(uitgesproken in de Gemeenteraad van 29 juni 2023)
Tijdens mijn studententijd in Delft merkte ik het sentiment dat de Randstad toch wel het economische middelpunt van Nederland was. Dat die regio zo ongeveer heel Nederland draaiend houdt. Typerend was het rapport ‘Delft, parel van de Randstad’ uit 2016 van Wim Deetman met de volgende zin:
“Met de stedelijke ontwikkeling van TU en Delft ontstaat rondom de as Rotterdam-Den Haag een uniek gebied met internationale betekenis en uitstraling. (…) De spin-off van de benodigde investeringen in welvaart en concurrentiekracht reikt verder dan Delft alleen: niet alleen de metropoolregio, maar het hele land profiteert.”
Een ander moment dat dit sentiment goed naar voren kwam was het terug verhuizen naar Zeewolde. Een veelgehoorde reactie was: “Waarom ga je terug naar zo’n dorpje? Daar in de polder gebeurt toch niet zo veel?”
Na ruim een jaar in deze raad van Zeewolde kan toch wel met overtuiging gezegd worden dat dat absoluut niet waar is. Er gebeurd een heleboel. Zeewolde is dan wel een dorp, maar wel een dorp met stadse opgaven.
Laten we beginnen bij de lokale ruimtelijke opgaven. Dat zijn er namelijk nogal wat:
– Afhandeling Meta datacenter
Gelukkig heeft Meta exact een jaar geleden ingezien dat het hyperscale datacenter in Zeewolde niet wenselijk is en zelf de stekker eruit getrokken. Dat betekent niet dat het nu klaar en afgehandeld is. Dit dossier afhandelen zal de nodige ambtelijke capaciteit kosten. En juist ambtenaren voor ruimtelijke ordening en van de juridische afdeling zijn schaars. Maar daarover straks meer.
– Landbouwtransitie
Een belangrijke en mega grote opgave. Zeewolde heeft ruim 17.000 hectare landbouwgrond en het verduurzamen van de landbouw zal een behoorlijke opgave zijn.
– Oosterwold
Almere is bezig met het evalueren van fase 1A en 1B. Die wachten we af, zodat we het plan bij kunnen stellen en niet dezelfde kostbare fouten hoeven te maken. Tegelijkertijd is Leefbaar Zeewolde ook niet blind voor de veranderende omstandigheden. Oosterwold is gestart in een tijd dat er van een wooncrisis nog geen sprake was, maar dat ligt nu totaal anders. Leefbaar Zeewolde staat daarom open voor wat extra woningen in Oosterwold, maar ziet een Eemvalei stad met 100.000 woningen, zoals sommige projectontwikkelaars graag willen, niet zitten. De fases 2B en 2C zijn op Zeewoldens grondgebied en wat Leefbaar betreft neemt Zeewolde daarin dus ook de leiding.
– Lelystad Airport
Het standpunt van Leefbaar Zeewolde is zeker niet onbekend: tegen het openstellen van Lelystad Airport voor commercieel luchtverkeer. En de overtuiging voor dat standpunt is de afgelopen jaren alleen maar sterker geworden. Bijvoorbeeld gezien de klimaatdoelen die Nederland moet gaan halen, maar ook de Stikstofproblemen waar Lelystad Airport een flinke duit in het zakje doet.
– AZC
Na de zomervakantie zal het AZC opnieuw open gaan. Het oude bestemmingsplan is nog geldig tot 2026. Dan zal onze gemeenteraad een beslissing moeten maken of ze het open wil houden. Leefbaar Zeewolde heeft daarover nog niets beslist, laat dat duidelijk zijn! Wij van Leefbaar Zeewolde zeggen niet bij voorbaat ‘Nee’, maar ‘Ja, mits…’ We zullen de komende 2 jaar een vinger aan de pols houden of de gemaakte afspraken in de praktijk ook uitgevoerd zullen worden. Dat betekent bijvoorbeeld een AZC met maximaal 600 plaatsen onder de nadrukkelijke voorwaarden dat veiligheid en handhaving worden gegarandeerd en er geen druk komt op de lokale voorzieningen zoals de gezondheidszorg, het onderwijs en de infrastructuur. Ook is afgesproken dat er geen alleenstaande asielzoekers komen, maar alleen gezinnen. Bovendien zal de overheid alles moeten betalen. Wij willen zeker géén extra lasten voor de inwoners van Zeewolde.
– 380 kV hoogspanningslijn
Van de vijf mogelijke routes die door Flevoland gaan, gaan er drie over het grondgebied van Zeewolde. Die routes gaan grofweg langs de Vogelweg, langs de Hoge Vaart en door en langs de Randmerenkust/Wolderwijd. Gelukkig hebben we als raad ons uitgesproken dat die laatste wat ons betreft onwenselijk is en dat we geen Hoogspanningsmasten dwars door onze Randmeren heen willen hebben. Over de andere 2 routes die over Zeewoldens grondgebied gaan, gaan we graag het gesprek aan om te kijken wat mogelijk is.
– Kazerne
Een ontwikkeling waar niemand omheen kan, maar waarin nog veel onduidelijk is. Daar kwam Defensie onlangs zelf ook achter en hebben dus het besluit voor het aanwijzen van een definitieve voorkeurslocatie uitgesteld. Eerst tot eind 2023 en inmiddels al tot 2024. In de tussentijd weet de inwoner van Zeewolde niet wat er op haar afkomt en is er geen perspectief voor de 8 boeren op de beoogde voorlopige voorkeurslocatie van Defensie.
Wel hebben we na veel wachten afgelopen maand een informatiebijeenkomst gehad met Defensie om meer informatie te krijgen. Met de fractie en de hele partij, hebben we naar aanleiding van die informatie uitvoerig met elkaar gesproken wat we hiervan vinden. We hebben de kernwaarden van Leefbaar Zeewolde naast de plannen van Defensie gelegd en zijn tot de conclusie gekomen dat een kazerne op deze locatie van deze omvang niet past.
1 van de kernwaarden van Leefbaar is rust, ruimte en groen, dat is waar de kiezer ons onder andere op gekozen heeft en waar wij voor staan.
Bovendien gaat een kazerne op deze locatie ten kostte van het agrarische gebied, natuur en recreatie die we juist voor dit randmeergebied hebben vastgelegd in de omgevingsvisie.
Zo’n grote kazerne past dus niet op deze voorlopige voorkeurslocatie van Defensie en Leefbaar Zeewolde is dan dus ook tegen deze locatie. We horen graag van het college wanneer zij denkt een standpunt in te kunnen nemen over deze voorlopige voorkeurslocatie?
Wel blijven we in gesprek met Defensie over mogelijk andere locaties die Defensie nu nog aan het onderzoeken is. We begrijpen namelijk de situatie in de wereld. Tot slot wil Leefbaar Zeewolde aan Defensie meegeven dat de informatievoorziening tot op heden erg mager is en voor een goed vervolg zal die echt beter moeten, zodat ook helder wordt waar het precies om gaat.
Kortom, veel ruimtelijke opgaven dus de komende tijd. Sterker nog; een aantal ruimtelijke opgaven zitten elkaar zelfs in de weg! Zo zou de hoogspanningsroute die langs en door de Randmeren gaat in de weg zitten, als Defensie wil oefenen met drones op hun voorlopige voorkeurslocatie. En zou de woningbouw bij Oosterwold in de knel komen met de vliegroutes, als Lelystad Airport open gaat voor commerciële luchtvaart.
Om die reden is Leefbaar Zeewolde voorstander van het integraal bekijken en aanpakken van al deze opgaven. Dit college deelt deze mening gelukkig en is hier al heel goed mee bezig.
Veel van de ruimtelijke opgaven die Zeewolde heeft, hebben we als gemeente zelf niet voor gekozen. Maar worden ons met name vanuit Den Haag opgelegd. Leefbaar Zeewolde gaat graag het gesprek aan met het Rijk voor hun ruimtelijke opgaven, maar laat het heel helder zijn: Wat Leefbaar Zeewolde betreft is Zeewolde geen overloopgebied van de Randstad en is de gemeente Zeewolde geen uitvoeringsorganisatie van het Rijk. Niet voor alles is plek in Zeewolde en bij elke vraag vanuit het Rijk zullen we ons afvragen wat de Zeewoldenaar hieraan heeft.
Toch is de vraag hoe kan het dan kan dat Zeewolde als oplossing voor alle ruimtelijke problemen gezien lijkt te worden? En dat andere overheden Zeewolde als een leeg gebied lijken te zien waar ruimte is voor allerlei landelijke ruimtelijke opgaven?
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli), de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) brachten in maart van dit jaar het rapport Elke Regio Telt uit. Een rapport die de aanzienlijke regionale verschillen tussen de regio’s onderzocht heeft. Daar staan een tweetal conclusies in die we als Leefbaar Zeewolde zeker herkennen:
“In het beleid dat de rijksoverheid in diverse sectoren voert, speelt het zojuist beschreven gemeenschapsperspectief nauwelijks een rol. Het Rijk maakt afwegingen over de kwaliteit en efficiëntie van (semi)publieke diensten vooral door vanuit een ‘macroperspectief’ naar doelmatigheid te kijken. (…) De primaire functie van de betreffende (semi)publieke dienst staat
daarbij centraal, zonder daarbij oog te hebben voor de specifieke, regiogebonden context.”
Samengevat, het Rijk kijkt vaak alleen maar vanuit haar eigen bril en houdt weinig of geen rekening met de belangen en behoeften van de regio. Dat is iets wat wij als lokale partij juist heel belangrijk vinden. Als gemeenteraadsleden is het onze taak om de belangen van de Zeewoldenaar te vertegenwoordigen. We zullen het Rijk en andere overheden dan ook constant blijven wijzen op de lokale belangen.
De tweede conclusie uit het rapport die we als Leefbaar herkennen is:
“Als gevolg van deze focus op sterke regio’s wordt in ons land de verdeling van brede welvaart tussen regio’s steeds schever. (…) De onevenwichtige rijksinzet leidt tot sterkere stedelijke regio’s, maar tegelijkertijd tot een gestage verzwakking van de regio’s met bredewelvaartsachterstanden. Door de afname van de economische dynamiek in die regio’s trekken jongeren er bovendien steeds meer weg. Kortom: de verschillen worden groter omdat dezelfde sectorale afwegingen en patronen die de verschillen groter maken onverminderd aan de orde zijn. Dat is zorgwekkend.”
Ondanks dat Zeewolde een jong en groeiend dorp is, hebben we moeite om allerlei voorzieningen op peil te houden of uit te breiden. Denk aan goede O.V. verbindingen, een ambulancepost die altijd de aanrijtijden haalt, genoeg agenten in ons dorp, en genoeg sport en cultuurfaciliteiten.
Als Leefbaar is het altijd ons streven om goede en mooie dingen voor de samenleving te realiseren. Dat is de afgelopen jaren ook gelukt. Bijvoorbeeld met het realiseren van de Atletiekbaan en het nieuwe zwembad het Baken. Ook de komende jaren gaan we wat Leefbaar Zeewolde betreft hard aan de bak in Zeewolde om de voorzieningen op peil te houden en zelfs uit te breiden. Denk dan bijvoorbeeld aan het toegankelijk houden van Sport en Cultuur voor een breed publiek, maar ook om te zorgen voor ruimhartige sociale zorg en ondersteuning voor mensen die dat nodig hebben en het tegengaan van eenzaamheid in de samenleving.
Blijft het dan bij deze opgaven? Zeker niet! Ook bij diverse landelijke en internationale opgaven en crisissen voelen we hier in Zeewolde de gevolgen:
– Energiecrisis
De hoge energieprijzen zal niemand zijn ontgaan. Gelukkig heeft onze gemeente, binnen de beperkte middelen die ze heeft, een ruimhartige energiecompensatie gedaan tot 130% van het sociaal minimum.
– Toeslagenaffaire
In totaal leden 70.000 kinderen schade, volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Ongetwijfeld ook kinderen uit Zeewolde. Hoewel de gemeente hier niet verantwoordelijk voor is en weinig kan doen, hebben we in Zeewolde gelukkig wel het Vraaghuis; één centraal punt in Zeewolde waar de inwoner kan binnenlopen met alle vragen. Ze luisteren, geven informatie en advies, bieden ondersteuning of dienstverlening.
– Stikstofcrisis
Ook dit zal de komende jaren een hoofdpijn dossier blijven. Gelukkig heeft de gemeente stikstofrechten aan kunnen kopen om woningbouw in de Polderwijk en de bouw van bedrijventerreinen in Zeewolde door te kunnen laten gaan.
– Inflatie
In mei werd alles gemiddeld 6,1% duurder, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek. Ook hier kan de gemeente niet heel veel aan doen. Gelukkig hebben we voor dit jaar een korting kunnen geven op de lokale lasten van 100 euro via de afvalstoffenheffing.
– Personeelstekorten
In de gemeente is een tekort van ongeveer 10% aan ambtenaren. Vooral op de afdelingen ruimtelijke ordening en de juridische afdeling kunnen we personeel gebruiken. Maar ook op andere afdelingen staan er genoeg vacatures open. Om er even een paar te noemen: De gemeente Zeewolde zoekt nog een telefonisch dienstverlener, een teamleider publiekscentrum, een teamondersteuner maatschappelijke ontwikkeling en ondersteuning, een zwemonderwijzer en we hebben natuurlijk ook nog steeds een vacature open staan voor een dorpsdichter n.a.v. een motie die door de gemeenteraad in september 2021 is aangenomen. Tegen alle luisteraars zeg ik dan ook: solliciteer gerust!
– Wooncrisis
De gemeente doet haar best om 1000 woningen te bouwen in deze periode, maar de omstandigheden zijn niet bepaald makkelijk. Denk aan de net genoemde Stikstofcrisis, personeelstekorten, inflatie, maar ook de netcongestie maakt het niet makkelijker. Zoals het er nu naar uit ziet is er tot 2030 geen mogelijkheid meer voor nieuwe aansluitingen aan het stroomnet. Gelukkig zijn de Polderwijk en ook het Zeewoldens deel van het Trekkersveld IV wel al aangemeld bij Liander.
– Oorlog in Europa
Voor het eerst sinds jaren is er weer een oorlog gaande in Europa. Hoewel we hier als gemeente direct niet heel veel mee te maken hebben en ook niet heel veel aan kunnen doen, dragen we in Zeewolde wel ons steentje bij door Oekraïnse vluchtelingen op te vangen.
– Watercrisis?
Er lijkt zich een nieuw probleem aan te dienen: water. Volgens de raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur kan dit ertoe leiden dat allerlei activiteiten in Nederland, zoals de bouw van huizen, landbouw en bedrijvigheid stil komt te liggen. Organisaties kunnen dan naar de rechter stappen om activiteiten tegen te houden, zoals nu ook bij stikstof veelvuldig gebeurt. En er kan dan niets meer op het toch al te vervuilde water worden geloosd. In 2027 moeten namelijk alle EU-lidstaten voldoen aan de doelen van de zogenoemde Kaderrichtlijn Water (KRW) met het doel van voldoende beschikbaarheid van schoon water.
Dan zijn we er nog steeds niet. Er zijn namelijk ook genoeg opgaves die de gemeente Zeewolde zelf heeft, die ook omschreven staan in deze voorjaarsnota. Ik ga er een aantal af:
– Wonen
De komende jaren gaan we de Polderwijk afbouwen en daarna is het Fortenveld aan de beurt. Ook zijn er diverse projecten voor nieuwe woningen bezig of afgerond, bijvoorbeeld de verbouwing van de bovenste verdiepingen van de Ravelijn naar appartementen. De Komeet, dit is een woon-zorgvoorziening waar kwetsbare mensen tijdelijk kunnen wonen. En de appartementen op de hoek van de Horsterweg en de Zuiderzeeweg.
Dat betekent niet dat we achterover kunnen leunen. Juist niet. Juist zo’n complexe situatie waarin het heel moeilijk is om woningen te bouwen, vraagt om veel energie en aandacht van het college en de raad op dit onderwerp. De wens van de raad voor alternatieve woonvormen en creatief denken is ook al in meerdere moties door de raad bevestigd. Maar toch is de uitvoer hiervan in de praktijk erg weerbarstig. Met de raad hebben we bijvoorbeeld eerder afgesproken om ons te laten informeren over voorbeelden van alternatieve woonvormen op andere plekken in Nederland, maar dat heeft tot op heden nog niet plaatsgevonden. Laten we daar vaart achter zetten!
Voor de toekomst is het ook zaak dat we nu aan de slag gaan met de woningbouwlocatie voor na de Polderwijk en het Fortenveld, namelijk de A-locatie. Ook daar heeft onze fractie al ideeen over. Twee weken geleden werd duidelijk dat in de provincie Flevoland pas 70 van de 1200 hectare bomen zijn aangepland. Terwijl het in 2030 al klaar moet zijn. Hier ziet Leefbaar Zeewolde een kans. Laten we kijken of we de groenstrook tussen de Gooiseweg en de A-locatie, de toekomstige bouwlocatie, al kunnen verbreden door het aanplanten van bomen. 2 vliegen in 1 klap: We dragen bij aan het aanplanten van voldoende bomen in Flevoland en de natuurstrook heeft dan al kunnen groeien voor wanneer we gaan starten met bouwen op de A-locatie. Hoe kijkt het college hier naar?
– Ontmoetingsbos
Dit is een mooi bruggetje naar andere bomen, namelijk de bomen in het Ontmoetingsbos. We zijn heel blij dat het college dit handen en voeten gaat geven. Dat zal gaan via 2 parallelle paden: Enerzijds door een participatieproces te starten over de inrichting van het Ontmoetingsbos en anderzijds door het bos ook de officiële bestemming bos te geven, zodat straks ook de VVD deze verzameling bomen een bos kan noemen.
– Participatie en inspraak
Dit jaar hebben we als raad het Participatieplan unaniem aangenomen om verder aan de slag te gaan met de werkbezoeken, Raad op Straat en de motiemarkt. Het college is hier ook mee aan de slag met onder andere de Wijkwethouders.
Op de planning in de Voorjaarsnota staat ook dat we het onderwerp verbeteren van afvalscheiding gaan oppakken. Wat Leefbaar Zeewolde betreft is dit een onderwerp dat uitstekend geschikt is voor nieuwe vormen van participatie, zoals bijvoorbeeld een burgerberaad. Wij vragen ons af hoe het college hiernaar kijkt.
– Het leefbaar houden Zeewolde
Ook met de plannen voor de renovatie van de Meermin en het mogelijk betrekken van Open Haven hierbij is het college druk mee aan de slag. Dat kunnen we alleen maar toejuichen, aangezien de Meermin verouderd is en liever vandaag dan morgen aangepakt moet worden. We kijken uit naar de resultaten van de onderzoeken om zo tot de beste keuze te kunnen komen.
Ook voor het leefbaar houden van Zeewolde voor de kinderen en jongeren zitten er mooie plannen aan te komen: De skatebaan gaat vernieuwd worden. Stichting Pumptrackbaan Zeewolde is druk bezig om de financiën voor de Pumptrackbaan rond te krijgen, aan hun inzet ligt het in ieder geval niet. En hopelijk kunnen we binnenkort ook aan de slag met de actualisatie van het zogenoemde Beleidsplan Bewegen, Ontmoeten, Spelen en Sporten, oftewel hoe kunnen we de speeltuinen in Zeewolde verbeteren? En hoe gaan we de gebruikers, de kinderen in Zeewolde, hier goed bij betrekken?
– Lanterstrand
Tot slot zit ons toch 1 punt op het gebied van leefbaarheid ons dwars, namelijk het Lanterstrand. In 2017 is begonnen met de aanleg Lanterstrand. Nu, 6 jaar later is het nog steeds geen officiële zwemlocatie, ondanks dat er steeds meer huizen rondom het Laterstrand zijn gebouwd. Inwoners wachten ongeduldig tot ze eindelijk op deze mooie en rustige locatie een plons in het Wolderwijd kunnen nemen, op hun kleedje kunnen zitten, zandtaartjes bakken en van het uitzicht genieten. Maar dat kan dus nog steeds niet. Gevolg is ook geen interesse van ondernemers om op deze locatie een horecagelegenheid te faciliteren.
De waterkwaliteit op dit strand is onvoldoende door teveel E-coli bacteriën, veroorzaakt door de vogels. Zwemmers kunnen daar ziek van worden. De gemeente zet nu in op verbetering van de doorstroming van het water door een pomp te plaatsen in de één van de buizen onder de toegangsweg richting de Tulp, maar dat lukt pas over 2 maanden. Ook deze zomer dus geen zwemplezier op het Lanterstrand.
Wat Leefbaar betreft verloopt dit project veel te stroperig. Volgende zomer moet het strand echt open, desnoods met onorthodoxere maatregelen dan het plaatsen van een waterpomp. We horen graag van het college wanneer ze verwacht dat er gezwommen kan worden bij het Lanterstrand. Wij houden dit nauw in de gaten en zullen op een later moment indien nodig met een motie komen.
Het mag wel duidelijk zijn dat er een heleboel opgaven zijn, waar de gemeente Zeewolde voor staat: ruimtelijke opgaven, landelijke en internationale opgaven en eigen opgaven in deze Voorjaarsnota. Leefbaar Zeewolde vindt dat de gemeente goed op weg is om, met haar beperkte middelen (‘slechts’ een structurele verhoging van 158.000 euro op de begroting vanaf volgend jaar) en personeelstekort (10% vacatures, u kunt nog steeds solliciteren!) al deze opgaven aan te gaan.
Zeewolde mag dan wel een dorp zijn, maar voor stadse opgaven lopen we niet weg. Leefbaar Zeewolde neemt haar verantwoordelijkheid en blijft zich inzetten voor een leefbaar Zeewolde, het dorpse karakter en een omgeving vol met groen en natuur. In navolging van Wim Deetman zou ik willen zeggen: Zeewolde, de jongvolwassen parel van de polder!