We richten onze blik vanavond (25 juni 2020) op de toekomst van Hoogeveen. Tegelijk kijken we terug met de hoofdlijnen notitie Samen redzaam in ons bezit Waar staan we nu? We voelen ons als fractie mede verantwoordelijk voor het financiële beleid van de afgelopen jaren. We kunnen ons in grote lijnen vinden in de financiële analyse in de hoofdlijnennotitie. Zeker vanaf 2017 ging het snel naar beneden met de algemene reserve. Met alle politieke verschillen deden we het samen in Hoogeveen en moeten we het in de toekomst ook blijven doen.
Het is ook een confrontatie voor ons v.w.b. onze verantwoordelijkheid als ChristenUnie. Een pijnlijk gezicht aan de ene kant. We hebben als fractie wel altijd benadrukt om realistisch te begroten. Nu zien we dat de cultuur rond het begroten van de afgelopen jaren was achteraf gezien voor verbetering vatbaar. Dat doet pijn en raakt ons ook en ons allemaal.
En dat betekent nu dat we niet blijven hangen in de schuldvraag en oorzaken, want dit maakt dat we gaan wijzen naar elkaar. Het gaat er nu om te zoeken naar het antwoord hoe het anders en beter kan. We hebben het vertrouwen dat het college dit gaat aanpakken om Hoogeveen financieel gezond te worden.
Tegelijk kijken we ook in de spiegel van veel keuzes in de afgelopen jaren die we hebben gemaakt, die echt een positieve bijdrage waren voor Hoogeveen (sportpark, goede bereikbaarheid, ondersteuning voor mensen die het echt nodig hebben in het sociaal domein).
Nu de toekomst:
We denken vaak dat we als mens veel kunnen sturen, controleren of interveniëren. Een begroting is daar ook een voorbeeld van. Alsof de toekomst maakbaar is. Inmiddels weten we dat door de huidige corona crisis ineens dat alles anders kan gaan. Niet alles is maakbaar in ons bestaan als mens en in de samenleving, terwijl er nu wel andere krachten ontstaan in dein de samenleving. Ik kom daar straks op terug.
Wat is dan onze toekomstvisie voor Hoogeveen? We blijven zorgen voor Hoogeveen en vooral voor hen die het nodig hebben. Begrenst natuurlijk! En het gaat ons daarbij ook om de zorg voor de komende generaties. Wij dragen de verantwoordelijkheid naar de kinderen en jongeren in Hoogeveen! Als bestuur samen met de samenleving. Onze toekomstvisie gericht op de zorg voor de komende generatie!
Jeugd heeft de toekomst
Met Jong Hoogeveen, met de verbindende aanpak en met de zorg voor kinderen en jongeren moeten we als Hoogeveen doorgaan. Blijf daarop inzetten, blijf ze betrekken bij de toekomst van Hoogeveen. Want jeugd heeft de toekomst! Dat past ook bij bijv. coalitie Y. (een initiatief van de ChristenUnie als gevolg van hoge prestatiedruk en hoge schulden bij jongeren). Dat is een landelijk netwerk waarin samen met jongeren hun ideeën ruimte wordt gegeven. Dus Hoogeveen blijf samenwerken met hen. Ga hun leefwereld in!!
De transformatie WMO/jeugdzorg
Tja het grote probleem is wel het sociale domein. De pijn zien we m.n. ook bij de druk op de kosten van jeugdhulp. We onderkennen met velen hier in de raad. Sinds 2015 is het sociale domein groter geworden qua taak en lastendruk van de gemeente. De transformatie moet nu echt handen en voeten krijgen. Na 2015 was het eerst ‘de zorg moet doorgaan’. Er was te weinig aandacht voor beheersing van de kosten! In de toekomst moet het beter!
Dat betekend:
Nog meer integraal kijken als gemeente samen met burgers en organisaties die ingezet worden in het sociaal domein. Dat is inzetten op het meer ontschotten van het sociaal domein. We noemen hier 2 voorbeelden: (1) verbind de vervoersstromen leerlingenvervoer / WMO vervoer/ de Bij en (2) meer integraal werken tussen schoolmaatschappelijk werk, CJG en de scholen. Dat vraagt een andere mindset van de organisatie. Regels staan minder prominent voorop, het gaat om maatwerk zoeken als gemeente. We roepen dat als fractie vaak. Investeer in het uitwerken van het dilemma regels versus maatwerk. Dat betekent bijv. dat een andere behandeling mogelijk moet zijn bij een vergelijkbare aandoening (ziekte). De omgeving / context moet meer worden meegenomen bij het hanteren van de regels. En wat heeft men nodig om mee te doen in de maatschappij. Zorgorganisaties mogen wat ons betreft ook een zelfkritische houding hebben op hun handelen en het declaratiegedrag. Met de inzet van POH’er inzet van 2e lijn wordt nu al voorkomen dat er soms dure specialistische jeugdhulp nodig is. Investeren aan de voorkant, in preventie, vooral ook met ouders kan duurdere zorg voorkomen aan de achterkant. We vinden ook dat de overheid niet alles kan oplossen. Wat kunnen mensen nog zelf doen? Een voorbeeld is bij een WMO aanvraag goed de mogelijkheden van de omgeving erbij te betrekken. Dat kan gaan om inzet van mantelzorger, netwerk, familie en vrijwilligers. Onlangs hoorde ik dat in de thuiszorg nu met deze crisis toch weer meer samen met familie / mantelzorgers oplost en uitvoert. Verken als gemeentelijke organisatie de grenzen van zelfredzaamheid, dan gaat het om die situaties goed beschouwen waar mensen zich kunnen redden in het dagelijks leven. Maar dan wel samen met de mensen om hen heen.Kracht in de samenleving ∞ eenzaamheid
Welke krachten zien we in de samenleving? Ik zei als dat ze er zeker zijn. Denk bijv. aan de oproep om de lokale economie meer kans te geven. Wat ons betreft zetten we daar de komende jaren nog meer op in.
Een ander punt is de landelijke campagne NIET ALLEEN. Mensen kunnen zich verantwoordelijk gedragen en is een mooi voorbeeld van kracht. Tegelijkertijd zien we ook dat de complexiteit van de samenleving slachtoffers kent. Juist in Hoogeveen zien we bijv. eenzaamheid, mensen met overerving van problematieken (denk aan mensen die moeilijk bemiddelbaar zijn voor werk), alleenstaande moeders of vaders, kinderen die lijden onder echtscheiding. We pleiten hier onlangs voor een lokale aanpak voor eenzaamheid. Daar waar mensen zwak zijn moet de samenleving samen met de overheid op een of andere manier zorg dragen. Die plicht hebben en blijven we houden in de toekomst.
Duurzaamheid
We schreven in 2018 in ons verkiezingsprogramma: “Er is geen tijd te verliezen, de energietransitie is van ons allemaal. Een schone en circulaire economie levert veel op voor ons en voorvolgende generaties: een gezondere lucht, een beter klimaat en een sterkere economie. De gemeente heeft hierin een belangrijke rol”.
We herhalen het hier weer. Duurzaamheid vraagt dat we ook voor 2021-2024 kiezen voor een integrale aanpak van duurzaamheid: het onderwerp wordt in ieder beleidsstuk waar het relevant is, meegenomen. Concreet betekent dit kritisch kijken of bedrijven waar we als overheid mee samenwerken, ook inzetten op duurzaamheid. Dat is opdrachten verstrekken aan bedrijven die voorop lopen met hun duurzaamheid taakstelling? Of samen werken aan bewustwording in: “afspraken maken met woningcorporaties dat alle sociale huurwoningen in 2030 energieneutraal (nul-op-de-meter) zijn”.
Cultuur
De financiële opgave op het culture domein is lastiger geworden voor de toekomst (m.n. de Tamboer). Tegelijkertijd vinden we cultuur belangrijk, als we kijken naar plaatselijke muziek- en toneelverenigingen, activiteiten in de dorpen. Het gaat hier om maatschappelijke waarde die ook kosten met zich meebrengen!. Kijk naar wat een aanvaardbaar niveau is om door hen (de cultuurorganisaties) zelf bij te dragen aan de kosten (zie eerdere bijdragen ChristenUnie).
Anders begroten
Tot slot de financiële situatie van Hoogeveen. Onze fractie heeft er geen geheim van gemaakt om naar de tarieven te kijken en die ook te verhogen waar het te dragen is. Tarieven mogen maximaal tot de kostprijs gaan, maar OZB en parkeerbelasting zijn wel knoppen om aan te draaien.
Een mogelijke oplossingsrichting is een OZB-verhoging. Als dit nodig is om de voorzieningen voor de zwaksten op een aanvaardbaar niveau te handhaven dan is dat voor onze fractie mogelijk. Vanuit de keuze dat de sterkste schouders dit zouden moeten kunnen dragen. Zo denken we meer financiële kracht te krijgen om een sociale gemeente te blijven en ons hoge voorzieningen niveau te handhaven. Denk aan bibliotheek, zwembad. Maar de ChristenUnie staat altijd open voor goede alternatieve bezuinigingen waardoor de OZB minder omhoog kan.
Anders begroten betekend ook naar de kostenkant kijken. Volgens ons vraagt dat een realistische manier van begroten. Dat is bij de nodige vesteringen die gedaan worden onderhoudskosten meenemen in de begroting. Dit moeten we voor de toekomst nu echt gaan doen.
Dat vraagt dan ook kritisch kijken naar welke investeringen kunnen worden uitgesteld en welke echt noodzakelijk zijn. Het gaat om het maatschappelijk nut voor de burgers. Dan worden investeringen in het Stadscentrum anders beleeft dan een investering in schoolgebouwen. En als we dan mogen kiezen als ChristenUnie dan gaan we voor de schoolgebouwen, omdat dit een investering in kinderen en jongeren is.
Afrondend
We hebben een beeld geschetst vanuit onze bril, waarbij we de toekomstige generatie op het oog hebben. Het gaat dus niet alleen om de jaren 2021-2024 maar om het brede perspectief van onze opdracht. Zorg voor de komende generatie! Dat moeten we samen doen! En dat geldt voor ons allemaal hier in de raad, samen met college en de organisatie.