Leefbaar-wethouder Ronald Buijt presenteerde onlangs het Actieplan Buitenslapers. Hiermee gaat Rotterdam nóg meer doen om de groeiende overlast van daklozen in de stad tegen te gaan. Dat is hard nodig, want het aantal mensen dat op straat verblijft fors is toegenomen en daarmee ook de ervaren overlast.

Legio voorbeelden bereikten wethouder Buijt, maar ook de fractie van Leefbaar Rotterdam. Daklozen die openlijk drugs gebruiken op straat of in speeltuinen, daklozen die hun behoeftes doen in portieken of stegen en Rotterdammers die zich op weg naar werk ‘s ochtends eerst langs slapende daklozen voor de deur moet manoeuvreren. Het is een triest beeld en bezorgd daarbovenop Rotterdammers een gevoel van onveiligheid. Het Actieplan Buitenslapers zal stadsbreed worden ingezet, maar legt in eerste instantie de focus op een aantal plekken waar zich de overlast concentreert. Dit zijn de Mauritsweg (rond de Pauluskerk), de Nieuwe Binnenweg, ‘s Gravendijkwal en Zuidplein. Bij Zuidplein gaat de overlast van daklozen gepaard met overlast van mensen met GGZ-problematiek.

De toename in het aantal daklozen is terug te herleiden naar EU-arbeidsmigranten. Velen zijn door uitzendbureaus hard aan het werk gezet en vervolgens ontslagen of hebben geen contractverlening gekregen. Daarnaast is er een groep daklozen die in het land van herkomst al dakloos waren, maar op de bonnefooi een bus naar Rotterdam pakken. “Puur en alleen omdat het leven op straat hier een stuk behagelijker is dan in het land van herkomst. Hoe triest dit ook is, dit kunnen we simpelweg niet faciliteren.”, aldus wethouder Ronald Buijt. Daarbij maakt hij de nuance dat niet iedere dakloze overlastgevend is.

Er wordt in Rotterdam al een hoop gedaan op het gebied van opvang voor dakloze EU-arbeidsmigranten. Zo werden alleen vorig jaar al 450 mensen succesvol terug naar een baan of land van herkomst begeleid. Maar de piek in overlast vraagt om onorthodoxe maatregelen. Niet alleen op het aanpakken van de overlast, maar ook op het voorkomen van dakloosheid en op het bieden van perspectief.

Wat betreft het voorkomen van dakloosheid wil wethouder Buijt met het Stadsbestuur beter zicht gaan houden op EU-arbeidsmigranten, zodat wanneer zij in de problemen raken zij ook eerder aan de bel kunnen trekken en er hulp beschikbaar gesteld kan worden. Daarnaast wil Buijt dat er afspraken gemaakt gaan worden met de werkgevers van EU-arbeidsmigranten. Het kan volgens hem namelijk niet zo zijn dat zij aan hun lot overgelaten worden en de kosten vervolgens op de maatschappij afgewenteld worden.

Ook worden er een aantal bedden beschikbaar gesteld voor zogeheten niet-rechthebbende daklozen. In veel gevallen zijn dit EU-arbeidsmigranten die niet lang genoeg in Nederland gewerkt hebben om sociale zekerheden op te bouwen. Hen wordt een kort maar intensief traject aangeboden waarmee zij begeleid worden naar werk of terug naar land van herkomst. “Iedereen die zegt ja we willen ervoor gaan, ik wil iets van mijn leven maken, die bieden we opvang. Daar staat natuurlijk wel tegenover dat zij die kans met beide handen aangrijpen.”, aldus wethouder Ronald Buijt.

De wethouder stelt daarnaast dat er een groep van 30 á 40 notoire overlastgevers is die door verschillende instanties scherp in het vizier worden gehouden. Dit zijn mensen die substantieel voor overlast zorgen en niet open staan voor enige vorm van hulp. Voor mensen die moedwillig de boel verstieren is er in Rotterdam geen plek en er wordt dan ook alles op alles gezet deze mensen zo snel mogelijk uit te zetten naar land van herkomst.

Het Actieplan Buitenslapers is dan ook een mix van hulp en repressieve maatregelen. Mensen die hulp nodig hebben, kunnen deze krijgen. Voor degenen die hulp weigeren en overlast blijven veroorzaken, geldt een harde aanpak. De kansen die Rotterdam biedt doet de vraag oproepen of dit geen aanzuigende werking voor het aantal daklozen in de stad heeft? Daarover is wethouder Buijt duidelijk, hij denkt namelijk dat juist het tegendeel waar is: “Voor mensen die iets van hun leven willen maken bieden we komende periode een helpende hand, voor hen is er perspectief. Maar de mensen die denken dat ze in Rotterdam nog maandenlang op straat overlast kunnen veroorzaken, zullen van een koude kermis thuiskomen. Die mensen gaan we echt in de nek zitten. Die mensen zullen dus snel denken als ik nou ergens niet moet zijn, dan is dat wel in Rotterdam.”

Leefbaar-raadslid Caroline Aafjes-van Aalst is positief over de ontwikkelingen, maar benadrukt het belang dat het actieplan wat haar betreft van tijdelijke aard is. Leefbaar Rotterdam blijft van mening dat de middelen niet eindeloos zijn en opvang voor niet-rechthebbenden dan ook niet vanzelfsprekend moet worden. Maar het belangrijkste is dat de toestroom van het aantal daklozen nu wordt afgeremd en de overlast aanzienlijk afneemt. “De overlast loopt op bepaalde plekken in de stad nu echt de spuigaten uit. Leefbaar vindt het belangrijk dat de Rotterdammer zich veilig voelt in de wijk en op straat. Daarbij is het ongehoord dat zij over junks in de portiek moeten stappen of belaagd worden door bedelaars op straat. Uiteindelijk willen we allemaal een fatsoenlijk straatbeeld en een veilige wijk.”, aldus Caroline Aafjes-van Aalst.

In onderstaande video’s licht wethouder Ronald Buijt diverse onderwerpen van het actieplan toe: