Nieuws van politieke partijen over Keerpunt 2010 inzichtelijk

3 documenten

Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis zetten stappen in proces kernendemocratie. En Grave??

Keerpunt 2010 Keerpunt 2010 Grave 13-10-2019 09:33

GraverMaat: op de speciale herindelingswebsite van de CBA gemeenten vond ik onderstaand document. In Grave heeft men alleen nog maar gepraat over Kernendemocratie.

En in de begroting wordt zelfs door het college voorgesteld als eventuele bezuiniging om de budgetten voor de wijk-en dorpsraden te verlagen of te schrappen!!

Nu we lezen dat deze CBA gemeenten Kernendemocratie als belangrijk onderdeel van de herindeling/fusie zien is dit weer een extra argument om Grave op te laten gaan in een groter geheel!!! Er zijn al vele stappen gezet in het proces Kernendemocratie waar Grave alleen maar kan van profiteren.

Uit de extra heridelingsgelden worden veel kosten rond het opzetten van Kernendemocratie bekostigd. Dit is dus een extra reden om met de CBA gemeenten samen te gaan.

Onder dit artikel staat een reactie waarin Ben Peters gevraagd wordt terug te keren op zijn eerdere pad. Hij was een groot voorstander van Kernendemocratie. Het CDA heeft er druk op gezet door recent met een motie te komen.

Samenvoeging van de gemeenten Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis per 1 januari 2022

In het herindelingsproces van de gemeenten Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis gaat ‘opschalen’ hand in hand met ‘afschalen’. Sterker nog: wij beschouwen het behouden en versterken van de verbinding tussen gemeente en inwoners, ondernemers en instellingen in de dorpen (kern- en wijkgericht werken of kernendemocratie) als absolute randvoorwaarde waaronder sprake kan zijn van het samengaan van de drie gemeenten tot één nieuwe grotere gemeente.

In het herindelingsontwerp is onze visie op de verbinding tussen het gemeentebestuur en de kernen en wijken in de nieuwe gemeente verwoord. Met dit procesplan geven wij onze aanpak weer hoe wij de periode tot 1 januari 2022 benutten om dat te bereiken. Een aanpak waarin onze 25 dorpen centraal staan. Om ze – in al hun verscheidenheid – te koesteren nog verder te versterken!

De colleges van B&W van de gemeenten Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis 7 oktober 2019

1. Inleiding: kernendemocratie in het herindelingsproces 3

2. Aanpak: samen werken en leren 5

3. Planning 7

4. Uitvoering: door werkgroep kernendemocratie 8

5. Kostenraming: een eerste indicatie 9

Bijlagen:

A. Huidige stand van zaken kernendemocratie 11

B. Inspiratiekaart (voorzet) 13

1 Kernendemocratie in het herindelingsproces

De gemeenten Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis gaan per 1 januari 2022 samen tot één krachtige gemeente. Een gemeente waar de verbinding met de inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in de dorpen en wijken centraal staat om hen (nog meer) in hun kracht te laten komen. In het plan van aanpak voor de herindeling ‘Opschalen en verbinden’ is vastgelegd dat bij de besluitvorming over het herindelingsontwerp een plan van aanpak voor het thema kernendemocratie aan de gemeenteraden wordt voorgelegd.

In het voorliggende plan wordt beschreven welke inhoudelijke elementen van belang zijn, wie er betrokken gaan worden, welke stappen er gezet worden en wat er gereed is als de nieuwe gemeente in 2022 van start zal gaan

Plan van aanpak op basis van diverse gesprekken met onze dorpen

In mei en juni 2019 hebben – in het kader van het herindelingsproces – in elk van de 25 kernen van de gemeenten Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis bijeenkomsten plaatsgevonden.

Daar is in gesprek gegaan over het beeld van inwoners bij de nieuwe gemeente, waaronder de verhoudingen tussen de kern en de nieuwe gemeente. Bovendien is een bijeenkomst met diverse doelgroepen georganiseerd, waaronder vertegenwoordigers van onderwijs- en zorginstellingen. Op basis van deze gesprekken is een concept plan van aanpak kernendemocratie opgesteld.

De eerste contouren daarvan zijn op 3 september 2019 gedeeld met een afvaardiging van alle wijk- en dorpsraden van de drie gemeenten. Tijdens deze bijeenkomst is inspiratie opgedaan en zijn aanscherpingen opgehaald voor een volgende versie van het Plan van Aanpak Kernendemocratie.

Deze is vervolgens op 25 september en 2 oktober 2019 besproken met de gezamenlijke raden.

Op 8 oktober 2019 hebben de drie colleges het voorliggende (definitieve) Plan van Aanpak vastgesteld, waarna het op 28 oktober ter besluitvorming aan de gemeenteraden van Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis is voorgelegd.

Waarom aandacht voor kernendemocratie?

Bij sommige bewoners is het een zorg of de herindeling gaat leiden tot een grotere afstand tussen de gemeente en de gemeenschap. Ook is er soms het gevoel dat kernendemocratie kan worden gebruikt als een alibi om gemeentelijke taken op het bord van inwoners af te schuiven.

Voor de gemeenten Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis is de herindeling juist een stimulans om de afstand met de dorpen en wijken te verkleinen. Daarnaast willen veel inwoners graag aan de slag in en met hun eigen omgeving. Dan past het dat de gemeente initiatieven de ruimte geeft en meehelpt om ze mogelijk te maken.

Verhouding tot het herindelingsproces

In het herindelingsontwerp is de visie voor kernendemocratie in de nieuwe gemeente verwoord (zie kader volgende pagina voor een beknopte weergave). Om alle voorbereidingen te treffen om per 1 januari 2022 één krachtige gemeente te vormen, is het Procesplan Kernendemocratie opgesteld. Dit voorliggende Procesplan kernendemocratie gaat specifiek in op de activiteiten die rondom dit thema plaatsvinden in de aanloop naar de herindelingsdatum.

Verhouding tot bestaande initiatieven en ontwikkelingen dorpen en wijken

Het onderwerp kernendemocratie (evenals wijk- en dorpsraden, stimuleren van de kracht van de kernen, dorp- en wijkgericht werken) staat al lange tijd op de agenda’s van de gemeenten Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis. Alle drie gemeenten en hun dorpen en wijken hebben daar reeds stappen in gezet (zie bijlage A. voor een compact overzicht van de stand van zaken). Zo heeft de gemeente Sint Anthonis recent gesprekken gevoerd in alle dorpen om tot een dorpsontwikkelingsplan te komen.

Dit procesplan zoekt de aansluiting op bestaande initiatieven en ontwikkelingen van de drie gemeen- ten. Immers de dorpen en wijken verschillen, bijvoorbeeld in aantallen vrijwilligers en bewoners- betrokkenheid. Ook zijn er grote verschillen tussen de bestaande dorps- en wijkraden. Bestaande ‘verworvenheden’ worden, waar mogelijk, meegenomen naar de nieuwe gemeente.

De verschillen zijn geen probleem, maar vormen vooral een kracht. Omdat ze een kans bieden om inspiratie van elkaar op te doen, te leren en om (nieuwe) verbindingen te zoeken. Als dorpen en wijken onderling, als gemeentelijke organisatie, college en raad. En zo – vanuit verscheidenheid – gezamenlijk op te trekken naar kernendemocratie voor de nieuwe gemeente. Om daarmee de dorpen en kernen nog verder in hun kracht te zetten.

Elke kern is uniek en heeft zijn eigen identiteit en karakter. De nieuwe gemeente hecht veel waarde aan maatwerk en het beschermen van de eigenheid van de kernen in de aanpak. De toekomst die een dorp of wijk voor zichzelf wil realiseren, staat centraal. Het gaat om datgene wat een kern wil en kan gaan doen. En om het vanuit vertrouwen benutten van de grote kracht en de kennis die binnen een dorp aanwezig is.

Onze dorpen en wijken zijn verschillend, wat vraagt om een aanpak die daar op inspeelt. We hanteren daarom de volgende uitgangspunten:

• Dorpen en wijken zelf kiezen de voor hen best passende organisatievorm;

• Dorpen en wijken kiezen zelf de inhoudelijke onderwerpen die men wil aanpakken;

• De gemeente inspireert, jaagt aan en ondersteunt waar dat wenselijk is; dit is verankerd in de manier van werken van de ambtelijke organisatie

• De lijntjes tussen een dorp/wijk en de gemeente zijn kort;

• Voor de nieuwe gemeente wordt een kader ontwikkeld, waarin duidelijk omschreven wordt wat te verwachten (ook in financiële zin).

In de periode tot 1 januari 2022 gaan we samen met de dorpen en wijken aan de slag. Deze aanpak bestaat uit vijf onderdelen, welke hierna worden toegelicht

De periode tot aan de vaststelling van het herindelingsadvies door de gemeenteraden (uiterlijk maart 2020) benutten we om voorbereidingen te gaan doen.

Zo richten we onze werkgroep nader in en betrekken we een extern klankbord die ons inspireert en meedenkt.

Ook richten we ons met name op de organisatie van bijeenkomsten in elk van de 25 kernen, welke tussen april en juli 2020 zullen plaatsvinden (zie hierna) en de communicatie hierover.

De bijeenkomsten in de kernen bereiden we voor samen met de betrokken dorps- of wijkraad, om zo aan te sluiten bij reeds georganiseerde bijeenkomsten en initiatieven van de dorpen en wijken zelf en van de drie gemeenten.

Ook bespreken we samen met de dorps- en wijkraad welke sleutelpersonen (- of organisaties) van belang zijn om uit te nodigen en te laten meedenken tijdens de bijeenkomsten.

Tijdens de bijeenkomsten met de kernen bespreken we samen met inwoners en andere sleutelpersonen vier inhoudelijke vragen:

• Organiseren: Welke (huidige of andere) vorm/organisatie van bewonersoverleg past het beste bij het dorp en wat betekent dat (bijvoorbeeld ten aanzien van communicatie)?

• Samenwerken: Wat is nodig om de samenwerking tussen gemeente en dorp succesvol te laten zijn?

• Initiëren: Hoe willen we burgerinitiatieven krachtig vormgeven?

• Borgen: Hoe kunnen we tot een deal komen (afspraak tussen dorp en gemeente)?

Ten aanzien van elk van deze vier vragen zijn ‘inspiratiekaarten’ (zie bijlage voor een aantal 1e voorbeelden) beschikbaar, waarop best practices uit het land zijn weergegeven.

Tijdens de bijeenkomsten verkennen we ook ideeën en wensen over de toekomst van het dorp (o.a. op basis van een aangereikt inzicht over de demografische ontwikkelingen). We bespreken wat de verwachtingen en behoeften van het dorp zijn, welke initiatieven er al zij en hoe deze eventueel versterkt kunnen worden, welke nieuwe initiatieven opgepakt zouden kunnen worden, welke rol en relatie gezien wordt voor de gemeente, etc.

Voor sommige dorpen/wijken zijn niet alle vragen relevant, omdat de antwoorden grotendeels bekend zijn er grote tevredenheid over de invulling is. Dat betekent dat de invulling van de dorpsgesprekken maatwerk zal zijn en in samenwerking met de wijk- en dorpsraden zal worden voorbereid.

Er is veel aandacht voor een tijdige en aansprekende communicatie, zodat een grote groep bewoners zich aangesproken voelt om aan het dorpsgesprek deel te nemen.

Alle informatie uit de bijeenkomsten wordt door de werkgroep gebundeld. Deze informatie dient vervolgens als belangrijke basis voor de te ontwikkelen werkwijze voor kernendemocratie van de nieuwe gemeente, alsook voor de inrichting van de ambtelijke organisatie (en de verbindingen met de dorpen en wijken).

De stuurgroep gaat vervolgens – met alle verzamelde informatie en een voorstel voor een werkwijze ten aanzien van kernendemocratie – in gesprek met de colleges, gemeenteraden en (een afvaardiging van de) ambtelijke organisaties van Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis, over de noodzakelijke betekenis voor hun wensen en beelden bij eigen rollen en verantwoordelijkheden ten aanzien van kernendemocratie in de nieuwe gemeente. Zodat dorpen en wijken zich gehoord voelen en de dienstverlening naar wens is.

In elk dorp en wijk gaan we in het laatste deel van 2020 vervolgens concreet aan de slag met de onderwerpen van de kernendemocratie. Bijvoorbeeld door het vormgeven aan een burgerinitiatief, het formuleren van een agenda voor de toekomst van het dorp, het vormgeven van een ‘right to challenge’, etc. We doen daarbij recht aan de huidige stand van zaken in elk van de kernen. De dorpen en wijken worden bij het initiëren en realiseren zo nodig ondersteund door de ambtelijke organisatie.

Al doende wordt de veranderende rolinvulling (gericht op het samenspel en de interactie met de dorpen en wijken) door de nieuwe gemeente eigen gemaakt. Dit moet niet onderschat worden. Raadsleden, bestuurders en ambtenaren oefenen met de verdere professionalisering van nieuwe vormen van democratie.

Eisen die gesteld moeten worden aan de inrichting van de organisatie, worden helder in beeld gebracht.

We organiseren bijvoorbeeld een CBA-dorpen-derby, waardoor vanuit de verbinding een competitie- element wordt toegevoegd. Dorpen worden uitgedaagd een idee uit te werken dat daadwerkelijke impact op het dorp heeft, origineel is, draagvlak in het dorp heeft, uitvoerbaar is en een inspirerend voorbeeld is voor andere dorpen.

Een vakkundige jury beloont het beste idee (rekening houdend met de stand van zaken ten aanzien van kernendemocratie in het betreffende dorp/wijk). Het prijswinnende dorp krijgt een bedrag om het idee (nog beter) uit te voeren.

In het najaar van 2021 gaan we met alle dorpen en wijken om tafel, om te bespreken wat in de voorafgaande periode goed is gegaan en wat in de toekomst beter kan. We maken gezamenlijke afspraken over ieders rollen en verantwoordelijkheden ten aanzien van kernendemocratie in de nieuwe gemeente. Ook gaan we in gesprek over de agenda van de toekomst voor het betreffende dorp en wijk. Deze afspraken en agenda vormen – tezamen met het dan gereed zijnde kader kernendemocratie dat aan de nieuwe raad wordt voorgelegd – de basis om ook in de nieuwe gemeente vol enthousiasme verder te gaan met kernendemocratie.

In het land, maar zeker ook in de dorpen en wijken van Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis gebeuren al heel veel mooie dingen, waar veel van geleerd kan worden.

In het land is al veel ervaring opgedaan met vormen van kernendemocratie. In de periode tot 2022 organiseren we op gezette tijden inspiratiesessies, voor inwoners, dorps- en wijkraden, raads- en collegeleden en medewerkers. We nodigen sprekers uit en gaan op werkbezoek. Zo organiseren we in de eerste helft van 2020 een sessie voor inwoners en wijk- en dorpsraden, over mogelijke manieren om als dorp het overleg met de nieuwe gemeente vorm te geven. Ook organiseren we trainingen voor onze medewerkers, om in hun werk onze kernen en wijken optimaal te kunnen faciliteren.

We organiseren daarnaast op diverse momenten een gezamenlijke leerfabriek van dorpen en wijken in Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis. Om ervaringen uit te wisselen en van elkaar te leren. Tegelijkertijd werken we zo aan het DNA van de nieuwe gemeente. Alle inwoners van de nieuwe gemeente worden aangemoedigd om deel te nemen.

In de periode tot 1 januari 2022 gaan we samen met de dorpen en wijken aan de slag. In onder- staande tijdsbalk is weergegeven welke stappen en bijeenkomsten (indicatief) we wanneer voorzien.

Voorbereiden

vaststelling herindelingsadvies

start nieuwe gemeente

2021 2022 nov dec jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan.

Organiseren en vormgeven bijvoorbeeld dorpenderby

Agenderen en borgen

Inspireren en leren

Initiëren en realiseren

4 Uitvoering: door werkgroep kernendemocratie

Werkgroep als onderdeel van de projectorganisatie CBA.

De activiteiten die in het kader van kernendemocratie worden ondernomen, worden voorbereid door de werkgroep kernendemocratie, die onderdeel uitmaakt van de projectorganisatie voor de herindeling. Daarmee valt kernendemocratie ook onder verantwoordelijkheid en het opdrachtgeverschap van de stuurgroep CBA. Namens de stuurgroep CBA is Bouke de Bruin (wethouder Boxmeer, portefeuillehouder kernendemocratie vanuit de stuurgroep) opdrachtgever.

De ambtelijke projectgroep CBA borgt een goed samenspel met de andere onderdelen van de voorbereidingen voor de herindeling van Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis.

Bovendien is de projectgroep verantwoordelijk voor het duiden en bewaken van de kaders voor de uitvoering.

De activiteiten ten aanzien van kernendemocratie worden voorbereid en (deels) uitgevoerd door de werkgroep Kernendemocratie.

– portefeuillehouder kernendemocratie (portefeuillehouder uit stuurgroep, aanspreekpunt)

– drie medewerkers kernendemocratie (vanuit elk van de gemeenten)

– communicatieadviseur

– projectondersteuner

– extern klankbord (specialist op het gebied van kernendemocratie, die specifieke know how inbrengt en reflecteert op ondernomen en te ondernemen activiteiten).

Verbinding met stuurgroep, colleges, CBA-beraad en gemeenteraden.

De stand van zaken van activiteiten ten aanzien van kernendemocratie worden, wanneer dat wenselijk is, gedeeld via de portefeuillehouder met de stuurgroep (en colleges) en het CBA-beraad (en gemeenteraden). Bovendien verschijnt periodiek een raadsinformatiebrief, waarin ook kernendemocratie (zoals inspirerende initiatieven uit de kernen) een thema kan zijn. In dat geval wordt de betreffende informatie ook gedeeld met de wijk- en dorpsraden en inwoners van onze kernen.

De ambtelijke projectgroep CBA heeft een belangrijke rol in het monitoren van opbrengsten en ontwikkelingen en daarmee in het leggen van de verbindingen.

Verbinding met dorps- en wijkraden.

De communicatie met de dorps- en wijkraden verloopt via de reguliere weg, namelijk via de coördinatoren (die ook zitting hebben in de werkgroep kernendemocratie. Tijdens de bijeenkomsten met de kernen in het voorjaar van 2020 worden nadere afspraken gemaakt over hoe de kernen (ook in de periode tot aan de start van de nieuwe gemeente) in contact willen staan met de gemeente en op welke wijze informatie gedeeld kan worden met inwoners en vice versa.

5 Kostenraming: een eerste indicatie.

Voor uitvoering van de diverse activiteiten zijn kosten gemoeid, welke worden gedekt uit de vergoeding vanuit het Rijk voor de herindeling (‘Arhi-gelden’). Deze zijn derhalve ook opgenomen in de raming van incidentele lasten in het implementatieplan voor de herindeling.

Voor uitvoering van het procesplan kernendemocratie (excl. ambtelijke inzet, wat is opgenomen in de raming in het implementatieplan) is onderstaande kostenraming opgesteld:

2020

2021

Voorbereiden

Extern klankbord € 20.000,- € 30.000,-

Agenderen en organiseren

Organisatie bijeenkomsten in dorpen en wijken (locaties, materiaal, etc.) € 10.000,-

Communicatie (uitnodigingen, promotie) € 30.000,- € 20.000,-

Initiëren en realiseren

Faciliteren burgerinitiatieven € 60.000,-

Verbindende activiteit, bijvoorbeeld dorpen-derby (prijs) € 10.000,-

Borgen en vervolgen

Agenda voor de dorpen € 25.000,-

Leren en inspireren

Organisatie diverse evenementen (inspiratiesessies, dorp- en wijkbezoeken, € 35.000,- € 40.000,- werkbezoeken)

Training medewerkers € 60.000,- € 60.000,-

TOTAAL € 155.000 € 245.000 € 400.000

HUIDIGE STAND VAN ZAKEN KERNENDEMOCRATIE

A Huidige stand van zaken kernendemocratie

Kernendemocratie (evenals wijk- en dorpsraden, stimuleren van de kracht van de kernen, dorp- en wijkgericht werken): een thema dat al lange tijd op de agenda’s van de gemeenten Cuijk, Boxmeer en Sint Anthonis staat. En waar alle drie gemeenten en hun dorpen en wijken reeds stappen in hebben gezet. Hieronder is een beknopte weergave gegeven van de huidige stand van zaken.

• In de gemeente Cuijk wordt gewerkt met wijk- en dorpsraden, die vooral een klankbordfunctie hebben. Daarnaast krijgen ze ruimte voor inspraak bij plannen die over de leefbaarheid van hun wijk of dorp gaan.

• De wijk- en dorpsraden zijn verenigd in een platformoverleg, welke als doel heeft om kennis te delen en om eventueel gezamenlijk activiteiten uit te voeren voor alle dorpen.

• De financiële ondersteuning voor wijk- en dorpsraden bestaat uit een jaarlijkse subsidie van ongeveer € 4500,- om te voorzien in de onkosten. Indien er geld overblijft, kan dit worden ingezet voor de realisatie van kleinere initiatieven (bijv. voor het plaatsen van een picknickbank).

• Elke wijk- of dorpsraad krijgt jaarlijks een bedrag van ongeveer €??, dat besteed mag worden aan projecten die zij of bewoners zelf aandragen. De gekozen projecten moeten de leefbaarheid in de wijk op de één of andere manier ten goede komen. Zelfwerkzaamheid, stimuleren van verantwoordelijkheid van burgers en vergroten van onderling contact zijn hierbij belangrijke criteria.

• Er is een centraal ambtelijk aanspreekpunt voor wijk- en dorpsraden. De contactpersoon is verantwoordelijk voor de communicatie en heeft een scharnierfunctie tussen de wijk- en dorpsraden en de gemeente. Het college brengt (nagenoeg) jaarlijks een werkbezoek aan iedere dorpsraad.

• In de gemeente Boxmeer zijn er diverse wijk- en dorpsraden. Deze komen tot stand op eigen initiatief van de bewoners, maar worden ondersteund door de gemeente.

• De samenwerking met wijk- en dorpsraden is vastgelegd in een convenant, om de rollen en verwachtingen in de relatie tussen wijk- en dorpsraden en de gemeente te verduidelijken.

• De gemeente heeft een coördinator wijk- en dorpsraden aangesteld, die als aanspreekpunt fungeert en de communicatie met en tussen wijk- en dorpsraden in goede banen leidt. Het college van Boxmeer brengt jaarlijks een werkbezoek aan alle dorpen en wijken.

• De wijk- en dorpsraden (die het convenant hebben ondertekend) ontvangen jaarlijks een bijdrage, bestaande uit een basisbedrag van €1000,- plus een bedrag van €0,60 per bewoner van de desbetreffende wijk of dorp.

• Daarnaast hebben de wijk- en dorpsraden jaarlijks een budget dat zij kunnen inzetten om de leefbaarheid van hun dorp- of wijk te vergroten. Dit budget bestaat uit een vast bedrag van € 1500,- plus een bedrag van € 0,50 per bewoner van de desbetreffende wijk of dorp. Het is primair de verantwoordelijkheid van de wijk- of dorpsraad om te bepalen op welke wijze het budget wordt ingezet.

1 Bron: Wegwijzer Kernendemocratie

• De gemeente Sint Anthonis vindt het van groot belang om maatschappelijke organisaties, verenigingen, gezinnen en individuen zo veel mogelijk ruimte te geven om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de kwaliteit van de eigen leven en leefomgeving.

• In de afgelopen jaren zijn op vrijwillige basis diverse lokale overleggen ontstaan, die verschillende initiatieven gerealiseerd hebben. De dorpen zijn georganiseerd in dorpsraden, – verenigingen, en -coöperaties.

• De gemeente heeft een ambtelijk dorpscontactpersoon aangesteld, die verantwoordelijk is voor de communicatie met en richting de dorpen.

• Voor de periode van 2018 tot 2022 heeft de gemeente € 1.250.000,- beschikbaar gesteld voor initiatieven op het gebied van leefbaarheid in de zeven dorpskernen. Inwoners kunnen zelf ideeën indienen via de website van de gemeente (www.vitalekernen.nl), die ter goedkeuring voorgelegd aan een platform en het college. De ambtelijke organisatie denkt mee met de initiatieven.

• Voor elke kern wordt een dorpsontwikkelingsplan opgesteld, de gezamenlijke plannen zullen resulteren in een dorpeninvesteringsplan.

INSPIRATIEKAART (EERSTE VOORBEELDEN)

I. ORGANISEREN

I. SAMENWERKEN II. INITIËREN

III. BORGEN

Stichting, vereniging, of coöperatie? Afweging

Belang

• Welk belang hebben de betrokken dorps-/wijkbewoners bij de organisatie? Is er een contributie die voor alle betrokkenen gelijk is en waarmee activiteiten worden gefinancierd? Bijvoorbeeld voor het jaarlijkse dorpsfeest?

• In het eerste geval is er vooral een persoonlijk belang en lijkt een vereniging of stichting meer voor de hand te liggen. In het tweede geval is er sprake van economisch belang. Dan is een coöperatie de aangewezen vorm.

Besluitvorming:

• Wie mogen er mee besluiten over het beleid? Als dit een klein, stabiel groepje moet zijn, dan ligt een stichting voor de hand. Stichtingbestuurders benoemen elkaar en hoeven verder geen verantwoording af te leggen.

• Als je wilt dat alle betrokkenen mee kunnen praten/beslissen, dan is een vereniging of coöperatie beter. De algemene ledenvergadering benoemt dan het bestuur en neemt een aantal belangrijke besluiten, zoals het vaststellen van de begroting. En mee mogen beslissen creëert ook betrokkenheid.

Verschil coöperatie en vereniging:

• Een coöperatie is een vereniging die een winstoogmerk mag hebben en winst uit mag keren aan de leden. Daarnaast is het verschil met een vereniging dat een coöperatie overeenkomsten met de leden aangaat: de coöperatie koopt voor ze in, levert diensten, zorgt voor onderhoud enz. Leden betalen (of ontvangen) daarvoor naar rato van die dienstverlening. Bij een vereniging heb je een contributie, die meestal voor iedereen gelijk is en waaruit gezamenlijke kosten worden betaald.

Verschil vereniging en stichting:

• Bij een vereniging beslissen de leden, en in principe iedereen die zich aan wil sluiten kan lid worden. De leden kiezen het bestuur, dat de lopende zaken regelt. Bij een stichting is er alleen maar een bestuur, en dat bestaat vaak maar uit een paar mensen. Als er een bestuurder weg gaat, kiezen de overgebleven leden een nieuwe bestuurder.

Dorpscoöperatie ‘Samen 1 Westerbeek (S1W)

• De dorpscoöperatie “Samen 1 Westerbeek” u.a. is in januari van 2013 statutair opgericht en komt voort uit de Westerbeekse Dorpsraad dat sinds 1982 al een overlegorgaan was voor en namens de gehele Westerbeekse gemeenschap.

De coöperatie-gedachte:

• De zelfsturing/organisatie in de vorm van een dorpscoöperatie is in deze tijd een logische stap. Uiteindelijk gaat het om een vorm van zelfsturing, zelf organiseren op diverse terreinen, ofwel het bundelen van krachten door samenwerking met elkaar: burgerparticipatie. Denk hierbij aan de verbetering van de eigen woon-, werk- en leefomgeving door de voorzieningen rondom welzijn en zorg te borgen binnen ons eigen dorp, maar ook aan de dorpscoöperatie die zich richt op de energievoorziening. Verder kan de coöperatie een belangrijke rol spelen voor vereniging overstijgende zaken en activiteiten. Denk aan gezamenlijke subsidie aanvragen en sponsoring, gezamenlijke vergunningen (legeskosten) en het bijhouden van een activiteitenkalender. Bij de dorpscoöperatie “Samen 1 Westerbeek” staat de kracht van de burgers voorop. Door de bundeling van krachten wordt meer resultaat geboekt, alhoewel de coöperatie niet de oplossing is voor alle problemen op het terrein van leefbaarheid.

• De coöperatie is en blijft van belang omdat het een samenwerkingsverband van burgers is, een democratische vereniging die als rechtspersoon goederen kan bezitten, contracten kan afsluiten, waar gewerkt wordt zonder winstoogmerk en de zeggenschap van de leden is gewaarborgd. De dorpscoöperatie is daardoor een krachtige en volwaardige overlegpartner die de gemeente Sint Anthonis gevraagd en ongevraagd advies geeft op tal van terreinen.

• Samen staan we tenslotte sterk!

Lidmaatschap:

• S1W gaat uit van een lidmaatschap per adres, welke binnen Westerbeek aanwezig zijn en van adressen waarvan de bewoners zich betrokken voelen bij de gemeenschap Westerbeek. Alle leden vormen het hoogste orgaan binnen de dorpscoöperatie. Leden kiezen het bestuur.

• Daarnaast is door het bestuur een Kwartaaloverleg (KO) samengesteld. Het KO bestaat uit leden van verenigingen, werkgroepen en belangstellenden op persoonlijke titel. Het KO (25 deelnemers) is een adviesorgaan voor het bestuur. Een keer per jaar legt het bestuur verantwoordelijkheid af tijdens de algemene ledenvergadering.

• Onder het bestuur participeren diverse werkgroepen en heeft het bestuur de verantwoordelijkheid over het regelen en zeker in standhouden van diverse projecten.

14

Dorpscoöperatie Esbeek (Winnaar dorpsvernieuwingsprijs 2019)

• Op 29 september 2006 werd coöperatie Esbeek opgericht. Geruime tijd daarvoor was al actie ondernomen om te zorgen dat Esbeek niet in een saai dorp zou gaan veranderen. Ook jongeren werden opgeroepen om mee te denken onder het motto ” Esbeek is kaai leuk”.

• De doelstelling van de coöperatie is dat Esbeek een gezellig actief dorp blijft met goede voorzieningen voor jong en oud.

Uit het juryrapport:

• Het dorpscafé́ is het kloppend hart van het dorp Esbeek en haar dorpscoöperatie in het bijzonder. Maar het café́ is zoveel meer. Het is de centrale plek van waaruit veel activiteiten startten; een kunstwandeling met cultuur-historische waarde, een museum, de schutterij, de kerkdiensten, vergaderlocatie en ontmoetingsplek in het algemeen.

• De maar liefst 300 zonnepanelen op het dak staan symbool voor de energie die je voelt als je je onder de Esbeekers begeeft. Deze panelen leveren ook de stroom aan de naastgelegen school.

• De transformatie van de katholieke kerk in een Samenwijsaccommodatie is een juweeltje dat dankzij de tomeloze inzet en het ondernemerschap in het dorp tot stand is gekomen.

• Bijzonder is de wijze waarop een geheel nieuwe functie is ingepast in een Rijksmonument en het gebouw is betrokken bij het dorpsleven.

• Alle gesprekken met de dorpsgenoten vanuit de vele werkgroepen ademen activiteit en gezamenlijkheid uit. Alle generaties in het dorp zijn

betrokken en dragen de trots van de coöperatie.

• De jury is onder de indruk van de brede visie van de aanpak gericht op het versterken van de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van het dorp voor zowel bewoners, bedrijven als bezoekers.

• Het sociaal ondernemerschap resulteert in een indrukwekkende lijst gerealiseerde projecten. Of het nu gaat om een bedrijvenplatform, uitkijktoren en kunstroute, realisatie van starterswoningen of de inzet van een dorpsondersteuner; de gemeenschap van Esbeek neemt initiatief krijgt het voor elkaar.

• Opvallend zijn de verhalen van nieuwkomers in het dorp die zich meer dan welkom voelen en op een natuurlijke manier worden gevraagd mee te doen en hun talenten in te zetten voor de gemeenschap.

• Al met al een sterk samenspel tussen langetermijnvisie, verduurzamen van korte termijn acties, voeling houden met veranderende behoeftes en heel veel vrijwillige inzet.

15

Dorpscoöperatie ‘Samen 1 Westerbeek (S1W)

• De dorpscoöperatie “Samen 1 Westerbeek” u.a. is in januari van 2013 statutair opgericht en komt voort uit de Westerbeekse Dorpsraad dat sinds 1982 al een overlegorgaan was voor en namens de gehele Westerbeekse gemeenschap.

De coöperatie-gedachte:

• De zelfsturing/organisatie in de vorm van een dorpscoöperatie is in deze tijd een logische stap. Uiteindelijk gaat het om een vorm van zelfsturing, zelf organiseren op diverse terreinen, ofwel het bundelen van krachten door samenwerking met elkaar: burgerparticipatie. Denk hierbij aan de verbetering van de eigen woon-, werk- en leefomgeving door de voorzieningen rondom welzijn en zorg te borgen binnen ons eigen dorp, maar ook aan de dorpscoöperatie die zich richt op de energievoorziening. Verder kan de coöperatie een belangrijke rol spelen voor vereniging overstijgende zaken en activiteiten. Denk aan gezamenlijke subsidie aanvragen en sponsoring, gezamenlijke vergunningen (legeskosten) en het bijhouden van een activiteitenkalender. Bij de dorpscoöperatie “Samen 1 Westerbeek” staat de kracht van de burgers voorop. Door de bundeling van krachten wordt meer resultaat geboekt, alhoewel de coöperatie niet de oplossing is voor alle problemen op het terrein van leefbaarheid.

• De coöperatie is en blijft van belang omdat het een samenwerkingsverband van burgers is, een democratische vereniging die als rechtspersoon goederen kan bezitten, contracten kan afsluiten, waar gewerkt wordt zonder winstoogmerk en de zeggenschap van de leden is gewaarborgd. De dorpscoöperatie is daardoor een krachtige en volwaardige overlegpartner die de gemeente Sint Anthonis gevraagd en ongevraagd advies geeft op tal van terreinen.

• Samen staan we tenslotte sterk!

Lidmaatschap:

• S1W gaat uit van een lidmaatschap per adres, welke binnen Westerbeek aanwezig zijn en van adressen waarvan de bewoners zich betrokken voelen bij de gemeenschap Westerbeek. Alle leden vormen het hoogste orgaan binnen de dorpscoöperatie. Leden kiezen het bestuur.

• Daarnaast is door het bestuur een Kwartaaloverleg (KO) samengesteld. Het KO bestaat uit leden van verenigingen, werkgroepen en belangstellenden op persoonlijke titel. Het KO (25 deelnemers) is een adviesorgaan voor het bestuur. Een keer per jaar legt het bestuur verantwoordelijkheid af tijdens de algemene ledenvergadering.

• Onder het bestuur participeren diverse werkgroepen en heeft het bestuur de verantwoordelijkheid over het regelen en zeker in standhouden van diverse projecten.

16

Vereniging Stevensbeek

Structuur/vorm

• De DorpsRaad is georganiseerd in de vorm van een vereniging: Vereniging Stevensbeek. De vereniging kent twee organen: een dagelijks bestuur, de DorpsRaad genoemd (7 leden). En een algemene ledenvergadering, gevormd door alle (tijdens vergaderingen) aanwezige leden. De algemene ledenvergadering (ALV) is het hoogste en belangrijkste orgaan van de vereniging; de DorpsRaad legt ook verantwoording af aan de ALV. De ALV komt 2 x per jaar bijeen.

• De keuze voor de vereniging is gemaakt uit ‘democratische’ overwegingen: iedere inwoner van ons dorp of mensen die een bijzondere band met ons dorp hebben, 16 jaar of ouder, kan lid worden van de vereniging en zijn/haar stem laten gelden.

• Er zijn nu circa 300 leden, ruimschoots meer dan de helft van de inwoners die lid kunnen worden, zijn dat ook. Hierdoor kan met recht gesteld worden dat de vereniging de belangen van ons dorp vertegenwoordigt.

Samenstelling

• De DorpsRaad wordt gevormd door 7 leden. De DorpsRaad heeft een voorzitter, secretaris en een penningmeester. Ieder lid van de DorpsRaad heeft eigen aandachtsgebieden. De DorpsRaad komt tenminste 1 x maand bijeen of zoveel vaker als nodig.

Taak/verantwoordelijkheid

• De DorpsRaad is het dagelijks bestuur van de vereniging en voert het door de ALV goedgekeurde beleid uit. En zij legt ter zake, zoals gezegd, verantwoording af.

• De DorpsRaad communiceert zowel intern als extern met alle belanghebbenden/stakeholders, etc.

Aandachtsgebieden/werkgroepen

• De vereniging stelt zich ten doel de leefbaarheid in de ruimste zin des woords te bevorderen. De DorpsRaad voert zelf activiteiten uit teneinde deze doelstelling te bewerkstelligen.

• Daarnaast kent de vereniging een groot aantal werkgroepen, van zeer verscheiden aard, die elk op een bepaald vlak/thema leefbaarheidsvraagstukken en/of – projecten aanpakken. Deze werkgroepen bestaan telkens weer uit diverse leden. Elk werkgroep heeft een aanspreekpunt vanuit de DorpsRaad. Enkele werkgroepen hebben een eigen bankrekening en middelen, op naam en onder supervisie van de vereniging.

• De meeste werkgroepen doen in het kader van hun activiteiten een beroep op een bijdrage van de vereniging. Naast de werkgroepen zijn er in Stevensbeek ook nog diverse vereniging en stichtingen, die elk leefbaarheidsbevorderende activiteiten ontplooien. Ook met deze verenigingen en stichtingen onderhoudt de DorpsRaad contact.

17

Buurt Bestuurt Padbroek

• Padbroek is een wijk in Cuijk waar veel initiatief ontplooid wordt. Toen daar het idee van Buurt Bestuurt geïntroduceerd werd door de wijkagent, pakte Padbroek door en is met deze methodiek (welke voor het eerst in Rotterdam succesvol gebleken is) aan de slag gegaan.

• Het principe van Buurt Bestuurt houdt in dat een representatieve groep buurtbewoners zelf een aantal prioriteiten stelt ter verbetering van de veiligheidsbeleving en leefbaarheid in de desbetreffende buurt. Vervolgens gaan verschillende buurtbewoners, samen met instanties, hiermee aan de slag. Het doel van Buurt Bestuurt is:

– de veiligheidsbeleving van bewoners vergroten;

– het vertrouwen van professionals in de inwoner vergroten;

– het vertrouwen van inwoners in de overheid vergroten; en

– de zelfredzaamheid van bewoners versterken.

• Buurt Bestuurt blijkt in veel gevallen een succesvol concept, maar valt of staat met een aantal belangrijke aandachtspunten. Van belang is dat: In kaart wordt gebracht met welk gebied bewoners zich identificeren zodat de juiste mensen aan tafel zitten.

– Gezocht wordt naar een redelijke afspiegeling van de buurt.

– De bewoners de concrete prioriteiten zelf vaststellen.

– Relevante organisaties betrokken zijn (gemeente, politie, welzijnsorganisaties en woningcorporaties).

– De overheid zich echt in dienst stelt van de buurtbewoners en hen niet probeert te overrulen met feiten die hen niet interesseren, ‘nee’ en ‘kan niet’ zijn dooddoeners.

– Samen gekeken wordt naar wat inwoners ook zelf kunnen.

– De evaluatie ook door de inwoners zelf wordt gedaan.

• Essentieel is dat bewoners zelf het initiatief nemen en ook zelf bepalen wat er gebeurt. Zo sluit je optimaal aan bij de bestaande behoefte en creëer je eigenaarschap over de wijk. Waar Buurt Bestuurt van bovenaf wordt opgelegd, blijkt het initiatief minder goed te werken en bloedt het vaak snel dood. Als bewoners aan zet zijn, de methodiek omarmen en het initiatief vooral aansluit bij hun behoeften en wensen, dan is de kans op succes het grootst.

Kleine kernen spel

• Het Kleine Kernen Spel is ontwikkeld voor dorps- en wijkorganisaties. Met het spel kan een dorpsraad, wijkplatform, coöperatie of dorpsoverleg kijken naar de rol die zij in de toekomst willenspelen. Een mooi middel om te zien hoe andere dorpen aan de slag gaan met thema’s als krimp, energietransitie etc. Of hoe andere dorps- en wijkorganisaties zich bezinnen op de toekomst. Want dat de wereld om ons heen verandert ervaren we allemaal, iedere dag. Dat daarbij kansen liggen voor kleine kernen en actieve bewoners, weten we ook. Maar hoe die kansen te pakken…

• “Speel het spel en laat u in 15 casussen met elkaar uitdagen hardop na te denken hoe u zou handelen. Verken met elkaar voor welke opgaven u staat, wat uw rol is, kan zijn en vooral: waar willen we als dorps- of wijkorganisatie naar toe!”

• Zoek je naar manieren om dit op een luchtige manier met je collega-leden te bespreken? Waar staan we nu en waar willen we in de toekomst staan? Vraag dan het spel aan via de Vereniging Kleine Kernen Noord-Brabant.

18

Revitalisering De Valuwe

• In de wijk de Valuwe in Cuijk is in de afgelopen vijftien jaar veel geïnvesteerd in de verbetering van de fysieke en sociale infrastructuur van de wijk. Zo hebben bewoners gezamenlijk met de woningcorporatie Mooiland en de gemeente Cuijk energie en middelen ingezet om de leefbaarheid van de wijk te verbeteren. ‘Revitalisering’ is daarbij het leidend begrip geworden dat niet alleen een grootschalige herstructurering van de woningvoorraad en een herinrichting van de openbare ruimte tot gevolg heeft, maar ook tot versterking van de sociale cohesie in de wijk op basis van een sociale agenda kan leiden. De verbetering van de sociale cohesie van de wijk heeft in de afgelopen jaren duidelijke impulsen gekregen, onder meer door de inzet van onder meer de werkgroep Sociaal, de wijkmeester en de door de wijkraad ingezette buurtbudgetten.

• Werkgroep Sociaal: In het kader van de revitalisering van de wijk de Valuwe is er een werkgroep geformeerd waar wijkraad, gemeente en woningcorporatie deel van uit maken. Dit met als doel de sociale agenda voor de wijk mede vorm te geven. Het bijzondere van de werkgroep is dat hier diverse disciplines samenkomen en er in gezamenlijkheid gestreefd wordt naar een verbetering van de leefbaarheid.

• Wijkmeester: Gemeente en woningcorporatie Mooiland hebben samen geïnvesteerd om een betere verbinding tussen wijk, wijkraad, gemeente en woningcorporatie te realiseren. Dit heeft geleid tot het aanstellen van een wijkmeester in de wijk. De wijkmeester is de verbindende schakel waar de wijk behoefte aan had. Door fysiek zichtbaar in de wijk te zijn, is het mogelijk snel te anticiperen op diverse vraagstukken van wijkbewoners.

• Buurtbudgetten: Wijkbewoners kunnen uit dit budget initiatieven uitvoeren, gericht op de leefbaarheid in hun omgeving of wijk. Mocht het initiatief (financiële) ondersteuning behoeven kan het initiatief een beroep doen op de wijkraad. Enkele voorbeelden zijn de WijkTV, bloembakken in straten die jaarlijks gevuld en bijgehouden worden en blikvangers (afvalbakken). Er wordt hiervoor jaarlijks een financiële bijdrage van 40.000 euro verstrekt aan de Wijkraad door de gemeente en woningcorporatie Mooiland.

HollandscheveldVERBINDT

• In Hollandscheveld is de dorpscoöperatie HollandscheveldVerbindt opgericht. De coöperatie regelt de Wmo- zorg voor mensen in het dorp en verenigt de informele en formele zorg met elkaar. ‘De inwoners van Hollandscheveld kunnen met hun zorgvraag niet alleen in het dorp terecht, maar ze kunnen ook langer thuis wonen omdat eenvoudige klusjes door vrijwilligers worden gedaan. Zo is er een oudere vrouw die hulp nodig heeft met haar tuintje. Die krijgt ze nu via de dorpscoöperatie, maar als vrijwilliger gaat ze ook bij mensen op bezoek die dreigen te vereenzamen. Zo snijdt het mes aan twee kanten.’

• Vanaf het begin was er de wens om de wijkverpleegkundige zorg erbij te betrekken. Het heeft een aantal jaren geduurd voor het zover was. ‘Alle partijen moeten wat verantwoordelijkheden aan het dorp overdragen. Dat is lastig. Elke keer was er een andere partij die moeite met iets had, maar de dorpscoöperatie heeft zich de afgelopen jaren bewezen’.

• Het aantal leden schommelt tussen de 750 en 800 leden. Elke inwoner van Hollandscheveld boven de 18 jaar kan zich als lid aanmelden. De jaarlijkse contributie bedraagt € 10,00 per persoon. Voor elke medebewoner bedraagt de contributie vervolgens € 7,50 per jaar.

• Er zijn diverse projecten, voorbeelden:

– Bijeenkomsten waarvoor telkens de bewoners van een aantal straten huis aan huis werden uitgenodigd. Opzet hiervan is om in een vroeg stadium van inwoners te horen of men al wensen/problemen heeft of dat men in de (nabije) toekomst wensen/problemen verwacht omtrent hun leefomstandigheden. En om te bespreken of en zo ja hoe wij daar samen iets aan gedaan zou kunnen worden.

– Actie kanskaart: op adressen is een kanskaart bezorgd en ook weer opgehaald. Men kon hierop invullen voor welke financiële voorziening men dacht in aanmerking te komen, omdat hun inkomen hiervoor laag genoeg is. De inwoners die deze kaart ingevuld hadden hebben daarna bezoek gehad van (deels) weer andere vrijwilligers om één en ander door te praten, te overleggen en samen zo nodig de papieren in te vullen.

19

Zorgcoöperatie Tot uw Dienst, Laarbeek

• Tot uw Dienst is een zorgcoöperatie in Laarbeek. Het is een kleinschalige zorgaanbieder voor huishoudelijke ondersteuning, individuele begeleiding en verzorging/verpleging. Het werkgebied ligt hoofdzakelijk in Laarbeek maar ook in aangrenzende dorpen kan gebruik worden gemaakt van het aanbod.

• “ In Laarbeek zorgen we voor elkaar, op een kleinschalige en dienende manier. Niet de zorgverlener maar de mensen zelf hebben de regie. Wij zijn er voor de cliënten, niet andersom. Zij bepalen zelf wie er in hun huis en aan hun bed komt, ze blijven eigenaar van hun eigen leven.”.

Tot uw Dienst is een coöperatieve vereniging. Dat betekent dat de leden van de vereniging inspraak hebben in het beleid. Zowel (toekomstige) zorgvragers als medewerkers worden uitgenodigd lid te worden, maar dat is niet verplicht. Zo kan de zorg worden geboden zoals mensen die graag willen ontvangen. De zorg staat centraal. Zowel voor de zorgvrager als voor de familie.

• “Administratie blijf je altijd houden, maar wij zetten ons daar nog wel eens tegen af. Klokken of per minuut de zorg registreren, daar doen wij allemaal niet aan” .

• De wijkverpleegkundigen. zijn het eerste aanspreekpunt bij nieuwe zorgaanvragen, brengen samen met de zorgvrager in kaart welke hulp nodig is en zoeken daar de juiste thuiszorgmedewerker of huishoudelijk medewerker bij. Zij kennen alle zorgverleners en alle cliënten, we weten wie ze waar kunnen plaatsen. Als er iets is, dan kunnen mensen hen direct bellen en lossen ze het op.

• Sterke punten zijn de verbinding met het lokale netwerk en de kleine zorgteams. Er is geen duur kantoorpand waardoor tijd en geld in de zorg gestoken kan worden.

Delfts Doen

• Delfts Doen is een nieuwe norm voor participatie. Een duidelijk proces met heldere spelregels, bruikbaar in de voorbereiding van elk nieuw initiatief, in de gemeente, de wijk of de buurt. De spelregels zijn samen opgesteld: bewoners, ondernemers, organisaties en gemeente. De aanpak is vorm gegeven in nauw overleg met de stad, op basis van ervaringen uit het verleden en wensen voor de toekomst.

• De spelregels voor Delfts Doen vormen samen een zorgvuldig proces. Ze bieden alle ruimte om informatie te delen en het goede gesprek te voeren. Delfts Doen helpt om te komen tot goede plannen, die kunnen rekenen op draagvlak en vlotte besluitvorming. Met Delfts Doen gaat de gemeente Delft de komende jaren ervaring opdoen. Met lef én met ruimte om te experimenteren met participatie. De gemeente is begonnen met de nieuwe aanpak in twee projecten: het Omgevingsplan op The Green Village én de Omgevingsvisie voor de stad.

• Zo werkt het: spelregels

– Zelf aan zet | Wilt u aan de slag met een idee of plan voor verbetering van uw buurt of de gemeente? Als initiatiefnemer organiseert u

hiervoor zelf de participatie met behulp van Delfts Doen. Deze aanpak helpt u ook op weg met een reeks handige hulpmiddelen.

– Breng in beeld | Bepaal vooraf wie belang kunnen hebben bij uw initiatief en breng wet en regelgeving in beeld zodat u weet waaraan uw idee of plan moet voldoen, bijvoorbeeld de Omgevingsvisie en het Omgevingsplan.

– In gesprek | Ga in gesprek met alle belanghebbenden. Doe dit open en actief.

– Goede afspraken | Maak samen met belanghebbenden afspraken over het proces dat u wilt doorlopen, de samenwerking, de

betrokkenheid van partijen tijdens vervolgfasen en niet te vergeten over de kaders van uzelf, van belanghebbenden en de wettelijke.

– Deel | Wissel in gesprek alle ideeën, overeenkomsten en knelpunten uit.

– Werk uit | Werk uw initiatief uit tot een conceptplan en schrijf een toelichting waarin u aangeeft wat u heeft gedaan met de ideeën en belangen.

– Toets | Toets het conceptplan en de toelichting bij de belanghebbenden en maak het definitief.

– Leg vast | Maak een verslag van alle acties die u heeft ondernomen én de resultaten ervan. Deel dit verslag met alle mensen die u heeft

betrokken en andere belanghebbenden.

– Dien aanvraag in | U bent klaar om een aanvraag voor een omgevingsvergunning in te dienen. Voeg bij uw aanvraag uw definitieve plan én het verslag dat u heeft gemaakt.

• De voornaamste aanbeveling voor alle gemeenten: zeg in principe altijd ‘ja’ tegen plannen van inwoners als vertrekpunt om vervolgens samen te onderzoeken of het plan uitvoerbaar is. En voor burgers: heb je een voorstel voor verbetering van je gemeente, wijk of buurt? Ga in gesprek met je gemeente! En houd vol. Er is bij de overheid vaak meer mogelijk dan je denkt.

20

Groenbeheer in Oldebroek

• In de Noord-Veluwse gemeente Oldebroek beschikken twee dorpen over hun eigen portie van het lokale budget voor groenbeheer. Met wat overschiet, verfraaien ze hun dorp.

• Met een experimentele burgerbegroting als instrument.

• Een burgerbegroting is een besluitvormend traject, waarin burgers meedenken en

onderhandelen over het verdelen van publiek geld.

• ‘We beseffen dat de gemeente in deze tijden niet meer alles bepaalt,’ aldus de gemeente. ‘Bij ons ontwikkelde zich het ‘Oldebroek voor Mekaar’-concept, waarbij we stimuleren dat inwoners zaken zélf oppakken, met de gemeente in een ondersteunende rol. Niet beperkt tot een plantsoentje, strook of speelplaats, maar het totale groenbeheer. De gemeenteraad stemde in met een pilot. ‘Er in zekere zin de handen vanaf halen; dat is wat het in de praktijk betekent,’ volgens de wethouder. ‘En houden de kernen er wat aan overhouden omdat ze het beter en goedkoper doen, mogen ze dat besteden aan het algemeen belang van het dorp.’

• Er is een overeenkomst met de stichtingen Dorpsbelangen Oosterwolde en Klankbordgroep ’t Loo. Daarin staat dat zij regulier en groot onderhoud van het groen volledig voor hun rekening nemen, op de manier die zij het best achten. Verder denken ze mee over het onderhoudsprogramma van lokale wegen.

Op jaarbasis zijn als gevolg van de overheveling bij de ‘buitendienst’ 300 manuren en evenveel machine-uren geschrapt, opgevangen met natuurlijk verloop.

• Grootste winst is, zeggen de inwoners, het gevoel van ‘eigenaarschap’.

Beweegroute Helvoirt (Winnaar “Gouden Pit”, Kern met Pit)

• ‘Beweegroute Helvoirt’ is een herkenbare uitgestippelde route met diverse fitnesstoestellen en speeltoestellen voor alle leeftijden. Het doel is niet alleen om meer mensen te laten bewegen maar ook om meer mensen sámen te laten zijn. Samen naar buiten, samen met de (klein-)kinderen een rondje maken, samen met je mantelzorger er op uit of samen een wedstrijdje starten met vriendinnetjes en vriendjes van school. Niet alleen puur een bewéégroute dus maar vooral ook een verbindende route. Een plek waar de oudere en jongere generatie samen komen.

De basisschool en het zorgcentrum waren als eerste enthousiast voor het initiatief. Bij de start zijn de eerste prille ideeën besproken met een flinke groep mogelijk betrokkenen. De GGD, een fysiotherapeut, een diëtiste, een leerkracht, een leidster kinderopvang én twee leerlingen dachten mee. Vanuit het zorgcentrum kwamen de activiteitenleidster én een bewoner en vanuit het dorp bleken de coördinator ‘sport’, een fanatieke sporter, een ontwerper én enkele betrokken burgers meteen ook gemotiveerd.

• Afgesproken werd dat eenieder over de gekozen insteek vanuit zijn of haar perspectief een stukje schreef voor het lokale maandblad. Aangevuld met de ‘stand van zaken’ moest dit leiden tot betrokkenheid van de hele dorpsgemeenschap.

• Het plan is voorgelegd aan externe experts, aan hen is tevens gevraagd een begroting op te stellen.

• Het plan is vervolgens met de wethouder besproken en hij bleek enthousiast. Door zijn toedoen is een ambtenaar

toegevoegd aan de werkgroep en hij reageerde positief op de vraag om de kosten te delen.

• Er is een sponsorloop georganiseerd, die het nodige geld opleverde. Het parcours was leuk, de kinderen waren enthousiast en er stond voldoende publiek langs de route. De veel gehoorde reactie langs de kant” dit moeten we vaker doen” zegt genoeg.

• Het moest dus wel gaan lukken! De beweegroute is er dan ook gekomen!

• Er wordt flink geoefend en bewogen door groepen bootcampers, 55 plussers, individuele sporters en heel veel kinderen,

regelmatig met hun ouders. Zo hebben ook klassen van de basisschool al aardig wat gymlessen buiten gehouden…

• Een terugblik leert dat dit, maar eigenlijk elk, burgerinitiatief staat of valt met het enthousiasme van een brede werkgroep, met een open samenwerking met de gemeente én met een grote betrokkenheid vanuit de dorpsgemeenschap. ‘Beweegroute Helvoirt’ is echt een succes!

21

GoudApot

• GoudApot is een ‘pot met geld ’voor grote en kleine initiatieven in de gemeente en wordt door Goudse inwoners beheerd. De stichting GoudApot ontvangt hiervoor subsidie van de gemeente. Vrijwillige medebewoners van GoudApot staan klaar voor elke Goudse initiatiefnemer die de straat, de wijk of de gemeente een stuk leuker of beter wil maken. Zij verstrekken geld en adviezen zonder het initiatief over te nemen. Adviezen hebben betrekking op hoe het initiatief wellicht nog slimmer of simpeler gedaan kan worden door gebruik te maken van de in Gouda aanwezige materialen en/of kennis.

• Stichting GoudApot ontvangt subsidie van de gemeente Gouda om budget ter beschikking te kunnen stellen aan de gemeente. Het stimuleren van inwonersinitiatieven is een speerpunt van het college van burgemeester en wethouders. Met het oprichten van de stichting GoudApot wordt op innovatieve wijze invulling gegeven aan dit speerpunt. De stichting verantwoordt haar uitgaven aan de gemeente en evalueert de resultaten tweemaal per jaar met de gemeente.

• Voor wie? Er zijn veel kleine en grotere initiatieven in Gouda waarvoor de initiatiefnemers (financiële) ondersteuning kunnen gebruiken. Kleinschalig, laagdrempelig, eenvoudig en op maat. Of het nu een buurtfeest is of een grote en gemeentebrede activiteit. Kunst met grote of kleine K. Sportief of een wijkactiviteit. Niets is te gek, als het initiatief maar goed is voor Gouda en zijn inwoners.

• Beoordeling: Elke aanvraag wordt beoordeeld door meerdere mensen uit de zgn. beoordelingscommissies. Het streven is een aantal beoordelingscommissies met in totaal tien tot dertig Gouwenaars te vormen. Het bestuur toetst een aanvraag op ‘harde’ criteria, waarna de beoordelaars een eindoordeel vellen op basis van ‘zachtere’ criteria (van vinkjes naar gevoel). De aanvragers krijgen van elke beslissing een motivatie. Deze beslissing wordt ook zichtbaar gepubliceerd op de website van GoudApot.

22

Dorpsondersteuners Gemert-Bakel

• De gemeente Gemert-Bakel signaleerde dat inwoners de eigen regie verloren en snel aanklopten bij de professionele hulpverlening. Deze hulpverlening functioneerde vanwege versnippering niet naar tevredenheid van zowel cliënten als gemeente. Daarnaast was een aantal zorgvoorzieningen niet voorhanden in de dorpen die tot de gemeente behoren, waardoor bewoners soms gedwongen waren te verhuizen om de passende hulp te verkrijgen. Door de ontwikkeling binnen de gemeente dat in de kleine dorpen de bevolking krimpt (ontgroening en vergrijzing), komen voorzieningen in de dorpen nog meer onder druk te staan.

• De gemeente Gemert-Bakel streeft naar zelfredzame wijken met maximale burgerparticipatie. Dorpsondersteuners spelen hierin een belangrijke rol.

• De gemeente Gemert-Bakel zorgt voor hulp en ondersteuning dichtbij haar inwoners. Daarom heeft de gemeente in alle dorpen dorpsondersteuners. Die werken in een team samen met professionals op het gebied van wonen, welzijn, zorg, werk en inkomen.

• Heb je als bewoner een probleem en kun je zelf geen oplossing vinden? Een dorpsondersteuner is een buurtgenoot die samen met jou zoekt naar hulp in de kring van mensen die dicht bij je wonen. En heb je nog andere hulp nodig? Dan wijst de dorpsondersteuner je de weg.

• Als je als inwoner zorgen maakt over je kind? Zijn er problemen in het gezin? Als je als inwoner tegen vragen of problemen aanloopt bij het opvoeden en opgroeien, dan kun je terecht bij de opvoedondersteuner in je dorp. Opvoedondersteuners zijn ervaren en deskundige jeugdhulpprofessionals.

Wassenaar doet

Een online Initiatiefwijzer biedt een rijke inventarisatie van initiatieven en lessen in termen van stimulansen en blokkades waar initiatiefnemers mee te maken hebben bij de realisatie van een initiatief. Alle gepresenteerde initiatieven zijn verhalen van de initiatiefnemers zelf. De Initiatiefwijzer is een online platform, het biedt:

• Overzicht op – en inzicht in – initiatieven van inwoners binnen de gemeente.

• Een handreiking aan de gemeente (raad, college en organisatie) en initiatiefnemers met lessen en tips.

Wat vindt de gemeente Wassenaar belangrijk als het gaat om maatschappelijke initiatieven en samenwerking met initiatiefnemers? Het kan bijvoorbeeld gaan om:

• Er is in de subsidieverordening aandacht voor burgerinitiatieven. Er wordt in die verordening gesteld dat voor subsidie voor wijk- en buurtinitiatieven en subsidie voor vrijwilligersinitiatieven ten behoeve van lokale goede doelen ook natuurlijke rechtspersonen in aanmerking komen.

• De gemeente heeft zogenaamde ‘wijkmanagers’. In het geval een inwoner een idee heeft voor een (wijk)initiatief dan kan hij/zij contact opnemen met de wijkmanager.

• Om wijken en buurten met elkaar en met maatschappelijke partners in de gemeente te verbinden organiseren de wijkmanagers samen met actieve buurt- en wijkverenigingen de bijeenkomsten ‘Wassenaar zijn we samen’. Hier staat elkaar ontmoeten en van elkaar leren en elkaar inspireren centraal.

Via een “handreiking” voor gemeente en initiatiefnemers wil men een gezamenlijk proces faciliteren van ‘leren en doorontwikkelen’.

De lessen en tips in de handreiking zijn gegeven door deelnemers aan werkateliers: initiatiefnemers, raads- en collegeleden en

ambtenaren. Het is een startpunt en een rijke bron van materiaal. De bedoeling is dat de handreiking ook verder kan meegroeien met nieuwe ervaringen en inzichten. In dat licht is de handreiking een leer- en ontwikkelomgeving.

De handreiking kan door initiatiefnemers en de gemeenten worden gebruikt voor:

• Het maken van een plan voor een burgerinitiatief: waar moet je op letten?

• Evaluatie tussentijds en na afloop: wat gaat goed, wat gaat minder goed?

• Ontwikkelen van een gemeenschappelijke werkwijze en een gemeenschappelijke taal.

• Een permanente ontwikkelagenda: wat zijn zaken waar we verder op moeten ontwikkelen?

CGM ambtenaren per 1 april anders verdeeld in Grave, Cuijk en Mill.

Keerpunt 2010 Keerpunt 2010 Grave 11-04-2019 08:12

GraverMaat: dankzij IBabs las ik deze informatie n.a.v. van raadsvragen in Cuijk. Heeft dit ook consequenties voor Grave?? Er loopt ook al een onderzoek ambtenaren onder een dak!! Is de Graafse raad op de hoogte van deze ontwikkelingen?

Raadsinformatiebrief beantwoording schriftelijke vragen fractie ABC over huisvesting CGM

Ingediende schriftelijke vragen op grond van het reglement van orde van de raad.

Inleiding (inleiding en vragen door indiener)

Op 12 november 2018 is door de gemeenteraad van Cuijk een motie aangenomen om een onderzoek te doen naar de voor- en nadelen (incl. financiën) van de huisvesting van alle ambtenaren CGM onder “één dak”. Wij hebben u gevraagd de raad hierover tijdig te informeren zodat dit kan worden betrokken bij de besluitvorming kadernota 2020 gemeente Cuijk en de kadernota 2020 CGM.

Wij hebben vernomen dat er een verhuizing van alle CGM ambtenaren en afdelingen is gepland voor 1 april as. waarin zij anders worden verdeeld over de drie CGM gemeentehuizen.

Hoe verhoudt dit plan om te verhuizen zich tot het onderzoek ambtenaren CGM onder “één dak”?

Het plan om te verhuizen komt voort uit de ambitie om beleid en uitvoering in de werkorganisatie verder bij elkaar te brengen. Het doel is om hiermee een betere en snellere samenwerking te realiseren. Er is natuurlijk een relatie met de motie ‘alle ambtenaren CGM onder één dak’, omdat ook daar wordt gesproken over verhuizing van een deel van de ambtelijke organisatie. In het licht van de huidige bestuurlijke ontwikkelingen en de onduidelijkheid over de definitieve vorm, is de verwachting dat een volgende verhuizing (in welke vorm dan ook) op z’n vroegst per begin 2022 plaats zal vinden. De huidige verhuizing heeft daarmee dan voldoende tijd om zijn meerwaarde te realiseren.

Is het niet erg inefficiënt om nu te verhuizen en dan wellicht binnenkort nog een keer? Dit geeft ook extra onrust. Waarom wacht u het onderzoek over ambtenaren CGM onder “één dak” niet af voordat er verhuisd wordt? Bent u bereid om de verhuizing per 1 april uit te stellen?

Zoals in antwoord 1 al aangegeven is, is het niet de verwachting dat de uitkomsten van het onderzoek naar aanleiding van de motie op korte termijn tot een verhuizing zullen leiden. Het besluit van het bestuur CGM om te verhuizen per 1 april biedt voldoende meerwaarde voor de werkorganisatie en daarmee ook voor de gemeente Cuijk en wordt daarmee niet ter discussie gesteld.

Wat is de status van het onderzoek ambtenaren CGM onder “één dak”? Wordt hier actief vervolg aan gegeven?

In de bestuursvergadering CGM van 30 januari jongstleden zijn de eerste bevindingen gepresenteerd. Een financiële doorrekening wordt de komende periode gemaakt. In de bestuursvergadering CGM van 28 maart wordt de definitieve rapportage gepresenteerd. Deze wordt daaropvolgend middels een raadsinformatiebrief aan uw raad gepresenteerd.

burgemeester en wethouders van Cuijk,

secretaris

Wil Baaijens: Scheepswerf rancune.

Keerpunt 2010 Keerpunt 2010 PvdA Grave 27-02-2019 16:49

Geachte raadsleden, burgemeester en wethouders.

1

.) Het scheppen van duidelijkheid en de regionale rekenkamer.

Hoewel in de hijgerig gebrachte nieuwshype ’s  van de laatste dagen de tragedie van de werfsluiting in de schoenen van oud-wethouder Daandels en wethouder Peters geschoven worden meen ik toch te moeten opmerken dat dat slechts  gedeeltelijk terecht is en de schuldvraag meer nuances behoeft.

Het hele gedoe rond de werf  is namelijk het resultaat van:

falend  beleid binnen het collectief van ons politiek bestuur (raad, burgemeester en college),

falend beleid van het hoger bureaucratisch management (CGM – werkorganisatie met zijn te grote overhead),

falende advisering van de externe accountant ‘Deloitte’ door het niet analyseren/melden van de financiële risico’s die de gemeente kon lopen door de ondergang van de scheepswerf en de juridische nasleep ervan (managementletter).

Bovenstaande factoren zijn de belangrijkste bijdragen voor de litanie van treurnis die aangeroepen kan worden als het over de teloorgang van de scheepswerf  gaat.

Onze politieke vertegenwoordigers hebben al jaren hun mond vol over; openheid, transparantie, burgerparticipatie en vooral bestuurlijke integriteit. Als zij dat echt menen, wat ik betwijfel, is het dan niet de

onafhankelijk onderzoek door de regionale

rekenkamer duidelijkheid en waarheid te scheppen over de feitelijke gang van zaken wat betreft de scheepswerf ?

2

In bijlage 1; een wat uitgebreidere tijdslijn die als een rode draad het faillissement van de werf en de juridische gevolgen ervan met elkaar verbindt (met dank aan de website van Jacques Leurs).

3

.) Politieke dialoog.  Bijlage 2 en 3.

In de transparante, open en participatieve democratie waar de  Graafse politiek zo graag de nadruk oplegt, zou  je verwachten dat een dialoog tussen kritische burgers (met onderbouwde argumenten) en de politiek op prijs gesteld zou worden. Vergeet het maar! Kritische burgers zijn alleen maar lastig en verstoren het illusionaire droombeeld van de meerderheid van het huidige politieke bestuur die predikt, alsof het om een geloofsbelijdenis gaat, dat het allemaal zo goed gaat in onze gemeente.

De door de raad, burgemeester en college bedachte oplossing om kritiek van lastige burgers (volgens Roolvink is er zelfs sprake van een ‘ harde kern van critici’) is

door middel van een open dialoog met hen in gesprek te gaan, maar te kiezen voor een laffe en incompetente politiek van:

Als u zich de moeite zou getroosten  om de bijlagen 2 en 3 te lezen en mij aan te geven wat er niet klopt aan de inhoud ervan, zou al een stap in de goede richting kunnen zijn en al een bijdrage leveren aan de praktische vorm van de participatiedemocratie.

Als voorbeeld voor een politieke dialoog over bijvoorbeeld de  betrouwbaarheid van ons politiek bestuur zou in de heikele kwestie van de scheepswerf de onderstaande zinsneden uit een ambtelijke interne briefwisseling kunnen dienen. Er valt namelijk te lezen dat  ruim voor het faillissement van de werf er al sprake was om op politieke en bestuurlijke aanvechtbare gronden een noodzakelijke uitbreiding van de werf te blokkeren.  Daar moet toch over te praten zijn? Als blijkt dat al ruim voor het faillissement de gemeente toezeggingen aan GBB zou hebben gedaan de uitbreiding  van de werf te blokkeren dan zou ik zeggen dat er dan grote vraagtekens te zetten zijn bij de integriteit van ons bestuur. Zie ik dat goed?

In een Niet Openbaar B&W voorstel van 30 Januari 2012 (Afdeling /cluster: Ruimte en wonen/Cluster Ruimtelijke ontwikkeling . Portefeuillehouder: H.A.W.M. Daandels. Onderwerp: Beëindiging samenwerkingsovereenkomst Koninginnedijk) blijkt duidelijk dat binnen het overleg van GBB en de gemeente de werf wel degelijk onderwerp van beleidsdiscussie is geweest.

Op blz. 3:  Argumenten beslispunt 1 – Niet instemmen met de voorstellen zoals GBB die wenst op te nemen in de beëindigingensovereenkomst, wordt onder punt 1.5 het volgende geschreven:

“In het verleden gemaakte afspraken tussen gemeente en GBB welke GBB terug wenst te zien in de beëindigingensovereenkomst. Het gaat hier met name om zaken die opgenomen zijn in een brief van de gemeente aan GBB verzonden op 9 januari. Onderwerpen zijn:

maximum aantal sociale huurwoningen in het plangebied,

het project Prinsenstal mag geen concurrentie vormen voor Wisseveld,

geen uitbreiding scheepswerf,

inspanningsverplichting voor gemeente tot het verkrijgen van subsidies.

4

.) De mening van Roolvink over de Raad van State. Zin of onzin.

Wekelijks vergast onze burgemeester, als columnist van de Graafse Courant, onze goegemeente met verrassende teksten waarvan de zin mij meestal ontgaat maar de onzin ervan onmiskenbaar is. Om over het gemiddelde waarheidsgehalte maar te zwijgen, dat kan per column nogal eens wisselen.

Zijn, in bijlage 4 meegestuurde, column (24 juni 2014) met commentaar op een beslissing van de Raad van State aangaande een door de gemeente verloren beroepszaak over de Scheepswerf, spreekt boekdelen.

Daarom heb ik in bijlage 5 de uitspraak van de Raad van State bijgevoegd.

In de bijlage heb ik de zogenaamde tekstuele onvolkomenheid, het woord

waarover Roolvink schrijft met geel gemarkeerd. In de overwegingen van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State onder de punten 2, 6.1 en 6.2 wordt door de Raad van State duidelijk gemaakt dat de z.g. tekstuele onvolkomenheid “daarin” in het bestemmingsplan wel degelijk een juridisch dwingende betekenis zou hebben gehad om de werf in zijn werkzaamheden/ uitbreiding te belemmeren. Er is een aanmerkelijk verschil in de oorspronkelijke tekst in het bestemmingsplan waarin staat dat in een bepaald gebied van de werf geen werkzaamheden aan schepen zijn toegestaan terwijl na uitspraak van de Raad van State voor hetzelfde gebied wel werkzaamheden aan schepen zijn toegestaan.

Het getuigt van domme arrogantie om deze z.g. tekstuele onvolkomenheid, die naar mijn mening wel degelijk doelbewust in het bestemmingsplan werd ingevoerd, te bagatelliseren als tekstueel foutje, denkende dat de infantiele burger daar toch niet doorheen zal prikken.

Als je als burgemeester ook nog  op een onbetamelijke publieke wijze de Raad van State op een neerbuigende wijze neerzet om het eigen bestuurlijk straatje schoon te vegen dan ben je als politiekgezagsdrager niet meer geloofwaardig. Zie ik dat goed?

5

.) Neuro-linguïstisch programmeren (NLP) en conflictbeheersing.

Toen ik Roolvink ’s column ‘Management’ (Graafse Courant 28-11-2017) voor het eerst las, raakte ik diep onder de indruk. Je zou zeggen dat door zijn opleiding met o.a. het Neuro-linguïstiek programmeren en zijn ervaring (welke?) hij de uitgelezen mediator/conflictbeheerser had kunnen/moeten zijn in het uit de hand gelopen conflict tussen de gemeente en de scheepswerf.  Ik had nooit over neuro-linguïstisch programmeren (NLP) gehoord. Gelukkig hebben we tegenwoordig Wikipedia om onze kennis bij te schaven. Wat blijkt volgens Wikipedia?

Volgens wetenschappers moet NLP als pseudowetenschap beschouwd worden wegens gebrek aan empirisch bewijs voor de effectiviteit ervan. In het artikel op Wikipedia wordt ook vermeld dat een bekende Nederlander is die NLP-technieken gebruikt, namelijk Emile Ratelband. Tsjakka als nieuwe norm voor politieke conflictbeheersing?  Ik raad u aan dat artikel goed te gaan lezen.

Als u dan toch op Wikipedia zit Google dan ook: Het Dunning-Kruger effect. Ook zeer lezenswaardig, vooral voor politici!

Met vriendelijke groet.

Hierna 4 bijlagen.

De Tijdlijn. Van 5 april 2012 tot 19 februari 2019.

Rancune, rancune en nog eens rancune. Het terrein van de Scheepswerf.

E-mail van Ben Bongaards en Wil Baaijens n.a.v. Artikel de Gelderlander. “Grave kan nog wel een hotel gebruiken.”

De mening van onze burgemeester over de Raad van State. Kan niet gekopieerd worden. Neem contact op met Wil Baaijens.E-mail: w.j.baaijens@home.nl

Burgemeester Roolvink schrijft in de Graafsche Courant over Management.

Bijlage 1: De Tijdlijn. Van 5 april tot 19 februari 2019.

Curator gaat in hoger beroep en wint zijn miljoenenclaim.

Na de uitspraak van de rechtbank dat de gemeente niet schuldig was aan het faillissement van de scheepswerf, ging de curator Michielsen in hoger beroep bij het Gerechtshof in Den Bosch.

Nieuwsbericht- 19 februari 2019.

Uitspraak rechtbank

Grave hoeft geen miljoenen te betalen, gemeente niet schuldig aan faillissement scheepswerf

Nieuwsbericht- woensdag 2 november 2016.

Schuldvraag

Rechtbank buigt zich in juni (2016) over de miljoenenclaim tegen de gemeente Grave in de zaak van de failliete scheepswerf.

Nieuwsbericht– 8 april 2016.

Michielsen dagvaardt

Michielsen dagvaardt de gemeente Grave. Hij is niet met de gemeente tot een schikking gekomen omdat wethouder Daandels vindt dat de gemeente zich niet aansprakelijk acht.

Nieuwsbericht 24-december-2015.

Raad van state

De Raad van state stelt de scheepswerf weer in het gelijk. Nu over een kwestie over de plaats waar schepen mogen liggen.

Nieuwsbericht- 18 juni 2014.

Curator

Curator Michielsen start een onderzoek.

Nieuwsbericht- 26 januari 2014.

Raad van state

De Raad van State oordeelt dat de gemeente een drijvend dok met een lengte van 100 moest toestaan. Zo’n dok is nodig om schepen van 135 meter te kunnen bouwen.

Nieuwsbericht- december 2013.

Rechter fluit B en W terug in zaak Scheepswerf Grave

Burgemeester en Wethouders van de gemeente Grave hebben een nederlaag geleden in de zaak rondom de plaatselijke scheepswerf. Volgens de rechtbank in Den Bosch hadden ze een verzoek om het bestemmingsplan aan te passen niet mogen afwijzen.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op dinsdag 29 mei 2012 – 13:21

Medewerkers Scheepswerf Grave definitief ontslagen

De 65 medewerkers van Scheepswerf Grave worden definitief ontslagen. Dat heeft de curator van het failliete bedrijf donderdagochtend aan het personeel laten weten.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op donderdag 10 mei 2012 – 11:09

Gemeenteraad Grave wijzigt bestemmingsplan voor Scheepswerf Grave

De gemeenteraad van Grave heeft dinsdagavond een voorstel aangenomen om het bestemmingsplan te wijzigen om de bouw van grotere schepen op de Scheepswerf Grave toe te staan. Eerder op de dag werd de scheepswerf door de rechter in Den Bosch failliet verklaard.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op dinsdag 8 mei 2012 – 22:38

Extra raadsvergadering over Scheepswerf Grave

De raad van Grave houdt dinsdag een extra vergadering over de plaatselijke scheepswerf. De gemeente wil het bestemmingsplan nu zo aanpassen dat het bedrijf toch schepen van 135 meter mag bouwen. Dit maakte de gemeente maandagavond bekend.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op maandag 7 mei 2012 – 23:36

Rapport: ‘Snelle beslissing Scheepswerf Grave gewenst‘

Het gemeentebestuur moet bij voorkeur begin volgende week knopen doorhakken met betrekking tot Scheepswerf Grave. Bewindvoerder Remco Michielsen van het bedrijf schrijft dit aan Burgemeester en Wethouders en de gemeenteraad. Uit onderzoek van een bureau in Boxtel is gebleken dat het bouwen van schepen van 135 meter binnen het bestemmingsplan past.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op zaterdag 5 mei 2012 – 23:52

Faillissement Scheepswerf Grave lijkt nabij

De kans is groot dat begin volgende week het faillissement wordt aangevraagd van Scheepswerf Grave. Dit staat in een brief, die namens bewindvoerder Remco Michielsen is gestuurd naar burgemeester en wethouders en de gemeenteraad van Grave.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op vrijdag 27 april 2012 – 20:52

Curator heeft sprankje hoop voor Scheepswerf Grave

De curator van de scheepswerf in Grave heeft nog een klein beetje hoop op een goede afloop. Hij heeft de gemeente Grave nogmaals gevraagd om het bestemmingsplan definitief aan te passen. Op die manier wordt het mogelijk om langere schepen te bouwen en zo het bedrijf te redden.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op maandag 23 april 2012 – 15:51

Statenfractie boos op gedeputeerde na uitspraak over scheepswerf

De statenfractie van de PvdA in Provinciale Staten in Brabant eist dat gedeputeerde Johan van den Hout zich verantwoordt voor zijn uitlatingen over de scheepswerf in Grave. Vooral de opmerking dat ‘iedereen weet hoe het gaat met vergunningen en gedogen: dat komt wel goed’, in De Gelderlander is de statenfractie in het verkeerde keelgat geschoten.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op zondag 22 april 2012 – 16:42

Scheepswerf Grave had geen plan voor uitbreiding capaciteit

De scheepswerf in Grave heeft nooit een goed onderbouwd plan ingediend voor uitbreiding van de capaciteit. Dat zegt wethouder Daandels van de gemeente.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op donderdag 19 april 2012 – 13:38

Derks stapt uit Economisch Platform vanwege boze tweet Scheepswerf Grave

De Graafse ondernemer Geert-Jan Derks stapt uit het Economisch Platform Grave naar aanleiding van een felle tweet over de scheepswerf in Grave. Hij stoort zich aan de manier waarop de gemeente Grave omgaat met de scheepswerf. “Via list en bedrog zestig directe werkplekken verspeeld. Wat een kutgemeente.”

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op woensdag 18 april 2012 – 22:03

‘Tweede Kamer moet Scheepswerf Grave redden’

De Tweede Kamer moet zich inzetten om de Scheepswerf Grave te redden. Tweede Kamerlid Paul Ulenbelt (SP) zegt dat minister Verhagen zich al eerder heeft ingezet voor het bedrijf en dat hij dit opnieuw moet doen. Het ministerie wil binnen enkele dagen een gesprek met de werf.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op woensdag 18 april 2012 – 15:29

Gemeenteraad Grave verbaasd over besluit scheepswerf

De gemeenteraad van Grave is verrast en stomverbaasd na het besluit om uitstel van betaling aan te vragen voor de scheepswerf. Directeur Robert van Kessel van de scheepswerf bracht het besluit dinsdag naar buiten.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op woensdag 18 april 2012 – 12:53

Scheepswerf Grave vraagt toch uitstel van betaling aan

De scheepswerf in Grave vraagt uitstel van betaling aan. Dat maakte de directie dinsdag bekend. Daardoor is de kans groot dat de zestig werknemers op straat komen te staan, ondanks een miljoenenorder die het bedrijf onlangs kreeg. Om te overleven, moet de werf passagiersschepen van 135 meter kunnen bouwen, terwijl door de vergunning maar 110 meter is toegestaan.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op dinsdag 17 april 2012 – 10:20

Dinsdag duidelijkheid over Scheepswerf Grave

De directie van Scheepswerf Grave maakt dinsdag duidelijk hoe de toekomst van het bedrijf eruit ziet. Om te overleven moet de werf schepen van 135 meter kunnen bouwen terwijl 110 meter is toegestaan.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op maandag 16 april 2012 – 20:01

Directeur Scheepswerf Grave na extra raadsvergadering: ‘Voortbestaan werf nog uiterst onzeker’

Ondanks een positief besluit van het gemeentebestuur om de bouw van passagiersschepen van 135 meter de komende 2,5 jaar te gedogen, is directeur Kessels van de Scheepswerf Grave somber gestemd. Hij gaat maandag in overleg om te bekijken of de stekker alsnog uit de scheepswerf gaat. Volgens hem had de raad vrijdagavond kunnen en moeten beslissen ook na 1 januari 2015 de bouw van schepen tot 135 meter toe te staan.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op vrijdag 13 april 2012 – 19:45

Wethouder Grave mikpunt van frustraties en verbaal geweld in discussie om scheepswerf

Vanwege het dreigende faillissement van de scheepswerf in Grave heeft wethouder Eric Daandels het de afgelopen dagen zwaar moeten ontgelden. Via de mail, de site vaVeel n de gemeente en telefonisch hebben diverse mensen hun frustraties geuit.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op woensdag 11 april 2012 – 17:49

Minister Verhagen: ‘Belangrijk om mensen op scheepswerf Grave aan het werk te houden’

Minister Verhagen van Economische Zaken heeft het gemeentebestuur van Grave laten weten dat het belangrijk is om de zestig medewerkers van de scheepswerf aan het werk te houden. De bewindsman heeft wethouder Daandels gezegd dat deze er alles aan moet doen om de werf niet failliet te laten gaan.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op woensdag 11 april 2012 – 10:12

Werknemers scheepswerf Grave in protestmars naar stadhuis

Zestig werknemers van de scheepswerf in Grave zijn dinsdag in een protestmars naar het stadhuis vertrokken. Door mogelijk ontslag dreigen zij hun banen te verliezen. Vrijdag wordt er in een extra vergadering beslist over de toekomst van de scheepswerf, zo werd in de commissievergadering besloten.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op dinsdag 10 april 2012 – 19:00

Wethouder Daandels: ‘Collectief ontslag gevolg van slecht ondernemersschap scheepswerf Grave’

Het dreigende ontslag van zestig werknemers op de scheepswerf is vooral te wijten aan slecht beleid van het bedrijf Dit beweert wethouder Eric Daandels van de gemeente Grave. De scheepswerf moet een aantal werknemers laten gaan, omdat twee schepen van 135 meter lang niet gebouwd mogen worden. Dit is in strijd met de regels die volgens de wethouder al meer dan drie jaar bekend zijn bij de scheepswerf.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op vrijdag 6 april 2012 – 12:19

Collectief ontslag aangevraagd door scheepswerf Grave

Scheepswerf Grave vraagt collectief ontslag aan voor al haar zestig medewerkers. Door de verminderde vraag naar nieuwbouw en reparatie van schepen zit de werf in de problemen.

Nieuwsbericht – Gepubliceerd op donderdag 5 april 2012 – 16:36

Bijlage 2:

Gepubliceerd: dinsdag 11 november 2014 17:47 | Geschreven door Ben Bongaards | Afdrukken | E-mailadres | Hits: 1056

Rancune, rancune en nog eens rancune. Het terrein van de scheepswerf

Zoals u waarschijnlijk weet, leeft bij onze gemeente het plan om de plek van de scheepswerf te gebruiken voor een nieuw stukje Grave dat dan een woonfunctie zou moeten krijgen en tegelijk een toeristische uitstraling. Plannen in die richting liggen vervat in een zogeheten Waterfrontvisie en  Bureau Royal Haskoning DHV heeft opdracht gekregen om dat plan te ontwikkelen. In hoeverre dit plan samenhangt met eerdere plannen voor het doortrekken van de loswal, het begin van de Maasboulevard, is niet helemaal duidelijk en hoe het staat met de plannen van Haskoning, is ook niet bekend.

Gemeente wast handen in onschuld

Wel bekend, ook bij de gemeente, is, dat de eigenaar van het onroerend goed van de werf, Robert van Kessel eveneens een plan ontwikkeld heeft in samenwerking met Wolters Vastgoed te Vught die, misschien herinnert u het zich, het bouwmanagement voerde bij de bouw van het stadhuis. Van Kessel en Wolters waren zover gevorderd met de plannen dat zij nu eerst met de gemeente af zouden moeten stemmen hoe dit bestuurlijk en beleidsmatig ingepast moet worden. We hebben het dan over het bestemmingsplan en de regelgeving. Over deze plannen is op ambtelijk niveau al overleg gevoerd en dit is onlangs naar bestuurlijk niveau getild. En u raadde het misschien al; daar is onmiddellijk alle voorhanden zijnde rancune en arrogantie in stelling gebracht, zoals in Grave te doen gebruikelijk. Zoals we inmiddels allemaal doorhebben, leeft er bij de gemeente geen enkele notie van enig aandeel in de problemen van de werf. Ze hebben immers alleen maar, zittend op de handen, afgewacht tot de werf om zeep was en voelen zodoende ook geen enkele verantwoordelijkheid voor de gang van zaken. Hebben kennelijk ook niet de geringste behoefte om coulant of meedenkend te zijn, want waarom zou je, als je je handen al in onschuld hebt gewassen?

Instemming van Rijkswaterstaat

De plannen van Van Kessel en Wolters zijn in het stadium van (uitgewerkte) schetsen. Bijzonder is, dat de loodsen van de werf als industrieel erfgoed in een nieuwe vorm voortbestaan en het plan tegelijkertijd voorziet in de mogelijkheid de Maasboulevard door te trekken naar de nieuwe haven. Van de twee buitenste loodsen aan de zijde van de Maas en van Bekaf, gaat de constructie van stalen spanten het karakter  van de nieuwbouw bepalen. Aan de Bekaf-zijde worden daarin woningen gerealiseerd en wordt tegelijk een doorgang gecreëerd naar het bastion zelf en de begraafplaats van de Franse paters. Een idyllisch stukje geschiedenis, overschaduwd door monumentale rode beuken. De loods aan de Maaszijde wordt, eveneens met gebruikmaking van de stalen constructie, veranderd in appartementen met aan de kop richting Grave, een hotel en eventueel andere horeca. Aan de havenzijde wordt het bouwwerk afgerond met een inpandige botenloods. Onder de gebouwen is dan plek voor een parkeergarage en wordt er ook ruimte gelaten voor de rivier bij hoog water. De opzet van het plan heeft de instemming van Rijkswaterstaat.

Fuck you

Op bestuurlijk niveau is men, zoals te doen gebruikelijk, onmiddellijk op zoek gegaan naar beren op de weg. Voor een bestuur als het onze, dat zich laat leiden door rancune, is dat uiteraard een koud kunstje. Het faillissement van de werf, daar hebben we het dan over, zou voor iedere overheid een gerede aanleiding zijn om niet al te scheutig te zijn met medewerking. Maar de werkelijkheid is een andere dan die van het eerste oog. De werf is failliet, maar de eigenaar van de werf, Robert van Kessel, is gewoon eigenaar van ondergrond en opstallen, zonder dat er sprake is van enige beperking vanuit dat faillissement. Het misselijke van ons gemeentebestuur is, dat het hier weer met twee monden lijkt te spreken. In een brief aan Wolters Vastgoed stelt de gemeente (afdeling Ruimte) dat het faillissement van de werf nog niet is afgewikkeld en dat de gemeente de beleidslijn volgt ‘dat – alvorens verdere stappen te zetten – er eerst sprake moet zijn van een genormaliseerde situatie en dat partijen ‘zonder last’ overleg met elkaar kunnen voeren. (…) Dientengevolge moet het (ambtelijk) overleg voor nu dan ook als afgerond beschouwd worden.’ In gewoon Graafs: ‘fuck you!’

De burgemeester en zijn uitvlucht

Inmiddels had De Gelderlander echter lucht gekregen van de zaak en de burgemeester gevraagd hoe dit zat. Dan heet het opeens: ‘Als we een plan op hoofdlijnen hebben, kunnen we praten.’ Zo werkt dat in Grave. Maar dat plan lag er. Alleen was onze burgemeester niet echt bereid er kennis van te nemen. Precies zoals het niet bij hem binnen leek te komen dat er, voor zover het gaat om panden en ondergrond, geen sprake is van een faillissement. Rancune maakt ziende blind.

Claim van de curator wegens onbehoorlijk bestuur

Inmiddels lijkt ons bestuur ook niet te willen beseffen dat er nog een gevoelige claim van de curator in de lucht hangt vanwege onbehoorlijk bestuur waardoor de scheepswerf genoodzaakt werd te stoppen bij gebrek aan reëel perspectief. Zoals u weet, haakten de opdrachtgevers af, omdat er onvoldoende garantie gegeven kon worden dat er schepen gebouwd konden worden, lang genoeg om te beantwoorden aan de eisen van de markt (135 meter). Toen onze gemeente zich te elfder ure bij de feiten neerlegde, hadden investeerders al genoeg gezien van onze onbetrouwbare overheid en hun opdracht ingetrokken. Dat was de aanleiding van het faillissement van de werf.

Het college steekt spaken in het wiel

Aan het eind van het liedje is Grave wederom het kind van de rekening en stond ons bestuur, zoals gebruikelijk, weer aan de kant om spaken in het wiel te steken wanneer mensen iets willen ondernemen. En zo belanden we uiteindelijk bij Grave als de hond in de pot voor wie iets wil ondernemen. Zelfs al lopen de belangen van overheid en ondernemende burger parallel als in het onderhavige geval, dan nog verzint ons gemeentebestuur wel een reden waarom het niet door kan gaan. Dat is haar ingesleten modus operandi. Het enige kruid dat daartegen gewassen is, is zo snel mogelijk voorzien in een overheid die wel passend kan reageren op ondernemende burgers. Zonder rancune en de daaraan gekoppelde arrogantie.

3. E-mail van Ben Bongaards en Wil Baaijens n.a.v. artikel in de Gelderlander. “Grave kan nog wel een hotel gebruiken.”

Donderdag 15 december 2016 stuurden wij u in een e-mail onderstaand artikel. Wij vroegen u in die e-mail: “Is het idee van de GBB om op de Emab locatie aan de Nieuwe Haven een zeven verdiepingen hoog  hotel/appartementen complex te bouwen méér in het belang voor Grave dan pogen, in overleg met de eigenaar van de Scheepswerf, de herontwikkeling van de Maaskade af te ronden?  Gaat Grave niet aan plannen ten onder?”

We mochten, op twee raadsleden na, van u geen antwoord ontvangen. Daarom plaatsen we de e-mail, met enkele kleine correcties, nu op onze website.

Geacht raadslid.

‘Grave kan nog wel een hotel gebruiken’, luidde de kop boven een artikel in de Gelderlander van 22 december 2015.

Wethouder Joon draagt nu (2016) bijna drie jaar verantwoordelijkheid voor de portefeuille Recreatie en Toerisme maar moest van Gravenaren vernemen dat onze stad nog wel een hotel kan gebruiken. De Gravenaren namen deel aan een inwonerspanel en kwamen tot de conclusie dat er teweinig gelegenheden zijn voor toeristen om hier te overnachten. Hoe bij de tijd kun je zijn als bestuurder?

Als de wethouder zich meer in de historie van Grave verdiept had, had hij geweten dat de Maaskade al sinds 2007 serieus inde politieke belangstelling stond. De Maaskade zou een wandelpromenade worden. In de begroting van 2008 werd, naar wij menen, een bedrag van € 80.000,- opgenomen voor een onderzoek naar de haalbaarheid van aanpassing van de Maaskade. Er werd zelfs voorzichtig gesproken over een ‘Maasboulevard’ van allure, die zou beginnen bij Maaszicht (dat nu staat te verkommeren) en zou doorlopen tot de ingang van de Nieuwe Haven. Van de Oude naar de Nieuwe Haven dus. De renovatie van de Loswal, de Maaspoort en de stadswal met het rondeel laten zien dat er best wat mogelijk is, willen we Historisch Grave een completer aanzicht te geven. Er is echter één kolossale sta-in-de-weg: de Scheepswerf. Een bedrijf dat goed draaide en prachtige schepen afleverde maar dat een ramp is/was voor de aantrekkelijkheid van de stad en het woongenot van de omwonenden.

Door het faillissement van de werf ontstond de mogelijkheid om ook dit gedeelte van het Graafs waterfront bij het idee ‘Historisch Grave’ te betrekken. Een inventief en krachtdadig stadsbestuur zou in het faillissement ongetwijfeld kansen hebben gevonden om de tegenslag te doen verkeren in een succes. Een krachtige impuls lag voor het grijpen om een aantal ambities waar te maken ter ontwikkeling van toerisme en recreatie in onze vestingstad. Het rampzalige faillissement had een versterking kunnen worden van het economisch beleid dat onze wethouder zo graag etaleert…

Het zou weleens een grote tekortkoming van ons beleid op het gebied van toerisme en recreatie kunnen zijn dat Grave haar ligging aan de Maas onvoldoende benut en er niet in slaagt om een aantrekkelijk waterfront te creëren. Met een boeiende wandelpromenade bijvoorbeeld die door zou lopen tot aan de ingang van de haven. Bedenk daarbij een nog aantrekkelijkere Loswal met een aanlegsteiger voor cruiseschepen, klassieke schepen en pleziervaarders. Samen met hetgeen op de Maaskade al is bereikt, zou de boulevard een natuurlijk geheel vormen met wat er rest van onze oude vesting aan de Maaszijde. De oude Haven, de kademuur, de Maaspoort,bastion Bekaf….

De boulevard kan een nog mooiere, gastvrije, entree worden tot onze historische binnenstad met haar koopcentrum, de ‘rode loper’ voor onze bezoekers. Een prachtig uitzicht op de rivier, de uiterwaarden, het kroonwerk Coehoorn (hopelijk in wording) en in de verte de Thompsonbrug als de symbolische regenboog tussen Brabant en Gelderland. Op de kop van de promenade waar nu de Scheepswerf alleen maar droefenis staat uit te stralen, zou bijvoorbeeld ruimte geschapen kunnen worden voor een hotel, een grand café, een museumpje, gecombineerd met een bezoekerscentrum ter herinnering aan de historische band tussen werf en stadje.

Het zou allemaal kunnen… Helaas kan Grave echter niet bogen op een daadkrachtig bestuur, laat staan een bestuur met visie en ambitie, maar moeten we het doen met een college en een raad die zich laten leiden door rancune en ressentiment. Ook Grave’s toeristische ambities met haar ‘Maasboulevard’lijken daarin gesmoord te zijn. Daarom zal het waterfront waarschijnlijk nog lang blijven zoals het is, een rafelrand met een enorme puist, waar het met allure afgerond had kunnen worden. De bestuurlijke treurnis zou vervolgens nog eens extra geaccentueerd worden als er ook nog een ‘GBB-tower’verrijst op het havenhoofd aan de andere zijde. Een GBB-tower van zeven verdiepingen (zo’n 21 meter) hoog kan alleen maar een ondenkbare horizonvervuiling opleveren voor mensen die willen genieten van de weidse vergezichten over uiterwaarden langs de Oost en Westzijde van de Maas. De GBB-tower? Een monument voor rancuneus wanbestuur dat compleet de grip kwijt is op de ontwikkeling van onze vestingstad? Een verhaal van gemiste kansen? Jammer!

M.v.g. Wil Baaijens, Ben Bongaards. (www.gravepolitiek)

Bijlage 5: Burgemeester Roolvink schrijft in de Graafsche Courant over Mangement op 28/11/2017.

Dat niet iedereen het in onze samenleving altijd met elkaar eens is blijkt helaas maar al te vaak. Er zijn verschillende manieren waarop deze verschillen aan de oppervlakte komen en bespreekbaar worden gemaakt. Het beste is natuurlijk om met elkaar in gesprek te gaan en de standpunten beargumenteerd op tafel te leggen. Geconstateerd moet worden dat dit niet in alle gevallen tot een oplossing leidt. Soms zijn geschillen al jaren oud en dan is het moeilijk om over de eigen schaduw heen te stappen en begrip te tonen voor andermans standpunt. Dan is er sprake van een conflict, dat overigens wordt omschreven als een situatie waarin twee (of meer) partijen doelen nastreven dan wel belangen of waarden hebben die niet met elkaar te verenigen zijn.

Als burgemeester heb ik onder meer als taak om bij geschillen te bemiddelen. Dan is het belangrijk om te weten hoe de strijdende partijen in het conflict zitten. Twee zaken zijn daarbij van belang. Als eerste de mate waarin de partijen pogen in de eigen belangen te voorzien. Daarnaast de mate waarin partijen oog hebben voor de belangen van de ander. Dat levert vervolgens vijf stijÍen van conflicthantering op. Het voert in deze bijdrage te ver om ze uitgebreid te beschrijven.

Daarom een voorbeeld. Als persoon A alleen maar zijn eigen belang nastreeft en geen oog heeft voor de belangen van de ander zal hij trachten een oplossing te forceren. Dit kan een effectieve gebruiksmogelijkheid zijn, bijvoorbeeld als een snelle beslissende actie van vitaal belang is zoals in een noodsituatie. Tegelijkertijd bestaat de kans dat het conflict waar het over gaat wordt onderdrukt, waardoor een ander klein conflict tot buitensporige escalatie kan leiden.

Het blijft continu zoeken naar de juiste wijze van bemiddeling in het specifieke geval. Vaak spelen namelijk emoties een grote rol. Daarom is het belangrijk de juiste woorden op het juiste moment te kiezen. Door opleiding, onder andere neuro-linguïstisch programmeren, en ervaring heb ik de nodige tools gekregen. Als beide partijen na afloop laten weten tevreden te zijn met mijn bemiddeling kijk ik tevreden terug.