Poliflw

Bijgevoegd de bijdrage van de fractie van D66 in Lelystad bij de raadsvergadering van 6 juni 2023. De vergadering ging over de kadernota 2024.

AB Kadernota 2024

The post Bijdrage kadernota 2024 appeared first on LELYSTAD.

Tot 2021 weigerde Tata Steel zich in te spannen voor echte verduurzaming. Onder grote druk van milieuorganisaties en FNV wijzigde Tata Steel de koers. Het plan is om op termijn “groen staal” te produceren. Dat is staal gemaakt met behulp van waterstof. Dit komt erop neer dat er in 2035 een hele nieuwe fabriek staat die “waterstof-ready” is. Er is dan niet direct voldoende waterstof beschikbaar. Daarom zal die nieuwe fabriek eerst nog draaien op aardgas. Dat is wel iets beter dan kolen, maar nog steeds niet groen. Klein detail: deze plannen vragen om zo’n €6,5 miljard steun met belastinggeld. Dat is veel, bijvoorbeeld meer dan er beschikbaar is voor de verduurzaming van alle woningen in Nederland (€4 miljard).

Verantwoordelijk minister van Economische Zaken en Klimaat, Micky Adriaansens, predikt vaak: “liever groen hier, dan grijs elders”. Bij Tata Steel is het precies andersom. De ontwikkeling van groenstaalfabrieken gaat in andere landen veel sneller dan bij ons. Het lijkt erop dat we binnenkort kunnen zeggen “liever groen elders, dan grijs hier”. Zo heeft Zweden in 2020 al een groenstaalfabriek geopend en zal daar in 2030 een extra fabriek, die bijna net zo veel kan produceren als Tata Steel, bij komen. Ondertussen wacht de minister rustig af tot Tata overgaat tot uitvoering van de plannen.

D66 wil de nieuwbouw school Het Molenven op de locatie Loonsebaan plaats gaat vinden, en vindt verdere uitbreiding van Het Kwartier tot een megaschool op de huidige plek ongewenst. Helaas koos een meerderheid van de raad ervoor in te stemmen met een amendement (ander voorstel) van de VVD om de besluitvorming verder voor zich uit te schuiven. Daardoor moeten veel leerlingen leerlingen van Het Kwartier nog bijna een jaar langer les krijgen in noodlokalen. Tijdens de raadsvergadering had vooral de VVD last van de eigen ‘onderbuikgevoelens’

“We hebben het hier bij een ander onderwerp wel eens gehad over Dubai aan de Dommel (eerste nieuwbouwplan Van der Valk, red.). We waren duidelijk als raad. Dat willen we niet. Maar wordt het straks dan ook niet Dringen aan het Drongelens kanaal? Een van de grootste bassischolen, zo niet de grootste, in Brabant? Waar ook nog eens gewoekerd moet worden met minimale buitenruimte die verkleind wordt door de aanleg van vele nieuwe parkeerplaatsen? D66 moet er niet aan denken. En we hopen echt straks ook dat we dit als raad in meerderheid niet willen”, aldus D66-fractievoorzitter Dion Meuwissen.

Niet alleen de omvang vindt D66 te groot, ook de verkeersdruk die dat met zich mee zal brengen vindt D66 te groot. En ook de impact op een uniek evenement als Jeugd Aktief vinden we te groot. En dat nog los van alle overlast en stress die een bouwproject op die plaats gaat geven. D66 vraagt zich ook af wat het überhaupt gaat doen met de motivatie en de drive van iedereen die daar in een rol speelt. En is zo’n school nog wel zo aantrekkelijk op de lange termijn? Hoe dan ook, er komen fors woningen bij de komende jaren in Vught-Noord, en moeten er rekening mee houden dat de leerlingenaantallen eerder zullen stijgen dan dalen.

Belang van kinderen voorop

D66 wil de snelle realisatie van een circulair en flexibel gebouwd IKC aan de JF Kennedylaan, met daarbij de opdracht samen met de omwonenden tot de best mogelijke inpassing te komen, die het minste schade toebrengt aan het groen. Dat was een van de belangrijkste speerpunten waarmee D66 in 2020 de tussentijdse verkiezingen won. Wat D66 betreft kan er ook extra geld komen voor extra wensen vanuit de school en de buurt. Meuwissen: “Want we moeten vol blijven kiezen voor het belang van de Vughtse kinderen. De uitdagingen waar de nieuwe generaties voor komen te staan in hun maatschappelijk leven, daarvan mogen we wel zeggen dat die groter zijn dan welke generatie dan ooit. Een goede basis, in een frisse school, van normale omvang en in een mooie, natuurlijke omgeving is daarbij cruciaal.”

Onderbuikgevoelens

Tijdens de raadsvergadering werd duidelijk dat naast de D66-fractie ook PvdA-GroenLinks en het raadslid Van Doorn van Gemeentebelangen voor de nieuwbouw aan de Loonsebaan zijn. De VVD diende een amendement om 400.000 euro beschikbaar te stellen voor een voorlopig schetsontwerp en onderzoek naar de juridische haalbaarheid van de school. Dit zal naar verwachting 10 maanden extra vertraging opleveren, zodat de school er op z’n vroegst pas over 3,5 jaar kan staan.

D66 was verbaasd, want in juli vorig jaar is al een D66-motie van dezelfde strekking aangenomen, die ervoor moet zorgen dat de raad over voldoende informatie beschikt. Deze is goeddeels uitgevoerd. Daarin werd toen al gevraagd om een gedetailleerde verbeelding, met daarbij de impact om de omgeving en het groen. De VVD was toen tegen, het was volgens haar niet nodig. De partij gaf tijdens de raadsvergadering veel last te hebben van ‘onderbuikgevoelens’. Die onderbuikgevoelens van de VVD waren al twee jaar lang de reden van de VVD om zich tegen de locatie Kennedylaan te keren. Om van de onderbuikgevoelens af te komen vond de VVD het daarom nodig om 400.000 euro uit het budget voor onderwijshuisvesting te halen voor nóg meer onderzoek.

In de aanloop naar de raadsvergadering waren er acties van Jeugd Aktief, die op diverse plekken in het door stoeptekeningen hebben gemaakt en protestliederen zongen voor het raadhuis voorafgaand aan de raadsvergadering.

Zie ook: – Uitbreiding school wéér uitgesteld; kinderen nog zeker 3,5 jaar in noodlokalen (Brabants Dagblad 25-5-2023) – D66 wil tempo houden in volgende fase van de uitbreiding van Het Kwartier (juli 2022)

The post Jammerlijk uitstel besluit nieuwbouw school Het Molenven; leerlingen nog zeker 10 maanden langer in noodlokalen appeared first on D66 Vught.

Het versoepelen van het bindend studieadvies past bij een bredere opvatting over onderwijs. Natuurlijk draait onderwijs ook om het halen van vakken en je diploma. Maar onderwijs is veel meer dan dat alleen. Onderwijs gaat ook om het vinden van een plek in de samenleving. En over vrienden maken, vallen en opstaan. Daar horen goede en persoonlijke adviezen aan studenten bij, gebaseerd op méér dan alleen studiepunten. Zo ontstaat ruimte en perspectief om echt te ontwikkelen.

De afgelopen jaren is er veel druk op studenten gelegd om vakken zo snel mogelijk te halen en snel de arbeidsmarkt op te kunnen. Deze kabinetsperiode wordt er hard gewerkt om de druk op studenten te verlichten. Onder andere door het invoeren van de basisbeurs en de herwaardering van praktisch onderwijs. En dat is broodnodig: uit onderzoek blijkt dat meer dan de helft van alle studenten psychische klachten ervaart. Een beetje stress hoort erbij, maar dit is niet hoe de studietijd bedoeld is. Het versoepelen van het bindend studieadvies is hierin een volgende stap omdat het druk van de ketel haalt.

Met name de universiteiten zijn kritisch op het plan van Dijkgraaf. Bestuurders en rectoren reageren zelfs dat het aanpassen van het bindend studieadvies niet goed zou zijn voor studenten. Het zal leiden tot méér uitval in het tweede jaar, steeds vollere collegezalen en hogere werkdruk bij studiebegeleiders en docenten. Ook wijzen zij naar de portemonnee: we kunnen dit niet betalen.

Inderdaad. Je bent ook coördinerend minister van Emancipatie. Wat is je beleid om die krachten in de Nederlandse samenleving te beheersen?

“Laat ik beginnen met dat de kerngedachte van diversiteit en aandacht voor iedereen in de samenleving begint met het besef dat een heleboel groepen in de samenleving in onze collectieve blinde vlek zitten en hebben gezeten, die niet de rol krijgen die ze verdienen en niet gewoon zichzelf kunnen zijn. We komen van ver en we hebben nog een lange weg te gaan naar een fundamenteel gelijkwaardige en rechtvaardige samenleving.”

“De discussie die je schetst rondom diversiteit gaat over de eigenheid van mensen. Mensen voelen zich persoonlijk aangesproken en dat is ook het verschil met andere discussies. Het gaat vaak over onszelf. Dat roept een hoop emoties op. Zeker in het onderwijs, met veel jonge mensen die zo vaak een veel betere antenne hebben voor wat er mis is in de samenleving. Maar er zijn ook gemeenschappen die die inzichten misschien nog niet hebben. Ik heb geleerd dat die doelgroepen aanspreken in een passende taal en met aandacht en respect voor waar zij zich bevinden ook de meest effectieve manier is om die, in mijn ogen uiteindelijk onvermijdelijke verandering door te zetten. In bepaalde christelijke kringen ligt de discussie rond lhbtiq+ op sommige aspecten moeilijk. Maar het helpt om samen in gesprek gaan vanuit een gemeenschappelijke waarde, naastenliefde bijvoorbeeld.”

“We willen naar een samenleving waar iedereen zich vrij kan voelen. Ik spreek ook liever over expansie dan inclusie. Bij inclusie moeten groepen zich vaak in de bestaande samenleving invechten, maar bij expansie verandert de samenleving zelf. De samenleving schept ruimte voor ondervertegenwoordigde en achtergestelde groeperingen.”

In dit coalitieakkoord spraken we af dat vaste huurcontracten weer de norm moeten zijn. Dan hoeven huurders zich geen zorgen meer te maken over of hun tijdelijke huurcontract wel of niet wordt verlengd. Voor D66 is het belangrijk dat zoveel mogelijk huurders hier straks van kunnen profiteren. Niet alleen starters en gezinnen, maar juist ook studenten. Met het voorstel van de SP en D66 worden straks ook vaste huurcontracten standaard aangeboden voor studentenkamers.

De wet is vandaag aangenomen in de Tweede Kamer. Nu gaat de Eerste Kamer hiernaar kijken. Afhankelijk van de behandeling daar, kunnen de nieuwe regels al per 2024 voor huurders gaan gelden, met ingang van hun volgende huurcontract.

Een congres van Democraten is niet compleet

zonder principiële strijd over ons staatsbestel.

Aan de interruptiemicrofoon ging het er onder de Jonge Democraten soms stevig aan toe. Van een afstandje aangemoedigd door hun nieuwe beschermheer en aarts-Republikein Alexander Pechtold, Als vicepremier, als dienaar van die Kroon, heb ik de discussies over het wel en wee van het koningschap met interesse aangehoord.

Ik wilde dus de draad maar oppakken

waar jullie die hebben laten liggen.

En mijn verhaal beginnen met mijn meest recente bron van inspiratie: ‘Kings of War’,

een zinderend theaterstuk gebaseerd op drie koningsdrama’s van Shakespeare.

Drie soorten leiderschap in tijden van oorlog en crisis

liggen op het Amsterdamse toneel onder een vergrootglas, door een recensent als volgt getypeerd:

een weldoordachte en gedreven koning, een gevoelige ziel én een mismaakte boosaard. De vier uren vlogen voorbij.Ik zat daar, in de veilige omgeving van de schouwburg in Amsterdam, wetend dat wat werd verbeeld over het verleden ook de realiteit is van ons continent vandaag: aanvallers en aangevallenen, wikkend en wegend, beschermend en bezwijkend.

Met mensen als voornaamste slachtoffer van machtswellust, agressie, zwakte en verdeeldheid.

De internationale rechtsorde, zoals wij die kenden,

staat onder hoogspanning.

De Russische illegale invasie van Oekraïne

is daarvan het meest schrijnende voorbeeld.

Ook in andere delen van de wereld

zien autocratische leiders zich bevestigd,

met toevlucht tot geweld, conflict of repressie.

Voor Europeanen is de tijd van ‘nooit meer oorlog’ voorbij.

Mensen sterven op dit moment op het strijdveld,

drie landen verderop, voor de vrijheid en democratie

die wij na drie generaties voor lief zijn gaan nemen.

President Zelensky,

de leider van het land dat het grootste conflict op ons continent meemaakt sinds de Tweede Wereldoorlog, vroeg ons op 4 mei ook de Oekraïense oorlogsslachtoffers te herdenken.

„Mannen, vrouwen, kinderen,” zei hij,

“die nog hadden geleefd als er geen oorlog was.” [EINDE CITAAT]

Ik heb daar gehoor aan gegeven.

Ik heb gedacht aan de oorlogsslachtoffers die het hoogste offer hebben gebracht. Ik heb ook gedacht aan de 196 Nederlanders die in 2014 werden neergeschoten boven Oekraïne.

Én ik heb gedacht aan de Oekraïeners die nu het hoogste offer brengen voor de vrijheid van heel Europa.

En daarom zeg ik u, congres: zolang wij regeren, zolang wij mogen beslissen, zal Nederland Oekraïne op alle fronten steunen:van wapens tot noodhulp, van wederopbouw tot het pad naar het lidmaatschap van de Europese Unie!

Democraten,

Vrede, vrijheid en gerechtigheid:

die waarden zijn universeel. Alle mensen op de wereld streven het na. We gunnen het iedereen, zoals we het onszelf gunnen. Wie vrede en vrijheid wil waarborgen

zal altijd waakzaam moeten zijn. Wie vrede en vrijheid wil beschermen, zal militaire afschrikking niet schuwen.

Wie vrede en vrijheid wil bevorderen, zal ook moeten handelen als het erop aan komt. Daarom investeren wij in defensie. Daarom zijn wij een loyale en daadkrachtige bondgenoot in de NAVO. Door de oorlog in Oekraïne beseffen wij weer de noodzaak van een sterke NAVO

en de noodzaak van een sterk Europa.

De Europese integratie op militair terrein wordt steeds tastbaarder. Een sterk Europa vraagt om meer dan vrijblijvende en op consensus gerichte samenwerking.

Het vraagt om daadkracht en om strategische keuzes voor de toekomst.

Het maken van die keuzes wordt te vaak bemoeilijkt.

Daarom pleit ik voor een volgende stap.

Het moet onmogelijk worden voor één land – groot of klein – om de hele Europese Unie lam te leggen.

We moeten zoveel mogelijk af van de veto’s.

Als ons dat lukt, dan maken we een einde aan verdeeldheid.

Dan is Europa sterker dan één zwakke schakel.

Dan kunnen we beter onze stem voor mensenrechten, democratie en vrijheid geloofwaardig doen klinken.

En, democraten, die stem is harder nodig dan ooit.

Dat laat deze tijd ons wel zien.

De energiecrisis is een harde les en wake-up call:

We moeten strategisch minder afhankelijk moeten zijn.

We zien dat het kan, met wapens, met vaccins, met energie. En dit zijn alleen nog maar de recente voorbeelden.

Een verenigd, autonoom en zelfbewust Europa, daar ligt de meerwaarde, daar ligt de toekomst.

Dat werpt ook de vraag op: hoe verhouden wij ons tot China? We kunnen niet ontkoppelen van China,

dat is niet realistisch en ook niet wenselijk.

We hebben gedeelde belangen, kijk alleen maar naar het klimaat en handel.

En, zeg ik als voormalig VN-gezant:

engageren is veelal beter dan negeren.

Zonder naïef te zijn. We zullen risico’s moeten verminderen. We kunnen wel onze grootste kracht gebruiken – onze enorme Europese economie –

om geopolitieke doelen te bereiken. Mensenrechten te blijven bevechten. En China zou zich duidelijker uit moeten spreken voor Oekraïne.

China is partner, concurrent en systeemrivaal. We kunnen niet door één lens kijken.

Door massaal te investeren in eigen capaciteit verminderen we het risico van te grote afhankelijkheid:

we investeren in grondstoffen, zonnepanelen elektrische auto’s, kunstmatige intelligentie en quantumtechnologie. “Made in Europe”, wordt ons motto.

Wie dit ideaal wil bereiken, zal ook realistisch en met een open vizier moeten kijken naar handel. Handel met zoveel mogelijk verschillende landen, van Azië en Afrika tot Zuid-Amerika en Noord-Amerika.

Democraten, ik heb niks met het nationalisme van rechts én links dat ons wil opsluiten in een versplinterde, eenkennige wereld. Maar laten wij dan ook bewijzen waarom de wereldhandel op basis van vriendschap en vertrouwen een opmaat is van duurzame vrede. Laten we eindelijk de grote belofte van handel nakomen. Bescherm onze meest kwetsbare bossen, koester de biodiversiteit, en laat álle mensen delen in de groei!

Democraten,

Zo voorkomen we dat over Europa gezegd wordt

wat de Duitse schrijver Heinrich Heine ooit schreef

over het 19e eeuwse Nederland:

“Als de wereld vergaat,

dan ga ik naar Nederland,

want daar gebeurt alles 50 jaar later.”

Democraten,

Deze tijd van gevaarlijke geopolitiek,

Met alle economische gevolgen,

maakt mensen onzeker. Onze spankracht wordt zwaar op de proef gesteld. Technologische ontwikkelingen zorgen voor vervreemding. Ook al is technologische vooruitgang een groot goed. Denk maar aan de zorg of het klimaat.

Sociale media hebben de wereld dichter bij onze vingers gebracht, maar een stuk verder van ons hoofd en hart. De Twitterdemocratie reduceert het publieke debat tot een ordinaire schoolpleinruzie.

En dan druk ik mij nog beleefd uit.

De duizelingwekkende ontwikkelingen van de kunstmatige intelligentie bevatten kansen en risico’s Dit weegt zwaar.

Het beest groeit. ChatGPT was nog maar het begin.

De manipulatie van beeld vervaagt de grens tussen nep en echt en zal het wereldwijde wantrouwen voeden.

Het risico op bewuste buitenlandse beïnvloeding

en ondermijning van verkiezingen, is desastreus voor de democratie.

Banen zullen verdwijnen. In landen met arbeidstekorten

zal dat misschien voelen als een welkome ontwikkeling.

Maar het verder afbrokkelen van de middenklasse,

zou de nekslag kunnen zijn voor het broze vertrouwen

in de instituties van de democratie.

Dit vraagt om actie en bescherming van burgers.

Ook hier kan Europa haar waarde bewijzen en in de wereld vooroplopen.

Democraten,

onzekerheid wordt ook in Nederland gevoeld,

Dit dwingt tot reflectie.

Laat ik daar zelf mee beginnen.

Dit is de eerste keer dat we elkaar spreken op een congres sinds de provinciale statenverkiezingen.

En laten we eerlijk zijn: de uitslag was voor ons een tegenvaller. En dat is jammer, voor al onze goede mensen in de provincies.

Ik, en ik spreek namens allen hier,

heb jullie werk in de campagne enorm gewaardeerd.

En ik dank jullie daarvoor. Haagse politieke impasses hebben ook ons parten gespeeld.

Maar deze stonden niet op zichzelf,

de oorzaken van deze uitslag liggen dieper.

Mensen ervaren ongelijkheid in status, ongelijkheid in verdeling van winst en welvaart. En dit voedt de onvrede. Dat is het echte probleem.

En wij hebben een bijzondere verantwoordelijkheid.

We moeten ons blijven verplaatsen

in mensen die er anders over denken

of in de knel komen.

Zoals de Amerikaanse filosoof Michael Sandel onlangs zei: ‘we hebben echt debat nodig

in plaats van naar elkaar te schreeuwen

zonder te luisteren.’ [einde citaat]

Daarom is Hans Vijlbrief elke week in Groningen en Alexandra van Huffelen veel op de eilanden.

Daarom praat Jan Paternotte met patiënten over medische ethiek.

Daarom organiseert Rob Jetten een burgerberaad over de klimaataanpak. Democratie vraagt erom dat iedereen kan meedoen. We weten dat het oude model van meritocratie

U kent het wel…’doe je best en grijp de kansen, dan komt het wel goed’ – dat dit niet voor iedereen opgaat.

Niet iedereen zal alle kansen krijgen

om de kloof zelfstandig te overbruggen.

Niet iedereen zal in staat zijn een universitaire opleiding te volgen. Dit hoeft ook niet als wij als samenleving

de erkenning en de waardering geven aan allen,

ongeacht sociale status of opleiding. En was het niet Robbert Dijkgraaf die tijdens het vorige congres zo goed beschreef dat we de ladder van het onderwijs kunnen kantelen tot een waaier. Waarbij je niet langer omhoogklimt en omlaag valt. Maar je op ieder vlak van de waaier zo lang mogelijk kan uitlopen als je zelf wil.

Zodat iedereen zich kan ontwikkelen naar eigen talent en interesse.

Vrij van termen als ‘hoger’ en ‘lager’. Dat versta ik onder sociaalliberalisme. Respect en gelijkwaardigheid. Iedereen hoort erbij.

Democraten,

D66’ers hebben idealen. Maar D66’ers nemen ook verantwoordelijkheid. Wij zijn bereid om de moeilijke klus te klaren. Wij zijn ook bereid om het landsbelang te plaatsen boven partijbelang.

Wij weten: het gaat allemaal niet in één keer.

Draagvlak creëren kan best lastig zijn als je haast hebt.

De natuur en ons klimaat kunnen niet wachten.

De jeugd en hun toekomst zijn met reden ongeduldig.

We zullen dus een weg vooruit moeten vinden.

Een weg die recht doet aan de urgentie,

en die recht doet aan de gevoelens van mensen.

Dit is onze opdracht voor de komende tijd.

Barack Obama zei dat ‘democratie de bereidheid is om compromissen te sluiten, ook als je honderd procent gelijk hebt’. Hij zei ook: Wie gelijk wil krijgen,

moet draagvlak verwerven en soms pragmatisch zijn.

Wie het compromis verwerpt, blokkeert uiteindelijk de verandering.

Democraten, in tijden van polarisatie is het belangrijk om over het compromis te spreken. Wij zien het compromis als een manier om onze idealen dichterbij te brengen.

Dit doen we niet omwille van het compromis,

maar om de kwaliteit ervan. Waarden en rechtsstatelijke principes zijn daarbij voor ons leidend. En ambities blijven. Het kabinet heeft onlangs laten zien

dat het wel degelijk kan: in harmonie tot een compromis besluiten en pragmatisch presteren.

De Groningers krijgen de erkenning waar ze recht op hebben.

De klimaatplannen laten zien dat de coalitie over eigen schaduwen heen kan springen. Het kabinet heeft zich herpakt. Ook met het inzicht dat overheidsgeld niet langer gratis is, en een solide begroting een groot goed is voor de generatie na ons.

Het kabinet komt op stoom. En dat was nodig.

Als D66’er wil ik met u laten zien dat wij met het mandaat dat mensen ons hebben gegeven zorgvuldig omgaan. Dat doe ik met ambitie, maar ook met realiteitszin.

Democraten, of moet ik tegen sommigen zeggen ‘Monarchisten’, dat brengt me terug bij de Kings of War. Politieke besluitvorming in tijden van crisis, daar ging het over. Tegenover pure machtswellust stond empathisch en rechtvaardig leiderschap in het landsbelang.

Democraten, laten we dit voor ogen houden en laat het een bron van inspiratie zijn.

In 1966 richtte een groep ongeruste Nederlanders Democraten ’66 op. Niet veel later werd hier in Amsterdam Zuid, in de RAI, het eerste ledencongres georganiseerd.

Dat congres duurde één dag langer dan gepland, omdat er zoveel te bespreken was. D66 wilde het systeem veranderen. D66 wilde vooruit. En dat willen we nog steeds.

Intussen doen we dat hier in Amsterdam al sinds 2014 onafgebroken in het college en leveren we in Amsterdam-Zuid en in -Centrum de stadsdeelvoorzitter. We zijn van ver gekomen. Er staat ons nog veel te doen.

Niet voor niets kleurde tijdens de Provinciale statencampagne de straten weer groen. Ik ben daar trots op. Want, eerlijk is eerlijk, het was niet altijd een makkelijke campagne. Voor het eerst sinds Corona weer echt de straat op en zaaltjes in. Soms moesten we tegen de wind in – letterlijk en figuurlijk.

We hebben campagne gevoerd met een eerlijk verhaal. Een verhaal van echte keuzes voor Nederland. En zo’n verhaal roept reacties en emoties op. Dat begrijp ik.

Dit merkte we tijdens de gesprekken op straat en de reacties online. Mijn dank en bewondering gaat daarom uit naar al die D66’ers, vrijwilligers, kandidaten en lijsttrekkers, die hun rug recht hielden, problemen benoemden en blijven werken aan de oplossingen voor heel Nederland.

Die oplossingen zijn hard nodig. We staan voor grote uitdagingen. In Europa, binnen het onderwijs, de woningmarkt en het klimaat. Uitstel en afstel van moeilijke keuzes zullen onze planeet en jongeren hard raken. Dat kunnen en mogen we niet laten gebeuren.

Dus moeten we vooruit. Door de drijvende krachten uit de samenleving te verbinden. De boer die door zijn kringlooplandbouw voor de troepen uit loopt. De leraar die elke dag het beste uit zijn leerlingen haalt. De ondernemer die investeert in groene banen en een duurzame industrie.

In de woorden van Van Mierlo: ‘’We moeten een revolutie maken voordat die uitbreekt, een stille revolutie die kanalen graaft van de burgers en hun frustraties naar de centra van de macht, en dat met vreedzame middelen. Dat is de grote opgave voor een nieuwe politiek.”

Wat mij betreft is de opdracht van Van Mierlo weer actueel. Want, hier moeten we ook eerlijk over zijn, uit de verkiezingsuitslag blijkt: een aanzienlijk deel van de Nederlanders is ontevreden over de huidige politiek.

Als partij moeten we hier rekenschap van nemen.

Daarom trekken we het land in. Ook buiten campagnetijd. Dat doen we tijdens ons vernieuwde talentenprogramma ‘’De Nieuwe Lichting’’. Waar deelnemers maatschappelijke organisaties, zoals Vluchtelingenwerk en de Voedselbank, bezoeken. En dan niet de bestuurskamers in, maar de werkvloer op.

Tegelijkertijd houden afdelingen en fracties spreekuren in wijken en organiseren zij bijeenkomsten. Ook voor niet-D66’ers. Juist voor niet-D66’ers. Delft doet dit. Heemskerk doet dit. Zoetermeer. Rotterdam. Samen met vele vele anderen.

Dit is nuttig en nodig. Want het vertrouwen van mensen is geen vanzelfsprekendheid, dat moeten we blijven verdienen. Wij laten zien dat de politiek er is voor alle Nederlanders.

Voor ons is betrouwbare politiek: het probleem benoemen en oplossen. Afspraak is afspraak.

Zoals Hans Vijlbrief dit doet in Groningen, leggen vele D66’ers hun oor te luisteren bij al die mensen die Nederland iedere dag vooruitbrengen.

We laten ons hierbij leiden door ons beeld van wat Nederland op z’n best kan zijn: vrij, open, tolerant en met gelijke kansen voor iedereen.

Bij een open en vrij Nederland hoort ook een open houding naar de rest van de wereld. In het bijzonder richting Europa.

Ik zei het al eerder, we staan voor grote uitdagingen.

Veel van deze uitdagingen houden geen rekening met landsgrenzen. Daarom is samenwerking noodzakelijk.

Het belang van een sterk en verenigd Europa was nooit zo duidelijk als de afgelopen jaren. Voor het eerst sinds decennia een verschrikkelijke oorlog op ons continent.

En toen tijdens de pandemie de wereld op slot zat, werd duidelijk hoe belangrijk het is om samen te werken.

Maar ook de recente onrust in de financiële sector in de Verenigde Staten en Zwitserland, vraagt om alertheid en samenwerking van ons in de EU.

Ik herhaal: de problemen overstijgen landsgrenzen, ze zijn simpelweg te groot voor een lidstaat alleen.

We moeten als partij nadenken over hoe wij onze Europese toekomst voor ons zien. Zeker met de Europese verkiezingen in het vooruitzicht.

Hoe zorgen we vóór vooruitgang binnen de Europese Unie? Hoe kunnen we als politieke vereniging samenwerken met partijen die hun hand uitsteken?

Hoe kunnen we ook in Europa drijvende krachten verbinden?

Het begin van een antwoord op deze vragen begint, wat mij betreft, met een politiek die niet te veel bezig is met het spel, maar met wat erop het spel staat.

Dat is een politiek van de uitgestoken hand en het overbruggen van verschillen. In Nederland en in Europa.

Laat ik eindigen met de grootste uitdaging van deze tijd: het klimaat.

Recent zette het kabinet, onder leiding van onze klimaatminister Rob Jetten, grote en concrete stappen richting een schonere wereld. De vervuiler gaat betalen en er wordt ingezet op forse en nodige CO2-reductie.

Hiermee behoort Nederland tot de Europese koplopers. Iets om als partij trots op te zijn. Voor ons was het klimaat immers de belangrijkste reden om in dit kabinet te stappen.

Terwijl anderen kozen voor weer vier jaar aan de zijlijn namen wij verantwoordelijkheid. Het klimaat wacht niet. Wij zijn de laatste generatie die het klimaat de juiste richting in kan duwen. Het moet echt nú.

In Nederland zijn we hard op weg naar een groenere samenleving. We bouwen meer windmolens op zee, leggen onze daken vol met zonnepanelen en een duurzaam leven wordt goedkoper. Dat is goed voor het milieu en onze economie. Maar ook hier zullen we binnen de EU gezamenlijk moeten optrekken. Alleen samen kunnen we het klimaatprobleem oplossen. Ik geloof dat dit gaat lukken.

Als sociaalliberaal geloof ik ook dat iedereen moet kunnen meedoen en -delen in deze groene transitie. Verandering gaat nooit vanzelf en gaat de een beter af dan de ander.

In een duurzame samenleving dragen de sterkste schouders de zwaarste lasten en betaalt de vervuiler.

Een duurzame samenleving rekent echte prijzen en houdt deze niet kunstmatig laag door het vooruitschuiven of afschuiven van kosten. Dat is rechtvaardigheid.

Ik ben er daarom van overtuigd dat de recente stakingen en de vaak daaropvolgende loonstijgingen, in veel gevallen aan de onderkant van de arbeidsmarkt, noodzakelijk zijn. Het zijn de mensen in het distributiecentrum die zorgen voor volle schappen. Niet de mensen op het hoofdkantoor.

Het is het bagagepersoneel dat ervoor zorgt dat u op vakantie kunt.

D66 heeft zich ook daarom hard gemaakt voor een stijging van het minimumloon met 10% en gelijke lonen voor docenten. Ook dat is rechtvaardigheid.

Democraten, dit congres staat in het teken van vooruitgang. Vooruitgang in Nederland en Europa.

Vooruitgang die nodig is om de uitdagingen van deze tijd aan te pakken. Ons congres is de ideale gelegenheid om oplossingen te bedenken voor de problemen van morgen.

Om te kiezen voor de toekomst van iedereen in Nederland.

Ik nodig u dan ook uit om vandaag opzoek te gaan naar overeenkomsten en verschillen te overbruggen. Niet te wijzen naar de ander. Maar uw hand uit te steken. Ook na dit congres.

En overigens ben ik van mening dat cannabis gelegaliseerd moet worden.

De nieuwe wet is hard nodig omdat de aanhoudende genderloonkloof in Europa gemiddeld blijft hangen op 13%. Zonder nieuwe bindende maatregelen wordt deze kloof pas in 2086 gecorrigeerd. Met deze nieuwe wet hebben alle werknemers het recht op informatie. Dat betekent dat werknemers informatie mogen opvragen bij hun werkgever over het gemiddelde salarisniveau van hun functie, en uitleg over de bepaling. Kandidaten in de laatste fase van sollicitatierondes krijgen deze informatie ook. Werkgevers mogen geen clausules over geheimhouding van salaris in contracten opnemen, en je mag ook niet meer worden gevraagd naar je vorige salaris. Aanvullend wordt er bij vacatureteksten en functietitels goed gekeken of deze neutraal worden opgeschreven om het sollicitatieproces zo inclusief mogelijk in te richten. De bewijslast ligt voortaan ook bij de werkgevers, en niet meer bij de werknemer.

D66 en VVD vinden dat het tot stand brengen van embryo’s voor wetenschappelijk onderzoek – onder strikte voorwaarden – mogelijk moet worden. Nu kan dit nog niet.

Hierdoor is het in Nederland niet mogelijk om onderzoek te doen naar de eerste beginfase van een embryo. Terwijl die kennis heel waardevol is om bijvoorbeeld erfelijke ziektes te voorkomen, ivf-behandelingen beter te maken en de gezondheid van kindjes die dankzij ivf zijn geboren, te verbeteren. Daarom willen D66 en VVD de Embryowet aanpassen.