Beschouwing begroting 2020 CDA Geachte raadsleden, collegeleden en aanwezigen, De CDA fractie dankt de ambtenaren en het college voor het tot stand brengen van een goed leesbare en duidelijke begroting. 10 maanden geleden stonden we in deze zelfde ruimte de begroting van 2019 te bespreken. Wie wist dat het tekort op het sociaal domein zo groot zou worden of had gehoord van de pas en p fas. Kortom de dynamiek in de samenleving is groot. Iemand zei: We leven in een tijd van we weten het even niet meer. Hopelijk slaan de overheden, belangenorganisaties en burgers de handen in elkaar om een oplossing te bedenken die goed is voor iedereen en niet ten koste gaat van een bepaalde groep, zoals boeren of ondernemers in de bouw. Kortom zij aan zij. Hetzelfde geldt voor de energietransitie: wat werkt en wat werkt niet. Vraagtekens worden nu gezet bij biomassacentrales. Het isoleren van een huis en een aantal zonnepanelen op het dak blijken goed te zijn voor het milieu en de portemonnee. Laten we hier eerst maar eens mee beginnen. En vooral beseffen wat voor gevolgen onze leefstijl heeft voor onze aarde. Wij zijn slechts passanten en de kinderen hebben de toekomst. En die kinderen hebben recht op goed onderwijs met een leerkracht voor de groep. Het ontbreken van leerkrachten kan zorgen voor een grote maatschappelijke crisis met alle gevolgen van dien. Ook in Noardeast- Fryslân. In deze roerige tijden is de CDA fractie ingenomen met deze begroting. Een pluim voor het college ! Onvermijdelijk zijn de ombuigingen in het sociaal domein en de ambtelijke organisatie. Het CDA blijft constateren dat de middelen van het Rijk onvoldoende zijn voor de grote opgaven met name in het sociaal domein. Ondanks de bezuinigingen blijven de reserves op termijn op peil. Er is dankzij de verwachte verzilvering van de Eneco aandelen ruimte voor een investeringsfonds. Het CDA steunt deze plannen. De gemeente moet blijven investeren in deze regio, door middel van structuur versterkende projecten, zoals Bruisend Hart Hallum, herstructurering Terp in Hallum, watersportdorp Kollum, de noordelijk stadsentree en Holwerd aan zee. Deze projecten zorgen mede voor een leefbaar en aantrekkelijk gebied om te wonen en te werken. Wel moet er worden gewaakt voor losse ambities. Samenhang en samenwerking zijn noodzakelijk, gevoed door een duidelijke visie. Dit geldt voor het Waddengebied, maar ook voor de regiostad Dokkum. De ontwikkelingen in Dokkum moeten duidelijk rendement op leveren voor het hele gebied. Niet van project naar project hollen, maar vooral kijken naar de stad met een integrale benadering en een frisse blik. Gelukkig merken wij dat het college hier stevige stappen in zet. Het CDA vindt dat bij deze integrale benadering ook moet worden gezorgd voor een goede parkeergelegenheden als er wordt geïnvesteerd in grote voorzieningen. Het komt wel vaker voor dat deze op het tweede plan komen. De CDA fractie heeft nog een aantal vragen en opmerking: -Hoe hard zijn de bezuinigingen op het sociaal domein? De verlaging van 3 naar 2 uur huishoudelijke hulp is dat in bestaande gevallen juridisch houdbaar? Het CDA bepleit voor maatwerk. Ook op het gebied van de participatie wet. We moeten mensen die thuis zitten perspectief bieden op werk en inkomen. NEF speelt hierin een grote rol en het CDA is blij met deze organisatie. -Sterk vinden wij dat er gestreefd wordt naar een integrale samenwerking tussen scholen en het gebiedsteam op het gebied van de jeugdhulp. Het gaat om hele grote bedragen. Wij verwachten een kwaliteitsslag en lagere kosten. Deze lagere kosten zijn nog niet ingeboekt in de begroting. Dat vinden wij getuige van voorzichtig begroten. - Zorgen hebben wij wel over de percentueel hogere instroom naar het SBO. Sommige scholen nemen geen leerlingen meer aan. Zorgen heeft het CDA ook over de samenwerking tussen de VVE organisatie en het onderwijs. Er is nog een wereld te winnen op het gebied van signalering en verwijzing. Kinderen raken op deze manier tussen wal en schip. Op dit moment zitten kinderen thuis ! Een goede verbinding tussen VVE - PO - SBO is erg belangrijk voor het beperken van latere jeugdzorg. - Bij de jeugdzorg worden voortaan 2 offertes aan gevraagd bij verschillende zorgaanbieders. Zo hoort het ook! Tevens wordt er door het intensiveren van het contractmanagement effectiever omgegaan met de resultaten en de te besteden middelen. Duidelijke taal! - In de begroting hebben kunnen lezen dat de rondweg in Wanswert en de plannen voor een ontsluitingsweg van het industrieterrein in Kollum nog steeds in de pijplijn zitten. Ze zijn dus niet vergeten. - Maar liefst 600 punten stonden op de lijst om te worden geharmoniseerd na de fusie van de drie gemeenten. Het CDA vraagt zich af wat de tussenstand is. Wat zijn de prioriteiten? Zijn we weg op de goede weg? Is er een overzicht beschikbaar ? - In juli is er door de raad een breed gedragen motie aangenomen, die pleit voor een duurzaamheidsfonds. Het CDA hecht hier veel waarde aan en ziet deze niet terug in de begroting. Daarom wil het CDA met andere partijen een amendement indienen om dit fonds tot stand te brengen. Het is aan het college hier vorm aan te geven bv. door een revolving fund of het SVN fonds. Tevens geeft wordt er door dit amendement geld beschikbaar gesteld voor de werkgroep biodiversiteit. Het tweede amendement dat wij mede willen indienen heeft te maken met het dorp en wijkenfonds. Leefbaarheid, betrokkenheid en mienskip zijn de kernwoorden die het CDA omarmt. Doormiddel van dit amendement worden voorstellen 10 en 25 samengevoegd en krijgt het fonds meer financiële ruimte. Tenslotte wensen wij u allen veel wijsheid, kracht en Gods zegen toe. Wilt u reageren, mail naar fractievoorzitter Lieuwe Sytsma