Een uitspraak van de Raad van State over de wijze waarop in Nederland wordt omgegaan met stikstofproblematiek heeft vergaande gevolgen. De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) voldoet volgens de Raad van State niet aan Europese wetgeving. De gevolgen van deze uitspraak zijn ingrijpend: de commissie Remkes heeft in een eerste rapport al aangegeven dat er forse maatregelen nodig zijn in de landbouwsector, bij het verkeer en bij de vergunningverlening in de bouw die inmiddels helemaal stil is komen te liggen.
Daarmee staat de stikstofproblematiek momenteel volop in de belangstelling; dagelijks zijn er wel weer nieuwe berichten. Meest prominent waren de afgelopen week wel de boerendemonstraties. Grote colonnes tractoren trokken de afgelopen weken over de snelwegen en veroorzaakten daarmee kilometerslange files. Opvallend genoeg reageerden veel mensen toch nog positief over de acties van de boeren; wat dat betreft kunnen de boeren wel op enige sympathie rekenen. En terecht want de problemen met de stikstof kunnen dan wel voor het overgrote deel veroorzaakt worden door de landbouwsector, dat wil niet zeggen dat individuele boeren daar de dupe van moeten zijn. Boeren zijn in de afgelopen decennia min of meer gedwongen hun bedrijfsvoering te “moderniseren” maar de nadelige gevolgen daarvan voor natuur (b.v. stikstof) en volksgezondheid (b.v. Q-koorts) zijn te lang genegeerd. Dat ligt niet aan individuele boeren, dat ligt aan het landbouwbeleid in Nederland en als we de gevolgen daarvan willen bestrijden, dan moet dat voor rekening van de gehele samenleving en niet ten koste van individuele boeren. Overigens is de stikstofdepositie in de afgelopen jaren al behoorlijk gedaald (zie bovenstaande grafiek), maar kennelijk nog niet voldoende.
Net alleen de boeren protesteren, ook de bouwsector komt op voor haar belangen. Want de vergunningverlening voor nieuwe bouwprojecten ligt stil met als gevolg dat veel bouwbedrijven nu al in de problemen komen. Deze week kregen we als gemeenteraad een brandbrief van diverse organisaties in de bouwwereld. Volgens die brief worden nu al 950 projecten direct geraakt waarvan 650 woningbouwprojecten. Het gaat daarbij om ruim 24.000 nieuwbouwwoningen waarvan de bouw is uitgesteld en mogelijk wordt afgesteld. Woningen waaraan, gelet op de spanning op de woningmarkt, grote behoefte is. Daarbij komt ook nog dat er 27.000 banen in de bouw op de tocht staan. En dat allemaal terwijl de bijdrage van de bouw aan de stikstofproblematiek minimaal is, aldus Bouwend Nederland. Als je naar de grafiekjes kijkt die de organisatie in haar brandbrief opneemt, dan kun je inderdaad stellen dat de bouwsector minimaal bijdraagt aan de stikstofproblematiek en dat de genoemde gevolgen buiten elke proportie zijn.
Ook in onze gemeente hebben we met deze problematiek te maken. Bijna dagelijks krijgen we als raadsleden vragen hierover, soms over het al dan niet doorgaan van bouwprojecten zoals de bouw van 40 woningen aan de Von Suppéstraat in Drunen of de woningbouw in het Geerpark. Maar vooral over de voortgang in het GOL-project, want begin 2020 zou toch de uitvoering van de GOL-plannen moeten beginnen en hoe staat het nou daarmee? Deze week kregen we nog een brief van bewoners van de Vijfhoeven in Vlijmen. Welnu, die nieuwbouw van woningen kan volgens de laatste inzichten gewoon doorgaan; wethouder Van Bokhoven gaf in de laatste raadsvergadering aan hier geen problemen te verwachten. Over het GOL-project is nog geen zekerheid te geven. Er wordt momenteel gewerkt aan de aanbestedingsprocedure, maar eerst zullen er toch een paar andere zaken afgewerkt moeten worden. Op de eerste plaats loopt de beroepsprocedure bij de Raad van State; die procedure zou in de loop van dit kwartaal tot een uitspraak moeten leiden. Hoe de Raad van State reageert op de ingediende bezwaren zullen we op zeer korte termijn dus gaan horen en dan is het vervolgens de vraag hoe om te gaan met de stikstofproblematiek. Of gaat de Raad van State de procedure opschorten totdat die stikstofproblemen zijn opgelost. Vooralsnog moeten we rekening houden met een aanzienlijke vertraging bij de verdere uitvoering van het project, te meer omdat er inmiddels nog een extra probleem is bijgekomen, de PFAS-problemen waarbij grondverplaatsing gebonden wordt aan zeer strenge regelgeving.
Drunen, vrijdag 25 oktober 2019
Kees Musters