Dit is de bijdrage van D66 aan de raadsvergadering van dinsdag 12 november. Deze bijeenkomst draaide om de begroting van 2020 en het meerjarenperspectief 2021-2023. De leden van de gemeenteraad hebben de stukken onder ogen genomen en de vergadering wordt gebruikt om deze stukken te bespreken en te beoordelen. Bij onduidelijkheden wordt het college van burgemeester en wethouders om meer informatie gevraagd. Vergaderingen zijn terug te luisteren via deze pagina: https://alblasserdam.raadsinformatie.nl/
Voorzitter,
Allereerst wil ik onze complimenten maken voor het college en het ambtelijk apparaat op de manier hoe zij ons de afgelopen tijd hebben meegenomen in dit proces. Meerdere malen hebben we met elkaar gesproken over het draaien aan knoppen en welk effect we hiermee zouden krijgen. We hebben met elkaar al veel gediscussieerd en eigenlijk zijn alle verschillende opties al besproken. De onderliggende begroting is dan ook een weerslag van die gesprekken. Ook de burgerbegroting, die morgen gecommuniceerd gaat worden, laat dit beeld zien.
Gaan we als D66 vanavond dan alleen maar zeggen hoe goed we het met zijn allen hebben gedaan? Is deze begrotingsbehandeling slechts een formaliteit, of wordt het toch nog spannend?
Wij denken dat we als fractie nog wel wat opmerkingen kunnen maken en vragen kunnen stellen die mogelijk hun invloed gaan hebben op deze begroting! Veel raakt aan de actualiteit. Stel je nou eens voor dat wij vanavond met een meerderheid toch zouden vinden dat het op een aantal details toch anders moet? Het zou zomaar kunnen…
Ooit heeft er eens iemand gezegd: “Laat duizend bloemen bloeien.” Maar voorzitter, je moet dan wel geld over hebben om ze water te geven en ze blijvend te kunnen verzorgen. Op het sociale domein is er al veel geïnnoveerd en uitgeprobeerd, waaronder bijvoorbeeld de brugcoaches. Wellicht moeten we minder experimenteren en de experimenten die we uitvoeren wel volledig doen om ook echt te zien of en wat de resultaten zijn.
Deze begroting is met moeite tot stand gekomen en we zijn het er allemaal over eens dat we zuinig met ons geld om moeten gaan. Dit betekent alleen geld uitgeven aan die zaken die echt nodig zijn. Nodig vanwege onderhoud. Nodig vanwege veiligheid. Nodig vanwege zorg en welzijn. Om er maar eens enkele te noemen.
In dit kader willen we een aantal uitgaven ter discussie stellen.
Enerzijds wordt bezuinigd op het SWA. Voor hen betekent dit dat zij waarschijnlijk een aantal belangrijke zaken niet meer kunnen doen. Er heeft vanuit het SWA ons een brief bereikt waaruit blijkt dat het gesprek tussen college en SWA over deze bezuinigingen nauwelijks gevoerd lijkt. Is dit het geval? En zo ja, is het ingenomen bedrag van 20.000 per jaar reëel en wordt deze ook gedragen vanuit de SWA?
Anderzijds hebben we in de afgelopen jaren een grote broek aangetrokken. Bekend is natuurlijk de verbouwing van een gemeentehuis maar nu gaan we dus ook het Raadhuisplein grondig aanpakken. D66 was in de veronderstelling dat eerst het huis afgemaakt zou worden (inclusief volledige duidelijkheid van kosten) alvorens we de tuin aan zouden pakken. We doen de tuin nu inderdaad iets goedkoper, maar het geld dat uitgespaard wordt gaat direct richting gemeentehuis, en de vraag is of het daarbij blijft. Tenslotte maken we nu ook een hellingbaan naar het gemeentehuis waar extra geld voor nodig is en waar, vanwege de vele tralies en het opgesloten karakter, het Oranjehotel trots op zou zijn. De belangrijkste vraag die wij nu eigenlijk willen stellen is de volgende: vinden we het met z’n allen nu echt zo nodig om die paar plantenbakken op het Raadhuisplein neer te zetten voor ongeveer 9 ton? Ik chargeer natuurlijk een beetje. Maar laten we eerlijk zijn. De bestrating van het Raadhuisplein is pas vernieuwd. We kunnen toch best even wachten met het opnieuw inrichten totdat we zekerheid hebben hoe het financieel gaat met het gemeentehuis. D66 overweegt een motie in deze richting. Graag hoor ik van de andere fracties hoe zij hier tegenaan kijken.
Dan de regiodeal. Deze deal kan alleen slagen indien we als lokale gemeente mee financieren. We praten over mogelijk 40 miljoen vanuit het rijk die door provincie, gemeenten en bedrijven aangevuld moet worden tot mogelijk 100 miljoen in totaal. Hoe is deze regiodeal verwerkt in de meerjarenraming die bij deze begroting is toegevoegd? D66 maakt zich zorgen over de grote investeringen die voor ons liggen. Gaat onze gemeente deze lasten kunnen dragen?
Rekenen we ons bij voorbaat niet teveel rijk met de verkoop van Eneco? Heeft het college het gemis aan dividend als gevolg van deze verkoop ook al meegenomen in de meerjarenraming?
Dan is er nog de afloop van het overleg met de provincie over de bezuiniging van 3,6 miljoen op het sociale domein in Drechtsteden verband. In deze begroting zit nog steeds de regionale bezuiniging versleuteld. Kan de wethouder financiën uitsluitsel geven of dit gehandhaafd zal blijven? Of moeten we lokaal deze bezuiniging gaan vinden?
We kunnen in het hoofdstuk “kanteling sociaal domein” lezen dat door meer lokale sturing en zeggenschap het regionale budget voor domein Jeugd in vier jaar terug naar 100 miljoen kan. Nu zegt minister Hugo de Jonge dat hij gemeenten wil dwingen om zaken samen en anders te gaan doen. Dus juist niet lokaal maar regionaal. Kan de wethouder ons uitleggen wat deze dwang van minister De Jonge zal gaan betekenen voor onze begroting voor wat betreft jeugdzorg. Immers, terug naar 100 miljoen in 4 jaar lijkt daardoor wellicht niet mogelijk?
Vanuit de slogan “buiten beter” stelt het college voor een omgeving te creëren die merkbaar toegankelijker, veiliger, groener en schoner is voor iedereen. Dit doel wordt gerealiseerd door “onderhoudsvriendelijk groen” en door het “omvormen van plantenbakken”. Graag zouden wij van de wethouder daar een toelichting op zien. Wij zijn namelijk bang dat met onderhoudsvriendelijk groen ‘onkruid’ wordt bedoeld en dat we dus binnenkort nieuwe plantenbakken tegemoet kunnen zien met alleen maar onkruid. Onderhoudsvriendelijk is dat dan weer wel.
Dan een discussie waar we de laatste tijd toch echt niet meer omheen kunnen maar waar in deze begroting nog geen aandacht voor is. Namelijk PFAS en stikstof. Op stikstof lijkt er nu landelijk een akkoord te zijn. Maar ook met PFAS worden we op allerlei fronten geconfronteerd: bedrijven die geen zaken meer kunnen doen en vergunningen die niet worden afgegeven zodat woningbouwplannen moeten stoppen. Het kan niet zo zijn dat wij hier als gemeente Alblasserdam niet mee te maken gaan krijgen en eigenlijk hebben we in het dossier Chemours al een eerste kennismaking gehad met dit soort problematiek. Nu lijkt de impact van dit dossier echt landelijk te zijn. Wat kunnen wij als gemeente hier doen en hoe acteert het college hier op.
Slechts een klein bedrag (betiteld als overig) wordt uitgetrokken voor de luchtkwaliteit. D66 is van mening dat er in deze begroting te weinig geld wordt uitgetrokken voor onze noodzaak om te werken aan een verregaande duurzaamheid. Dat redden we niet met “onderhoudsvriendelijk groen” of ons “groene lint door Alblasserdam”. We zullen Alblasserdam wezenlijk moeten vergroenen om ons welzijn op pijl te kunnen houden. Vanuit buurgemeenten horen we geluiden over de uitbreiding langs de A15 van het Alblasserbos, D66 zegt… laat duizend bomen groeien.
Dan nog even de fietslus. Geld uitgeven voor een hellingbaan van 2,5 ton en geen geld uitgeven voor de veiligheid van schoolgaande fietsers. Dat kan er bij ons niet in. We weten allemaal dat het bij de Edisonweg vele malen drukker gaat worden. Wat ons betreft heeft deze lus prioriteit boven een hellingbaan.
Ook met betrekking tot wonen gebeurt er volgens ons lang niet genoeg. Tiny houses, duurzaam bouwen, starterswoningen.. Het komt allemaal niet van de grond. Wij hebben een burgerraadslid dat heel graag in Alblasserdam zou blijven wonen, maar wellicht binnen afzienbare tijd noodgedwongen naar een andere gemeente gaat verhuizen, omdat hier absoluut niets geschikts te vinden is. Sociale woningbouw kan eigenlijk nergens. Zelfs niet op de Wipmolenlocatie. Maar een ‘simpele vingeroefening’ laat zien dat op deze locatie best 40 startersappartementen, 10 ‘vrije sector’ woningen en 184 parkeerplaatsen gerealiseerd kunnen worden. Volgens ons is er een wezenlijk verschil tussen ‘niet kunnen’ en ‘niet willen’.
Ook het grondstoffenplan heeft onze zorg. De motie steunen wij dan ook van harte.
Voorzitter, tot zover de duit in het zakje van D66.
– Marko Stout