KENNISGEVING WINDENERGIE PROVINCIE UTRECHT
STAPPENPLAN INDIENEN ZIENSWIJZE
Op 14 februari 2023 hebben Gedeputeerde Staten van Utrecht besloten de eerste stap te zetten voor de afweging van zoekgebieden voor grootschalige windenergie. Om een opwekcapaciteit van 1 TWh in 2030 te bereiken, is volgens de provincie een selectie van geschikte gebieden nodig. De omgeving van Soesterberg heeft hierin een prominente plek gekregen. De ontwerp-Notitie Reikwijdte en Detailniveau ligt tot en met woensdag 5 april 2023 ter inzage. In de plannen is vooralsnog uitgegaan van een afstand van 400 meter tussen windturbines en geluidsgevoelige objecten (zoals woningen). Windturbines van bijna 250 meter hoog zullen een enorme impact hebben op het woon- en leefklimaat van inwoners en de natuur. U kunt als inwoner een zienswijze op de plannen indienen. Dat kunt u met behulp van dit stappenplan eenvoudig doen.
De stukken van de Provincie kunt u hier downloaden:
Ontwerp-notitie Reikwijdte & Detailniveau (.pdf)
Het participatieplan Verkenning en Voorkeursbeslissing Windenergie Utrecht
Het participatieplan Verkenning en Voorkeursbeslissing Windenergie Utrecht
Zienswijze formulier Windenergie
Open het online zienswijze formulier via de volgende link:
https://formulieren.provincie-utrecht.nl/provincieutrecht1/zienswijze-windenergie/
Vul uw gegevens in en klik op ‘Verder’.
(u kunt uw zienswijze ook per e-mail indienen, naar:
windenergie@provincie-utrecht.nl
Kopieer de onderstaande voorbeeldtekst in het formulier. U kunt deze tekst naar eigen inzicht aanpassen en/of aanvullen.
===================================================================
Betreft: ‘Zienswijze ontwerp-Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) grootschalige windenergie’
Geachte heer/mevrouw,
Wij maken ons zorgen over de voorgenomen plaatsing van windturbines langs de A28 en de Vlasakkers nabij Soesterberg en Leusden. Hoewel wij het belang van duurzame energie inzien, zijn wij van mening dat deze windturbines negatieve effecten zullen hebben. In deze zienswijze willen wij dan ook graag onze zorgen uiten en onderbouwen met wetenschappelijke argumenten.
[Plaats hier de argumenten van uw keuze]
Op basis van deze argumenten zijn wij van mening dat de voorgenomen plaatsing van windturbines langs de A28 bij Soesterberg en Leusden en op de Vlasakkers bij Soesterberg onoverkomelijke negatieve effecten zal hebben op de omgeving, mens en dier. Wij dringen er dan ook bij u op aan om deze aspecten mee te nemen in de planMER en mede op basis hiervan af te zien van plaatsing van windturbines op deze locaties.
Hoogachtend,
[naam/namen]
===================================================================
vul de tekst aan met argumenten, naar keuze uit de onderstaande lijst:
Windturbines produceren geluid, zowel door de wieken die door de lucht bewegen als door de technische installaties in de mast. Dit geluid kan hinderlijk zijn voor omwonenden en passanten, en kan leiden tot slaapverstoring en stress. Het geluid van windturbines is niet constant, maar varieert in intensiteit en frequentie, waardoor het als storender wordt ervaren dan ander omgevingsgeluid. Ook kan het geluid van windturbines ervoor zorgen dat mensen hun huis niet meer als rustige en veilige plek ervaren, wat gevolgen kan hebben voor hun welzijn (Pedersen& Waye, 2007). Bovendien zijn er aanwijzingen dat blootstelling aan windturbinegeluid op de lange termijn kan leiden tot gezondheidsproblemen, zoals hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten (WHO, 2018). Ingaan op persoonlijke gezondheidssituatie.
Bronnen:
Pedersen, E., & Waye, K. P. (2007). Wind turbine noise, annoyance and self-reported health and well-being in different living environments. Occupational and Environmental Medicine, 64(7), 480-486.
https://doi.org/10.1136/oem.2006.031039
World Health Organization. (2018). Environmental Noise Guidelines for the European Region.
https://www.euro.who.int/en/publications/abstracts/environmental-noise-guidelines-for-the-european-r...
Windturbines produceren slagschaduw, het periodieke patroon van licht en schaduw dat ontstaat wanneer de wieken van de turbine draaien. Deze slagschaduw kan leiden tot visuele hinder en kan zelfs epileptische aanvallen uitlokken bij mensen die hier gevoelig voor zijn. Bovendien kan de combinatie van slagschaduw en geluidsoverlast leiden tot extra stress bij omwonenden (Van Rongen et al, 2015). Ingaan op afstand tot de eigen woning?
Bronnen:
Van Rongen, E., Lohman, W., & De Vries, G. (2015). Windturbines, gezondheid en slagschaduw: beoordeling van risico's. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.
https://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/2015-0084.pdf
Effecten op vogels en andere dieren
Windturbines kunnen ook negatieve effecten hebben op vogels en andere dieren die in de omgeving leven. Vogels kunnen in botsing komen met de wieken van de turbine, wat kan leiden tot ernstig letsel of de dood. Ook kan het geluid van de windturbines ervoor zorgen dat vogels en andere dieren verstoord worden in hun gedrag, zoals broeden en foerageren (Krijgsveld & Wiersma, 2020; Smallwood, 2013). Specifiek ingaan op natuurgebieden in de omgeving: Leusderheide, Vlasakkers etc.
Bronnen:
Krijgsveld, K. L., & Wiersma, Y. F. (2020). Vogels en windturbines: een lastige combinatie. Sovon Vogelonderzoek Nederland.
https://www.sovon.nl/sites/default/files/doc/Sovon%20vogels%20en%20windturbines.pdf
Smallwood, K. S. (2013). Comparing bird and bat fatality-rate estimates among North American wind-energy projects. Wildlife Society Bulletin, 37(1), 19-33.
https://doi.org/10.1002/wsb.223
Effecten op woningwaarde en aantrekkelijkheid omgeving
Uit onderzoek blijkt dat de aanwezigheid van windturbines een negatief effect kan hebben op de waarde van omliggende woningen. Zo heeft een onderzoek van de universiteit van Oxford aangetoond dat de waarde van woningen binnen een straal van 2 km van windturbines gemiddeld met 11% daalt. Dit effect kan nog groter zijn voor woningen die dichter bij de windturbines staan [1].
Daarnaast zijn er verschillende andere factoren die de waarde van woningen kunnen beïnvloeden. Zo kan geluidsoverlast van de windturbines een belangrijke factor zijn. Onderzoek toont aan dat geluidsoverlast van windturbines leidt tot een daling van de woningwaarde, waarbij de daling groter is bij hogere geluidsniveaus en bij woningen die dichter bij de windturbines staan. Ook slagschaduw kan een negatief effect hebben op de waarde van woningen. Slagschaduw kan leiden tot hinderlijke en storende schaduwen in huis, waardoor de kwaliteit van leven afneemt en de waarde van de woning daalt.
Daarnaast kan de aanwezigheid van windturbines ook de aantrekkelijkheid van de omgeving verminderen. Dit kan een negatief effect hebben op de waarde van woningen, omdat de omgeving een belangrijke factor is bij het bepalen van de waarde van een woning. Een onderzoek van de universiteit van Tilburg [2] toonde bijvoorbeeld aan dat de aanwezigheid van windturbines in een landschap kan leiden tot een afname van de belevingswaarde van het landschap. Dit kan vervolgens leiden tot een afname van de aantrekkelijkheid van de omgeving en een daling van de waarde van omliggende woningen.
Bronnen:
Gibbons, S., et al. (2017). Wind farms and house prices: A study of the effects of proximity and view on sale prices in England. Journal of Real Estate Finance and Economics, 54(2), 216-236.
Universiteit van Tilburg. (2016). Windmolens verminderen belevingswaarde landschap. Geraadpleegd op 18 maart 2023, van
https://www.tilburguniversity.edu/nl/
Verlies van draagvlak voor de energietransitie
In de maatschappij zijn grote zorgen over de schadelijke effecten van windturbines voor – in het bijzonder – omwonenden. De in 2009 geïntroduceerde geluidsnormen in het activiteitenbesluit, die werken met jaargemiddelden, bieden omwonenden onvoldoende bescherming tegen geluidsoverlast. Dit werd nog voor de invoering van deze normen door de VROM-inspectie in een rapport op verzoek van het ministerie al voorspeld (VROM-inspectie, 2009). Desondanks werd deze regelgeving ingevoerd. Het gebrek aan bescherming van omwonenden heeft veel kwaad bloed gezet bij burgers en geleid tot angst en weerstand bij inwoners wanneer zij worden geconfronteerd met plannen voor windturbines nabij hun leefomgeving (Zembla, 2022). De nu gepresenteerde plannen vanuit de Provincie Utrecht, waarbij zoekgebieden voor windturbines in sommige gevallen – zoals bij de A28 bij Soesterberg en de Vlasakkers – zeer dicht bij de bebouwde omgeving liggen, zullen leiden tot weerstand en een verlies aan draagvlak voor de energietransitie in zijn geheel. Dit terwijl juist vanuit de Provinciale Staten zelf het belang van draagvlak als essentieel gezien wordt.
Bronnen:
VROM-inspectie (2009). Rapportage HUF-beoordeling “wijziging milieuregels windturbines”, via Zembla:
https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/inspectie-burgers-onvoldoende-beschermd-tegen-geluidsoverlast-windmolens
https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/windmolenlawaai
Aanwezigheid van A28 en verscheidene drukke N-wegen zorgen voor cumulatie van geluid.
Windmolens op land niet nodig om doelstellingen te halen
Bronnen:
CE Delft (2023). Nut en noodzaak extra wind op land in 2030 en 2050. Uiteenzetting mogelijke scenario’s en afweging.
https://ce.nl/wp-content/uploads/2023/03/CE_Delft_220235_Nut_en_noodzaak_extra_wind_op_land_in_2030_en_2050_def.pdf
Windturbines plaatsen daar waar deze het meest opbrengen
Radarverstoring noopt tot plaatsen kleinere windturbines
Mogelijke gezondheidsschade mens en dier door onder meer SF6 en Bisfenol-A
Zie:
https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2022D49639
Toepassing van refentiewindturbine niet realistisch bij onderzoeksgebied A28 en Vlasakkers
In de Ontwerp-Notitie Reikwijdte & Detailniveau (NRD) wordt in paragraaf 3.9.1 op pagina 33 aangegeven dat de energieopbrengst in een onderzoeksgebied wordt berekend “aan de hand van langjarige meteogegevens en de powercurve van de referentieturbine (elektriciteitsproductie per windsnelheid)”. Hoewel dat in zijn algemeenheid een begrijpelijk uitgangspunt is is het voor de onderzoeksgebied A28 en onderzoeksgebied Vlasakkers niet realistisch om voor deze berekeningen uit te gaan van de referentiewindturbine. In eerder gepubliceerd onderzoek “Haalbaarheidsanalyse Energiehub A28 RES Amersfoort” (Disco et al. 2022: 19-20) wordt aangegeven dat door TNO al een radaronderzoek is gedaan, waarbij wordt geconcludeerd dat ten aanzien van de secundaire verkeersleidingsradar MSSR de werking ontoelaatbaar wordt verstoord. Daarbij wordt aangegeven dat door voor een windturbine met lagere afmetingen te kiezen de doorgerekende windturbines langs de A28 vermoedelijk binnen de norm gebracht kunnen worden. Bij dit TNO onderzoek werd echter gerekend met een ashoogte van 120 meter en een rotordiameter van 155 meter. Beduidend lager dus dan de referentiewindturbine waarmee in het NRD wordt gerekend. En zelfs met die afmetingen zorgen de windturbines voor radarverstoring. Op basis van deze uitkomsten geeft een berekening van de energieopbrengst op deze onderzoekslocaties uitgaande van de referentiewindturbine dan ook geen realistische uitkomst en zou voor deze onderzoeksgebieden derhalve met een lagere powercurve moeten worden gerekend in het PlanMER, zodat een realistischer energieopbrengst wordt berekend.
Bronnen:
Bureau Waardenburg & Bosch & Van Rijn (2022). Haalbaarheidsanalyse Energiehub A28 RES Amersfoort.
https://www.bureauregioamersfoort.nl/images/resgedeelte/2022.10.21_belemmeringsonderzoek_zon-_en_windenergie_langs_de_a28_en_vlasakkers.pdf
Relatieve beoordeling bij beoordelingscriterium en effectbeoordeling
Op pagina 24 van het NRD wordt vermeld:
“Naast een absolute beoordeling bevat het planMER ook een relatieve beoordeling. Hierbij wordt het aantal woningen gedeeld door een schatting van de mogelijke energieproductie in het onderzoeksgebied (de gemodelleerde opstelling met windturbines). Een onderzoeksgebied kan geschikter geacht worden voor windenergie wanneer de energieopbrengst hoger is bij een vergelijkbaar aantal omwonenden.”
Bij deze relatieve beoordeling kan echter de kanttekening worden geplaatst dat hoe groter een zoekgebied is (en dus hoe meer plek voor windturbines) des te hoger de energieopbrengst is bij een vergelijkbaar aantal omwonenden. Indien hier geen rekening mee wordt gehouden kan dit ertoe leiden dat grotere onderzoeksgebieden als geschikter geacht worden.
Anderzijds zou deze beoordeling, wanneer de omvang van een specifiek onderzoeksgebied bij de berekening kan worden aangepast om zo de best mogelijke verhouding tussen aantal woningen en energieopbrengst te berekenen, juist een goede tool kunnen zijn om zoekgebieden zo af te bakenen dat een optimale balans ontstaat tussen energieopbrengst en aantal omwonenden. Het lijkt er echter op dat in het NRD niet op deze manier naar de zoekgebieden wordt gekeken.
Grondwaterbeschermingsgebied bij Vlasakkers
In het NRD wordt beschreven dat waterwingebied, maar ook grondwaterbeschermingsgebied beperkingen opleveren voor overige functies. Er wordt echter niet aangegeven in hoeverre dit een harde of complexe belemmering is. In het gebied Vlasakkers bevindt zich zowel waterwingebied als (omringend) grondwaterbeschermingsgebied.
Bronnen:
Atlas Leefomgeving: Grondwaterbeschermingskaart.
https://www.atlasleefomgeving.nl/kaarten?config=3ef897de-127f-471a-959b-93b7597de188&gm-x=143840.99258028742&gm-y=490734.57135725924&gm-z=4&gm-b=1544180834512,true,1;1555317816612,true,0.8;&activateOnStart=info&deactivateOnStart=layercollection