De inbreng van GL tijdens de raadsvergadering van 26 september 2019 beperkte zich tot drie agendapunten: Beleidskader zonne- en windparken, Kaderstellende raadsnota Burgerparticipatie en Bestemmingsplan landgoed De Commel.
10. Beleidskader Zonneparken en Windparken gemeente Echt-Susteren
Voorzitter, recentelijk heeft GroenLinks ruimhartig de goedkeuring gegeven aan de Energievisie en daarmee de ambitie van een energieneutrale gemeente in 2040.
Het Beleidskader Zonneparken en Windparken dat nu voorligt is een volgende logische stap in de uitvoering van de Energievisie. Met grondgebonden initiatieven als windmolens en zonneweides zijn immers de grootste stappen te zetten. Op dit moment is de hernieuwbare opwek in onze gemeente ongeveer 5% waar dit eigenlijk eind 2020 al 14% zou moeten zijn en zelfs 16% in 2023. Deze getallen komen uit het nationale Energieakkoord van september 2013, dus alweer 6 jaar geleden vastgesteld. In de vorige raadsperiode zijn er onder andere zonnepanelen op het gemeentehuis geplaatst, is een Raadswerkgroep Duurzaamheid ingesteld en is er een energiecoöperatie opgericht. Inmiddels is dit college vorig jaar meteen voortvarend aan de slag gegaan. We staan vandaag op het punt om échte grote stappen te zetten in de lokale energietransitie.
Grote stappen, voorzitter, dan hebben we het dus over windmolens en zonneparken; we ontkomen er volgens GroenLinks niet langer aan. Op dit moment zijn dit namelijk de technologieën die zich al voldoende hebben bewezen en waar de balans tussen de kosten en baten ook maatschappelijk verantwoord is. GroenLinks beseft echter terdege dat ons buitengebied ingrijpend zal veranderen door deze grootschalige ontwikkelingen. Dat is de schaduwkant: op de korte termijn zal ons landschap drastisch veranderen om datzelfde landschap op de lange termijn te redden. Voor onze kinderen en kleinkinderen, voor het algemeen belang. Of je windmolens en zonneparken nu mooi of lelijk vindt en of je die nu wel of niet ziet zitten. We hebben op dit moment simpelweg geen andere keus en geen tijd meer om te twijfelen of te wachten op andere technologieën. Dat is onze boodschap en volgens ons ook een eerlijke boodschap.
Tot zover de noodzaak en ook de acceptatie bij GroenLinks.
Komen we terug op het beleidskader waarin de voorwaarden worden beschreven waaronder initiatiefnemers van duurzame energieopwekking aan de slag kunnen. Daar hebben we natuurlijk wel een mening over. Zoals u weet hebben we al eerder aandacht gevraagd voor participatie en draagvlak. Participatie zouden we graag willen vertalen in eigenaarschap. Als je je een beetje eigenaar voelt van een windmolen of zonnepark dan voel je je ermee verbonden. En als je eigenaar bent mag je natuurlijk ook invloed uitoefenen. Dit zorgt vervolgens weer voor draagvlak en juist door draagvlak krijg je vertrouwen. Op dit moment heeft de burger het gevoel nauwelijks nog grip te hebben op zijn leefomgeving. De energietransitie is bij uitstek een onderwerp om het vertrouwen van onze inwoners terug te winnen. Wat GroenLinks betreft moeten particulieren in onze gemeente en vooral de omwonenden van de projecten voor een zo groot mogelijk deel eigenaar kunnen worden. Hoe dit mogelijk is kan het college afkijken bij Midden-Limburgse gemeenten waar al succesvolle energieparken zijn ontwikkeld of in de steigers staan. Geacht college, beste portefeuillehouder: ik roep u op om uw licht op te steken in de gemeenten Peel en Maas, Weert, Nederweert en Leudal. Daar zijn al projecten gerealiseerd met nauwelijks weerstand en weinig gerechtelijke procedures. Dus kennelijk doet men daar iets goed. Vraag dan ook meteen naar de rol die een lokale energiecoöperatie kan vervullen. Onze inwoners moeten zich kunnen organiseren in een coöperatie. Vandaar dat GroenLinks van mening is dat een burgercoöperatie de ideale vorm is om het eigenaarschap te organiseren. En in onze gemeente hebben we gelukkig al de coöperatie Echt-Susteren Energie. Maak er gebruik van, is ons advies. Onze inwoners moeten er op kunnen vertrouwen dat die windmolens en zonneparken niet alleen door en voor enkele kapitaalkrachtigen of grootgrondbezitters worden beheerd. We dragen zometeen allemaal de lasten van een veranderend buitengebied. Maar dan moeten de lusten ook maximaal terugvloeien naar ons allemaal, de gemeenschap dus.
Voorzitter, ik vat mijn vragen nog even kort samen:
wil het college bekijken waarom er nauwelijks weerstand is tegen windmolens en zonneparken in de genoemde Limburgse gemeenten? Hoe komt dat en wat kunnen we van hen leren? wat is of wordt de rol van onze eigen lokale energiecoöperatie bij het ontwikkelen en beheren van zonneparken en windparken? is het college het met ons eens dat de revenuen zo maximaal mogelijk moeten terugvloeien naar onze inwoners?
In de tweede termijn ging Thijs Wetemans in op de oproep van enkele partijen om vooral niet voor de troepen uit te lopen: als je beseft dat het Energieakkoord al in 2013 is vastgesteld en we nu pas over zonne- en windparken nadenken, dan lopen we zeker niet voor de troepen uit. Eerder in de middenmoot of zelfs er nog net ietsje achter. Ook het feit dat technieken om energie op te wekken steeds beter worden en/of minder impact op het landschap hebben en de wens van enkele partijen dat we daar op zouden moeten wachten, kan niet op steun rekenen van GL: de valkuil is namelijk dat je blijft wachten en dus niets doet. Gelukkig ziet de portefeuillehouder ook in dat “niets doen geen optie is”. Tot slot gaf Thijs aan dat een coöperatie pas een coöperatie is als mensen (omwonenden, inwoners van de gemeente of zelfs uit bijvoorbeeld Montfort) lid kunnen worden, kunnen meedenken, meepraten en meebeslissen. Een groep ondernemers die samen naar de KvK gaan en zeggen dat ze een burgercoöperatie hebben opgericht waar vervolgens verder niemand lid van kan worden, is dus geen coöperatie naar zijn mening. Hij vroeg naar de mening hierover van de portefeuillehouder die het niet uitmaakt welke organisatievorm ondernemers kiezen: elk initiatief is welkom om zich te melden.
11. Kaderstellende raadsnota Burgerparticipatie
Voorzitter, we vinden in deze raadsnota een opsomming van alle vormen van burgerparticipatie die we in onze gemeente toepassen. Niet meer en niet minder. Maar wat wel interessant is in deze nota, is het telkens aftasten en zoeken naar de juiste hoeveelheid participatie. Bij te weinig burgerparticipatie voelen de inwoners zich voor een voldongen feit gesteld en bij te veel burgerparticipatie liggen al gauw teleurstellingen op de loer. Vooral als de gemeente de verwachtingen niet kan waarmaken. De kern van deze raadsnota kunnen we volgens mij samenvatten in één woord, namelijk ‘verwachtingsmanagement’ oftewel het managen van verwachtingen. Als vooraf de kaders duidelijk zijn dan kan wat GroenLinks betreft het instrument van burgerparticipatie tot mooie zaken leiden in onze gemeente.
13. Vaststellen bestemmingsplan ‘Landgoed De Commel’
Voorzitter, voor GroenLinks is dit plan wel even slikken. We zien dit namelijk als bouwen in het buitengebied en daar zijn we niet zo’n grote fan van. Maar we hebben in de Structuurvisie 2012-2025 de aanleg van nieuwe landgoederen benoemt als speerpunt waar we concreet op inzetten. Als dan aan alle voorwaarden wordt voldaan, dan moeten we dit toestaan om geen onbetrouwbare overheid te zijn. Wel vraagt GroenLinks nadrukkelijk aandacht voor het onderhoud en de voor 90% openbare toegankelijkheid van dit gebied. Met andere woorden: het kan niet zo zijn dat na verloop van tijd het landgoed door slecht onderhoud of door hekwerken niet meer als uitloopgebied voor de omwonenden kan worden gebruikt. Dan eisen we onmiddellijk een gepast optreden van het college. We verwachten verder dat het gebied van 10 hectare ook in de toekomst deze omvang blijft behouden. Kortom: het college hoort er op toe te zien dat de verplichtingen met betrekking tot uitvoering en naleving door de eigenaar worden nagekomen, ook in de toekomst.