Het gaat slecht in de jeugdzorg. Een kwart van de jeugdzorginstellingen heeft financiële problemen. Zo ook Juzt, in de regio Brabant-West. Dat was vrijwel failliet, en zou op korte termijn zelfs te weinig geld in kas hebben om de salarissen van het personeel te betalen. De gemeenteraad van Breda besprak daarom op 22 oktober hóe Juzt precies geholpen moet worden. Want dat jeugdzorg belangrijk is, daar is iedereen het over eens. Oorspronkelijk was het plan de bespreking volledig achter gesloten deuren te doen. Mede op aandringen van GroenLinks werd het toch een openbare bespreking. Op een onderwerp dat mensen raakt, is het extra belangrijk dat mensen weten hoe partijen hun keuze maken. GroenLinks ondersteunde niet alleen het collegevoorstel, dat met een lening wil voorkomen dat Juzt failliet gaat. Wij spraken ook de bereidheid uit de tarieven te verhogen als dat nodig is.
Landelijke financiële problemen
Sinds 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg, niet meer de Rijksoverheid. Zij moeten de Jeugdzorg voortaan inkopen op de markt met aanbestedingen, waarbij de diverse Jeugdzorginstellingen met elkaar moeten concurreren. Die verandering heeft bijgedragen aan de geldproblemen die er landelijk zijn:
De administratie in de sector werd ingewikkelder en daarmee duurder. Instellingen moeten zaken doen met tientallen gemeenten, in plaats van alleen het Rijk. Het daarvoor schrijven van offertes, en sluiten van contracten, kost tijd en geld.
Personeel is in de afgelopen jaren duurder geworden. Omdat er zoveel druk ligt op het personeel, is er relatief veel uitval en (duurdere) tijdelijke inhuur nodig.
De tarieven die de instellingen met de gemeenten hebben afgesproken, dekken niet altijd de kosten. Instellingen waren soms bang om hun plek op de markt te verliezen en zo met hun personeel te blijven zitten. Met lage tarieven probeerden ze dat te voorkomen.
Voorstel van college onvoldoende
De wethouder die in Breda over de jeugdzorg gaat, kwam met het voorstel om Juzt niet failliet te laten gaan, maar opnieuw een lening te geven onder de voorwaarde de instelling stevig te ‘herstructureren’. Dat betekent dat alléén de onderdelen die goed draaien open zullen blijven. Onderdelen die rode cijfers schrijven sluiten. De kinderen die daar zorg ontvangen zullen dat ergens anders moeten zoeken. En ook het personeel dat daar werkt, zal ergens anders werk moeten vinden. Zo kan in ieder geval het deel van Juzt dat wel goed draait, nog overeind blijven. Het is bij deze zorg belangrijk dat kinderen zoveel als mogelijk steeds dezelfde zorgverleners houden.
Wij zijn het hiermee in grote lijnen eens. Maar we vinden het voorstel van de wethouder niet compleet. Voor GroenLinks is het ook erg belangrijk om naar de rol van de gemeente te kijken. Het college lijkt zijn ogen te sluiten voor het feit dat een derde van de instellingen in de jeugdzorg al geldproblemen heeft. Als de tarieven die afgesproken zijn met Juzt niet hoog genoeg zijn om gezonde zorg met een houdbare bedrijfsvoering te garanderen, dan vinden wij dat de gemeente bereid moet zijn daar de portemonnee voor te trekken. De kinderen waar het om gaat, en de mensen die het werk moeten doen, verdienen gezonde zorg.
Als blijk van steun naar ouders en personeel kwam GroenLinks daarom met het voorstel om uit te spreken dat we tot hogere tarieven bereid zijn, als die nodig blijken. Alleen de SP steunde ons voorstel. Want, ja: als tarieven moeten stijgen, dan kan het binnenkort óók gebeuren dat er in de begroting van de gemeente Breda andere keuzes nodig zijn. De bestuurspartijen in Breda zitten daar nu niet op te wachten.
Investeren in de toekomst
Wij willen dat bij de herstructurering van Juzt al het personeel zoveel mogelijk voor de zorg behouden blijft. Als onderdelen sluiten, moeten alle betrokkenen zich maximaal inzetten het personeel elders in de zorg te plaatsen. Het mooist is het, als de jeugd zoveel mogelijk hun eigen vaste hulpverlener blijft houden, en daar geen wisselingen in zijn. Deze crisis kan het begin zijn van een betere toekomst. Want een euro besteed aan goede Jeugdzorg betaalt zich in de toekomst méér dan uit!
De wethouder zal het komende half jaar iedere maand aan de gemeenteraad rapporteren over de ontwikkelingen bij Juzt. En in het eerste kwartaal van 2020 zal er in de raad weer een debat plaatsvinden. Wij zullen nauwgezet volgen of het de goede kant uit gaat.