Poliflw

Het Europees Parlement stemde zojuist in met regels die de  werkomstandigheden en veiligheid in de transportsector aanzienlijk verbeteren. Echter, dat ‘gelijk loon voor gelijk werk’ niet gegarandeerd wordt, is wat GroenLinks betreft een gemiste kans. GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak: “De regels over rij- en rusttijden verbeteren de werkomstandigheden voor 5 miljoen mensen. Dit toont het belang aan van een sterk Europa dat actie onderneemt op sociaal vlak. De strijd voor eerlijke salarissen blijven we voeren.”

Met het ingaan van de nieuwe regels moeten werkgevers zorgen dat vrachtwagenchauffeurs in een hotel kunnen overnachten wanneer ze een verplichte langere rustpauze nemen. Ook zorgen de nieuwe regels ervoor dat rij- en rusttijden beter kunnen gecontroleerd worden dankzij de invoering van een slimme tachograaf. Een belangrijke stap in de strijd tegen brievenbusfirma's is de verplichting voor trucks om elke 8 weken terug te keren naar het hoofdkwartier.

Van Sparrentak is kritisch op de afspraken met betrekking tot het loon van chauffeurs die in het buitenland aan het werk zijn: “Deze regels bevatten zoveel uitzonderingen, dat ze geen echte stap vooruit betekenen. Hiermee zorgen we, helaas, nog steeds niet voor gelijk loon voor gelijk werk en laten we de deur open voor sociale dumping."

Veertig uur werken, maar niet rond kunnen komen van je salaris. Tijdens je werk een ongeluk krijgen, maar geen uitkering terwijl je arbeidsongeschikt bent geraakt. Een nul-urencontract waardoor je altijd beschikbaar moet zijn, maar zelf nooit kan rekenen op genoeg uren. Dat moet anders, vindt GroenLinks.

 

 

We hebben steeds meer te maken met werkdruk, werkstress en toenemende onzekerheid over onze baan, ons inkomen en onze toekomst.

Het is een tendens die we in onze hele samenleving terugzien, qua werk, qua wonen, qua zorg.

Het jarenlange rechtse beleid komt tot uiting, met als gevolg dat steeds meer mensen zich voelen alsof ze de grip verliezen. De politiek kiest keer op keer voor het grootkapitaal in plaats van voor mensen.

Er moet nodig iets veranderen. Dat vinden wij niet alleen, maar ook de onderzoekers van Commissie Borstlap, die spraken met werknemers, ondernemers, vakbonden en andere deskundigen. Het rapport bevat een aantal goede ideeën waar wij helemaal achter staan:

-     Tegengaan van uitbuiting en schrale flexcontracten. -     Een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle werkenden. -     Meer begeleiding om mensen te helpen een nieuwe baan te vinden.

Maar het rapport kiest ook op een aantal punten opnieuw voor rechtse oplossingen. Er wordt gepleit voor een verdere versoepeling van het ontslagrecht. Dan mag je werkgever zelf eenzijdig besluiten om je minder te betalen, minder uur te laten werken of je over te plaatsen naar een andere locatie. Ze willen mensen in de bijstand nog meer regels en dwang opleggen, en de WW verder afbouwen.

Na jaren van afbraak van de verzorgingsstaat is het tijd dat we ’m weer gaan opbouwen. We moeten flexwerkers en ZZP’ers niet tegenover mensen in vaste dienst plaatsen, maar beide meer rechten te geven. Er is een nieuwe politiek nodig die niet in dienst staat van economische belangen, maar van mensen.

Volgens GroenLinks en CDA moet de Wet Aanpak Schijnconstructies verder worden aangescherpt. Zo willen zij dat de wet ook van toepassing wordt op chauffeurs van zorgbusjes en leerlingenvervoer – die vaak worden onderbetaald. Dat bepleiten de partijen woensdag in de Tweede Kamer tijdens het debat arbeidsmarkt.

GroenLinks en CDA zetten zich in voor een eerlijke arbeidsmarkt en vinden het onacceptabel dat personenvervoer uitgesloten is van de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS). Op dit moment werken zo’n 30.000 mensen in het personenvervoer. Deze sector wordt gekenmerkt door faillissementen en druk op de prijzen, mede vanwege de krappe budgetten en aanbestedingsprocedures. Werknemers die hiervan de dupe zijn moeten opdrachtgevers (vaak overheden) hiervoor verantwoordelijk kunnen stellen, vinden de partijen.

Daarnaast moeten vakbonden de mogelijkheid krijgen om beter op te komen voor de belangen van groepen werknemers. Op dit moment kunnen werknemers alleen individueel te weinig betaald loon proberen terug te krijgen. Dit gebeurt echter mondjesmaat, omdat werknemers vaak niet individueel durven te procederen. Ook is het niet mogelijk een schadevergoeding te eisen. Door processen voor groepen mogelijk te maken, en ook een schadevergoeding te kunnen eisen, kunnen vakbonden kwaadwillende opdrachtgevers meer onder druk zetten om het juiste loon te betalen.

Ook willen CDA en GroenLinks dat Nederland bij de aanpak schijnconstructies verder kijkt dan de eigen landsgrenzen. Werknemers die in het goederenvervoer werken bijvoorbeeld, rijden vaak niet alleen in Nederland. De wet is nu echter alleen van toepassing op ‘arbeid in Nederland’.

“Iedereen wil zinvol werk doen, werk waar je trots op bent en dat door de samenleving gewaardeerd wordt. Werk verbreedt je blik en emancipeert. Toch nemen op de arbeidsmarkt de tegenstellingen toe. Dat moeten we stoppen. Winst mag niet belangrijker zijn dan welzijn,” zegt Paul Smeulders van GroenLinks.

CDA-Kamerlid Hilde Palland: “Illegale arbeid is en blijft onaanvaardbaar. Om uitbuiting van werknemers te voorkomen, moeten schijnconstructies verder worden teruggedrongen. Daar komt bij dat goedwillende ondernemers en werknemers die zich juist wel aan de regels houden hier ook last van hebben door oneerlijke concurrentie.”

De Hongaarse kandidaat-eurocommissaris Olivér Várhelyi kwam slecht uit de verf tijdens zijn hoorzitting in het Europees Parlement. “De verkeerde man, op de verkeerde plek”, concludeert GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik. “Terwijl in Hongarije de rechtsstaat wordt uitgekleed, zou hij moeten oordelen over de toetreding van kandidaat-lidstaten. Een bizarre situatie.” 

Tijdens de hoorzitting vroeg Strik of een land waar de regering oppositiepartijen onderdrukt, de media controleert, rechters met pensioen dwingt en minderheden discrimineert, volgens Várhelyi lid zou kunnen worden van de EU. De kandidaat-commissaris antwoordde hierop ontkennend. Opvallend, aangezien tegen de Hongaarse regering een Artikel 7-procedure loopt wegens de genoemde problemen.

Hongaars beleid

Tegelijkertijd wil de kandidaat-eurocommissaris geen afstand doen van het Hongaarse beleid. Strik: “Ik kan me daarom niet voorstellen dat de commissaris zijn taken op een geloofwaardige manier kan uitvoeren. De ironie druipt van deze kandidaatstelling af.” Zo gaf de Hongaarse president Orbán recent aan dat hij de banden met Turkije verder wil aanhalen als zijn regering de portefeuille ‘EU-Uitbreiding’ krijgt. Tijdens de hoorzitting nam Várhelyi geen afstand van het Hongaarse beleid maar gaf enkel aan ‘onafhankelijk te gaan werken’. Voor GroenLinks zijn deze twee zaken onverenigbaar.

Vorige maand strandde de nominatie van drie kandidaat-eurocommissarissen naar aanleiding van de hoorzittingen. Daarom komt Von der Leyen nieuwe nu met drie nieuwe kandidaten uit Frankrijk, Roemenië en Hongarije. De komende dagen moet duidelijk worden of de voorgedragen kandidaten wel een meerderheid achter zich weet te krijgen.

Terwijl werkgevers wanhopig zoeken naar personeel, zitten honderdduizenden mensen werkloos thuis of gevangen in een uitzichtloze flexbaan. Dat moet anders. Het is tijd voor een gemoderniseerd arbeidsbureau: het Werkloket, vindt GroenLinks. Vandaag spreekt de Tweede Kamer hierover tijdens het debat over sociale zekerheid.

“Ons systeem van arbeidsmarktbemiddeling is een chaos geworden. Het is tijd voor een reset. Voor passende ondersteuning van mensen zonder werk. Voor nieuwe kansen voor mensen die vast zitten. Voor een arbeidsmarkt die werkt voor iedereen”, zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders (woordvoerder arbeidsmarkt).

Tot 1991 bestonden arbeidsbureaus, waar werknemers terecht konden voor begeleiding en bemiddeling naar nieuwe baan. Tegenwoordig kan je pas bij de overheid terecht als je een uitkering ontvangt.

Versnippering tegengaan

“En ook dan is de hulp ontzettend versnipperd. Mensen met een werkloosheidsuitkering krijgen totaal andere ondersteuning dan mensen met een arbeidsongeschiktheids- of een bijstandsuitkering. Als je wel werkloos bent maar geen uitkering ontvangt, heb je überhaupt geen recht op ondersteuning”, zegt Wim-Jan Renkema (woordvoerder participatiewet).

Intussen lopen ook werkgevers tegen ‘het systeem’ aan. Per regio is een onoverzichtelijke wirwar van regionale projecten, samenwerkingsverbanden en voorzieningen ontstaan, waardoor werkgevers gefrustreerd afhaken.

Groeiende tweedeling op de arbeidsmarkt

De tweedeling op de arbeidsmarkt groeit. Enerzijds zien we een groep hoogopgeleide, goedverdienende mensen die relatief makkelijk van baan wisselt. Ze zijn mondig, hebben een goed netwerk en het geld om een loopbaancoach in te schakelen. Hier tegenover staat een veel grotere groep mensen die  niet de middelen, het netwerk of de assertiviteit heeft om zich om te scholen of over te stappen naar een ander beroep.

“Veel van hen hebben het gevoel gevangen te zitten in een slecht betaalde flexbaan en kunnen nergens terecht voor advies en ondersteuning”, zegt Wim-Jan Renkema. “Op het hoogtepunt van de conjunctuur zitten nog steeds honderdduizenden mensen werkloos thuis of gevangen in een uitzichtloze baan. En dit terwijl veel werkgevers wanhopig personeel zoeken.”

De oplossing

“Dit moet en kan worden opgelost, met een centraal Werkloket”, zegt Hans Rodenburg, Projectleider van het Wetenschappelijk Bureau GroenLinks dat 14 oktober a.s. een reeks voorstellen presenteert om de dienstverlening aan mensen zonder werk te verbeteren.

Het Werkloket is een gemoderniseerd arbeidsbureau. Hier kunnen mensen terecht met al hun vragen over werk, ongeacht of ze een baan, een uitkering of geen van beiden hebben. Het Werkloket helpt onderzoeken wat iemands vaardigheden zijn,  geeft toegang tot scholingsbudgetten en kan bemiddelen met werkgevers.

Werkgevers kunnen terecht bij het Werkloket als zij op zoek zijn naar mensen of als ze met ontslag bedreigde werknemers een soepele overgang naar ander werk willen bieden. ‘Aan de achterkant’ is het Werkloket een samenwerkingsverband tussen UWV, gemeenten, leerwerkloketten en de huidige Werkgeversservicepunten. Aan de voorkant is iedereen en elke vraag welkom.