Voor ons ligt de Programmabegroting 2023-2026. Allereerst een woord van dank aan een ieder die een bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van deze begroting. De begroting laat zien dat de gemeente zich in een goede financiële situatie begeeft. De komende jaren worden positieve begrotingsresultaten geboekt. Daarbij geeft de komende septembercirculaire ook positieve cijfers weer, waardoor we het als gemeente op financieel vlak goed blijven doen. Hierdoor ontstaat ruimte om te investeren in onze gemeente en kunnen we onze ambities vanuit het coalitieakkoord waarmaken. Dit geeft wat het CDA betreft een prettig gevoel na de eerdere bezuinigingsopdracht van twee jaar geleden. Tijdens de behandeling van de Voorjaarsnota afgelopen juli stond ik stil bij enkele ontwikkelingen in onze maatschappij. Helaas moet ik constateren dat veel van deze ontwikkelingen nog steeds aan de orde zijn. We hebben nog steeds te maken met een energiecrisis en een gierende inflatie. Velen worden geraakt door de huidige prijzen en kunnen niet of nauwelijks rondkomen en de rekeningen betalen. Met de winter in het verschiet blijft dit een reden tot zorg. Samen met de FD dient het CDA een motie in om stichtingen en verenigingen, indien nodig, een helpende hand te geven. Ook dienen wij samen met de FD een amendement in om de huidige armoederegeling voor 2023 te verruimen. Zodoende hopen we de pijn van de huidige energiecrisis iets te kunnen verzachten voor diegenen die er het hardst door getroffen worden. Ook hebben we nog steeds te maken met een afschuwelijke oorlog in Oekraïne. Een snel eind aan deze oorlog lijkt onwaarschijnlijk. Daarom is het goed dat onze gemeente doorgaat met de noodopvang voor de oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne. Daarbij is en blijft het wel belangrijk om onze inwoners te blijven informeren en betrekken bij dit proces. Tot slot stond ik in juli stil bij het stikstofvraagstuk. Na het rapport van Remkes lijkt er meer rust te zijn gekomen. De stikstofkaart is van tafel en boeren hebben een aantal van hun vragen beantwoord zien worden. Echter, vanmorgen heeft de Raad van State een streep gezet door een belangrijke pijler van het stikstofbeleid, de bouwvrijstelling. Ik hoor graag van de wethouder of dit gevolgen heeft voor bouwprojecten in onze gemeente. Deze ontwikkelingen hebben onze aandacht nodig als Raad en gemeente en dit moeten we nauwlettend in de gaten houden om dit op een adequate manier aan te pakken. Wij zullen aandacht blijven vragen voor woningbouw in onze gemeente. Wij zijn blij dat in alle dorpen gebouwd wordt. Daarbij is het belangrijk dat voor alle doelgroepen gebouwd wordt. Senioren moeten oud kunnen worden in het dorp waar ze van houden, terwijl starters de kans moeten krijgen om in de gemeente te blijven wonen. Het CDA West Maas en Waal is van mening dat dit de goede kant op gaat, maar dat er nog wel ruimte voor verbetering is. Woningentypen zoals sociale huur en seniorenwoningen blijven een aandachtspunt, zeker in de kleine dorpen van onze gemeente. In de begroting staat dat de gemeente, samen met De Kernen en ontwikkelaars, aan het verkennen is waar mogelijk tijdelijke woningbouw mogelijk is. Dit stemt het CDA tevreden en sluit wat ons betreft ook aan bij de huidige woningnood. Ook andere woningbouwlocaties, zoals afgelopen juli aangegeven in de amendementen van het CDA en de FD, worden door het college opgepakt, waarvoor dank. Wat het CDA West Maas en Waal betreft zijn stichtingen, verenigingen, dorpshuizen en MFA’s het kloppend hart van de dorpen. Zij vervullen een belangrijke rol voor de dorpen, haar inwoners en de leefbaarheid. Het is belangrijk om te zorgen voor toekomstbestendig beleid op dit gebied. We moeten als gemeente het verenigingsleven blijven faciliteren, zodat we ook in de toekomst elkaar kunnen blijven ontmoeten. Hierbij is woningbouw in de dorpen, vooral de kleine kernen, noodzakelijk Wij willen sportdeelname blijven stimuleren, ook voor de minima, zodat een ieder kan sporten. Iedereen moet mee kunnen doen in onze gemeente. In de begroting lezen we dat het aandeel niet-sporters in West Maas en Waal boven het landelijk en provinciaal gemiddelde ligt. We zien uit naar het nieuwe sport- en preventieakkoord van wethouder Reuvers om dit aan te pakken. Als CDA West Maas en Waal zijn we positief gestemd over de manier waarop we bijdragen aan de energietransitie en de RES. We moeten met elkaar een solidaire energietransitie bewerkstelligen, zodat de volgende generaties ook van onze gemeente kunnen genieten. De drie zonprojecten dragen bij aan de verduurzaming van onze gemeente, al hadden we liever de gebruikte gronden voor agrarisch gebruik gehouden. Daarbij moeten we diegenen die hulp behoeven met het isoleren en verduurzamen van hun woning blijven helpen,en moeten we zonnepanelen op daken blijven stimuleren, zodat het aantal zonnevelden beperkt kan blijven. Tot slot wil ik stilstaan bij de jongeren in onze gemeente. Wij zijn blij dat de wethouder aan de slag gaat met een integraal jeugdbeleid, waarbij ook gekeken wordt naar een eigen plek voor de jeugd in elk dorp. Ook zijn we tevreden met de mogelijke uitbreiding van het budget voor jeugd en politiek in onze gemeente. De jeugd is de toekomst, en door ze meer bij de gemeentelijke politiek te betrekken, door middel van bijvoorbeeld werkgroepen of een jongerenraad, kunnen zij hun stem laten doorklinken in dit huis. Wij kijken uit naar het collegeprogramma met de exacte invulling van de in de begroting aangegeven ambities. Als CDA West Maas en Waal zullen we ons blijven inzetten voor een gemeente waar jong en oud zich thuis voelt en waar elk dorp op één staat.