SOESTERBERG. - Soesterbergers mochten afgelopen woensdag hun mening geven over de plannen voor het asielzoekerscentrum op Kamp van Zeist. Dat vinden wij op zichzelf positief en wij hebben met belangstelling, zowel vanuit het Officierscasino als online, kennisgenomen van de ontwikkelingen rond het Kamp van Zeist. We zijn zeer benieuwd wat het COA, het college van Zeist en met name de gemeenteraad van Zeist met deze reacties gaat doen. Haar reactie zullen we scherp in de gaten houden. De gemeenteraad van Zeist zal 25 januari instemmen met de plannen. Daar moet iedereen van uitgaan.
Een meerderheid van de insprekers tijdens de avond in het Officierscasino gaf aan niet per se tegen de opname van vluchtelingen te zijn en nam een positieve grondhouding aan. Tegelijkertijd uit iedereen, vrijwel zonder uitzondering, grote zorgen over onder meer de veiligheid, overlast, de te verwachten grote groep van zevenhonderd mensen en de lange tijdsduur van vijf jaar. Eén inspreker wiens vader werkzaam was voor het COA gaf aan dat tweehonderd de bovengrens is om sociale controle en cohesie in stand te houden. Een handvol mensen gaf aan sowieso tegen de komst van een AZC te zijn, op grond van de ervaringen met het vorige AZC. Een veel grotere, en groeiende groep mensen (op het moment van schrijven bijna achthonderd) heeft inmiddels een petitie ondertekend die zich aansluit bij deze insprekers. Dat past ook binnen de trend op sociale media.
Veel mensen die zich tijdens de avond in het Officierscasino uitspraken voor de vestiging van echte vluchtelingen in een AZC bij Kamp van Zeist wezen op de grote aantallen. Verder heeft men aangegeven veel moeite te hebben met mensen uit veilige landen en dan met name het huisvesten van alleenstaande mannen. De veiligheid, met name voor vrouwen en meisjes, is een grote zorg die door velen werd gedeeld. Meerdere vrouwen gaven aan lastig te zijn gevallen, te zijn bespuugd en aangerand. Wij kenden verhalen hierover, maar vonden het schokkend dit nogmaals te horen.
Ook is men bang voor de gevolgen voor ondernemers in het dorp. Wij vinden het daarnaast opmerkelijk dat er een groot verschil zit in de officiële cijfers en de incidenten die tijdens de inspraakavond de revue passeerden. De woorden van de uitbater van de PLUS, de vertegenwoordiger namens het Signaleringsteam Soesterberg en signalen uit het omwonendenoverleg spraken boekdelen. Ook de verhalen van een voormalig COA-medewerker over massale vechtpartijen, aanrandingen en brandstichtingen binnen het AZC vinden wij schokkend. Veel insprekers wezen er ook op dat het opnieuw Soesterberg is dat mag opknappen wat grotere kernen als Zeist en Soest zelf niet willen, zoals het opofferen van natuur voor woningbouw, windmolens op een steenworp afstand van woningen en nu - wederom - de vestiging van een AZC.
Wij zijn verbolgen over het feit dat Zeist geen inspraak heeft georganiseerd voor Soesterbergers en zich verschuilt achter de gemeenteraad van Soest, die feitelijk geen zeggenschap heeft. Meekijken met de livestream is blijkbaar makkelijker. Verder zijn we niet te spreken over het feit dat politieke belangen in plaats van de belangen van inwoners voorop staan: het vorige AZC zou in de woorden van de Zeister burgemeester Koos Janssen namelijk permanent sluiten en nooit meer terugkomen. Het terrein zou immers teruggegeven worden aan de natuur. Dit komt betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van de politiek niet ten goede.
Dát het AZC er gaat komen staat in feite vast. Het college van Zeist heeft al ingestemd en de gemeenteraad van Zeist zal dat ongetwijfeld ook doen. Het is teleurstellend dat het college van Zeist de knoop al doorgehakt voordat er is gesproken met de Soesterbergers. Op basis van de inspraak die ook in de brief van de gemeenteraad van Soest is verwoord en de mening van veel Soesterbergers wil POS de volgende punten benadrukken en nog extra tips meegeven:
Er moet z.s.m. gekeken worden naar ervaringen en ‘lessons learned’ van andere AZC’s, zoals bijvoorbeeld in het vergelijkbare dorp Overloon. Mochten de omstandigheden zoals die hier in Soesterberg gaan ontstaan lijken op die in Overloon, ga dan niet tot plaatsing over en zie af van dit plan. Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald.
Op voorhand moet de duur aanzienlijk worden verkort: niet vijf jaar, maar maximaal drie jaar. Er moet dus niet na drie jaar worden geëvalueerd, maar tenminste jaarlijks en in het eerste jaar maandelijks. In de brief van de gemeente Soest is al ingezet op jaarlijkse evaluatie met de mogelijkheid om te kunnen ontbinden, iets wat al heel veel verder gaat dan normaal gesproken het geval is.
Sociaal-maatschappelijk bewijs en praktijkervaring van het COA wijzen op een maximum groepsgrootte van 200 mensen, vanuit beheersbaarheid en sociale controle en cohesie. Wij willen garanties van zowel Zeist als het COA dat het aantal vluchtelingen beperkt wordt tot maximaal 200 mensen. De veiligheid van die mensen moet binnen het AZC gegarandeerd zijn en gehandhaafd worden.
Soesterbergers moeten zich veilig voelen in hun dorp en in de omgeving van het AZC. Criminaliteit moet worden vervolgd. Er moet nadrukkelijk worden ingezet op de veiligheid van Soesterberg: meer politie, meer boa’s, inzet van de Marechaussee en desnoods de inzet van particuliere beveiligers: de factuur mag naar Zeist en het COA.
Er moet onderzocht worden waarom de vele incidenten in het verleden niet hebben geleid tot officiële meldingen of aangiftes. Met de komst van het nieuwe AZC moet het de inwoners makkelijker gemaakt worden om incidenten te melden. De meldingen moeten transparant afgehandeld worden en de cijfers moeten regelmatig gepubliceerd worden.
Er is nog draagvlak in Soesterberg voor de opvang van échte vluchtelingen, bij voorkeur in de vorm van gezinnen. Er is geen draagvlak voor de opvang van grote groepen alleenstaande mannen uit veilige landen die geen kans maken op een verblijfsstatus. Dat haalt het overgebleven draagvlak onderuit: weer die.
Als het COA een groter verzoek dan 200 asielzoekers blijft neerleggen dan moet de kern Zeist deze vluchtelingen zelf maar opnemen. Hogere aantallen betekenen het verdwijnen van draagvlak.
Daarnaast moeten zowel Zeist als het COA investeren in de maatschappelijke en sociale infrastructuur in Soesterberg. Dit om de integratie van de vluchtelingen soepeler te laten verlopen. Er zijn nu slechts beperkt sociale en maatschappelijke voorzieningen in Soesterberg en niemand heeft er baat bij dat asielzoekers samenscholen en zich vervelen. Niet in de laatste plaats de asielzoekers zelf. Er moet dus ook geïnvesteerd worden in ontmoetingsplekken, opleidingen, werk, zingeving en psychische ondersteuning van getraumatiseerde asielzoekers. Bij investeren in het voorzieningenniveau hebben niet alleen de vluchtelingen baat: het komt ook de vitaliteit van Soesterberg ten goede.