Tijdens de afgelopen raadsvergadering van donerdag 6 juli zijn de algemene beschouwingen gehouden. Fractievoorzitter Karel van Lieshout hield namens LOKAAL Meierijstad het betoog. Bij de kaderbrief van het College staan de plannen voor 2024 en hierbij is ook een financiële onderbouwing opgenomen voor de jaren 2024-2027. Hieruit blijkt dat voor de jaren 2026 en 2027 we afstevenen op grote tekorten in begroting. Wat LOKAAL Meierijstad betreft gaan we minder voorzichtig begroten en de begroting 2025-2027 hoeft ook niet sluitend te zijn. Ook vindt LOKAAL Meierijstad dat er onderzoek moet worden gedaan waar er eventueel geld bespaard kan worden. Wij zijn tegen het extra verhogen van de OZB. In het betoog vroeg LOKAAL daarnaast aandacht voor woningbouw, de ambtelijke organistie en de openbare ruimte. Voor de volledige inhoud kunt het onderstaande betoog lezen.
Voorzitter,
Miljoenen over en toch dreigt een tekort! Hoe leggen we dat uit aan onze inwoners? In de jaarrekening zien we dat de gemeente Meierijstad jaar na jaar miljoenen Euro’s overhoudt. Aan de andere kant worden we voor de toekomst gewaarschuwd voor mogelijke financiële tekorten voor 2026 en verder. Maar moeten we er wel trots op zijn dat we jaarlijks miljoenen over houden en hoeveel zorgen moeten we ons maken voor het jaar 2026 en verder? Geld overhouden lijkt natuurlijk prima en een goede financiële reserve is van groot belang. Maar betekent het ook niet dat we misschien zaken die we hebben afgesproken niet hebben uitgevoerd? Of dat we misschien wel te voorzichtig begroot hebben?
Wat LOKAAL betreft mogen we dus voor de toekomst best wel wat minder voorzichtig begroten. Daarbij moet uiteraard de begroting voor 2024 sluitend zijn maar voor de jaren 2025 – 2027 vinden wij een niet sluitende begroting acceptabel. De wereld veranderd voortdurend en daarbij leert het verleden ons dat begroten voor de toekomst erg lastig is. Voorzitter, onze inwoners hebben het al moeilijk genoeg om alles financieel rond te breien door alle stijgende kosten. Dat wij als Meierijstad relatief “goedkoop” zijn met onze gemeentelijke belastingen is wat LOKAAL betreft iets om trots op te zijn en wat we ook ten allertijden moeten zien na te streven. Wij zijn er dus ook tegen om nu een inhaalcorrectie door te voeren op de OZB. Ook een extra verhoging, buiten de afgesproken indexering, zien wij op dit moment niet als noodzakelijk. Als het college spreekt over verlagen van de lasten dan bedoelen ze natuurlijk gewoon bezuinigen. Als daar al aanleiding voor zou zijn maak dan op basis van gedegen onderzoek duidelijke keuzes en ga niet met de zogenaamde kaasschaaf evenredig door de begroting heen. Bij het maken van deze keuzes zouden we wat LOKAAL betreft kunnen kijken naar de steeds meer oplopende kosten van externe inhuur van personeel en de kosten voor het optimaliseren van het maatschappelijke vastgoed.
Wat betreft ons personeel blijven wij onze zorgen uitspreken over de druk op de ambtelijke organisatie. Laat ik helder zijn dat we alle vertrouwen hebben in alle medewerkers die zich dag in dag uit inzetten voor onze gemeente. Wel vragen wij ons af of de manier van werken ons, na 6 jaar Meierijstad, brengt wat we er van verwacht hadden. Verder zouden we graag zien dat er gekeken wordt of en hoe processen makkelijker en sneller gemaakt kunnen worden. Enerzijds om wat druk bij de medewerkers weg te nemen maar vooral ook om zaken sneller te kunnen realiseren. We kijken dus uit naar de beeldvormende avond in september en verwachten daarbij een duidelijke en eerlijke inkijk in de organisatie waarbij we geïnformeerd worden over zaken die goed gaan maar waarbij ook aandacht wordt besteed aan zaken dien aandacht verdienen.
Voorzitter, geen bijdrage van LOKAAL zonder aandacht voor bouwen, bouwen, bouwen. Woningbouw is een belangrijk en actueel thema. Zeker in onze kleinste kernen. 10 extra woningen betekenen voor een kern als Keldonk misschien wel meer dan 100 extra woningen in Veghel. In kleine kernen hebben nieuwe woningen een directe relatie tot leefbaarheid, het voorbestaan van de verenigingen en het bestaansrecht van de school. Wij zien de afgelopen tijd zeker een verandering en zien ook dat het college meer door pakt op dit gebied. Wat dat betreft dus een compliment aan het college. Wel willen we het college oproepen om meer te communiceren over daadwerkelijke realisatie van bouwplannen. Grond aankopen is een begin maar ben dan ook duidelijk naar de inwoners wanneer de schop daadwerkelijk de grond is gaat.
Tijdens de commissievergadering gaf de portefeuillehouder aan dat processen sneller en makkelijker gaan wanneer de grond in het bezit is van de gemeente. We zouden het college dus willen oproepen om het instrument situationeel grondbeleid actiever in te zetten ten behoeve van woningbouw en in alle 13 kernen van onze gemeente. Een eerste goede zet vinden wij bijvoorbeeld de aankoop van grond in Keldonk. Bouwen begint immers met het hebben van grond en daarbij heb je als eigenaar van grond ook de meeste invloed op wat en wanneer er gebouwd gaat worden. Van de actieve manier waarop de voormalige gemeente Veghel grond heeft verworven plukken we immers tot op de dag van vandaag nog steeds de vruchten. Wij zullen dus een motie indienen waarin wij het college oproepen om de aankoop van grond actiever op te pakken en ook als continue proces op te nemen in het beleid. Nu zult u zeggen ‘hebben we in het verleden niet een vergelijkbare motie gehad’? dat klopt maar tijden zijn veranderd en met het huidige beleid lukt het ons onvoldoende om, met meer eigen regie, voldoende woningen te bouwen.
Voorzitter, tijdens onze bezoeken aan de kernen van Meierijstad spreken we veel met inwoners. De thema’s die iedere keer naar voren komen zijn naast bouwen en leefbaarheid ook vooral verkeer en inrichting en beheer van de openbare ruimte. Wat betreft het beheer van de openbare ruimte is er door deze raad in het verleden een motie aangenomen om het niveau van onderhoud naar een hoger plan te tillen. Helaas bereiken ons signalen dat veel inwoners deze kwaliteitsslag niet overal terug zien in de uitvoering. Wij vragen ons dus af of de motie die destijds is aangenomen wel overal wordt uitgevoerd. Kwalitatief goed beheer van de openbare ruimte draagt bij aan een prettig leefklimaat en draagt daarnaast ook bij aan meer verkeersveiligheid. We kennen allemaal de voorbeelden van te hoog gras dat zorgt voor onveilige situaties.
Ik ga afronden voorzitter.
Financieel staan we er goed voor en laten we vooral doorgaan met de goede dingen doen voor onze inwoners. Laten we er trots op zijn dan we een gemeente zijn waar de lasten laag zijn voor de inwoners en waar we toch veel weten te realiseren en laten we dat vooral zo zien te houden.