Donderdag 13 februari vond de discussieavond plaats over de ‘Energietransitie in eigen huis’ bij Stichting Perdu, georganiseerd door de afdeling GroenLinks Amsterdam Centrum.
Vijf sprekers namen hieraan op uitnodiging deel om eigen ervaringen en kennis op dit gebied te delen en met het publiek in discussie te gaan over actuele en toekomstige ontwikkelingen.
De sprekers vertegenwoordigden verschillende expertisegebieden en organisaties, uiteenlopend van de gemeente en een energiecoöperatie tot lokale burgerinitiatieven. Daarbij waren overigens een aantal sprekers uitgenodigd met ervaringen buiten het stadsdeel zelf, want Amsterdam Centrum leeft (nog) niet op een eilandje.
Micha Mos, dagelijks bestuurder van Amsterdam Centrum, lichtte toe wat de uitdagingen zijn specifiek voor dit stadsdeel, met veel slecht geïsoleerde gebouwen enerzijds, en anderzijds veel rijksmonumenten en een UNESCO-status van de grachtengordel. Tegelijkertijd zijn er ook lichtpuntjes. Veel van de bewoners van monumentale grachtenpanden hebben een groene mindset en voldoende geld om te investeren in de verduurzaming van hun huis. Veel uitdagingen liggen echter op het gebied van regelgeving; maar daarbij is het goede nieuws is dat de regels door mensen zijn gemaakt en dus ook door ons aangepast kunnen worden. Uiteindelijk is het een kwestie van prioriteiten: “Historisch erfgoed in het Centrum is belangrijk, maar als de stad straks onder water komt te staan heb je er niets aan.”
Manon van der Zwaal en Marjolein Smeele spraken over Schoonschip in Amsterdam Noord: de meest duurzame drijvende wijk van Europa. Na tien jaar inspanning is het medeoprichtster Marjolein gelukt om dit project van de grond en op het water te krijgen. Ruim honderd bewoners wonen hier in drijvende klimaatneutrale huizen en delen daarbij onder meer stroom en elektrische voertuigen. De hoofdzakelijke reden dat het tien jaar heeft geduurd om dit te realiseren had te maken met regelgeving; de bouw van de huizen zelf was goed te overzien. De huidige regels zijn helaas niet ingesteld op het delen van bijvoorbeeld bouwlocaties en voorzieningen, wat noodzakelijk is voor een duurzame toekomst. Zo was het behoorlijk lastig om op een enkel vlot twee woningen te ontwikkelen, terwijl dat wel wenselijk was om een deel van de huizen betaalbaar te houden. Dankzij de volharding van Marjolein, Manon en vele andere bewoners – en ondanks de regelgeving van Nederland en de gemeente – is dit geweldige project gerealiseerd.
Als vierde spreker ging Tineke de Vries, bestuurslid en projectontwikkelaar van de energiecoöperatie Amsterdam Energie, in discussie over de mogelijkheden en uitdagingen van het opwekken van groene stroom in de stad. Het goede nieuws is dat er heel veel daken en andere oppervlakten beschikbaar zijn voor zonnepanelen, en ook op het gebied van windenergie valt er nog veel te winnen. Daarbij zijn coöperaties, bewoners en de gemeente echter sterk afhankelijk van de bereidwilligheid van woningbouwcorporaties en bedrijven met grote daken. Op dit terrein wordt nog regelmatig weerstand ondervonden, waarbij uiteindelijk het geld en het vermijden van financieel risico de doorslag geeft, in plaats van een streven om de stad en planeet voor de toekomst bewoonbaar te houden. Amsterdam Energie geeft in ieder geval een gedeelte van de bewoners de mogelijkheid om gezamenlijk groene stroom op te wekken en te gebruiken.
Tot slot sprak Hans Bueno de Mesquita, de drijvende kracht achter duurzaamheidsprojecten van Jungle in Amsterdam Oost en tevens coördinator bebouwde omgeving van de gemeente Haarlem. Zijn ervaring is dat het wel degelijk mogelijk is om met soms schijnbaar logge organisaties uit het bedrijfsleven of de overheid goed samen te werken, waarbij het van groot belang is om telkens te zoeken naar gedeelde belangen en het tevens loont om te investeren in onderling vertrouwen en vriendschap. Daarnaast kan Jungle Amsterdam ondersteuning bieden bij de wensen van bewoners om zelf aan de slag te gaan met de verduurzaming van huizen en andere gebouwen – zo is direct de gelegenheid aangegrepen om de organisatie van Stichting Perdu te voorzien van praktische adviezen om dit mooie monumentale gebouw te verduurzamen. Wat hier en voor elk ander gebouw werkt is het scannen met infraroodsensoren op warmtelekken, zodat gericht en effectief geïsoleerd kan worden.
De discussie werd op bekwame wijze gemodereerd door Bram Joanknecht, algemeen bestuurslid van de GroenLinks-afdeling Amsterdam Centrum. De insteek daarbij was dat de sprekers niet zozeer een uitgeschreven lezing kwamen geven over de eigen projecten, maar ze vooral vanuit een meer kwetsbare insteek de huidige uitdagingen op hun terrein konden benoemen om daarmee uit te nodigen tot een open discussie met het publiek. De circa dertig aanwezigen maakten hier gretig gebruik van wat leidde tot een levendige discussie die werd voortgezet tijdens de borrel.