#DenHelder #panden Arie Booy DEN HELDER De lijst met Beeldbepalende panden van Den Helder is met een vijftigtal adressen uitgebreid. Inmiddels staan er 182 objecten (soms meerdere panden op een rij) op de opgeschoonde lijst. Een beeldbepalend pand, ook karakteristiek pand genoemd, is een aanduiding voor een gebouw dat op culturele of historische gronden bescherming geniet van de gemeente Den Helder. De nieuwe lijst is te vinden door op de gemeentelijke website te zoeken naar: Register beeldbepalende panden. Nieuw op de lijst is bijvoorbeeld het pand Ankerpark 1 dat op de foto hiernaast te zien is. Op oude foto’s van de brug die vroeger over de Binnenhaven naar het Ankerpark voerde is het huis al te vinden. Het was de woning van de brugwachter. Relatie In de door cultuurhistoricus Anita van Breugel gemaakte beschrijving wordt het pand als volgt omschreven: ’Dienstwoning op onregelmatige plattegrond bestaande uit één bouwlaag met samengestelde kap. Vanwege het feit, dat er een duidelijke relatie tussen het pand en de omgeving is (de muur en de functie van het terrein) is er sprake van een situeringswaarde. Voorts is het pand van belang vanwege het siermetselwerk langs de gootlijst. Lelijke hoek en nokaccenten. Vijftig extra ’beeldbepalende panden’ in Den Helder Zowel de pastorie als de muur om de tuin staan te boek als gemeentelijk monument. De karakteristiek wordt gevormd door de voormalige functie van het gebouwtje (brugwachterswoning), de hoofdvorm en het kleine formaat, alsmede de siermetselwerklijst langs de dakrand, de kruispannen en de historische vensters’, aldus de omschrijving van de deskundige uit Heiloo. Het pand stamt uit het midden van de negentiende eeuw en is voor Helderse begrippen dus stokoud. Bewoners en eigenaren van nieuwkomers op de lijst zijn van de vermelding op de hoogte gesteld, vertelt Joyce in ’t Veld van de gemeente Den Helder: ,,Aan de betrokkenen is een brief gestuurd. We leggen geen regels op aan de eigenaren, maar we hopen op hun goodwill dat het pand in de staat gehouden wordt die hoort bij de beeldbepalende status ”, meldt de woordvoerder. Vijftig extra ’beeldbepalende panden’ in Den Helder Koningstraat 35, café Bliksem, is nu een beeldbepalend pand. © Foto HDC Er is een duidelijk verschil tussen beeldbepalend en monumentale status. De status van monumentale panden is hoger en die zijn beter beschermd. Vergunningsloze verbouwingen mogen bij beeldbepalende panden uitgevoerd worden. Het interieur is niet beschermd. Bij monumenten is de beschermde status af te leiden aan een bordje dat naast de voordeur is bevestigd. ,,Bij de panden op de beschermde lijst is dat niet het geval”, zegt In ’t Veld. Krugerstraat Een aantal woonhuizen dat aan het begin van de Krugerstraat staat, is nu ook op de lijst geplaatst. Nummer 12 stond er reeds op. Daar zijn inmiddels de nummers 2 tot en met 18 aan toegevoegd. Over de in 1925 gebouwde panden Krugerstraat 2 en 4 schrijft Anita van Breugel bijvoorbeeld: ’Bouwblok van twee woningen met schilddak. Het bouwblok is symmetrisch opgebouwd: in het midden de twee entreedeuren met luifel, aan weerszijden een erker. Op de verdieping samengestelde vensters met horizontale roeden. Het bouwblok wordt van de straat gescheiden door sierlijk gemetselde steunbeertjes met hekwerk daartussen.’ Volgens de kenner zijn deze huizen karakteristiek voor de bouwperiode door het schilddak als hoofdvorm en de eenheid tussen de beide woonhuizen die tot uiting komt door de horizontale roeden op de verdieping, de erkers met glas-in-lood en het hekwerk voor het huis dat de voortuin van het brede trottoir scheidt. Vergeleken met het andere deel van de Krugerstraat staan de woningen ver van de stoep. Pastorie Na verloop van tijd kunnen panden van de beeldbepalende lijst doorschuiven naar de monumentenlijst. Daarbij is een verschil tussen een gemeentelijk monument en een rijksmonument. De laatste categorie is het meest beschermd. Voorbeelden van promoties tot gemeentelijk monument zijn de Watertoren en het bouwblok Plantsoenstraat 5-11. Maar er zijn ook objecten die van ’geen status’ tot die van monument verheven worden. Een voorbeeld van die wat zeldzamer categorie is de pastorie van de Petrus en Pauluskerk aan de Kerkgracht 55. Bijzonder is dat ook de bakstenen tuinmuur van de pastorie nu monumentaal is. Aan de overkant van de weg staan de kroegen van de Koningstraat. De gemeente wil alle horeca hier weg hebben en de panden een andere bestemming geven. Café Bliksem staat in ieder geval op de lijst beeldbepalende panden. Die vermelding heeft het te danken aan de ’bijzonder rijke metselwerk accenten tussen en langs alle gevelopeningen die passen bij de Amsterdamse School’. Het huis is bijna een eeuw oud.