Poliflw

Utrecht groeit, zo ook het aantal Utrechters met een bijstandsuitkering. Maar de stad doet het slecht als het erom gaat te voorkomen dat mensen in de bijstand komen, laat staan ze uit de bijstand te helpen. Ten opzichte van 2010 is het aantal bijstandsgerechtigden gestegen met bijna 50 procent naar 12.770 Utrechters. Dit terwijl Amsterdam en Rotterdam te maken hebben met een groeiend aantal bijstandsgerechtigden van respectievelijk 18 procent en 21 procent. Deze steden doen het beter dan het Utrechtse college van burgemeester en wethouders. Belangrijke reden hiervoor is dat de huidige coalitie van D66, GroenLinks, SP en VVD ervoor kiest weinig tot geen nieuw beleid te maken op dit belangrijke beleidsveld. Ze sluit zich liever aan bij de in 2012 aangenomen economische agenda. Daarin stond dat de stad er makkelijk vanuit kon gaan dat wie in een uitkering terecht zou komen dat alleen nog maar tijdelijk (8 maanden) zou doen.

Enkeltje armoede

Stadsbelang Utrecht-fractievoorzitter Cees Bos: “De bijstand is een enkeltje armoede. Hoe fout kun je zitten door aan te nemen dat er alleen nog maar werkloosheid zit bij Utrechters die van de ene naar de andere baan gaan. De realiteit van vandaag is ernstig, als we alleen al kijken naar Utrechters in de bijstand zit meer dan 77 procent langer dan 1 jaar in de bijstand, 38 procent zit langer dan 4 jaar in de bijstand.” Utrechters in de bijstand hebben het zwaar, hun inkomen ligt op niveau sociaal minimum, elk dubbeltje moet worden omgedraaid. Veel gezinnen hebben te maken met problematische schulden en premieachterstanden. Zo’n 72 procent van de huishoudens met een bijstandsuitkering heeft een migratieachtergrond, een aanzienlijk deel heeft een vluchtelingenstatus.

Stadsbelang Utrecht vindt het tijd voor een Actieplan Bijstand.

Cees Bos: “Wij willen dat iedere Utrechter meedoet in de samenleving. Uitkeringsgerechtigden moet perspectief worden geboden door middel van opleiding, herscholing, verplicht vrijwilligerswerk en het aanbieden van (beschut) werk en plaatsing bij reguliere werkgevers met zo nodig loonsuppletie van de gemeente.”

Het actieplan zegt ook dat mensen met een migratieachtergrond Nederlands moeten leren, om meer kans te maken op de arbeidsmarkt (bij weigering korten op de bijstand). Er moet extra worden geïnvesteerd in voor- en vroegschoolse educatie, geen kind verdient het met een taalachterstand aan de basisschool te beginnen.

Cees Bos: “Wij pleiten voor Wijkinformatiepunten waar mensen aan de balie of, desgewenst in een spreekkamer voorlichting kunnen krijgen over alle hulp, bijstand, zorg en werk. Eenmaal contact opgenomen, neemt het zogeheten buurtteam het over. Iedereen doet mee, iedereen doet ertoe.”

Stadsbelang Utrecht wil dat iedereen in Utrecht meedoet en mee kan doen. Maar als je geen Nederlands spreekt, is het bijna onmogelijk om mee te doen. En dat is nu net waar het in veel gemeenten in Nederland fout gaat.

Taallessen verplicht

Per 1 januari 2016 is de participatiewet uitgebreid met een verplichte taaleis, taalplannen en taaltoetsen. Inwoners die afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering en onvoldoende kennis hebben van de Nederlandse taal moeten zich laten scholen. De gemeenten moeten alles in werking stellen om deze inwoners te helpen om te taal te kunnen spreken. Als inwoners hier geen zin in hebben, dan mag dit consequenties hebben voor een uitkering.

De gemeente Utrecht heeft echter gekozen voor een slappe aanpak: ‘De Utrechtse werkwijze’. Het huidige bestuur in Utrecht wil vooral ‘vrijblijvend’ en ‘terughoudend’ optreden. Het opleggen van consequenties voor de uitkering, als iemand geen zin heeft in het leren van de taal, ontbreekt volledig. Terwijl juist is gebleken dat dit soort gevolgen een enorme prikkel zijn om inwoners te bewegen om wel taallessen te gaan volgen. D66-wethouder Everhardt omschreef de houding van het college als volgt: “Met de sanctieregeling voor het niet voldoen aan de taaleis wil het college ontspannen omgaan. Utrecht heeft een beperkt budget en de aan te bieden taalcursussen moeten maatwerk zijn om een ‘gemotiveerd’ persoon de gelegenheid te geven deze stap te zetten.” Twee jaar na invoering van de taaleis/ taaltoets luidt staatssecretaris Tamara van Ark (VVD) van Sociale Zaken de noodklok. Gemeenten doen volgens haar te weinig aan taallessen, steeds meer mensen in de bijstand hebben een grote taalachterstand en dreigen geheel buiten de samenleving te gaan vallen. Zij wil een meer verplichtende regeling.

Taal is de toekomst

Stadsbelang Utrecht maakt zich enorme zorgen over deze ontwikkeling. Inwoners die in de bijstand zitten mogen niet uitgesloten worden van onze samenleving. We moeten er alles aan doen om deze kwetsbare groep te helpen aan een goede toekomst. Iedereen moet mee kunnen doen, dat betekent dat ook iedereen de kans moet krijgen om mee te doen. Inwoners met een taalachterstand moeten we actief begeleiden en zorgen voor goed onderwijs. Inwoners die niet willen, moeten we prikkelen om wel naar taalles te gaan. Als dit kan door het aanpassen van een uitkering, dan doen we dat. Dit betekent een versnelde aanpak van het taalprobleem onder bijstandsgerechtigden in Utrecht. Op deze manier krijgen alle inwoners van Utrecht een kans op een succesvolle toekomst in onze prachtige stad.