheid anders om te gaan met de uitvoering van de bijstand waaronder Wageningen.

De wet zit erg ingewikkeld in elkaar. Het gaat om een groep (zeer) kwetsbare burgers. Hoe meer pressie er uitgeoefend wordt, hoe groter de kans op nog meer isolement, uitval door medisch-psychische problemen en dus ook nog minder kans op werk.

Er is een duidelijk verschil te constateren tussen de systeemwererld (hoe het zou moeten om (weer) werk te krijgen) en de leefwereld (hoe kan ik met zingeving wat doen)

Zelf je inkomen verdienen is natuurlijk belangrijk, maar welzijn en zingeving zijn minstens  zo belangrijk.

Het experiment in Wageningen omvat 2 jaar en er zijn 4 groepen samengesteld:

Controlegroep: valt voor 100% onder het wettelijk kader

Groep, die een gedeelte van het extra (verdiende) inkomen mag houden

Groep, die extra begeleiding krijt: wat speelt er nog meer, wat is ‘het rugzakje’

Groep, die niet hoeft te solliciteren of te participeren, er is wel controle op de inkomsten.

Er zijn 400 mensen bereid gevonden mee te doen, het traject loopt inmiddels een jaar. Het is nog vroeg, toch zijn er al effecten zichtbaar:

De uitstroom naar betaald werk is bij groep 2 en 4 groter dan bij groep 1 en 3.

Er zijn interviews gehouden met de deelnemers, waarbij de er bij de klanten in eerste instantie toch wel wantrouwen werd geconstateerd. Men had het idee anders tegen het leven aan te kijken. Gaande weg was er ruimte voor zelfontplooiing, voelde men meer waardering. Verder is geconstateerd dat er minder schuldproblematiek is en dat er minder psyco-sociale problemen zijn. Door de sociale en persoonlijke benadering vallen mensen na een tijdelijk werkcontract ook niet meer tussen de wal en het schip.

 

Voor de klantmanagers betekent dit een andere wijze van benadering, er zijn meer metingen, meer contacten, zij vinden het werk ook leuker, maar ook zwaarder. De extra benodigde capaciteit is zeker een punt van aandacht.

Guido van Vulpen hoopt op een aanpassing van de huidige wet na afloop van het experiment.

De discussie in de zaal

Er zijn een aantal mensen aanwezig, die een bijstandsuitkering krijgen. Het beeld dat geschetst wordt, sluit aan bij de bevindingen van de Rekenkamer:

Mensen voelen zich vol wantrouwen benaderd door de gemeente

Mensen eervaren de benadering als kil en koud, geen aandacht voor hun verdere problemen

De kwetsbaarheid van deze groep verlaagt hun belastbaarheid, de maatschappelijke gevolgen van het niet erkennen van deze problemen verhoogd de maatschappelijke gevolgen.

Aanbevelingen, suggesties:

In Wageningen zijn raadsleden gekoppeld aan bijstandsgerechtigden. Is dat iets voor Veenendaal?

Raadsleden kunnen contact zoeken met de cliëntenraad Werk en Inkomen

Zorgen voor communicatie tussen klantmanagers en de welzijnsorganisatie

Focus op de mens en werk ipv alleen (voor het merendeel) op werk

Duidelijke afspraken als iemand een parttime baan of een tijdelijke baan kan krijgen, zodat voorkomen wordt dat alle administratie/intakes weer opnieuw moeten, voorkom het trampoline effect.

Een zeer geslaagde avond met veel input van allerlei mensen.