Begroting 2024 algemene beschouwing
Allereerst complimenten aan het college voor de voorliggende begroting. Als we kijken hoe er financieel voorstaan, dan is de situatie heel anders dan een paar jaar geleden. En ook de Algemene Reserve heeft weer vlees op de botten. Hopelijk gaat er met de verkiezingen in aantocht nog verandering komen in de aanpassing van het gemeentefonds, want anders worden we vanaf 2026 toch weer geconfronteerd met een groot financieel gat. Maar we kunnen daar lokaal verder geen invloed op uitoefenen, dus onze oproep is aan onze collega-raadsleden van de landelijke partijen om binnen de gelederen hier actief voor te lobbyen.
Combinatie95 is altijd kritisch voor wat betreft de lastendruk van onze inwoners. De trendmatige verhoging van de OZB valt nu flink hoger uit dan voorgaande jaren. Dat is logisch, maar mag wat ons betreft niet vanzelfsprekend zijn en worden. Wij roepen het college dan ook op mocht de situatie volgend jaar vergelijkbaar zijn, dan te komen met alternatieven om de lastendruk binnen de perken te houden.
Combinatie95 is blij dat De Braken nog twee jaar openblijft voor onze binnen sporters. Complimenten voor de onvermoeibare inzet van wethouder Heesen en de steun van het College, want het is geen makkelijke weg daar naar toe geweest. Nou is 2 jaar ook weer zo voorbij en wij willen snel duidelijkheid over de periode daarna zodat iedereen weet waar ze aan toe zijn. Wij verzoeken het college daarom uiterlijk medio 2024 duidelijkheid te verschaffen over de periode na het aflopen van de huidige overeenkomst met de eigenaar van De Braken. Helaas kon wethouder Hans Heesen dit niet toezeggen.
We gaan naar een circulaire economie en daarvoor moeten we restafval reduceren en hergebruik van grondstoffen stimuleren. Helaas heeft Boxtel de ambitie naar beneden bijgesteld want die zou niet realistisch zijn. We gaan nu voor 30 kg restafval pp per jaar. In gemeente Reusel-De Mierden zit men nu al op slechts 20 kg/pppj. Blijkbaar voeren zij al zeer lang een actief afvalbeleid en hanteren een ander tariefsysteem.
Om energieneutraal te worden is alleen zonnepanelen op daken niet voldoende; we hebben daarnaast ook een goede mix van zonnevelden en windmolens nodig. Zoals bekend kan dat zelfs een verdienmodel voor omschakelende agrariërs worden en voor de gemeente zelf. Met het verbod op zonnevelden lijkt het Rijk niet te beseffen dat gemeenten hun RES opgaves zo niet gaan halen. We hebben hier al art37 vragen over gesteld maar waarschijnlijk wordt windenergie nog belangrijker. Onderzoek daarom zsm of er, met of zonder Gestel, toch een drietal, eventueel wat kleinere, windmolens in Boxtel noord kunnen komen. Misschien kunnen die cable-poolen met het zonneveld bij de rioolwaterzuivering.
Boxtel heeft een meevaller van €124.000, dat is een bijdrage van het Rijk in de energiekosten van het Dommelbad. En we hebben ook minimaal 32 clubs die problemen met hun energierekening verwachten. Voorkomen is beter dan compenseren en daarom wil Combinatie95 die meevaller gebruiken om clubs weer subsidie voor bespaarmaatregelen te geven. We dienen hiervoor een motie in.
Het is goed om te zien dat er nu ook invulling gegeven wordt aan onze wens om positief beoordeelde ruimtelijke initiatieven waar eerst geen capaciteit voor beschikbaar was, toch op te pakken. Dit helpt initiatiefnemers. Ook worden er stappen gezet met het vernieuwde programma volkshuisvesting. Bij de Reigerskant is er voor gekozen om het plan te verdichten om meer betaalbare woningen te realiseren. Hier zijn onze starters zeker mee geholpen. Wel maakt Combinatie95 zich zorgen dat de grote hoeveelheid huurwoningen in het plan niet lokaal toegewezen gaan worden. Hoe voorkomen we dat die gaan naar woningzoekenden uit een grote regio van Heusden tot Gennep?
We constateren dat het ambitieniveau van de begroting weer hoog is. Bij deze nogmaals de oproep voor een realistisch ambitieniveau, dus goed afstemmen op de mate waarin projecten echt gerealiseerd kunnen worden. Verder willen we dat de raad tijdig betrokken wordt bij de invulling van grotere projecten, zoals de verkeersvisie en gebiedsontwikkelingen zoals Boxtel Noordwest en Boxtel Zuid. Het kan niet zo zijn dat de gemeenteraad gevraagd wordt om een visie vast te stellen, waar zij vooraf niet of nauwelijks bij betrokken is.
Al een paar jaar wordt er bij de begroting gewaarschuwd voor enkele grote posten die eraan zitten te komen en hiervoor hebben we de “reserve maatschappelijke opgaven” in het leven geroepen. Opgaven zoals de benodigde investeringen in de onderwijshuisvesting en ook het andere maatschappelijke vastgoed. Het doet Combinatie95 deugd dat er overeenstemming is over een Integraal Huisvestingsplan en dat dit binnenkort naar de gemeenteraad gaat. Dit plan gaat de komende jaren vele miljoenen kosten maar bestaat nadrukkelijk uit investeringen die resulteren in een prettige, gezonde, duurzame en goede leer- en werkomgevingen.
Een mooi voorbeeld daarvan is de nieuwe basisschool in Esch die, naar tevredenheid van Combinatie95, energieneutraal zal worden. Laat dit een duurzaam voorbeeld zijn voor alle toekomstige schoolgebouwen en ander maatschappelijk vastgoed. Ook andere gebouwen in eigendom van de gemeente hebben nadrukkelijk aandacht nodig, bijvoorbeeld de bibliotheek. Combinatie95 wil dat er gehandeld wordt vanuit een lange termijn visie op dit soort gebouwen. Maak daarom vaart met het accommodatiebeleidsplan zodat dit soort gebouwen niet langer hoeven te wachten. Behalve dat sommige gebouwen echt toe zijn aan een ingreep, is verduurzaming van ons vastgoed ook belangrijk om energieneutraal te worden.
Met het ver vorderen van woningbouwprojecten als Heem van Selis, Lange Linden en Reigerskant is het tijd om te kijken naar de volgende grootschalige woningbouw locaties. De gemeente kijkt vooral naar de Noordwesthoek van Boxtel maar wat Combinatie95 betreft worden ook andere locaties onderzocht, zoals rondom de Keulsebaan. Daar zijn minder uitdagingen wat betreft water en wegen. Gelukkig horen we vanuit de rijksoverheid steeds meer geluiden dat dorpen zouden moeten mogen uitbreiden in plaats van enkel inbreiden. Kan de WH aangeven of er nu extra druk uitgevoerd wordt bij de provincie om woningbouw middels uitbreiding ook in onze kleinere kernen toe te staan? In het recent besproken verstedelijkingsakkoord was hiervan nog weinig terug te lezen.
Graag besteden we ook nog aandacht aan het sociaal domein. Het is niet voor niets meer dan de helft van onze begroting. Als gemeente Boxtel proberen we een sociale gemeente te zijn door aandacht te hebben voor elkaar en extra aandacht te geven aan die dat ook echt nodig hebben, in het bijzonder ouderen en jongeren. Maar uit onderzoek blijkt dat er een nieuwe groep van kwetsbare inwoners dreigt te ontstaan: werkende armen die moeilijk kunnen rondkomen. Heeft het College zicht op deze groep? Zo nee, is het college bereid te bekijken we hen wel in beeld kunnen krijgen en voorkomen dat zij in de schuldhulpverlening terechtkomen?
Wat betreft de uitvoering van de WMO zetten we in op het verhogen van de zelfredzaamheid van de inwoner. Maar wat als er geen netwerk beschikbaar is? Dan hebben we wijkteams. Maar de bereikbaarheid en beschikbaarheid laat nogal eens te wensen over. Deelt het College deze mening en wat is het college voornemens te gaan doen zodat de diensten en ambtenaren binnen het gemeentelijk netwerk beter bereikbaar zijn?
Is het College daarnaast bereid om stappen te ondernemen om de communicatie met de inwoners te verbeteren door bijvoorbeeld het invoeren van een automatisch antwoord systeem zodat iedere binnenkomende e-mail of poststuk automatisch wordt beantwoord met een ontvangstbevestiging en toekenning van een uniek postnummer, zodat zaken nooit verloren kunnen gaan en altijd herleidbaar zijn.
Tot slot nog een opmerking in zijn algemeenheid. Wij willen veel en we praten steeds over bepaalde groepen, maar we lezen weinig terug over de communicatie met die doelgroepen. We lezen daarin bijvoorbeeld niets terug over een eigen cliëntenraad; een groep bestaande uit eigen ervaringsdeskundigen.
Is het College bereid om de mogelijkheden te bekijken om tot de oprichting van een Cliëntenraad met cliënten/gebruikers van allerlei soorten regelingen te komen. Dit in aanvulling op de Adviesraad Sociaal Domein.