Tijdens de algemene beschouwingen van de voorjaarsnota 2019 sprak Liza Luesink de volgende woorden namens GroenLinks Zutphen.
Dank u voorzitter.
Heeft u vorige week ook zo genoten van de avondvierdaagse, beachvolleybal en de Roparun? Al die vrijwilligers die samen knallen na hun werk, op vrije dagen en zelfs tot diep in de nacht. Die momenten laten zien wat we allemaal kunnen bereiken als we het sámen doen. En dat gaat nog hard nodig zijn de komende tijd… Want duidelijker krijgen we het niet: Zutphen heeft het financieel zwaar.
Natuurlijk wil niemand graag bezuinigingen, maar we hebben geen andere optie. Daar is iedereen van doordrongen en de 10 uitgangspunten voor de begroting zijn helder. Geen ruimte voor nieuw beleid, maar de notitie Krachtig Zutphen laat zien dat we anticiperen op veranderende omstandigheden en tegelijk binnen beperkte mogelijkheden vooruitstrevend durven zijn. Een vraag die ons als GroenLinks fractie bezighoudt is: hoe voorkomen we dat de huidige financiële zorg onze focus op de toekomst niet in de weg staat? En hoe kunnen we dat samen met inwoners, ondernemers en lokale initiatieven? Met deze vraag in ons achterhoofd lopen we de verschillende punten in de notitie Krachtig Zutphen langs en lichten een aantal van onze speerpunten hier uit.
GroenLinks is groen.In het programma duurzaamheid zien we mooie voorbeelden, zoals het recent aangenomen voorstel om Zonnestroom voor iedereen beschikbaar te maken, juist ook voor huurders en mensen die geen financiële ruimte hebben om zelf investeringen te doen. Voor het slagen van de energietransitie is het cruciaal dat het voor alle inwoners ook betaalbaar is. Zutphen Energie is een belangrijke partner en zorgt ervoor dat de opbrengsten terugvloeien in onze eigen gemeente, in plaats van dat we deze verliezen. Ook de Werkmakers en Walburgers zijn inspirerende initiatieven die samen met lokale ondernemers letterlijk werk kunnen maken van energiebesparing. Het is van groot belang dat mensen die nu weinig kans hebben op werk, kansen krijgen én dat ze enthousiast worden hun talenten te ontwikkelen. De Warnsveldse installateur Kimenai zei het al goed in de Forumspecial over duurzaamheid: “laten we niet teveel praten, maar het vooral gaan doen!” Want dit soort initiatieven hebben ruimte nodig voor experiment en wij blijven het college oproepen de ruimte in regelgeving op te zoeken. Daarbij uit te gaan van vertrouwen en durf om het op te pakken mét mensen die ervoor gaan. Durft het college dit? En collega’s in de raad: durft u deze ruimte ook te geven?
Bij de focus op de binnenstad zien we in combinatie met duurzaamheid legio kansen. Gister nog een mooi voorbeeld: voor Pure taste wordt de pallet met leveringen aan de rand van de stad gedropt en door fietskoeriers naar de winkel gebracht. Schone mobiliteit is duurzamer én maakt de omgeving aantrekkelijker, win-win dus. In ons verkiezingsprogramma schreven we: wat ons betreft mag Zutphen de meest duurzame monumentale stad van Nederland worden. En als we dat met onze beperkte financiële middelen weten te bereiken, krijgen we vast bonuspunten. De ambitie lezen we in ieder geval terug.
Een van de bekendere speerpunten van GroenLinks in de binnenstad is een autoluw ’s Gravenhof. In plaats van stilstaand blik zien we hier het liefst groen en cultuur bij elkaar komen. Het ’s-Gravenhof kan meer dan nu een culturele functie krijgen door gebruik te maken van de Witte Vleugel. We hebben namelijk ook nog een uitdaging met de Hanzehof op te lossen, dus zou dat geen mooie plek zijn voor de Muzehof samen met het popcollege en andere initiatieven? Hoe dan ook, laten we zorgen dat onze financiële zorgen, niet onze lange termijn doelstelling voor een sociaal economisch sterk Zutphen dwarsbomen.
GroenLinks is groen én links.Één op de tien kinderen in onze gemeente groeit op in armoede en teveel mensen hebben geen werk. In het Waterkwartier nog net iets meer dan elders. De familie van mijn vaders kant is opgegroeid in het Waterkwartier. De vader van mijn vader overleed te vroeg en oma stond er alleen voor met zeven kinderen van 2 tot 18 jaar. Geen cent te makken, maar het hebben van werk heeft eraan bijgedragen dat ze goed terecht gekomen zijn. De combinatie met werk maken van energiebesparing en daarmee lagere maandelijkse lasten voor de mensen waar het om gaat, maakt de focus op het Waterkwartier een logische. De lessen daar kunnen vervolgens vertaald worden naar andere wijken. De enige manier om de focus op het Waterkwartier te laten slagen is door echt de mensen te betrekken waar het om gaat. Denk niet voor ze, praat niet over ze, maar bel bij ze aan en ga oprecht in gesprek.
In het kader van het linkse hebben we nog wel een punt. Voor GroenLinks moet de stad in balans zijn, voor iedereen. Iedereen moet een woning kunnen vinden. Maar de inkt van de woonvisie is nog niet droog en we lezen in de Burap dat het budget voor jongerenhuisvesting ter discussie staat? Jongeren onder de 23 jaar hebben een slaagkans van nog geen 10% voor een sociale huurwoning, tegenover meer dan 100% voor 65+ers. Dat rechtvaardigt investeren in jongerenhuisvesting. We maken ons zorgen dat de investeringen voor deze groep mogelijk niet doorgaan. Graag horen we hier van het college meer over en gaan we hier indien nodig met elkaar over in gesprek.
GroenLinks is groen én links. En staat voor vernieuwende politiek.Zoals we bij duurzaamheid al benoemden zien we daar mooie voorbeelden, maar er is nog een wereld te winnen. De Omgevingswet klinkt niet sexy als term, maar biedt veel kansen om inwoners veel meer een rol te geven in hun eigen omgeving. We vinden het dan ook jammer om te zien dat dat bijvoorbeeld de communicatie over het omgevingsplan voor het landelijk gebied traditionele inspraak lijkt te zijn in plaats van een kans om het op een verfrissende manier te doen. Dit is de eerste voorjaarsnota in de tijd dat ik fractievoorzitter ben van GroenLinks dat ik niet namens onze fractie pleit voor een burgerbegroting. Het is teleurstellend dat het vorige college niet geslaagd is in deze unanieme wens van de raad sinds 2015. Wat was het bijzonder geweest om juist nu mét inwoners samen de begroting met deze grote financiële uitdaging in elkaar te puzzelen. Dan hadden we echt samen de afwegingen kunnen maken. Een jaar geleden hadden we nog hoop dat de burgerbegroting wel zou kunnen lukken, maar de realiteit maakte duidelijk dat dit niet haalbaar is. Graag spreken we wel de wens uit voor een burgerbegroting in 2022. Als de eerste bezuinigingshobbels genomen zijn, komen we hier graag op terug. Een vraag aan de andere raadsfracties, deelt u deze ambitie nog?
Tot slot, Zutphen is een geweldige stad. Denk nog even terug aan de energie van Roparun afgelopen weekend. Hoe mooi zou het zijn als Zutphen ook in de toekomst haar historie en duurzame ontwikkeling met elkaar in balans houdt? Dat gecombineerd met oprechte aandacht voor de mensen waar het om gaat. Op een manier waarbij er snel geleerd, gereflecteerd en verbeterd wordt. En waarbij we het sámen doen.
Dank u voorzitter. Het was een eer om deze voor mij persoonlijk laatste algemene beschouwingen, namens GroenLinks Zutphen, uit te mogen spreken.