Beschouwing over de begroting 2019
Voorzitter, leden van de raad,
Onlangs stond ik weer eens in de file op de A67. Toen ik vervolgens het thuisfront belde om te melden dat ik later zou zijn, antwoordde mijn echtgenoot droogjes: “je staat niet in de file, je bent de file”.
En zo is het natuurlijk ook. Zo bezien, hebben we geen klimaatprobleem: we zijn het klimaatprobleem. Door ongebreideld tegen afbraakprijzen de wereld rond te vliegen, door steeds meer snelwegen aan te leggen, door de schaalvergrotingen in de landbouw zonder al te veel milieurestricties toe te staan, door producten over de hele wereld heen en weer te slepen, door de natuur steeds verder terug te dringen… We zijn zelf het klimaatprobleem.
Voorzitter, dit college prijst zijn begroting aan onder het motto: ‘investeren in ontwikkeling en groei’ Onze fractie ziet in deze begroting een ander soort groei en ontwikkeling ontstaan, waar dit college geen antwoord op geeft.
Groei bijvoorbeeld van de ongelijkheid, groei van de kloof tussen arm en rijk, tussen hoog- en laagopgeleid, tussen mensen die zich een riant huis kunnen veroorloven en mensen voor wie geen betaalbare woningen beschikbaar zijn. Tussen mensen die straks de klimaatmaatregelen niet kunnen betalen en zij die zich dat wel kunnen permitteren. Tussen mensen met baanzekerheid en de groeiende groep die zich met slecht betaald flexwerk moeten zien te redden.
Dit college is nu al meer dan een half jaar bezig en formuleert geen ambitieuze, nieuwe ideeën die mogelijk antwoord kunnen geven op de belangrijkste vragen en kwesties van de nabije toekomst. Dat vinden wij meer dan jammer: net als de file, overkomt de nabije toekomst ons niet, die kunnen we voor een groot deel zelf vorm geven.
Hoe gaan we bijvoorbeeld om met een snel veranderende agrarische omgeving in het buitengebied? Hoe dringen we de CO2-concentraties terug? Hoe gaan we straks om met al die vrijkomende gebouwen?
Wat moeten we met de slogan van het college, dat het verantwoord wil investeren? Wat is dan ‘verantwoord’? Wat is die ‘gedragen balans tussen ruimtelijke kwaliteit tussen ruimtelijke kwaliteit en divers economisch gebruik’? Bedoelt u, dat er nog meer logistieke bedrijven gaan komen, nog meer agri-business? Kan het college ons antwoord geven op die twee vage aanduidingen?
En wat is de ontwikkeling en groei in het woonbeleid van de gemeente? Wat doet u aan het tekort aan betaalbare huisvesting? We lezen er niets over.
Voorzitter, de fractie Partij van de Arbeid/GroenLinks had gehoopt op nieuw elan bij deze forse coalitie die groot genoeg is om haar eigen agenda te zetten en uit te voeren…Dat we in deze begroting slechts al ingezet en bestaand beleid zien genoemd, stelt ons teleur. Wij hadden meer ambitie verwacht.
Vandaar dat wij een aantal vragen aan de coalitiefracties en het college en aantal moties hebben voorbereid om een aantal problemen het hoofd te bieden. Zo stellen wij in elk geval aan u voor, om de ambitie klimaat- en energieneutraal te worden naar voren te halen en te stellen op 2030. Daar horen dan natuurlijk ook andere beleidsmaatregelen bij, zoals het instellen van een soort energiefonds, waardoor huishoudens makkelijker op andere energie dan gas kunnen overschakelen en bovendien hoort daar een helder beeld van de inrichting in het buitengebied bij om windmolens en zonneparken ruimtelijk goed in te passen. Hoe denken de fracties daarover? Wat vindt het college hiervan?
Daarnaast stellen wij u middels een motie voor om als gemeente zelf een bijdrage te leveren aan het neerzetten van betaalbare, semi-permanente en duurzame huizen. De corporatie kan dit op dit moment niet en de markt doet het niet. Wij, als lokale overheid, kunnen dat wel. Hoe staan de overige fracties hier tegenover? En: wat vindt het college hiervan?
Om het bovenstaande mogelijk te maken en ook de gemeenschapsvoorzieningen op peil te houden hebben we dan wel een stevige financiële positie nodig. Het college wil ons doen geloven dat we er weer florissant voor staan. Dat blijkt in de praktijk toch tegen te vallen en bij een volgende tegenvaller vanuit de rijksbijdrage wordt onze positie er bepaald niet beter op. Onze fractie is van mening, dat we- in een economisch gunstigere periode- nu ook geld opzij moeten zetten om in te kunnen spelen op de maatschappelijke vraagstukken waar we mee geconfronteerd worden. Dat zouden we kunnen doen door het temporiseren van bepaalde projecten, maar ook door verhoging van de inkomsten.
De OZB-stijging van 2%, nog onder de prijsinflatie, zouden we naar 3% kunnen brengen. Onze gemeente heeft immers al een laag tarief en we zouden de meeropbrengst van ca €75.000 per jaar kunnen aanwenden voor het energieneutraal maken van woningen voor mensen met een smalle beurs. Bovendien zouden we de verblijfsbelasting kunnen verhogen, zoals eerder door de Raad besloten, naar €1.20. Wat denken de overige fracties en het college hiervan?
Niet alleen zijn we zelf de file en het klimaatprobleem; we zijn ook zelf de lokale democratie. De gemeenschap en als onderdeel daarvan, Raad en College, geven samen vorm aan de democratie. Die overkomt ons niet, die maken wij zelf en daar dienen we verantwoord en doordacht mee om te gaan. Onze kernwaarde ‘Zelfsturing’ een wat verwarrende term overigens, heeft een proces van voortdurende plaatsbepaling en herijking van ieders rol in gang gezet. Onze fractie vond het overigens wonderlijk om in de inleiding op de begroting te lezen, dat het college zich vereenzelvigt met de ‘Raad van de Toekomst en spreekt van ‘we’. Het college gaat over zijn eigen rol, de Raad gaat over de zijne. Hoe wij, leden van de Raad onze rol invullen is een zoektocht waar we al vanaf de start van de nieuwe gemeente mee bezig zijn en die om voortdurend onderhoud vraagt. Die zoektocht gaat met vallen en opstaan; de Sociale Raad, een nieuw fenomeen om de grote kwesties met gelote burgers te bespreken is van het toneel gehaald; oude vormen als het Technisch Overleg zijn weer terug. Onze fractie ziet daar overigens niets in. Weliswaar kunnen burgerraadsleden dan technische vragen stellen, maar aan de werkdruk of een nieuwe vorm waarin het politieke debat zou kunnen floreren, draagt dit niet bij.. Bovendien hebben we er weer een vergadering extra bij, zodat we er nu 4 op de planning hebben staan, voor 1 raadsvoorstel. Onze fractie pleit er dan ook voor samen eerst eens fundamenteel te bespreken welke rol en positie men de Raad wil geven in Peel en Maas, binnen de dynamiek van zelfsturende gemeenschappen en de opgaven voor de toekomst. Wat denken de overige raadsleden hiervan?
Voorzitter, er zijn nog wat losse eindjes vanuit het vorige college, waar we toch nog eens naar willen vragen. Bij de vorige begrotingsbehandeling in 2017, verzekerde de portefeuillehouder Economie ons, dat we voorjaar 2018 meer zouden horen over het bestemmingsplan de Berckt, in het kader van huisvesting arbeidsmigranten. De Berckt krijgt nu al jaren achtereen een tijdelijke vergunning, in het kader van de pilot, maar er gebeurt niets en de rommel aan de overzijde van het park ligt er ook nog eens. Waar Breebronne zich met horten en stoten aan de afspraken heeft gehouden en heeft geïnvesteerd in het park en in het investeren in midstay-woningen, komt de Berckt er makkelijk vanaf met een jaarlijkse tijdelijke vergunning. Vindt u zelf, dat dit heel eerlijk is? Waarom is het bestemmingsplan er nog niet? En gaat u door met het verlenen van tijdelijke vergunningen? Hoe lang kan dit juridisch gezien? Kan de wethouder ons hierover opheldering geven?
Tot slot voorzitter, we staan niet in de file; we zijn de file. En als dit zo is, dan kunnen we er samen voor zorgen, dat we daaruit komen, dat we andere afslagen nemen. Graag horen we dan ook van de andere fracties, met welke nieuwe ideeën zij komen om de geschetste kwesties aan te pakken.
Uiteraard bedanken we de organisatie voor de heldere, overzichtelijke begroting.
/groenlinks.png)
