Poliflw

OOG heeft de volgende vraag aan burgemeester en wethouders gesteld:

Op donderdag 11 januari 2024 werd het op het einde van middag in de Achterhoek heel snel glad door plotselinge lichte regen (ijzel). Die gladheid duurde tot de volgende ochtend.

In Oost Gelre werd voortvarend de ‘strooiroute’ gereden. Voor alle wegen en straten op die route was dat afdoende.

Alle andere straten, wegen en stoepen in Oost Gelre bleven 12 uur lang een ‘ijsbaan’. Dat leidde tot vele verwondingen en schades. Vooral hersenschuddingen, kneuzingen en botbreuken zorgden voor heel veel werk op huisartsenposten en in het ziekenhuis. De financiële schade aan ziekteverzuim daarna is aanzienlijk. Daarnaast vond in de regio een aantal ernstige ongelukken plaats. Die waren naar ons inzicht niet te herleiden naar falende strooidiensten.

Zou het niet het onderzoeken waard zijn om in Oost Gelre in situaties waarin het langer erg glad blijft -bijvoorbeeld meer dan een dagdeel of nachtdeel van 4 uur- de gladheidsbestrijding uit te breiden. In de breedte (meer materiaal) of in de lengte (later ook buiten de strooiroute). Met de bedoeling alle woon- en werkstraten in de gemeente minstens één keer te strooien.

Voor onze fractie zijn de extra kosten niet zo belangrijk. Een veilige situatie voor al onze burgers krijgt voorrang.

De titel van de Omgevingsvisie heet “Groen en Verbonden. Klinkt veelbelovend. Het zou ook uit kunnen lopen op een teleurstelling. De Omgevingsvisie laat de uitdagingen voor de toekomst zien. Er is veel ambtelijke ambitie, er zijn veel nieuwe regels om rekening mee te houden en dan willen de inwoners, verenigingen en andere belanghebbenden ook nog van alles. Een puzzelstuk. We zouden met deze visie gemakkelijk 2 keer de oppervlakte van Oost Gelre kunnen vullen. Onderweg naar 2040 zullen er duidelijke keuzes gemaakt moeten worden. Groen en de verbondenheid in onze leefomgeving: Ze gaan strijden om voorrang op het kleine stukje Oost Gelre.

Daarom hadden we graag gezien dat de titel “Verbonden in het Groen” zou luiden. Want daar gaat het OOG om. Verbondenheid van inwoners, bedrijven en agrariërs om onze leefomgeving groen te maken. Een toekomst voor ons allemaal. In de kernen maar ook in het buitengebied. Duurzame woningbouw. Verduurzamen van ons energiegebruik. Schone vormen van bedrijfsvoering. Daarin is geen plaats voor groter, groter, groter en meer, meer, meer. Geen plek voor grootschalige bedrijfshallen. Geen schaalvergroting meer in de landbouw. Stop met het verder intensiveren van de landbouw en geen megastallen. Voorkom dat investeerders van buiten de Achterhoek gronden op kunnen kopen van stoppende agrariërs. Zij zijn vooral uit op winstmaximalisatie en geven weinig om onze unieke leefomgeving. Het roer moet om. Wij steunen natuur inclusief boeren en ook ecologisch boeren. Geef alternatieve bedrijfsvoering in lege stallen een kans en denk niet meteen in beperkingen. Belangrijk is dat deze bedrijfsvoering landschappelijk goed wordt ingepast. Geef vol ruimte aan klimaat adaptieve maatregelen en meer retentiegebieden. Maak hierbij gebruik van vrijkomende agrarische percelen en zorg dat het water in ons gebied blijft. We zouden graag een actief beleid zien voor landschapsherstel en versterking waarin het kleinschaliger kampenlandschap terugkeert, dat bij de ruilverkavelingen verloren is gegaan. Keer terug naar de basis, het historische cultuurlandschap van de Achterhoek. Dat trekt toerisme aan en stimuleert recreatie. Plant meer bomen in de kernen als maatregel tegen steeds vaker voorkomende hittestress. Zorg voor bescherming van beeldbepalende bomen. Als voorbeeld wil ik noemen de plataan op het schoolplein van voorheen de Pastoor van Ars. Niet omhakken uit efficiëntie overwegingen in het kader van nieuwbouw, maar een duurzame inpassing in het nieuwe woningbouwplan. Ook willen we dat landschappelijke inrichtingsmaatregelen serieus worden genomen. Niet hier en daar een boompje op een tekening, maar een gedegen en structurele inpassing als de kans zich voordoet. Zorg vervolgens voor een goede handhaving op de uitvoering. Breek langdurig leegstaande stallen af.

Veel van onze visie vinden we terug in de Omgevingsvisie. Daar zijn wij blij om. Onze complimenten aan de ambtenaren. Nu gaat het er om wat besloten wordt in de omgevingsprogramma’s die we de komende tijd zullen zien. Wordt het “Groen” in de omgevingsvisie beperkt tot gras en mais en krijgt de economie zoals vaak de voorrang? Of wordt er daadwerkelijk invulling gegeven aan de balans tussen agrarische activiteiten en natuurherstel waar de omgevingsvisie over schrijft? Durven het college en de raad de stap te zetten om onze omgeving naar het echte “Groen” te veranderen die niet besmet is met round-up en pesticiden? We gaan het de komende tijd zien als de omgevingsprogramma’s concreet worden. Daarom is onze boodschap aan raad en college: Heb het lef om vernieuwend te denken. Laten we verbinden in het groen!

OMGEVINGSVISIE

Deze visie is een uitgebreid document waarin staat hoe Oost Gelre er in 2040 uit zou moeten zien. Aan die visie worden concrete plannen gehangen. De uitvoering van die plannen moet ervoor zorgen dat die visie ook werkelijkheid wordt. Dat zal zeker niet voor 100% lukken want in de komende 20 jaar gebeurt er nog van alles wat we nog niet weten. De visie heet ‘Groen en Verbonden Oost Gelre 2040.

Belangrijke onderdelen zijn een gezonde leefomgeving, een sterke economie, voldoende woningen, een goede bereikbaarheid en een geslaagde verandering van het buitengebied. OOG kan de visie ondersteunen, net zoals de rest van de gemeenteraad.

VERBONDEN IN HET GROEN

Wel had OOG graag de titel en de aanpak gewijzigd. Namelijk ‘Verbonden in het Groen’. In verbondenheid met bedrijven, agrariërs en andere burgers onze leefomgeving veel meer groen te maken. Met duurzame woningbouw, nieuwe vormen van energie, schone bedrijfsvoering. Veel meer groen in de bebouwde kernen. Terugbrengen van het groen in het buitengebied dat bij de ruilverkaveling -tientallen jaren geleden – verdwenen is. Meer vijvers om water op te vangen en vast te houden. Terug gaan naar het vroegere landschap. Met boeren die dat tegen betaling onderhouden. Het landschap dat aantrekkelijk is voor de toerist uit binnenland en buitenland. Denk groen en toon lef om het voor elkaar te krijgen.

De klimaatmaatregelen in Nederland moeten in 2050 allemaal klaar zijn. Dat duurt niet meer zo lang en 2040 is nog eerder. Hou de plannen simpel en maak tempo. De inbreng van OOG kreeg complimenten in de gemeenteraad.

KOSTEN VOOR ZORG

Al langer maakt OOG zich zorgen om de stijgende kosten in de jeugdzorg en de WMO. Vooral omdat daardoor andere zaken niet meer betaald kunnen worden. Bijvoorbeeld voor onderhoud van wegen, voorzieningen voor onderwijs, sport en cultuur, extra ondersteuning voor mensen met een minimum inkomen. Op het eind van het jaar wordt de balans opgemaakt van het nieuwe tariefsysteem. De eerste signalen zijn verontrustend.

TWEE NIEUWE WOONWIJKEN

Zowel in Lichtenvoorde als in Groenlo wordt een nieuwe woonwijk gemaakt. OOG heeft in de gemeenteraad een waarschuwing afgegeven voor een veilige bereikbaarheid van die wijken. In Lichtenvoorde-Zuid ligt die wijk in de buurt van de N18. In Groenlo grenst de nieuwe wijk aan de Rondweg (Zutphen-Winterswijk). Voor Groenlo wil OOG dat in het plan van de woonwijk een fiets- en voetgangerstunnel onder de Rondweg wordt opgenomen.

WONINGEN VOOR JONGEREN

Die nieuwe woonwijken duren te lang voor de jongeren die nu eigen huisvesting zoeken. Opnieuw heeft OOG erop gewezen in de gemeenteraad dat er voor jongeren te weinig mogelijkheden zijn. OOG wil dat de gemeente grond koopt en dat aan jongeren verhuurt of verkoopt. De gemeente moet lef tonen, soepel zijn bij wat er gebouwd wordt en de buren duidelijk maken dat zij ook jong zijn geweest. Geef jongeren verantwoordelijkheid. Ze zijn nodig voor een sterke gemeenschap.

DE

Hamalandhal Lichtenvoorde

De gemeenteraad was in de maand april vooral druk met de sport. Dat is niet verkeerd voor een sportgemeente. Het ging met name over de zaalsport. De overeenkomst van de gemeente met de stichting Hamalandhal in Lichtenvoorde werd verlengd voor onbepaalde tijd. Ook OOG heeft grote waardering voor de stichting die uit vrijwilligers van de zaalsportverenigingen bestaat. Deze stichting exploiteert de Hamalandhal. Als organisatie zit dat goed in elkaar waardoor de gebruikers heel tevreden zijn. De gemiddelde bezettingsgraad is prima. Beide betaalde managers hebben daar een groot aandeel in. Voor zowel de zaalsport in Lichtenvoorde als de gemeente is er sprake van een win-win situatie.

Gymzaal bij Willibrordus in Groenlo

Dan de zaalsport in Groenlo. Het voorstel was om bij de nieuwbouw van de bestaande basisschool Willibrordus geen nieuwe gymzaal te bouwen. Dat voorstel werd op verzoek van het college van B. en W. van de agenda van de gemeenteraad gehaald. De gesprekken over die gymzaal tussen gemeente en schoolbestuur bleken meer tijd te kosten. OOG kreeg niet goed duidelijk waar het knelpunt nu zit.

Kosten nieuwe sporthal bij Marianum naar € 10 miljoen

Het voorstel om een nieuwe sporthal te bouwen bij scholengemeenschap Marianum in Groenlo voor € 10,2 miljoen bleef wel op de agenda. Dat voorstel haalde de eindstreep niet. Een meerderheid in de gemeenteraad, waaronder OOG, had liever één afgewogen voorstel gezien. Met daarin de bouw van de nieuwe sporthal, het mogelijk open houden van sporthal Den Elshof en de bouw van nieuwe gymzalen bij nieuwbouw van bestaande basisscholen. Maar vooral de opgelopen kosten voor de nieuwe sporthal gingen OOG te ver. Met name de bijkomende kosten vanaf 2022 van € 2 miljoen die tot een totaalprijs van ruim € 10 miljoen hadden geleid. Terwijl de sporthal in 2022 nog € 7 miljoen had moeten kosten. OOG kende natuurlijk de oorzaken van de prijsstijging in de bouw het afgelopen jaar, maar de stijging naar € 10 miljoen ging daar ruim over heen. Omdat het raadsvoorstel alleen over het beschikbaar stellen van het geld voor de bouw ging, moest OOG tegen stemmen. OOG gaf nadrukkelijk nog een keer aan dat het beter was geweest één voorstel aan de gemeenteraad voor te leggen. Met daarin de kosten voor de nieuwe sporthal, kosten voor een eventuele verbouwing van Den Elshof en de kosten voor de bouw van nieuwe gymzalen bij de basisscholen. Want dan weet je over welk totaalbedrag dat gaat en kun je als gemeenteraad afwegen of dat totaalbedrag wel past in de meerjarenbegroting van de gemeente Oost Gelre. OOG vindt dat bij grote projecten de kosten beter in de hand moeten worden gehouden.

Grondeigenaren en investeerders kijk mee.

Nog steeds geen betaalbaar huis gevonden als starter?

Nog steeds in een te groot huis wonen en daaruit niet weg kunnen?

De woningbouw zit al een hele tijd op slot zeker voor starters en senioren. Daarom heeft OOG een plan gemaakt. De meerderheid in de gemeenteraad van Oost Gelre kon zich vinden in dat plan.

Het plan van OOG om in Oost Gelre een groot aantal kleinere woningen te bouwen. Ook op stukken grond waar nog geen woonbestemming op zit. Het college van burgemeester en wethouders gaf een positief advies aan de gemeenteraad. Het idee van OOG met de titel Thuishuizen leidt tot nieuwe woonconcepten in Oost Gelre. Tot nu toe is het niet gelukt om betaalbare woningen voor starters en doorstromende senioren voor elkaar te krijgen. Kleinere huizen als eigen woning moeten rond de € 250.000,- uit komen inclusief grond. Bij een huurhuis zou de huur per maand onder de € 800,- (huurtoeslaggrens) moeten blijven.

Alle situaties die nu komen kunnen van toepassing zijn. Om een beeld te krijgen.

Vaste woning, flexwoning, prefab bouw, houten woning, traditionele bouw, koopwoning bouwen, energieneutraal, zonnepanelen, zelf bouwen, laten bouwen, huurwoningen bouwen. Herbestemming van gebouwen, schuren ombouwen, een groepje woningen op erven die geen agrarische bestemming meer hebben, aanleunwoningen/mantelzorgwoningen ingepast in de woonbuurt of in het buitengebied. Een strak plan, binnen de geldende regels voor woningbouw. Kavels niet te groot (zeg maar 100-250 m2), oppervlakte benedenverdieping niet te groot (zeg maar 50-65 m2), daar mag een verdieping bovenop, berging erbij, stevig groen er omheen.

De gemeenteraadsfractie van OOG verwacht dat de gemeente binnenkort de definitieve voorwaarden voor een plan bekend maakt. Maar het is verstandig alvast te beginnen met het zoeken van grond. Anders duurt het wachten nog langer. Dat wordt wel een echte opdracht, schakel iedereen in die kan helpen. Is het gevonden perceel te koop, te huur of te pachten? Zo ja, leg meteen contact met de buurt en betrek de buren bij je plan. Samen doen zou mooi zijn, want samen zoeken gaat sneller en samen bouwen kan goedkoper zijn. Starters en senioren naast elkaar bouwen en wonen is ook niet verkeerd.

Als bouwbedrijven en investeerders de Thuishuizen ook zien zitten, komen er vanzelf betaalbare huurwoningen.

Voor OOG is het idee geslaagd als veel mensen ermee geholpen zijn.

De Achterhoekse gemeenten hebben in 2013 het Akkoord van Groenlo gesloten. Daarin was vastgelegd dat de Achterhoek in 2030 energieneutraal zou zijn. Dat wil zeggen dat alle energie die wordt verbruikt duurzaam wordt opgewekt door bijvoorbeeld zonnepanelen en windmolens. In 2022 hebben de Achterhoekse gemeenten vastgesteld dat dit niet gaat lukken. Er is een nieuw Akkoord opgesteld dat nu uit gaat van uiterlijk 2050. Ook OOG had grote moeite daarmee. Daarom diende OOG samen met OLW een motie in om nu niet zomaar over te gaan tot 20 jaar uitstel. Vooral omdat de aanpak nog steeds niet concreet was gemaakt. Het was onduidelijk hoe te volgen was dat het nu wel ging lukken. De gemeenteraad heeft afgedwongen dat er binnen een half jaar een rapportage komt over waar we nu staan. Daarnaast wordt daarin opgenomen wat er de komende jaren precies gaat gebeuren om nu wel naar een energieneutraal Oost Gelre en Achterhoek te komen in uiterlijk 2050.

Nog een onderwerp dat met klimaatverandering te maken heeft. Het voorkomen van wateroverlast in het centrum van Lichtenvoorde. Het hemelwaterriool moet vergroot worden. Het vuilwaterriool moet vernieuwd worden. De aanpassing van beide rioolsystemen heeft ook te maken met de nieuwbouw aan de Dijkstraat en Koemstraat. Voor de totale kosten heeft de gemeenteraad een half miljoen euro beschikbaar gesteld.

De aanvraag om café Kras in Groenlo nog één keer open te stellen met carnaval is afgewezen. De noodzakelijke vergunningen waren niet meer actueel. OOG had een vraag gesteld over het juridische verschil met café Hogenkamp in Lichtenvoorde. Dat café is ook gesloten en daar was nog wel het nieuwjaarsbal gehouden. Café Hogenkamp beschikt echter nog steeds over actuele vergunningen. OOG bleef het toch een beetje een vreemde gang van zaken vinden.

De sluiting van het cellencomplex in Doetinchem leidde ook in Oost Gelre tot onrust. Vooral in het weekend kost het vervoer van arrestanten naar cellen verder weg veel tijd voor de politie. In die tijd zijn er minder agenten in de Achterhoek op straat. OOG heeft hierover met vijf andere partijen een motie ingediend die door de gemeenteraad werd gesteund. De gemeenteraad kreeg de toezegging van de burgemeester dat ze zich opnieuw zal inspannen met alle Achterhoekse burgemeesters om tot een aanvaardbare oplossing te komen.

Opnieuw heeft OOG aandacht gevraagd voor de Lievelderweg in Lichtenvoorde. De klachten van de aanwonenden gaan over de snelheid van de auto’s, de parkeermogelijkheden, de vuilcontainers op het fietspad. OOG stelde in de eerste plaats voor om van de Lievelderweg een 30 km weg te maken. OOG wil al langer van alle wegen binnen de bebouwde kom een 30 km weg maken. Alle voorstellen werden door de wethouder verkeer afgewezen. Daarmee wijst hij alle mogelijkheden af om deze invalsweg waarover veel vrachtwagens en landbouwvoertuigen komen aan te passen volgens de normen van Veilig Verkeer Nederland.

Het stadhuis van Groenlo wordt energie zuiniger gemaakt. Een deel van het vrijwel leegstaande stadhuis is verhuurd aan Hart voor Vesting Grolle BV. Dat deel gaat gebruikt worden door het nieuwe Nationaal Museum Tachtigjarige Oorlog in de oude Calixtuskerk. Er komt in het stadhuis een enigszins aangepaste gevel met een extra ingang aan de Mattelierstraat. OOG heeft gevraagd naar een groter plan om het hele stadhuis aan te pakken. Het oude, witte deel dat monument is te laten staan en alle aanbouwen uit de zeventiger jaren van de vorige eeuw af te breken en opnieuw op te bouwen in dezelfde monumentale stijl. De huidige aanbouwen hebben binnen ook vele mankementen. Dit voorstel werd door burgemeester en wethouders afgewezen. Het zou te duur worden. Omdat er geen totaalplan wordt uitgewerkt, is niet duidelijk geworden hoe duur het dan zou worden. Voor de binnenstad van Groenlo zou zo’n totale aanpak van het stadhuis een flinke verbetering van de uitstraling zijn geweest. Voor OOG is dit echt een gemiste kans.

Iedereen verdient een thuis in Oost Gelre

A. Samenvatting

Dit voorstel gaat over het bouwen van ‘small houses’ (kleinere woningen) in de hele gemeente Oost Gelre. Voor met name starters en doorstromende ouderen. Maar zeker ook voor statushouders, ontheemden, arbeidsmigranten, uitstromers uit beschermd of begeleid wonen, mensen in een persoonlijke crisissituatie, mantelzorg ontvangers, geclusterd wonenden en voor langere tijd hier verblijvende buitenlanders voor werk of studie.

Het gaat om het bouwen van flexwoningen of vaste woningen, huur of koop. Het verbouwen van kantoren, winkels, schuren, zalen, e.d. tot ‘small houses’ zijn ook opties.

Bij de aanvrager begint het bouwproces, door een mogelijke locatie in te brengen bij de gemeente. In het verdere proces houdt die aanvrager de regie. Het inbrengen van een locatie is gebaseerd op de zogenoemde ‘uitnodigingsplanologie’.

Het initiatief ligt dus bij woningzoekenden, grondeigenaren, bouwbedrijven, collectieve opdrachtgevers, wooncoöperaties, projectontwikkelaars, vastgoed investeerders en woningcorporaties.

De gemeente ondersteunt het bouwproces en past de bestaande regelgeving toe. Ook past de gemeente het eigen beleid voor functieverandering naar wonen en woningsplitsing aan.

Het voorstel kent een uitdagende aanpak wat nodig is om het aantal te bouwen woningen aan te jagen. De gemeente wilde de komende vier jaar 1.000 woningen bouwen. Die opgave is intussen door het rijk en de provincie omhoog bijgesteld naar 1.300 woningen. Op dit moment zitten er in harde plannen 435 woningen en in zachte plannen 490 woningen. Er is dus nog behoefte aan kleine en grote plannen van in totaal zo’n 400 woningen.

Dit voorstel kan opgenomen worden in de nieuwe Woonvisie van de gemeente Oost Gelre. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling daarop te wachten maar het proces in gang te zetten. Iedereen kan dan alvast op zoek naar mogelijke locaties en die voorleggen aan de gemeente.

Het voorstel is vooraf gestuurd aan alle fracties in de gemeenteraad voor een mogelijke zienswijze. Er zijn geen zienswijzen ingebracht.

In dit voorstel is een oplossingsrichting samengevat in 28 punten. Daarnaast zijn er 10 adviezen toegevoegd om de bouw van de ‘small houses’ te bevorderen.

Besluitvorming over dit voorstel houdt in :

-Het bouwen van ‘small houses’ wordt opgenomen in de Woonvisie.

-Initiatiefnemers kunnen vanaf 1 februari 2023 mogelijke locaties voor de bouw van ‘small houses’ aan de gemeente voorleggen. De oplossingsrichting is daarbij het uitgangspunt.

Er is een grote behoefte aan klein(ere) woningen (‘small houses’). Voor starters, jongeren, ouderen, statushouders, ontheemden, arbeidsmigranten, uitstromers uit beschermd of begeleid wonen, mensen in persoonlijke crisissituatie, mantelzorg ontvangers, geclusterd wonenden.

Flexwoningen zijn alleen nog in sobere vorm haalbaar in de huidige woningbouwmarkt. De wettelijke exploitatietermijn van maximaal 15 jaar van deze tijdelijke woningen is feitelijk te kort om nog tot een haalbare huur te komen.

Het vinden van woningbouwlocaties is gecompliceerd. Veel regelgeving, vaak weerstand uit de omgeving, wijziging bestemming duurt lang.

De nieuwe Omgevingswet kan woningbouwproces versnellen. Maar gaat die nieuwe aanpak ook werken? Belangrijke taak is dan wel weggelegd voor de ‘omgevingsdialoog’.

De huidige keten van woningen bouwen werkt nog maar moeizaam. Initiatief, grondverwerving, ontwerp, vergunning, bouwen kennen elk specifieke risico’s die het proces laten stokken of zelfs stoppen.

Nog te weinig gebruik van de randen van de bebouwing in de kernen én locaties in het buitengebied. (Gebruik die meer, zoals aangegeven in de woonagenda Achterhoek).

Nog te grote terughoudendheid bij het gebruik van niet bebouwde industriegronden (klasse 1 tot en met 3) voor de bouw van woningen.

Woningzoekenden zijn moedeloos geworden. (Zet hen aan tot zoekacties naar locaties. Dat geeft nieuwe energie. In een buurgemeente noemen ze dit ‘uitnodigingsplanologie’. Iedereen krijgt een kans en kan deze pakken).

Er zijn steeds meer één-ouder gezinnen die op zoek zijn naar een ander, betaalbaar huis en die niet kunnen vinden. Schuldenproblematiek ligt om de hoek.

C. Referentie :

Nieuwe regionale woonagenda Achterhoek (‘Wonen als gebiedsopgave’). De vier ‘woonstrategieën’ die relevant zijn voor Oost Gelre. (De vijfde gaat over de stedelijke woonmilieus in Doetinchem en Winterswijk).

=In veel vitale kernen en buurten moeten -volgens de woonstrategie ‘meer differentiatie in woningaanbod’- meer typologieën komen voor kleine huishoudens (senioren en jonge huishoudens). Er liggen verspreid over deze kernen en buurten talloze kansrijke inbreidingslocaties. Tegelijkertijd willen we de dorpsranden afmaken.

=De woonstrategie ‘mobiliteitsknooppunten’ omvat alle stationsgebieden in de Achterhoek en alle kernen die aan takken op de A18/N18 waar een stevige gebiedsontwikkeling mogelijk is. Het doel is om in deze gebieden in te zetten op een

gemengd woonprogramma met differentiatie aan woonconcepten voor in het bijzonder kleine huishoudens, talent, stagiaires, studenten, starters, arbeidsmigranten en kenniswerkers.

=We zien kansen in de woonstrategie ‘toekomstbestendig landelijk gebied’ om de woonopgave te koppelen aan de ruimtelijke (transitie)opgaven in het landelijk gebied. Hiermee kunnennieuwe verdienmodellen ontwikkeld worden die bijdragen aan een goede balans in de kwaliteit van de leefomgeving en daarmee ook een sleutel kunnen zijn voor een integrale gebiedsontwikkeling. Het doel van deze woonstrategie is om in het landelijk gebied ruimte te bieden aan nieuwe woonconcepten op de plek van vrijkomende agrarische bebouwing.

=De woonstrategie ‘werklocaties’ geeft een eerste verkenning op het wonen op werklocaties. Locaties aan de randen van bestaande en toekomstige bedrijventerreinen bieden mogelijkheden voor (tijdelijke) woonwerkconcepten en maatwerk in kwalitatief hoogwaardige woningen voor arbeidsmigranten (short- en midstay), stagiaires en studenten.

De gemeente Oost Gelre heeft in dit kader met name het beleid tot functieverandering naar wonen en het droebelbeleid op voormalige boeren erven. Dat is als maatwerk succesvol maar heeft een lange doorlooptijd. Beide passen zeker in dit voorstel, maar zijn te weinig als een boost voor woningzoekenden.

Het beleid voor woningsplitsing is voldoende in een ontspannen woningmarkt. Het beleid is niet ruim genoeg in een langdurig overspannen woningmarkt.

Het ontwikkelen van nieuwe bouwlocaties als nieuwbouw wijk blijft zeker nodig voor de meer traditionele woningzoekenden. Vrijstaande grotere woning, twee onder één kap, rijtjeswoning. Dat is voor de doorstroming uit de ‘small houses’ ook belangrijk.

D. Oplossingsrichting in een rijtje:

1. Bouw kleine huizen in de hele gemeente naar behoefte.

2. Geef voorrang aan de eigen inwoners. Het kabinet past daarvoor de wet zelfs aan.

3. Niet-inwoners met wel een sociale of economische binding mogen ook mee doen.

4. Geef iedere grondeigenaar de gelegenheid locaties aan te dragen.

5. De gemeente als grondeigenaar kan ook locaties inbrengen.

6. Grondeigenaar mag de grond verkopen of verpachten voor de kleine huizen.

7. Verkoop én verpachting moeten notarieel worden vastgelegd.

8. Op één locatie moeten minimaal 2 kleine huizen kunnen staan.

9. Op één locatie mogen maximaal 4 vrijstaande huizen staan.

10. Boven 4 huizen op één locatie moeten de overige huizen geschakeld zijn.

11. Een vrijstaand klein huis heeft een kavelgrootte van maximaal 150m2.

12. De kleine huizen mogen op één locatie ook alleen geschakeld worden gebouwd.

13. Een geschakeld klein huis heeft een minimale buitenruimte van 50m2.

14. De kleine huizen mogen niet uitgebouwd worden (huis=bouwvlak).

15. De maximale bouwmaat van een klein huis is 50-65m2 inclusief berging. Bij een los staande berging van maximaal 10m2 is het huis maximaal 55 m2.

16. Een klein huis van maximaal 55 m2 mag één verdieping hebben bovenop die 55 m2.

17. Een klein huis is energieneutraal en gasloos.

18. Kleine huizen mogen als eigen huis worden gebouwd (door zelfwerkzaamheid of een

bouwbedrijf -of een combinatie daarvan-, door coöperatief opdrachtgeverschap).

19. De voorkeursvolgorde van gebruik materialen is bio-based, hout, steen.

20. Kleine huizen mogen als huurhuis worden gebouwd (door particulieren, door een

bedrijf, door een corporatie, door gemeente, door een investeerder). Voor bouwers

is de Achterhoekse Woon Coöperatie beschikbaar als intermediair verhuurder.

21. De grondeigenaar dient eerst een schets van het bouwplan én het ontwerp van de

huizen in. Gemeente toetst dit plan binnen vier weken. Bij positieve uitkomst start de

aanvraag omgevingsvergunning.

22. Geef de woningzoekenden zoveel mogelijk een (grote) rol in de ‘omgevingsdialoog’.

Zij moeten het plan uitleggen en verdedigen.

23. De toetsing door de gemeente is tegelijkertijd een haalbaarheidstoets. Milieuregels

bijvoorbeeld kunnen een plan onhaalbaar maken.

24. Met elke grondeigenaar/initiatiefnemer wordt door de gemeente een exploitatie-

overeenkomst gesloten.

25. In die exploitatie-overeenkomst wordt ook opgenomen dat

grondeigenaar/initiatiefnemer € 50,- per m2 bouwkavel of per m2 aan omzetting naar woonruimte betaalt aan leges voor bomen-aanplant (‘groen voor rood’) in de gemeente óf een sloopverplichting op zich neemt zoals in het woondroebelbeleid c.q. de ‘rood voor rood’ regeling.

Zelf groen aanplanten op hetzelfde perceel is eveneens een optie (prestatie- afspraak). Het aantal m2 te planten groen is gelijk aan het aantal m2 kaveloppervlak.

26. Bij de bouw van kleine huizen buiten de bebouwde kom blijft altijd de landelijke inpassing een extra voorwaarde.

27. Bestaande gebouwen -binnen en buiten de bebouwde kom- mogen worden omgebouwd naar kleine huizen ‘onder één dak’. De buitenruimte is dan minimaal 25m2 per klein huis.

28. Grotere aanbouwingen aan een bestaand huis (berging, garage, schuur) omzetten in een nieuw huis via een exploitatie-overeenkomst waarin ook het legesbedrag of de groenverplichting (groen voor rood) wordt opgenomen.

E. Adviezen voor bevordering bouw van small houses:

29. Beleid van functieverandering naar wonen aanvullen.

Functieverandering van een bestaand gebouw naar wonen moet mogelijk worden via ‘rood voor rood’(bestaand beleid) of via het nieuwe ‘rood voor groen’ (betalen van een legesbedrag per vierkante meter bouwkavel of nieuwe woonruimte). Deze leges worden gebruikt voor extra bomen-aanplant in de gemeente.

30. Projectmanagement aanstellen voor de bouw van de ‘thuishuizen’.

Dit is een extra taak en komt niet ten laste van de huidige personeelsformatie.

31. Media campagne om zoveel mogelijk mensen uit de doelgroepen voor de ‘thuishuizen’ te bereiken. Ondersteund met een interactieve website. Grondeigenaren kunnen zich aanbieden aan belangstellenden, woningzoekers kunnen zich aanmelden als potentiële bouwers, kopers of huurders. De gemeente krijgt op die manier ook inzicht in de werkelijke behoefte.

Dit is een extra taak en komt niet ten laste van de huidige personeelsformatie. 32. Budget beschikbaar stellen voor project ‘Thuishuizen’.

De extra kosten voor personele inzet en andere bedrijfsvoeringkosten van de gemeente worden verwerkt in de af te sluiten exploitatie-overeenkomsten met de grondeigenaar/initiatiefnemer.

33. Maak gebruik van de Regeling Huisvesting Aandachtsgroepen van het Rijk. Er is voor de gemeente een subsidie van maximaal € 7.000,- per woning beschikbaar.

34. Maak gebruik van de Stimuleringsregeling Flex- en Transformatiewoningen van het Rijk. Het Rijk heeft daarvoor een totaal budget van € 100 miljoen vrij gemaakt. Per woning is een bijdrage van maximaal € 12.000,- beschikbaar.

35. Maak gebruik van de subsidie van de provincie Gelderland in het kader van het versnellen van de woningbouw door gemeenten in de provincie. De subsidie is bedoeld voor het inhuren van tijdelijke capaciteit of expertise door de gemeente.

36. Maak gebruik van de nieuwe regeling van koopsubsidie van het Rijk. Uit een Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen kunnen starters en gezinnen met een bruto jaarinkomen van maximaal € 65.000,- korting krijgen op de aankoop van een nieuwbouwhuis. Deze korting van maximaal € 75.000,- is een subsidie die bij de verkoop van de woning moeten worden terugbetaald, plus een deel van een eventuele winst.

37. Maak gebruik van de nieuwe garantieregeling (2023) van het rijk bij de bouw van flexwoningen door woningcorporaties. Als na 10-15 jaar de flexwoning nergens in Nederland herplaatst kan worden is een beroep op een financiële compensatie voor de restkosten mogelijk. Van die restkosten betaalt het rijk 60%, de gemeente 25% en de woningcorporatie 15%.

38. Sta garant als gemeente voor de rente en aflossing van een lening die gebruikt wordt om ‘small houses’ te bouwen waarbij de gemeente bepaalt wie de huurder wordt. Beheer en onderhoud kan gedaan worden door de Achterhoekse Wooncoöperatie.

BIJLAGEN

F. Achtergronden :

Collegeprogramma met 1000 woningen in periode 2022-2026. Motto is ‘Bouwen bouwen bouwen’.

Gezamenlijke lijn in alle verkiezingsprogramma’s : turbo tempo, verloren woongeneratie, eerst bouwen dan regelen, doorstroom staat stil, nieuwe uitbreidingslocaties.

Urgente behoefte ligt bij thuiswonende jongeren, grootwonende senioren en bijzondere doelgroepen.

Aantal mensen in Nederland neemt toe. ‘Nederlandse bevolking groeit sneller dan die van andere EU-landen : 18,5 miljoen in 2030’ (Volkskrant 14 juli 2022 ; bron Eurostat). ‘Doorgroei naar 18,9 miljoen in 2035. Die mensen gaan vooral in de grote stad wonen’. (De Gelderlander 12 juli 2022 ; bron CBS Centraal Bureau voor de Statistiek).

Aantal huishoudens in Nederland neemt toe. Gemiddeld huishouden telt nu 2,14 personen. Vijftig jaar geleden was dit nog 3.20 personen. Er zijn 8 miljoen huishoudens waarvan 3 miljoen bestaande uit één persoon. Het aantal huishoudens zal verder toenemen vooral door groei éénpersoonshuishoudens. (Huishoudensprognose 2018- 2060, CBS).

Aantal inwoners in de acht Achterhoekse gemeenten. Prognose Oost Gelre. Van 29.610 in 2022 naar 27.433 in 2035. (De Gelderlander, 12 juli 2022. Bron CBS).

De Achterhoekse prognose is te keren door in hoog tempo woningen toe te voegen in de periode 2022-2025. Vooral door te bouwen voor doelgroepen die nu niet aan huisvesting kunnen komen. Daarbij gaat het vooral om kleinere woningen.

Corporaties De Woonplaats en Pro Wonen komen hebben geen plannen voor het bouwen van kleinere woningen. In de kleine kernen willen ze volgens hun visie helemaal geen (huur)woningen bouwen.

‘Modaal is kansloos op de woningmarkt’. (De Telegraaf, 18 augustus 2022). Te weinig aanbod, veel te duur, geen kans op hypotheek, onbetaalbare huur.

Flexwoningen komen niet echt van de grond. Vertraging door praktische belemmeringen. Locaties zoeken, aansluitingen op stroom en water, onzekere investering door looptijd (in principe 15 jaar), verplaatsbaarheid, uitvoering verhuur en beheer. (De Gelderlander, 12 juli 2022. Bron Planbureau voor de Leefomgeving.)

Kosten flexwoning zijn laatste jaar flink gestegen. ‘Uuthuuskes minder, later en duurder’. Gemeente Oude IJsselstreek kan van de beschikbaar gestelde € 10 miljoen niet 100, maar tussen 75-50 flexwoningen bouwen. (De Gelderlander, 14 juli 2022. Bron gemeente Oude IJsselstreek).

‘Iedere flexwoning is een desinvestering. Een doorsnee woning gaat meer dan honderd jaar mee’. Architect Harvey Otten. (De Volkskrant, 6 september 2022).

Flexwoning is qua procedures wel sneller te bouwen dan permanente woning. Een omgevingsvergunning is voldoende. Wijziging bestemmingsplan is niet nodig.

Flexwoning moet voldoen aan bouwbesluit voor tijdelijke gebouwen. De kwaliteit van de industriële flexwoning is zodanig dat die wel dicht in de buurt komt van het bouwbesluit voor permanente gebouwen. De levensduur van de huidige, gemiddelde flexwoning ligt al op 50 jaar.

In nieuwe Omgevingswet (2023) moeten bouwprocedures binnen 8 weken zijn doorlopen en de bouwvergunning zijn verleend. Inclusief de periode van bezwaar. Het college heeft wel de bevoegdheid categorieën aan te wijzen die een uitgebreide procedure moeten volgen.

Aanpassing van het Omgevingsplan (nu Bestemmingsplan) kan achteraf plaatsvinden.

Bouwen van woningen op zogenaamde inbreidingslocaties binnen bebouwd gebied leidt tot verdere verstening en draagt daardoor bij aan de opwarming van de omgeving in lange hitteperiodes veroorzaakt door de klimaatverandering.

Bouwvolumes worden niet tijdig gerealiseerd door een tekort aan vakmensen en bouwstoffen.

Een stijging van de bouwkosten over de volle breedte snijdt de pas af van starters, doorstromers van huur naar koop en andere zoekenden op de woningmarkt.

Niet eerder was de woontoegankelijkheid In Nederland zo laag en daarmee de kansen voor starters nog nooit zo ongelijk (De Volkskant, 30 september 2022).

Deskundigen denken aan het splitsen van woningen en het coulanter omgaan met alternatieve woonruimtes, zoals recreatiewoningen, garages en leegstaande kantoren. Nieuwbouw kost tijd en dat betekent een nog langere wachttijd voor starters.

G. Prijsoriëntatie

Flexibele en vaste thuishuizen (small houses) en prijzen.

Voor statushouders, ontheemden, arbeidsmigranten, mensen in crisissituatie lijken flexwoningen de juiste vorm. De maximale termijn op een locatie is voor een flexwoning 15 jaar. Het is wel een dure variant. Voor een gelijkvloerse woning met plat dak van 60m2 inclusief berging van 6m2 zijn de bouwkosten € 160.000,- + btw € 34.000,- + 100 m2 grond € 25.000,- = totaal € 219.000,- (september 2022). Met de stimuleringsregeling flexwoningen van het Rijk (subsidie van € 12.000,- per woning)

daalt de prijs naar € 207.000,- Maar dit bedrag alleen levert al een kale maandprijs van € 1.150,- op door de korte termijn van maximaal 15 jaar.

In 2023 gaat er financiële compensatieregeling voor een flexwoning in die na 10-15 verplaatst moet worden. Als een woningcorporatie na 10-15 jaar de flexwoning nergens in Nederland kan herplaatsen vindt er compensatie van het financiële risico plaats. Het rijk betaalt daar 60% aan mee, de gemeente 25% en de woningcorporatie 15%. De woningcorporaties zullen daardoor flexwoningen gaan bouwen volgens het bouwbesluit permanente bouw en de flexwoning in 40-50 jaar afschrijven. Daarmee dalen de jaarlijkse lasten aanzienlijk en daardoor wordt de huur acceptabel.

Bij een vast ‘thuishuis’ is die looptijd ook langer dan 15 jaar. Hypotheekverstrekkers gaan uit van 30 jaar, maar die termijn kun je verlengen. De levensduur van een gemiddeld huis gaat ruim over de 50 jaar. Ook hier legt het bouwbesluit voor permanente bouw daarvoor de basis. De prijs van een vast ‘thuishuis’ kun je zelf beïnvloeden door bijvoorbeeld zelfbouw, casco bouw, materialenkeuze, oppervlakte van de kavel, grootte van het huis, pacht of koop van de grond.

Het moet mogelijk zijn de totale prijs van een vast ‘thuishuis’, inclusief aankoop grond , inclusief btw, inclusief projectkosten, inclusief legeskosten (ruim) onder de € 300.000,- te houden. Dat is ook het maximale hypotheekbedrag onder de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) dat in de Achterhoek gehanteerd wordt.

Het bouwbesluit voor vaste woningen is dus hier van toepassing.

De starterslening van de gemeente Oost Gelre is voor deze vaste ‘small houses’ eveneens van toepassing.

13.12.22 ===========================

OOG vindt dat iedereen in Oost Gelre een thuis verdient.

De Onafhankelijken Oost Gelre gaat in de gemeenteraad voorstellen een groot aantal kleine huizen te bouwen in heel Oost Gelre. In de bouwwereld op zijn Engels ‘small houses’ genoemd. Die kleine huizen zijn vooral bedoeld voor starters en doorstromende senioren, maar ook voor mensen in crisissituaties, ontheemde mensen uit het buitenland zoals Oekraine, gevluchte mensen die in Nederland mogen blijven (statushouders) en voor bedrijven die mensen uit andere landen aan het werk hebben.

Opdracht voor de gemeente

De gemeente Oost Gelre moet tot 2030 minstens 900 woningen bouwen. Dat heeft de regio Achterhoek afgesproken met de minister. Begin van dit jaar zitten er 365 woningen in harde plannen. Die woningen zullen zeker gebouwd worden maar staan er nog niet.

Zorg voor je eigen thuishuis

OOG wil door het bouwen van kleine huizen dit getal snel laten oplopen. Daarom wordt in het voorstel iedereen in Oost Gelre die zo’n huis wil bouwen uitgedaagd om met een plan te komen. De gemeente zal dan binnen vier weken toetsen of het haalbaar is. De woningzoekende zelf, een grondeigenaar, een bouwbedrijf, een projectontwikkelaar, een investeerder, een woningstichting, een wooncoöperatie, allemaal kunnen ze plannen indienen. Het begint met het vinden van een plek en de mogelijkheid de grond te kunnen kopen of pachten. Plekken aan de rand van de bebouwing lijken erg geschikt, maar ook een voormalig boeren erf, een ander groot perceel in het buitengebied. Een grote kapschuur, een voormalige winkel of kantoorpand, een voormalig bedrijfspand zijn ook voorbeelden om te verbouwen tot kleine huizen. Het mogen flexwoningen zijn maar ook permanente woningen. Elk plan is een kans.

Plan moet passen

In het voorstel van OOG zijn natuurlijk voorwaarden opgenomen waaraan zo’n plan moet voldoen. Het moet geen rommeltje worden in de woonkernen of in het buitengebied. De maximale bouwmaat van een ‘thuishuis’ is 65 m2 inclusief een berging. De berging van maximaal 10 m2 mag ook los staan. Het huis mag een plat dak hebben of maximaal één verdieping er bovenop. Er moeten minimaal twee en er mogen maximaal vier vrijstaande huizen bij elkaar staan. Boven de vier moeten de huizen aan elkaar zitten. De kavelgrootte per huis is maximaal 150m2. Voor elk plan wordt een overeenkomst met de gemeente gesloten. In die overeenkomst staat in ieder geval dat er een bijdrage aan de gemeente wordt betaald van € 50,- per m2 grond en per omgezette m2 naar woonruimte. Dit kan vervangen worden door een sloopverplichting van oude schuren in de gemeente. De gemeente besteedt het geld aan het planten van extra bomen, zo staat in het voorstel. Bij de nieuwe ‘thuishuizen’ moet ook extra groen aangeplant worden.

Kosten van een thuishuis

De kosten van deze ‘thuishuizen’ kunnen onder de € 300.000,- blijven. Dat is inclusief alle kosten (zoals grond, bouw, kosten gemeente, btw, notariskosten, inrichting perceel).

Het huis is dan gasloos, voldoet aan strenge isolatiewaarden, is aangesloten op stroom, internet en riolering en kan als prefab, bio-based, circulair of standaard zijn gebouwd.

Behandeling van het voorstel

Het voorstel van OOG wordt op 31 januari in de commissie van de gemeenteraad besproken. Er zal waarschijnlijk in de gemeenteraad van 14 februari een besluit vallen over het voorstel.

OOG BETREURT VERTREK WILLERING

De fractievoorzitter van OOG in de gemeenteraad van Oost Gelre heeft de partij verlaten. Hij is een nieuwe partij begonnen, neemt zijn raadszetel mee en blijft dus in de gemeenteraad. Voor de fractie van de Onafhankelijken Oost Gelre (OOG) kwam het vertrek van Ronald Willering volkomen onverwacht. De redenen die hij aangeeft om te vertrekken worden niet herkend. Hij had respect als fractievoorzitter en was ook niet voor niets lijsttrekker bij de verkiezingen in 2022. Er werd in de fractie goed samengewerkt en de sfeer was eensgezind. Niemand begrijpt waarom hij dit plotseling anders heeft ervaren. Als leider van de fractie heeft hij dit ook nooit uitgesproken. Natuurlijk zijn er in een fractie met zes gemeenteraadsleden discussies over voorstellen die in de gemeenteraad behandeld worden. Dat hoort erbij maar in de gemeenteraad heeft OOG altijd een gezamenlijk standpunt ingenomen. De fractievoorzitter speelde daarin een positieve rol.

Wij zullen Ronald Willering zeker gaan missen. Het is fijn dat hij zelf aangeeft dat er geen onenigheid is geweest en dat hij nog steeds bestuurlijk op één lijn met OOG zit. We danken hem voor de 10 jaren waarin hij OOG heeft vertegenwoordigd in de gemeenteraad.

De gemeenteraadsfractie van OOG gaat zonder Ronald Willering ongewijzigd door. De leden van de fractie en de commissie in de gemeenteraad hebben Hans Scheinck unaniem als nieuwe fractievoorzitter aangewezen.

Als grootste lokale partij – al meer dan vijftig jaar- blijft OOG zich inzetten voor de belangen van alle inwoners van Oost Gelre. De komende jaren zullen we pro-actief blijven en in de gemeenteraad met voorstellen komen. Initiatieven vanuit de gemeenschap spelen daarbij voor OOG een grote rol.

De bouw van de nieuwe sporthal in Groenlo heeft de afgelopen weken het nieuws wel gehaald. De sporthal moet naast het Marianum komen. In 2016 hebben de zaalsportverenigingen in Groenlo een intentieovereenkomst gesloten met de gemeente Oost Gelre. In 2026 (tien jaar later) zou sporthal Den Elshof gesloten worden en alle zaalsporten zouden naar de nieuwe sporthal gaan. Daar zijn de zaalsportverenigingen nu op teruggekomen. Ze hebben de intentieovereenkomst opgezegd. Ze willen bij Den Elshof blijven. De corona-periode heeft een belangrijke rol gespeeld. De verenigingen hebben gemerkt dat de leden de verbinding met andere verenigingen op Den Elshof heel erg waarderen. Ze zien die verbinding en sfeer bij de nieuwe sporthal niet tot stand komen. Bijna de hele gemeenteraad was daar gevoelig voor. Dat wil zeggen dat de gemeenteraad toch nog een aanvullend onderzoek wil doen. Kan sporthal Den Elshof na 2026 toch open blijven en is dat betaalbaar. Waarbij duidelijk is dat de nieuwe sporthal bij het Marianum er komt. Maar wat betekent het dat sporthal Den Elshof ook open blijft. Voor de gymlokalen bij de basisscholen en de bezetting van de nieuwe sporthal. Wat moet er dan alsnog aan sporthal Den Elshof gedaan worden. Wat zijn daar de financiële gevolgen. Wat kunnen de zaalsportverenigingen zelf gaan doen bij het open houden van Den Elshof. Allemaal vragen die uiterlijk 1 april 2023 beantwoord moeten zijn waarna de gemeenteraad een definitief besluit gaat nemen.

We keken ook verder dan de eigen gemeentegrenzen en landsgrenzen. Hoe gaan we in Oost Gelre de komende jaren de asielzoekers, statushouders en vluchtelingen in noodsituaties allemaal huisvesten. En natuurlijk ook eigen inwoners die in een crisissituatie zitten. Dan nog de arbeidsmigranten die meestal het ongewilde maar noodzakelijke werk voor ons opknappen. Ze wonen vaak slecht en duur of worden plotseling op straat gezet. We hebben voorgesteld te gaan nadenken over vaste locaties voor deze groepen om hen snel op te vangen. De hele gemeenteraad kon zich daarin vinden, ook omdat er intussen al aan gewerkt werd.

Het beleidsplan Mens en Samenleving 2023-2026 werd unaniem vastgesteld. Alle taken in het sociaal domein zijn op de rij gezet en wat er de komende jaren mee moet gebeuren. Het plan gaat ervan uit dat iedereen zijn eigen leven mag bepalen. Zoveel mogelijk jezelf redden maar als er hulp nodig is, dan komt dat vanuit de gemeente.

De gemeente houdt waarschijnlijk dit jaar zo’n € 6 miljoen over. Van dat bedrag is € 2,5 miljoen beschikbaar voor verenigingen, maatschappelijke instellingen en andere organisaties om de energiecrisis te bestrijden. Er kan goedkoop geld geleend worden voor het beter isoleren van gebouwen. Daarnaast is een eenmalige subsidie beschikbaar om de hoge energielasten te betalen. Een bedrag van € 3,5 miljoen kan dan naar de reserve.

Fractie Onafhankelijken Oost Gelre,

Ronald Willering (fractievoorzitter)