Voorzitter, Graag wil ik namens onze fractie van het CDA Tiel allereerst het college en ambtelijk organisatie complimenteren met de voorliggende stukken. Het geeft een helder beeld van de situatie waar onze gemeente zich bevindt. Daarnaast zien we de richtinggevende keuzes die het college wil maken om de uitdagingen van de toekomst het hoofd te bieden ook helder verwoord in de stukken. Vorig jaar sprak ik tijdens de Begrotingsraad namens onze fractie de wens uit dat we gezamenlijk goed uit de coronapandemie zouden komen. Maar helaas, we leven nog steeds in een ingewikkelde, moeilijke en voor vele zeer verdrietige tijd. Daarnaast zijn er ook de nodige financiële gevolgen voor onze inwoners. Al jaren stijgen de tarieven van de gemeente en gemeenschappelijke regelingen zoals AVRI. Daar komt de landelijke stijging van de energierekening, de zorgverzekering en de dagelijkse boodschappen nog eens bovenop. VZ. Tijdens de behandeling van de perspectievennota heeft het CDA Tiel er bij het college op aangedrongen om de opgenomen OZB-verhoging de komende jaren niet door te voeren. Gezien de laatste ontwikkelingen dient onze fractie van het CDA samen met een groot deel van de raad ook nu weer een motie in om de OZB niet verder te verhogen. Bij de begrotingsbehandelingen de afgelopen jaren stond het CDA Tiel samen met een groot aantal oppositie partijen soms lijnrecht tegenover de keuzes die er gemaakt werden m.b.t. tot de ontwikkeling van onze stad en de bezuinigingen die voorgesteld werden en inmiddels zijn doorgevoerd. De forse bezuinigingen op o.a. ons sociaal domein, sport, de evenementen, ons historisch cultureel erfgoed en, niet in de laatste plaats, het mantelzorgerbudget heeft geleid tot een verschraling van ons sociaal gezicht. Wel is het CDA Tiel blij dat er vanuit het rijk een behoorlijke financiële bijdrage is gedaan wat ons huishoudboekje van rode naar zwarte cijfers heeft weten bij te draaien. Echter: het blijft een pleister op een zere wond - het is een eenmalige bijdrage. We moeten dus waakzaam blijven en er scherp op zijn. Ook is er een klein budget over om bij een aantal schrijnende zaken als gemeente de helpende hand te bieden en dat is natuurlijk fijn en mooi meegenomen. (Motie PvdA) (motie Teerling). Blij is onze fractie dan ook vooral met het initiatief om de bezuinigen op het mantelzorgcompliment deels terug te draaien. Al drie jaar maakt onze fractie zich hard voor deze vrijwilligers die belangeloos hun naaste medemens ondersteunen en helpen. Juist vandaag, op 10 november, de dag van de mantelzorger, is het een mooi en krachtig signaal als deze motie, die in ieder geval de komende twee jaar een fatsoenlijk compliment garandeert raadsbreed wordt aangenomen. VZ. Verleden jaar heeft een meerderheid van deze raad een besluit genomen om een flink budget uit te trekken voor het verfraaien van onze binnenstad en het autoluw maken daarvan. Onze fractie is benieuwd daar de voorgang van dit majeure project. Onze vragen zijn dan ook: op de eerste plaats, hoe is de aanbesteding gegaan? En gezien de recente marktontwikkeling: is het voorgestelde budget wel toereikend? Waar onze stad groeit, dienen wij ons als politiek, als raad en volksvertegenwoordigers iedere maand weer de vraag te stellen welke vormen van groei we wenselijk vinden en welke groei begrensd moet worden. En als we willen dat onze stad groeit, wat zijn dan onze randvoorwaarden voor die groei? Jaren geleden hebben we als raad een onderzoek laten uitvoeren naar het DNA van onze stad, de dorpen en de inwoners. De “toekomstvisie Tiel” is een mooi document waarin klip en klaar staat waar we met elkaar aandacht aan moeten schenken en welke keuzes we eigenlijk moeten maken. Voor het CDA staan daarbij drie uitgangspunten centraal. Allereerst zullen we de menselijke maat weer moeten hanteren. Dat wil zeggen: iedere inwoner van de gemeente Tiel is meer dan simpel “een ingezetene” van “een gemeente”. Onze inwoner is niet alleen consument, afnemer van gemeentelijke diensten of (als het meezit) stemmer bij de vierjaarlijkse verkiezingen. De inwoner maakt de stad tot wat hij is. En dat betekent dan ook dat de inwoner de maat der dingen moet zijn. De landelijke politieke beslommeringen bieden voor de gemeentelijke politiek weinig inspiratie, behalve dan toch op dit punt. Het breed gedeeld besef dat een heroriëntatie op de verhouding tussen overheid en inwoners heel hard nodig is! Er zit veel meer veerkracht en kennis bij onze inwoners. Dit vraagt om wijkgericht werken waarbij we onze inwoners centraal moeten zetten. Dit moet volgens het CDA-Tiel veel breder worden ingezet. Dat brengt me ook bij de tweede prioriteit van het CDA-Tiel. De gemeente zou een duidelijkere visie moeten ontwikkelen op de betrokkenheid van haar inwoners. Rondom participatie in processen met bewoners hebben we al veel stukken met elkaar gedeeld, vaak over uitgangspunten gedebatteerd, maar ook het afgelopen jaar hebben we bij genoeg dossiers moeten constateren dat de communicatie en participatie niet voldoende op orde was. Dat is niet zo zeer een symptoom, maar een kwaal op zichzelf. We hebben het onlangs weer gezien, de enorme commotie die ontstaat in een wijk of buurt als inwoners niet op het juiste moment betrokken worden bij zaken die hen direct aangaan! VZ. participatie is iets anders dan: wie schreeuwt, krijgt zijn zin. Maar het directe besef datgeen enkelebeslissing van gemeentelijk beleid zonder gevolgen kan blijven voor op zijn minst één inwoner, moet ons nopen tot de vraag hoe we die inwoner bereiken. Bereiken voorafgaand aan een besluit, door middel van participatie, maar -minstens even belangrijk- ook door de communicatie wanneer we een besluit nemen. Als de gemeente echt werk wil maken van wat we de afgelopen jaren “een moderne overheid” zijn gaan noemen, moeten we de lat voor onszelf op dat gebied veel hoger leggen. Ten slotte nog een andere vraag: voor wie willen wij stad zijn? Als het eenvoudige antwoord “iedereen” blijkt te zijn, zullen we ons ook oprecht moeten inspannen om Tiel een stad van iedereen te doen zijn. Uiteraard stelt dat vragen aan onze woningbouwopgaven, waarbij het college hoopgevend aan de slag is gegaan. Maar als íedereen thuishoort in onze stad, is de mismatch op de arbeidsmarkt niet alleen een probleem van werkzoekenden en ondernemers. Als eerste staat de gemeente aan de lat. Als wij meer praktisch geschoolde arbeid in onze stad willen, zullen we ook moeten zorgen dat er voldoende werkgebied is om dat werk in de praktijk te brengen. Als we meer young professionals en hoger opgeleiden willen aantrekken, dan dienen we dit mee te nemen in de verdere ontwikkeling van onze bedrijventerreinen, niet alleen in Tiel maar regio breed. Met andere woorden: als we écht íedere inwoner een goede kans willen bieden om in Tiel of de directe omgeving te werken en te wonen zullen we ook op het raakvlak van ruimtelijk en economisch beleid meer moeten samenwerken dat vraagt om een visie die over onze gemeentegrenzen heen gaat. Afrondend voorzitter, we staan voor een zeer grote opgaven als gemeente Tiel. De reactieve politiek van de afgelopen jaren is in onze ogen geen goed antwoord gebleken. Naar mening van het CDA-Tiel is de oplossing vormgeven in de “toekomstvisie” van onze stad. Inwoners hebben grotendeels het vertrouwen in de overheid verloren daar is ook de politiek debet aan. De verhouding tussen overheid en inwoner, participatie en communicatie en het integraal benaderen van grote vragen waar onze gemeente voor staat zijn rand voorwaardelijk, maar niet eenvoudig. Ze vragen niet in de eerste plaats om zakken met geld, maar wel om een fundamentele en doordachte herbezinning op de rol die de gemeente en de politiek wil spelen. Daar moet onze ambtelijke organisatie op ingericht worden, daar hebben we voldoende kennis en kunde en niet in de laatste plaats extra mensen voor nodig! Daar moeten wij als politiek naar gaan handelen en er vierkant onze schouders onder zetten. Het CDA-Tiel denkt graag mee hoe we daar in het komend jaar meer aandacht aan kunnen geven. Namens de fractie van het CDA-Tiel. Yvonne Son-Stolk Fractievoorzitter